inne wilgotności zbytnie wywodzi dołem. Liście z korzeniem swym utarte miałko/ coby z ćwierć łota zaważyło/ z kwastowatym miodem albo z winem pijąc. (Mat:) Lamanie w stawach
Lamaniu w stawiech/ i darciu po kościach/ jest lekarstwem/ używając go przerzeczonym sposobem.(Mat:) Francowatem boleściom.
Francowatym boleściom/ które bez przestanku łamią i dręczą/ barzo jest użyteczny/ także go trunkiem dając. Puchlini.
Puchlinę z ciała wywodzi/ w winie go warzyć/ i pić. Tenże Glistom.
Glisty/ i wszelaki czerw/ z żywota wypędza/ i morzy. Żółtaczce.
Żółtą niemoc stolcy i moczem z ciała wywodzi
ine wilgotnośći zbytnie wywodźi dołem. Liście z korzeniem swym vtárte miáłko/ coby z czwierć łotá záważyło/ z kwástowátym miodem álbo z winem pijąc. (Math:) Lamánie w stáwách
Lamániu w stáwiech/ y dárćiu po kościách/ iest lekárstwem/ vżywáiąc go przerzeczonym sposobem.(Math:) Fráncowátem bolesćiom.
Fráncowátym boleśćiom/ ktore bez przestánku łamią y dręczą/ bárzo iest vżyteczny/ tákże go trunkiem dáiąc. Puchlini.
Puchlinę z ćiáłá wywodźi/ w winie go wárzyć/ y pić. Tenże Glistom.
Glisty/ y wszeláki czerw/ z żywotá wypądza/ y morzy. Zołtacce.
Zołtą niemoc stolcy y moczem z ćiáłá wywodźi
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 48
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Śleziony/ bok lewy/ od połowice ziobr na dół/ ku progu i lędźwiom/ także ku Pępkowi. Potłuczonym.
Taż Maść potłuczonym i zbitym krzyżom. Osobliwie służy Scjatyce
Scjatyce/ biodra mażąc i nacierając/ barzo jest użyteczna: Abowiem Krew skrzepłą/ i Flusy flegmiste rozgrzewa/ i rozrzedza. Wrzodom pomykającym się. Francowatym wrzodom
Wrzodom pomykającym się/ i ciało wyjadającym/ jadowitym. Też
Wrzodom Francowatym/ ciało psującym/ barzo kosztowna jest/ przymieszawszy do niej Magisterium veneris, które zowią Flegma vitrioli, a potym wespół je zmieszawszy/ tym je nacierać i plastrować. Ranom w głowie Parchom
Rany niebezpieczne w głowie. Także
Parchy/ Sok z korzenia
Sleźiony/ bok lewy/ od połowice źiobr ná dół/ ku progu y lędźwiom/ tákże ku Pępkowi. Potłuczonym.
Táż Máść potłuczonym y zbitym krzyżom. Osobliwie służy Scyátyce
Scyátyce/ biodrá máżąc y náćieráiąc/ bárzo iest vżyteczna: Abowiem Kreẃ skrzepłą/ y Flusy flágmiste rozgrzewa/ y rozrzedza. Wrzodom pomykáiącym sie. Fráncowatym wrzodom
Wrzodom pomykáiącym sie/ y ćiáło wyiadáiącym/ iádowitym. Też
Wrzodom Fráncowátym/ ćiáło psuiącym/ bárzo kosztowna iest/ przymieszawszy do niey Magisterium veneris, ktore zowią Flegma vitrioli, á potym wespoł ie zmieszawszy/ tym ie náćieráć y plástrowáć. Ránom w głowie Párchom
Rány niebespieczne w głowie. Tákże
Párchy/ Sok z korzenia
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 65
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
lędźwiom/ także ku Pępkowi. Potłuczonym.
Taż Maść potłuczonym i zbitym krzyżom. Osobliwie służy Scjatyce
Scjatyce/ biodra mażąc i nacierając/ barzo jest użyteczna: Abowiem Krew skrzepłą/ i Flusy flegmiste rozgrzewa/ i rozrzedza. Wrzodom pomykającym się. Francowatym wrzodom
Wrzodom pomykającym się/ i ciało wyjadającym/ jadowitym. Też
Wrzodom Francowatym/ ciało psującym/ barzo kosztowna jest/ przymieszawszy do niej Magisterium veneris, które zowią Flegma vitrioli, a potym wespół je zmieszawszy/ tym je nacierać i plastrować. Ranom w głowie Parchom
Rany niebezpieczne w głowie. Także
Parchy/ Sok z korzenia tego ziela/ leczy/ wymywając je nim/ albo Flajtuch w nim maczając
lędźwiom/ tákże ku Pępkowi. Potłuczonym.
Táż Máść potłuczonym y zbitym krzyżom. Osobliwie służy Scyátyce
Scyátyce/ biodrá máżąc y náćieráiąc/ bárzo iest vżyteczna: Abowiem Kreẃ skrzepłą/ y Flusy flágmiste rozgrzewa/ y rozrzedza. Wrzodom pomykáiącym sie. Fráncowatym wrzodom
Wrzodom pomykáiącym sie/ y ćiáło wyiadáiącym/ iádowitym. Też
Wrzodom Fráncowátym/ ćiáło psuiącym/ bárzo kosztowna iest/ przymieszawszy do niey Magisterium veneris, ktore zowią Flegma vitrioli, á potym wespoł ie zmieszawszy/ tym ie náćieráć y plástrowáć. Ránom w głowie Párchom
Rány niebespieczne w głowie. Tákże
Párchy/ Sok z korzenia tego źiela/ leczy/ wymywáiąc ie nim/ álbo Fláytuch w nim maczáiąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 65
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jako się powiedziało o czynieniu Syropu z Cynamonu. Ten służy wszystkim tym niedostatkom wnętrznym/ którym sam Biedrzeniec. Tego na raz nic więcej/ tylko łot/ albo łyżkę dobrą/ z wodką tegoż Biedrzeńcu/ abo samego bez wodki dać może: Albo inym lekarstwom przymieszany. Francowatym. mającym w sobie wiele trztęci.
Mianowicie Francowatym/ którzy przez mazanie/ albo przez Turbity/ żywego Srebra są nakarmieni od Barwierzów/ barzo wielkim jest ratunkiem/ używając go przez kilka dni po łocie/ ze trzema łoty/ albo łyżek/ wodki tegoż ziela/ na czczo i na noc/ aż ratunek poczują. Trztęć pijącym
Także którzyby Trztęć pili jest użyteczny
iáko sie powiedźiáło o czynieniu Syropu z Cynámonu. Ten służy wszystkim tym niedostátkom wnętrznym/ ktorym sam Biedrzeniec. Tego ná raz nic więcey/ tylko łot/ álbo łyszkę dobrą/ z wodką tegoż Biedrzeńcu/ ábo sámego bez wodki dáć może: Albo inym lekárstwom przymieszány. Fráncowátym. máiącym w sobie wiele trztęći.
Miánowićie Fráncowátym/ ktorzy przez mázánie/ álbo przez Turbity/ żywego Srebrá są nákarmieni od Bárwierzow/ bárzo wielkim iest rátunkiem/ vżywáiąc go przez kilká dni po łoćie/ ze trzemá łoty/ álbo łyżek/ wodki tegoż źiela/ ná czczo y ná noc/ áż rátunek poczuią. Trztęć piiącym
Tákże ktorzyby Trztęć pili iest vżyteczny
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 73
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
w Bawełnę obwinąć/ i w Cyndelin/ albo w Tawtę cienką zawiązać na szyj nosić. Za doświadczoną rzecz i lekarstwo udają/ nietylko przeciwko morowego powietrzu/ ale przeciwko wszelakim zaraźliwym i jadowitymsmrodom/ być ratunkiem. A nie dziwować się tego/ ponieważ sam Arszenik swą jadowitością wszystkie inne jady zatłumia/ i odbija. Francowatym chorobom.
Francowatą chorobą złożonym/ tenże Sok z Dzięgielu/ kopanego pod Marsem z Kozorożcem wstępującym w znak Skopu niebieskiego/ a cum. Mercurio sublimato zaczyniony/ i tak że w Kołaczki tworzony/ w Bawełnę i w Tawtę obwiniony/ i na szyj noszony/ Francę w nich leczy. Ludziom w dolegliwości.
Owa pod
w Báwełnę obwinąć/ y w Cyndelin/ álbo w Táwtę ćienką záwiązáć ná szyi nośić. Zá doświadczoną rzecz y lekárstwo vdáią/ nietylko przećiwko morowe^o^ powietrzu/ ále przećiwko wszelákim záráźliwym y iádowitymsmrodom/ być rátunkiem. A nie dźiwowáć sie te^o^/ ponieważ sam Arszenik swą iádowitośćią wszystkie ine iády zátłumia/ y odbiia. Fráncowátym chorobom.
Fráncowatą chorobą złożonym/ tenże Sok z Dźięgielu/ kopánego pod Marsem z Kozorożcem wstępuiącym w znák Skopu niebieskiego/ á cum. Mercurio sublimato záczyniony/ y ták że w Kołaczki tworzony/ w Báwełnę y w Táwtę obwiniony/ y ná szyi noszony/ Fráncę w nich leczy. Ludźiom w dolegliwośći.
Owa pod
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 97
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
w uściech/ jest ratunkiem /czyniąc z niej przysmak stołowy/ z octem dobrym Rożanym/ trzecią część przydawszy gorczyce. Albowiem to samo dziąsła ogniłe/ zdrowym i rumiennym mięsem narosłe czyni. Zębom osłabiałym
Zęby przytym chwirocące i osłabiałe umacnia.
Zagniłości wszelakie odgania/ a ile w uściech/ Zapach im przyjemny dając. Krostom francowatym.
Złe krosty i wrzody śliwiące/ tak francowate/ jak i inne/ goi/ namazując je olejkiem wyższej opisanym. Liszajom złym.
Liszaje ciało szpecące psujące. Także Krostom ciało roziadającym
Krosty/ które ostrością swą skore na ciele otwierają/ spądza/ Sól w wódce Przetarznice roztarta/ tym je każdego dnia dwakroć namazując/ rano
w vśćiech/ iest rátunkiem /czyniąc z niey przysmák stołowy/ z octem dobrym Rożánym/ trzećią część przydawszy gorczyce. Albowiem to sámo dźiąsłá ogniłe/ zdrowym y rumiennym mięsem nárosłe czyni. Zębom osłábiáłym
Zęby przytym chwirocące y osłábiáłe vmacnia.
Zágniłośći wszelákie odgania/ á ile w vśćiech/ Zápách im przyiemny dáiąc. Krostom fráncowátym.
Złe krosty y wrzody śliwiące/ ták fráncowáte/ iák y ine/ goi/ námázuiąc ie oleykiem wyższey opisánym. Liszaiom złym.
Liszáie ćiáło szpecące psuiące. Tákże Krostom ćiáło roziadáiącjm
Krosty/ ktore ostrośćią swą skore ná ćiele otwieráią/ spądza/ Sol w wodce Przetarznice rostárta/ tym ie káżdego dniá dwákroć námázuiąc/ ráno
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 136
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ otwiera i wychędaża/ tęż Sól z woskiem a z Wainsztynem białym upalonym/ miałko utartym/ i z trochą mąki rżanej zaczyniwszy/ Czopek na Palec wzdłuż i zmiąsz utoczyć/ i tegoż ziela Olejkiem pomazać: Tawtą go ociągnąć/ albo rzadką kitajką /i w otwór łona wprawić. Kile. krostom. Dymienicom. Francowatym..
Z tegoż też wszystkiego plastr uczyniony dymienicom francowatym i wrzodom/ Zielnik D. Symona Syrenniusa.
Kile/ na członkach wstydliwych/ przykładając/ wielkim jest lekarstwem.
Wrzodom Francowatym zastarzałym/ ciało psującym/ wydubniałym ta maść barzo jest użyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żółtego z potrzebę. Rany bez sczmienia goi.
/ otwiera y wychędaża/ tęż Sol z woskiem á z Wainsztynem białym vpalonym/ miáłko vtártym/ y z trochą mąki rżáney záczyniwszy/ Czopek ná Pálec wzdłuż y zmiąsz vtoczyć/ y tegoż źiela Oleykiem pomázáć: Táwtą go oćiągnąć/ álbo rzadką kitájką /y w otwor łoná wpráwić. Kile. krostom. Dymienicom. Fráncowátym..
Z tegoż też wszystkieg^o^ plástr vczyniony dymienicom fráncowátym y wrzodom/ Zielnik D. Symoná Syrenniusá.
Kile/ ná członkách wstydliwych/ przykłádáiąc/ wielkim iest lekárstwem.
Wrzodom Fráncowátym zástárzáłym/ ćiáło psuiącym/ wydubniáłym ta máść bárzo iest vżyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żołtego z potrzebę. Rány bez sczmienia goi.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 148
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Wainsztynem białym upalonym/ miałko utartym/ i z trochą mąki rżanej zaczyniwszy/ Czopek na Palec wzdłuż i zmiąsz utoczyć/ i tegoż ziela Olejkiem pomazać: Tawtą go ociągnąć/ albo rzadką kitajką /i w otwór łona wprawić. Kile. krostom. Dymienicom. Francowatym..
Z tegoż też wszystkiego plastr uczyniony dymienicom francowatym i wrzodom/ Zielnik D. Symona Syrenniusa.
Kile/ na członkach wstydliwych/ przykładając/ wielkim jest lekarstwem.
Wrzodom Francowatym zastarzałym/ ciało psującym/ wydubniałym ta maść barzo jest użyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żółtego z potrzebę. Rany bez sczmienia goi.
Rany świeże łaskawie/ i bez sczmienia goi/ przydawszy tej
Wainsztynem białym vpalonym/ miáłko vtártym/ y z trochą mąki rżáney záczyniwszy/ Czopek ná Pálec wzdłuż y zmiąsz vtoczyć/ y tegoż źiela Oleykiem pomázáć: Táwtą go oćiągnąć/ álbo rzadką kitájką /y w otwor łoná wpráwić. Kile. krostom. Dymienicom. Fráncowátym..
Z tegoż też wszystkieg^o^ plástr vczyniony dymienicom fráncowátym y wrzodom/ Zielnik D. Symoná Syrenniusá.
Kile/ ná członkách wstydliwych/ przykłádáiąc/ wielkim iest lekárstwem.
Wrzodom Fráncowátym zástárzáłym/ ćiáło psuiącym/ wydubniáłym ta máść bárzo iest vżyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żołtego z potrzebę. Rány bez sczmienia goi.
Rány świeże łáskáwie/ y bez sczmienia goi/ przydawszy tey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 149
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
tegoż ziela Olejkiem pomazać: Tawtą go ociągnąć/ albo rzadką kitajką /i w otwór łona wprawić. Kile. krostom. Dymienicom. Francowatym..
Z tegoż też wszystkiego plastr uczyniony dymienicom francowatym i wrzodom/ Zielnik D. Symona Syrenniusa.
Kile/ na członkach wstydliwych/ przykładając/ wielkim jest lekarstwem.
Wrzodom Francowatym zastarzałym/ ciało psującym/ wydubniałym ta maść barzo jest użyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żółtego z potrzebę. Rany bez sczmienia goi.
Rany świeże łaskawie/ i bez sczmienia goi/ przydawszy tej soli/ i Olejku z tegoż ziela do maści. Jednak do wrzodów złych zaplugawionych/ ropistych/ a ustawicznie do nich
tegoż źiela Oleykiem pomázáć: Táwtą go oćiągnąć/ álbo rzadką kitájką /y w otwor łoná wpráwić. Kile. krostom. Dymienicom. Fráncowátym..
Z tegoż też wszystkieg^o^ plástr vczyniony dymienicom fráncowátym y wrzodom/ Zielnik D. Symoná Syrenniusá.
Kile/ ná członkách wstydliwych/ przykłádáiąc/ wielkim iest lekárstwem.
Wrzodom Fráncowátym zástárzáłym/ ćiáło psuiącym/ wydubniáłym ta máść bárzo iest vżyteczna/ przydawszy do tego Mercurij praecipitatij żołtego z potrzebę. Rány bez sczmienia goi.
Rány świeże łáskáwie/ y bez sczmienia goi/ przydawszy tey soli/ y Oleyku z tegoż źiela do máśći. Iednák do wrzodow złych záplugáwionych/ ropistych/ á vstáwicznie do nich
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 149
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i uśmierza/ puściwszy go także ze dwie kropce do łoty Rumienkowego/ albo Kopru swojskiego olejku/ i w nie go puszczając. Glistom.
Glisty w żywocie małym Dziatkom morzy i wywodzi/ dwie albo trzy kropie do łoty Piołynkowego olejku przydany/ a w Pępuszek ich puszczany/ albo nacierany.
Do maści/ które wrzodom złym francowatym służą/ i inym jadowitym sadzelom/ ciało psującym/ z wielkim użytkiem bywa przymieszany. Abowiem wilgotności w nich wysusza: Mięso dziwe trawi/ a dobrym je wyrownywa. Szkodzi.
Białegłowy brzemienne mają się go wystrzegać/ przez usta brać. Abowiem Płód z żywota wyciąga. O Sarkokoli/ Rozdział 64.
Sarcocolla. SArkokola jest
y vśmierza/ puściwszy go tákże ze dwie kropce do łoty Rumienkowego/ álbo Kopru swoyskiego oleyku/ y w nie go pusczáiąc. Glistom.
Glisty w żywoćie máłym Dźiatkom morzy y wywodźi/ dwie álbo trzy kropie do łoty Piołynkowego oleyku przydány/ á w Pępuszek ich pusczány/ álbo náćierány.
Do máśći/ ktore wrzodom złym fráncowátym służą/ y inym iádowitym sádzelom/ ćiáło psuiącym/ z wielkim vżytkiem bywa przymieszány. Abowiem wilgotnośći w nich wysusza: Mięso dźiwe trawi/ á dobrym ie wyrownywa. Szkodźi.
Białegłowy brzemienne máią śię go wystrzegáć/ przez vstá bráć. Abowiem Płod z żywotá wyćiąga. O Sárkokoli/ Rozdział 64.
Sarcocolla. SArkokola iest
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 223
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
