na Zabłudów, Kleszczele, Wysokie, Janów, do Brześcia. W Białej księcia imci Radziwiłła kanclerza w. ks. lit., półtory niedzieli odpoczywaliśmy, nie bez znacznej pieczętarskich dóbr ruiny. Licencją dano wielką wojsku w tych dobrach, postępować ad libitum. Ten bowiem książę był sprawcą fomentum mali zamieszania. Bydła z folwarków i chłopskie z włości zabrane, zboża folwarkowe pozabierane, stawy pospuszczane, zwierz w zwierzyńcu pobity, w pałacu też i w pokojach wszędzie abominatio desolationis; wsi niektóre popalone przez szwedów, Różanka p. Pocieja spalona.
27 Septembris u ip. Sapiehy wojewody mińskiego byliśmy w Wisznicy.
28^go^ szliśmy na Różankę, Włodawę
na Zabłudów, Kleszczele, Wysokie, Janów, do Brześcia. W Białéj księcia imci Radziwiłła kanclerza w. ks. lit., półtory niedzieli odpoczywaliśmy, nie bez znacznéj pieczętarskich dóbr ruiny. Licencyą dano wielką wojsku w tych dobrach, postępować ad libitum. Ten bowiem książę był sprawcą fomentum mali zamieszania. Bydła z folwarków i chłopskie z włości zabrane, zboża folwarkowe pozabierane, stawy pospuszczane, zwierz w zwierzyńcu pobity, w pałacu téż i w pokojach wszędzie abominatio desolationis; wsi niektóre popalone przez szwedów, Różanka p. Pocieja spalona.
27 Septembris u jp. Sapiehy wojewody mińskiego byliśmy w Wisznicy.
28^go^ szliśmy na Różankę, Włodawę
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 109
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
przypadek.
1427 wyspa Santoryn przez ognie podmorskie urodzona, i pomnożona, tymże sposobem tego roku pomnożyła się, patrz lata 726 i 1573.
1428 w Niedziele przed Z. Łucją trzęsienie znaczne w Bazylei wielkie szkody poczyniło.
1431 trzęsienie w Laubach: skąd zyzność.
1432 w Czechach rzeka Elba przez deszcze wezbrawszy zniosła wiele folwarków: woda lała się przez mury Sula niedaleko miasta Halle, taż powódź poczyniła szkody wTuryngii
1433
296 Na początku Lutego widziana przez trzy miesiące.
Wiatry gwałtowne, powodzi, i głód czteroletni.
1434
297. Widziana przez miesiąc.
1438 głód, i powietrze w Anglii, i we Francyj.
1439
298. Powietrze
przypadek.
1427 wyspa Santorin przez ognie podmorskie urodzona, y pomnożona, tymże sposobem tego roku pomnożyła się, patrz lata 726 y 1573.
1428 w Niedziele przed S. Łucyą trzęsienie znaczne w Bazylei wielkie szkody poczyniło.
1431 trzęsienie w Laubach: zkąd zyzność.
1432 w Czechach rzeka Elba przez deszcze wezbrawszy zniosła wiele folwarkow: woda lała się przez mury Sula niedaleko miasta Halle, taż powódź poczyniła szkody wThuryngii
1433
296 Na początku Lutego widziana przez trzy miesiące.
Wiatry gwałtowne, powodzi, y głód czteroletni.
1434
297. Widziana przez miesiąc.
1438 głód, y powietrze w Anglii, y we Francyi.
1439
298. Powietrze
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 66
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
zimna w tej Prowincyj Południowej niezwyczajnego.
14 Października o 4 godzinie z południa, na drodze z Beziers do Narbony, burza trwała 30 godzin, pomnożyła rzeki, zalała pole przy Narbonie na mile w koło, tak dalece, że większa część Dworu Królewskiego w błocie uwięzła.
Powodź ta zniosła most w Caboussac, wywróciła wiele Folwarków, i wielu ludzi zalała.
Nowa wyspa na morzu Sycylyiskim wynurzyła się.
1633 Zorza północa w Maju, Czerwcu, i Grudniu.
Powodź w Prowincyj, a we Włoszech rzeka Po, na 10 mil wylała.
We Francyj pioruny wielkie szkody poczyniły.
Trzęsienie ziemi znaczne w wyższej Walezyj, we Włoszech, w Neapolu,
zimna w tey Prowincyi Południowey niezwyczaynego.
14 Października o 4 godzinie z południa, na drodze z Beziers do Narbony, burza trwała 30 godzin, pomnożyła rzeki, zalała pole przy Narbonie na mile w koło, tak dalece, że większa część Dworu Królewskiego w błocie uwięzła.
Powodź ta zniosła most w Caboussac, wywrociła wiele Folwarkow, y wielu ludzi zalała.
Nowa wyspa na morzu Sycylyiskim wynurzyła się.
1633 Zorza pułnocna w Maiu, Czerwcu, y Grudniu.
Powodź w Prowincyi, á we Włoszech rzeka Po, na 10 mil wylała.
We Francyi pioruny wielkie szkody poczyniły.
Trzęsienie ziemi znaczne w wyższey Walezyi, we Włoszech, w Neapolu,
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 110
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
aż do 71 grad: w Torneo, a w Petersburgu do 32 gradusów niżej miejsca znaczącego zimno lodu.
Na Wyspie Cesolonia morowe powietrze. Przy końcu Grudnia, pod Górą Wezuwiuszem miedzy Tore del Greco, i la Nunziata z straszliwym hukiem otworzyła się ziemia, przez co nie tylko drogę do Salernu przerwała, ale też wiele folwarków, i wsi do szczętu zburzyła. Ogień przez pięć dni wybuchający stawił obywatelom przed oczema wyobrażenie piekła. Wiele kamieni, i drzewa z korzeniem wyrwanych po powietrzu latało.
26 Grudnia o 10 z wieczora w Prowincyj Weiloe w pośród nawałności ukazało się światło, które za błyskawicę miano, o godzinie 4 ujrzano kolumnę jasną niby z
aż do 71 grad: w Torneo, á w Petersburgu do 32 gradusow niżey mieysca znaczącego zimno lodu.
Na Wyspie Cesolonia morowe powietrze. Przy końcu Grudnia, pod Gorą Wezuwiuszem miedzy Tore del Greco, y la Nunziata z straszliwym hukiem otworzyła się ziemia, przez co nie tylko drogę do Salernu przerwała, ale też wiele folwarkow, y wsi do szczętu zburzyła. Ogień przez pięć dni wybuchaiący stawił obywatelom przed oczema wyobrażenie piekła. Wiele kamieni, y drzewa z korzeniem wyrwanych po powietrzu latało.
26 Grudnia o 10 z wieczora w Prowincyi Weiloe w posrzod nawałności ukazało się światło, ktore za błyskawicę miano, o godzinie 4 uyrzano kolumnę iasną niby z
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 222
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
jako też koniom na niektóre defekta. Więcej jeśli chcesz wiedzieć o drzewach vide fabryka, ogród tu włoski etc. E E E
EKonom nazwany jest od dobrego gospodarowania w dobrach, w Kluczu sobie powierzonym. Ma mieć oko na Gubernatorów, Administratorów, Pisarzów. Powinien mieć u siebie dyspozycje, instruktarze copiatim, inwentarze wsi, folwarków; je obieżdzać, złe rządy korygować, w wielkich okkurencjach radzić się Komisarza lub pryncypała, wielkiej summienności, i biegłości w ekonomice. Człek powinien być który na to bywa wysadzony, rozumny, wersat, gospodarz, aby z Administratorami nie miał niesprawiedliwych kointeliencyj z krzywdą Pryncypała swego; a dopieroż ma być perfekt nie dopiero
iako też końiom na niektore defekta. Więcey iezli chcesz wiedzieć o drzewach vide fabryka, ogrod tu włoski etc. E E E
EKonom nazwany iest od dobrego gospodarowania w dobrach, w Kluczu sobie powierzonym. Ma mieć oko na Gubernatorow, Administratorow, Pisarzow. Powinien mieć u siebie dyspozycye, instruktarze copiatim, inwentarze wsi, folwarkow; ie obieżdzać, złe rządy korrygować, w wielkich okkurencyach radzić się kommisarza lub pryncypała, wielkiey summienności, y biegłości w ekonomice. Człek powinien bydź ktory na to bywa wysadzony, rozumny, wersat, gospodarz, aby z Administratorami nie miał niespráwiedliwych kointeliencyi z krzywdą Pryncypała swego; á dopieroż ma bydź perfekt nie dopiero
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 394
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Litwie, i po różnych miejscach tolerowanych: Si quis cum Iudaeis nimium hauerit familiaritatem ex Sacerdotibus, debet deponi; saecularis excommonicari; mówi Tylkowski in Tribunali ex Camillo. 8vo Ciężkie też scandalum, i niegodzi się Panom, aby Żydów w Dobrach swoich nad Chrześcijanami czynili Administratorami, Pisarzami, Komisarzami, ani im Dóbr, Folwarków, należy puszczać w arendę, bo to nec decet, nec licet; i jest absurdum, wstyd, i niebłogosławieńwo Boskie, nad takiemi łakomemi Panami. 9no Nawróceni z Żydów jeśliby nie chcieli owej żachować Ewangelii: Ecce nos reliquimus omnia et secui sumus te, mają się cieszyć przecie Sukcesją dóbr Ojczystych i Macierzystych Iure
Litwie, y po rożnych mieyscach tolerowanych: Si quis cum Iudaeis nimium hauerit familiaritatem ex Sacerdotibus, debet deponi; saecularis excommonicari; mowi Tylkowski in Tribunali ex Camillo. 8vo Cięszkie też scandalum, y niegodzi się Panom, aby Zydow w Dobrach swoich nad Chrześcianami czynili Administratorami, Pisarzami, Kommisarzami, ani im Dobr, Folwarkow, należy puszczać w arendę, bo to nec decet, nec licet; y iest absurdum, wstyd, y niebłogosławieńwo Boskie, nad takiemi łakomemi Panami. 9no Nawroceni z Zydow iesliby nie chcieli owey żachować Ewangelii: Ecce nos reliquimus omnia et secui sumus te, maią się cieszyć przecie sukcessyą dobr Oyczystych y Macierzystych Iure
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 387
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
/ niechby powrozy w ręce wzięli/ i miotły/ abo taki/ prędzejby się do wiary świętej nawracali/ przypatrując nabożeństwu kościelnemu. Iosue 9. z Tatar świątniki i Zwonniki poczynić.
Trzeci. Ustanowić na nich aby z osiadłości swych dziesięciny kościołom Katolickim dawali. Bo jeśli Żydowie powinni według praw Duchownych b. z folwarków swych dziesięciny dawać kościołom/ a Tatarzy czemu dawać nie mają? Gdyż i wyraźnie prawo jest o tym duchowne: iż wszyscy Poganie miedzy Chrześcijany mieszkający/ którzy folwarki i role mają/ powinni dać z nich do kościołów dziesięciny. cap. cum non sit, in fine, et cap. de terris, de decimis.
/ niechby powrozy w ręce wźięli/ y miotły/ ábo taki/ prędzeyby się do wiáry świętey náwrácáli/ przypátruiąc nabożeństwu kośćielnemu. Iosue 9. z Tátar świątniki y Zwonniki pocżynić.
Trzeći. Vstánowić ná nich áby z ośiádłośći swych dźieśięćiny kośćiołom Kátolickim dáwáli. Bo ieśli Zydowie powinni według praw Duchownych b. z folwárkow swych dźieśięćiny dáwáć kośćiołom/ á Tátárzy cżemu dáwáć nie máią? Gdyż y wyráźnie práwo iest o tym duchowne: iż wszyscy Pogánie miedzy Chrześćiány mieszkáiący/ ktorzy folwárki y role máią/ powinni dáć z nich do kościołow dźieśięćiny. cap. cum non sit, in fine, et cap. de terris, de decimis.
Skrót tekstu: CzyżAlf
Strona: 34
Tytuł:
Alfurkan tatarski
Autor:
Piotr Czyżewski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
egzotyka, historia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
niewieście z posostałych rzeczy Tatarskich ono wydarcie nagrodzić: a gdyby się też był ten ser w brzuchu Tatarskim nie znalażł/ niewiastę samę toż spodkać miało. Simon Vignosius Ligur, armaty wodnej Genneńskiej Hetman/ sprawiedliwości wojennej wielki miłośnik/ jako Ubertus Folieta in Eulogiis wspomina: Ten dostawszy miasta Chio nazwanego/ zakazał/ aby niczego z folwarków miejsckich żołnierz jego nie ruszał. Syn jego jednak/ w nadzieję łaski ojcowskiej/ zaszedszy do jednego folwarku/ nad zakaz nabrałnieco gron winnych/ pojmanego do ojca Hetmana przywiedli/ ociec na więtszą wzgardę/ kazał mu na szyję one grona winne powiesić/ i po mieście rozebranego wodząc/ rozgami bić. Totilas król Gottów/ kiedy
niewieśćie z posostáłych rzecży Tátárskich ono wydárćie nágrodźić: á gdyby się też był ten ser w brzuchu Tátárskim nie ználáżł/ niewiástę sámę toż spodkáć miáło. Simon Vignosius Ligur, armáty wodney Gennenskiey Hetman/ spráwiedliwośći woienney wielki miłośnik/ iáko Vbertus Folieta in Eulogiis wspomina: Ten dostawszy miástá Chio názwánego/ zákázał/ áby nicżego z folwárkow miesckich żołnierz iego nie ruszał. Syn iego iednak/ w nádźieię łáski oycowskiey/ zászedszy do iednego folwárku/ nád zakaz nábrałnieco gron winnych/ poimánego do oycá Hetmáná przywiedli/ oćiec ná więtszą wzgárdę/ kazał mu ná szyię one groná winne powieśić/ y po mieśćie rozebránego wodząc/ rozgámi bić. Totilas krol Gottow/ kiedy
Skrót tekstu: CzyżAlf
Strona: 67
Tytuł:
Alfurkan tatarski
Autor:
Piotr Czyżewski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
egzotyka, historia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
Świat się pokazuje Dosyć wkrótce dokazuje; Znacznie się pobudowali, Rolnicy ich fundowali Na starościnych, na wiejskich,
Szpitalnych gruntach, na miejskich Siedzą, pewne czynsze dają, Co rok się w polu wydają Z budynkami, wedla drogi, Zajęli plac barzo srogi. Zjawienie, Ulica naprzeciwko Folwarkom.
A Zjawienie z drugą stronę Od folwarków ma obronę; Tam są dwory w przestronności Na górze i w ustronności. Dwór pusty Książęcia Jego M. Dominika nad Wisłą
Zacny był dwór starodawny Pana krakowskiego, dawny; Stajnia przy nim na sto koni, Dawno zniesiona, nie łoni. Ten plac wszytek, co tam leży, Książęciu to przynależy. Niemasz tam
Świat się pokazuje Dosyć wkrótce dokazuje; Znacznie się pobudowali, Rolnicy ich fundowali Na starościnych, na wiejskich,
Szpitalnych gruntach, na miejskich Siedzą, pewne czynsze dają, Co rok się w polu wydają Z budynkami, wedla drogi, Zajęli plac barzo srogi. Zjawienie, Ulica naprzeciwko Folwarkom.
A Zjawienie z drugą stronę Od folwarków ma obronę; Tam są dwory w przestronności Na górze i w ustronności. Dwór pusty Książęcia Jego M. Dominika nad Wisłą
Zacny był dwór starodawny Pana krakowskiego, dawny; Stajnia przy nim na sto koni, Dawno zniesiona, nie łoni. Ten plac wszytek, co tam leży, Książęciu to przynależy. Niemasz tam
Skrót tekstu: JarzGośc
Strona: 76
Tytuł:
Gościniec abo krótkie opisanie Warszawy
Autor:
Adam Jarzębski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne, opisy podróży
Tematyka:
architektura, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1643
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ignacy Chrzanowski, Władysław Korotyński
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo Opieki nad Zabytkami Przeszłości
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1909
boni publici. Jeżeli, co avertant Superi swego czasu na trwogę uderzy Mars Polska swoim classicum wołając ad arma, każe od śmiertelnego razu założyć Ojczyznę armátá manu, i przeciwny wytrzymać zamach, jakoż nemo diu tutus est, qui periculo proximus. Któż vim vi repellet? kiedy osiedli przedtym heroes, że wsiów, włości, folwarków, veteres migrare coloni, i ledwie nie całe ziemie, Województwa ex equestri in Ecclesiasticum się zamieniły státũ: chyba żeby wojna Polska krucjata być chciała. Albo jeżeli, gdzie się na swoim kawałku trzyma Brat Szlachcic, to przez Duchowne prowizje extenatus , nie wiem czy znajdzie za co konia kupić, aby wsiąść na niego.
boni publici. Jeżeli, co avertant Superi swego czásu ná trwogę uderzy Márs Polská swoim classicum wołájąc ad arma, káże od smiertelnego rázu záłożyć Oyczyznę armátá manu, y przećiwny wytrzymáć zámách, jákoż nemo diu tutus est, qui periculo proximus. Ktoż vim vi repellet? kiedy ośiedli przedtym heroes, że wsiow, włośći, folwarkow, veteres migrare coloni, y ledwie nie cáłe źiemie, Wojewodztwá ex equestri in Ecclesiasticum śię zámieniły státũ: chybá żeby woyna Polská krucyata być chćiáłá. Albo jeżeli, gdźie śię ná swoim káwałku trzyma Brát Szláchćic, to przez Duchowne prowizye extenatus , nie wiem czy znáydźie zá co konia kupić, áby wśiąść ná niego.
Skrót tekstu: BystrzPol
Strona: Q
Tytuł:
Polak sensat
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
