. Przytym gęsty sęk nie bez ciężkości. Drogie to drzewo/ nie tu zrodzone/ Twarde/ i zdrowiu złotem ważone.
Aloes Wątrobny. Dobra Wątrobie; ale rzec droga/ Nie dokupisz się/ Babko uboga. Drzewko żółtawe/ gorzkie do smaku/ Kruche/ glancowne/ trzeba wnim braku.
Agaric alias Modrzejowa gębka. Krucha rzecz: ale nie kruche zdrowie/ Pieniądze zdrowia kupcie posłowie. Ma glanc/ a lekka wagę/ białotę/ Choć lekko ważne/ ma wielką cnotę.
Alumen. Hułun. Jeśliż się pyta Aptekarz łuny/ Niechaj na białe pojżrzy Hałuny. Cierpki smak czyni z ostrzoną ślinę/ Znajdziesz tu zdrowiu twemu przyczynę
. Przytym gęsty sęk nie bez ćięszkośći. Drogie to drzewo/ nie tu zrodzone/ Twárde/ y zdrowiu złotem ważone.
Aloes Wątrobny. Dobra Wątrobie; ále rzec droga/ Nie dokupisz sie/ Bábko vboga. Drzewko żołtáwe/ gorzkie do smáku/ Kruche/ gláncowne/ trzebá wnim bráku.
Agaric alias Modrzeiowá gębká. Krucha rzecż: ále nie kruche zdrowie/ Pieniądze zdrowia kupćie posłowie. Má glanc/ á lekka wagę/ białotę/ Choć lekko ważne/ ma wielką cnotę.
Alumen. Hułun. Ieślisz się pytá Aptekarz łuny/ Niechay ná biáłe poyżrzy Háłuny. Cierpki smák cżyni z ostrzoną ślinę/ Znaydziesz tu zdrowiu twemu przycżynę
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: Fv
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
, w ziemi zawarte, z tamtąd się wielkim impetem dobywające, a Meatu nie znajdując, po podziemię się uwijają, jej przez to komocję causando, według Arystotelesa i Sequitów jego. Według drugich trzęsienie ziemi sprawuje materia w ziemi Siarczysta, Sal[...] trowa, klejowata, a prżytym miejsca szpar, rozpadlin pełne, górzyste, jak gębka dziurawe, przez które wiatry się wkradłszy motum czynią. Inne tu spectantia dla krótkości opuszczam, wracając się do SFERY.
CENTRUM SFERY Świata, albo kuli ZIEMIO-WODNEJ jest punctum, od którego wszystkie idą linie. Axis Mundi, jest oś koło której według Imaginacyj Astronomów, wszystkie Luminarze i Gwiazdy obracają się prędkim biegiem, in spatio
, w ziemi zawarte, z tamtąd się wielkim impetem dobywaiące, a Meatu nie znayduiąc, po podziemię się uwiiaią, iey przeż to kommocyę causando, według Aristotelesa y Sequitow iego. Według drugich trzęsienie ziemi sprawuie materya w ziemi Siarczysta, Sal[...] trowa, kleiowata, a prżytym mieysca szpar, rospadlin pełne, gorzyste, iak gębka dziurawe, przez ktore wiatry się wkradłszy motum czynią. Inne tu spectantia dla krotkości opuszcżam, wracaiąc się do SFERY.
CENTRUM SFERY Swiata, albo kuli ZIEMIO-WODNEY iest punctum, od ktorego wszystkie idą linie. Axis Mundi, iest oś koło ktorey według Imaginacyi Astronomow, wszystkie Luminarze y Gwiazdy obracaią się prędkim biegiem, in spatio
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 166
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
którą się spuszczał, i przydaje, że w samym Stambule przedają go w kilku miejscach.
O Magnesie natanda occurrunt takowe, dygna scitu Primo że leżące na kupie tracą Activitatem suam, tak w kierowaniu się ad Polos, jako też wcią- o Kamieniach osobliwych
gnieniu do siebie żelaza. Secundo Magneś porosus tojest pełen dziurek jak gębka i zmięszany z inną materią, nie jest tak dobry, jak ten, który jest gęsty jak ulany. Tertio Proba Magnesów który lepszy ta jest in praxi; wziąć limaturam ferri Chalibis, albo opiłków stalowych ślusarskich, Magnesy w nie w łożyć, który znich nabrawszy opiłków, będzie jak Jeż kosmaty, ten najlepszy.
ktorą się spuszczał, y przydaie, że w samym Stambule przedaią go w kilku mieyscach.
O Magnesie natanda occurrunt takowe, digna scitu Primo że leżące na kupie tracą Activitatem suam, tak w kierowaniu się ad Polos, iako też wcią- o Kamieniach osobliwych
gnieniu do siebie żelaza. Secundo Magneś porosus toiest pełen dziurek iák gębka y zmięszany z inną materyą, nie iest tak dobry, iak ten, ktory iest gęsty iak ulany. Tertio Proba Magnesow ktory lepszy ta iest in praxi; wziąc limaturam ferri Chalybis, albo opiłkow stalowych ślusarskich, Magnesy w nie w łożyć, ktory znich nabrawszy opiłkow, będzie iak Ież kosmaty, ten naylepszy.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 656
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
że niektóre ryby mają płucnik, i przez pysk oddychają, jako to ryby Delphini albo świnie morskie, Physeteres, alias sikawki ryby, Balenae alias wieloryby, dlatego z głowy ich wynika fistula albo sikawka. A że są zimnej kompleksyj, rzadko oddychają, i pluca ich nie są krwiste, tylko fungosi to jest dziurkowate jak gębka; jak raz w siebie naciągną powietrza, bez nowego ciągnienia, mogą serce ożywić, i ochłodzić. Jeżeliby perpetuo w wodzie były trzymane, naprzykład Delfiny, nic z aury nie komunikując, zdy chać muszą. Aristoteles, Rondeletus. Conimbrienses etc. Potopem uniwersalnym powiada Z. Augustyn, że ryby nie wytoneły,
że niektore ryby maią płucnik, y przez pysk oddychaią, iako to ryby Delphini albo swinie morskie, Physeteres, alias sikawki ryby, Balenae alias wieloryby, dlatego z głowy ich wynika fistula albo sikawka. A że są zimney komplexyi, rzadko oddychaią, y pluca ich nie są krwiste, tylko fungosi to iest dziurkowate iak gębka; iak raz w siebie naciągną powietrza, bez nowego ciągnienia, mogą serce ożywić, y ochłodzić. Ieżeliby perpetuo w wodzie były trzymane, naprzykład Delphiny, nic z aury nie kommunikuiąc, zdy chać muszą. Aristoteles, Rondeletus. Conimbrienses etc. Potopem uniwersalnym powiada S. Augustyn, że ryby nie wytoneły,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 283
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
nim są z kolcami nigdy nie opadują, nigdy też te nie kwitnie drzewo, mówi Pliniusz. Rośnie te drzewo na karpackich i na bieskadach górach, w Rawskim też Województwie wiele z niego Kościołów tot saeculis stojących, zgnielizny nieczujacych. Grecja tego nie zna drzewa według Belloniusza. Ródzi się pod tym drzewem Agaricum to jest modrzewowa gębka, na wiele defektów pomagająca. Robią z Modrzejowego drzewa skrzynie, walizy, pudełka, z racyj, iż się mul w nich nie zamnoży.
LAUROWEGO albo Bobkowego drzewa Pliniusz w Księdze 15. w rozdziale 30. wylicza rodzajów trzynaście. Na gorze Parnassie najcełniejsze były. Kładli starożytni na noc pod głowę sobie, a to
nim są z kolcami nigdy nie opaduią, nigdy też te nie kwitnie drzewo, mowi Pliniusz. Rośnie te drzewo na karpackich y na bieskadach gorach, w Rawskim też Woiewodztwie wiele z niego Kościołow tot saeculis stoiących, zgnielizny nieczuiacych. Grecya tego nie zna drzewa według Belloniusza. Rodzi się pod tym drzewem Agaricum to iest modrzewowa gębka, na wiele defektow pomagaiąca. Robią z Modrzeiowego drzewa skrzynie, walizy, pudełka, z racyi, iż się mul w nich nie zamnoży.
LAUROWEGO albo Bobkowego drzewa Pliniusz w Księdze 15. w rozdziale 30. wylicza rodzaiow trzynaście. Na gorze Parnassie naycełnieysze były. Kładli starożytni na noc pod głowe sobie, á to
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 328
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ten który jest żywiołem/ nie potrzebuje żadnego podpału/ ani żagwi/ aby trwał. Takowy tedy ogień nasz najduje się we wnętrznościach ziemie. A żebyś to łatwiej porozumiał/ naucz się tego: że ziemia począwszy od centrum, to jest od pośrodku w głąb aż do wierzchu/ która jest z przyrodzenia swego/ jakoby gębka mając w sobie wiele dziurek nieznacznych/ ma do tego wiele kolistych i krzywych miejsc/ we wnętrznościach swoich/ co oczywiście widzą kopacze/ którzy jakichkolwiek kruszców z ziemie dobywają. A iż przyrodzenie nie cierpi tego aby które miejsce na świecie miało być próżne: przeto zawsze znajdują się te lochy w ziemi pełne abo wody/ abo
ten ktory iest żywiołem/ nie potrzebuie żadnego podpału/ áni żagwi/ áby trwał. Tákowy tedy ogień nász náyduie się we wnętrznośćiách źiemie. A żebyś to łatwiey porozumiał/ náucż się tego: że źiemiá pocżąwszy od centrum, to iest od pośrodku w głąb áż do wierzchu/ ktora iest z przyrodzenia swego/ iákoby gębká máiąc w sobie wiele dźiurek nieznácżnych/ ma do tego wiele kolistych y krzywych mieysc/ we wnętrznośćiách swoich/ co ocżywiśćie widzą kopacże/ ktorzy iákichkolwiek kruszcow z źiemie dobywáią. A iż przyrodzenie nie ćierpi tego áby ktore mieysce na świećie miáło bydź prożne: przeto záwsze znáyduią się te lochy w źiemi pełne ábo wody/ ábo
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 98.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
jako ognia jest natura, wzbijać się w górę do swego centrum. Tak i chmurze pomaga gorącość materyj utrzymania się na powietrzu. Pochodzi i stąd: iż im rzecz jaka pulchniejsza, i między swymi porami więcej mająca zamkniętego powietrza, tym jest lzejsza. Z tej racyj sosnina pływa po wodzie, dębina tonie. Pumeks, gębka, pęcherz nadęty pływa, a inne rzeczy choć mniejsze toną. Chmura też dla porów swoich powietrzem napełnionych lubo tyle wody w sobie mająca, unosi się nad powietrzem cięższym nad siebie. Sposób ważenia wody jakim ciężarem, w samyż wodzie.
XIV. Weś funt ołowiany, żelazny, lub inny ciężar niepijący w siebie
iáko ognia iest nátura, wzbiiać się w gorę do swego centrum. Ták y chmurze pomaga gorącość materyi utrzymania się ná powietrzu. Pochodzi y ztąd: iż im rzecz iáka pulchnieysza, y między swymi porami więcey maiąca zamkniętego powietrza, tym iest lzeysza. Z tey racyi sosnina pływa po wodzie, dębina tonie. Pumex, gębka, pęcherz nadęty pływa, á inne rzeczy choć mnieysze toną. Chmura też dla porow swoich powietrzem nápełnionych lubo tyle wody w sobie maiąca, unosi się nad powietrzem cięższym nad siebie. Sposob ważenia wody iákim ciężarem, w samyż wodzie.
XIV. Weś funt ołowiany, żelazny, lub inny ciężar niepiiący w siebie
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: W4v
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, Maczku polnego, trzeba wprzód przewarzyć. O Purgansach.
Purgujące proste i domowe tak zioła, jako drzewka, korzenia, i nasiona w pospolitości są te: Kopytnik tak ziele, jako i korzonki. Korzenie ciemierzyce białej i czarnej. Jagodki Drzewa Sakłukowego. Kwiat Brzoskwiniowy. Roża widenka i Centofolia. Nasienie Krokosowe, Modrzewiowa gębka. Sosnka. Romanowe ziele. Skoczek Cataputium. Jąderka z jagód Bzowych i Hebdowych Skorka wnętrzna zielona. Drzewka Kruszynu zwanego. Skorki zielone i korzenie tak Bzowe jako i Hebdowe. Wilcze łyko. Kosaccowe korzenie. Przestępowe korzenie. Paproci korzenie. Mysze łajna, osobliwie służą dla dzieci do purgowania. Tutioń.
Te zioła i
, Máczku polnego, trzebá wprzod przewárzyć. O Purgánsach.
Purguiące proste y domowe ták źioła, iáko drzewká, korzenia, y naśioná w pospolitośći są te: Kopytnik ták źiele, iáko y korzonki. Korzenie ćiemierzyce białey y czárney. Jagodki Drzewá Sakłukowego. Kwiát Brzoskwiniowy. Roża widenka y Centofolia. Naśienie Krokosowe, Modrzewiowa gębka. Sosnká. Románowe źiele. Skoczek Cataputium. Jąderka z iágod Bzowych y Hebdowych Skorka wnętrzná źielona. Drzewká Kruszynu zwánego. Skorki źielone i korzenie ták Bzowe iáko i Hebdowe. Wilcze łyko. Kosaccowe korzenie. Przestępowe korzenie. Páproći korzenie. Mysze łáyna, osobliwie służą dla dźieći do purgowánia. Tutioń.
Te źioła y
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 227
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
biała, Marrubium album. na różne afekcje.
Miętka kamienna, Calamenthum.
Przetacznik, Veronica.
Lukrecia, Glycyrizza.
Omanowy korzeń, Radix Enulae.
Fiołkowy korzeń, Radix Ireos.
Kokornak okrągły, Aristolochia rotunda.
Nasienie Pokrzywiane, Semen Vrticae.
Figi, Ficus.
Ródzenki, Uvae pássae.
Migdały, Amygdalae.
Modrzewiowa gębka, Agarius.
Płuca Lisie, Pulmo Vulpis.
Paprotka dębowa, Polipodium.
Biedrzeniec, Pimpinella.
Siarka, Sulphur.
Mira, Myrrha.
Lebiodka, Prassium.
Cukier lodowaty, Saccharum candisatum.
Roża w cukrze smażona Conserva Rosarum:
Tragant, Gumi Traganthum.
Szafran, Crocus.
Krokosowe nasienie, Semen carthami.
Sok Rzodkwiany
biała, Marrubium album. ná rożne áfekkcye.
Miętka kámienna, Calamenthum.
Przetácznik, Veronica.
Lukrecia, Glycyrizza.
Ománowy korzeń, Radix Enulae.
Fijałkowy korzeń, Radix Ireos.
Kokornak okrągły, Aristolochia rotunda.
Naśienie Pokrzywiáne, Semen Vrticae.
Figi, Ficus.
Rodzenki, Uvae pássae.
Migdały, Amygdalae.
Modrzewiowa gębka, Agarius.
Płucá Lisie, Pulmo Vulpis.
Páprotka dębowa, Polipodium.
Biedrzeniec, Pimpinella.
Siárka, Sulphur.
Mira, Myrrha.
Lebiodka, Prassium.
Cukier lodowáty, Saccharum candisatum.
Roża w cukrze smażoná Conserva Rosarum:
Tragant, Gumi Traganthum.
Száfrán, Crocus.
Krokosowe naśienie, Semen carthami.
Sok Rzodkwiany
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 277
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
I do wiecznej cię chwały przyjąć raczy. Tu przestał Anioł: potym u jednego Sklepu/ otworzył twardy zamek jego:
XVI. Tam były wszystkie od Heleny święty/ Zbawicielowe pochowane sprzęty: Słup porfirowy/ Krwią świętą skropiony/ Włócznia/ którą bok Pański przebodziony. Gwoździe/ drabina/ postronki surowe/ Młot/ kliszcze/ gębka/ i bicze drotowe: Tytuł Królewski/ i insza armata/ I Magdaleny wonne Aromata.
XVII. Wszystko to pięknie rzędem postawiła/ I prześcieradłem krwawym zasłoniła. W głębokiej skale opoce równego Widać/ na swój grzech Piotra płaczącego: Kur mu nad głową ustawicznie pieje/ A on zgrzybiały rzewliwe łzy leje. Ogromnym w piersi
Y do wieczney ćie chwały przyiąć raczy. Tu przestał Anyoł: potym v iednego Sklepu/ otworzył twárdy zamek iego:
XVI. Tám były wszystkie od Heleny święty/ Zbáwićielowe pochowáne sprzęty: Słup porfirowy/ Krwią świętą skropiony/ Włocznia/ ktorą bok Pánski przebodziony. Gwozdzie/ drabiná/ postronki surowe/ Młot/ kliscze/ gębká/ y bicze drotowe: Tytuł Krolewski/ y insza ármatá/ Y Mágdaleny wonne Aromatá.
XVII. Wszystko to pięknie rzędem postáwiłá/ Y prześćirádłem krwáwym zasłoniłá. W głębokiey skále opoce rownego Widać/ ná swoy grzech Piotra płaczącego: Kur mu nád głową vstáwicznie pieie/ A on zgrzybiały rzewliwe łzy leie. Ogromnym w pierśi
Skrót tekstu: TwarKPoch
Strona: D2
Tytuł:
Pochodnia miłości bożej
Autor:
Kasper Twardowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1628
Data wydania (nie wcześniej niż):
1628
Data wydania (nie później niż):
1628
