wnieśli iż długość diametru ziemi jest na mil 1720. Gdyż ta jest proporcja Diametru do swego cyrkułu, jaka jest liczby 1720. do liczby 5400. Dalej wnieśli iż zwierzchnia sferyczność całej ziemi jest na mil kwadratowych 9288000. Gdyż taka jest Proporcja cyrkułu największego do zwierzchnej sferyczności. Dalej wnieśli iż zupełność ziemi w zdłuż szerokość i głębokość, zgoła cała, jaka w sobie jest ziemia, iż liczy więcej coś, jak mil czworograniastych 265368000. To jest takich z których każda i w zdłuż i w szerz i w głąb, jest mila Niemiecka. Gdyż taka jest proporcja szóstej części diametru ziemi multyplikującej sferyczność ziemi, do summy z tąd wychodzącej. REGUŁA XII
wnieśli iż długość dyametru ziemi iest ná mil 1720. Gdyż ta iest proporcya Dyámetru do swego cyrkułu, iáka iest liczby 1720. do liczby 5400. Dalei wniesli iż zwierzchnia sferyczność cáłey ziemi iest ná mil kwadratowych 9288000. Gdyż táka iest Proporcya cyrkułu naywiększego do zwierzchney sferyczności. Dálei wnieśli iż zupełność ziemi w zdłuż szerokość y głębokość, zgołá cáła, iaka w sobie iest ziemia, iż liczy więcey coś, iák mil czworograniastych 265368000. To iest tákich z ktorych każda y w zdłuż y w szerz y w głąb, iest mila Niemiecka. Gdyż táka iest proporcya szostey części dyametru ziemi multyplikuiącey sferyczność ziemi, do summy z tąd wychodzącey. REGUŁA XII
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
praesentis, złożyłem pod Nowem generalne koło, gdzie jeżelibyś ich W. K. Mść Pan mój miłościwy pisaniem swem zagrzać chciał, rozumiem nie zdrożnieby było. Ciężka rzecz najaśniejszy miłościwy Królu Panie mój miłościwy, gdy żołnierz, kiedy już pora wojenna nastąpiła, miasto wychodzenia w pole przeciwko nieprzyjacielowi, dla niedostatku w głębokość państw W. K. Mści retirować się gotuje. Ciężka, gdy nieprzyjaciel, upatrzywszy czas tego naszego za-
mieszania, i tak wielkiej na Wiśle wody, irruptie czyni, pogańskim sposobem pali, a żołnierz miasto resistencji o zasłużone się rachuje, onego się upomina. Nieszczęśliwa Rzpta nasza, że tak niewcześnie i nieporządnie obmyślawa o
praesentis, złożyłem pod Nowém generalne koło, gdzie jeżelibyś ich W. K. Mść Pan mój miłościwy pisaniem swém zagrzać chciał, rozumiem nie zdrożnieby było. Ciężka rzecz najaśniejszy miłościwy Królu Panie mój miłościwy, gdy żołnierz, kiedy już pora wojenna nastąpiła, miasto wychodzenia w pole przeciwko nieprzyjacielowi, dla niedostatku w głębokość państw W. K. Mści retirować się gotuje. Ciężka, gdy nieprzyjaciel, upatrzywszy czas tego naszego za-
mieszania, i tak wielkiéj na Wiśle wody, irruptie czyni, pogańskim sposobem pali, a żołnierz miasto resistentiej o zasłużone się rachuje, onego się upomina. Niesczęśliwa Rzpta nasza, że tak niewcześnie i nieporządnie obmyślawa o
Skrót tekstu: KoniecSListy
Strona: 65
Tytuł:
Listy Stanisława Koniecpolskiego Hetmana
Autor:
Stanisław Koniecpolski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
listy
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1672
Data wydania (nie wcześniej niż):
1672
Data wydania (nie później niż):
1672
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pamiętniki o Koniecpolskich. Przyczynek do dziejów polskich XVII wieku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Stanisław Przyłęcki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Leon Rzewuski
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1842
wymierzać. ACz to możesz Tablica odprawić Mierniczą: jako w §. 4. Nauki 98. następującej, wszakże pewniej każdą Studnię pomierzysz po prostu sznurem; ciężar na końcu uwiązawszy, i on przemierzywszy. Kiedy na kołowrócie, którym wyciągają wodę, trafi się linka: rozumiałby kto że bez inszego cienkiego sznurka wymierzy Studnie głębokość, policzywszy zawinienia linki, przed wyciągnieniem wiadra, a przemierzywszy obwód kołowrotu abo walca, który linkę zwija. Gdyż przez tę miarę zmultyplikowawszy zawinienia linki, miałaby wyniść głębokość studnie, przydawszy wiadra długość. Lecz to błąd wielki. Ponieważ im grubsza jest linka na Walcu, tym miara Walca nitką zmierzana, więcej traci miary
wymierzáć. ACz to możesz Tablica odpráwić Mierniczą: iáko w §. 4. Náuki 98. nástępuiącey, wszákże pewniey káżdą Studnię pomierzysz po prostu sznurem; ćiężar ná końcu vwiązawszy, y on przemierzywszy. Kiedy ná kołowroćie, ktorym wyćiągáią wodę, tráfi się linká: rozumiałby kto że bez inszego ćienkiego sznurká wymierzy Studnié głębokość, policzywszy záwinięnia linki, przed wyćiągnieniem wiádrá, á przemierzywszy obwod kołowrotu ábo wálcá, ktory linkę zwiia. Gdyż przez tę miárę zmultyplikowawszy záwinięnia linki, miáłáby wyniść głębokość studnie, przydawszy wiádrá długość. Lecz to błąd wielki. Ponieważ im grubsza iest linká ná Wálcu, tym miárá Wálcá nitką zmierzána, więcey tráći miáry
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 51
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
uwiązawszy, i on przemierzywszy. Kiedy na kołowrócie, którym wyciągają wodę, trafi się linka: rozumiałby kto że bez inszego cienkiego sznurka wymierzy Studnie głębokość, policzywszy zawinienia linki, przed wyciągnieniem wiadra, a przemierzywszy obwód kołowrotu abo walca, który linkę zwija. Gdyż przez tę miarę zmultyplikowawszy zawinienia linki, miałaby wyniść głębokość studnie, przydawszy wiadra długość. Lecz to błąd wielki. Ponieważ im grubsza jest linka na Walcu, tym miara Walca nitką zmierzana, więcej traci miary głębokości prawdziwej. Gdyż obwinionej linki około Walca, miarę brać trzeba srzodkiem jej, nie wierzchem, ani spodem, aby rozwiniona zgadzała się z miarą jednego swego kręgu. Czego
vwiązawszy, y on przemierzywszy. Kiedy ná kołowroćie, ktorym wyćiągáią wodę, tráfi się linká: rozumiałby kto że bez inszego ćienkiego sznurká wymierzy Studnié głębokość, policzywszy záwinięnia linki, przed wyćiągnieniem wiádrá, á przemierzywszy obwod kołowrotu ábo wálcá, ktory linkę zwiia. Gdyż przez tę miárę zmultyplikowawszy záwinięnia linki, miáłáby wyniść głębokość studnie, przydawszy wiádrá długość. Lecz to błąd wielki. Ponieważ im grubsza iest linká ná Wálcu, tym miárá Wálcá nitką zmierzána, więcey tráći miáry głębokośći prawdźiwey. Gdyż obwinioney linki około Wálcá, miárę bráć trzebá srzodkiem iey, nie wierzchem, áni spodem, áby rozwiniona zgadzáłá się z miárą iednego swego kręgu. Czego
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 51
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, nie wierzchem, ani spodem, aby rozwiniona zgadzała się z miarą jednego swego kręgu. Czegom doświadczeniem doszedł. Przeto: jeżeli chcesz z Walca miąższości, dochodzić kręgów linki, opasz wprzód czymkolwiek Walec, aż do srzodka linki: Toż z tego opasania nić rozciągniona, wystarczy zupełnie kręgowi jednemu linki. Nauka LVII. Głębokość Góry zmierzać. ZMierz wysokość Góry, według Nauki 48. 49. 50. 51. abo 52. będziesz miał wiadomą Głębokość góry. Nauka LVIII. Zebranie krociusińkie nałatwiejszego Rozmierzania Odległości, Wysokości, i Głębokości, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowania jakiej figury abo linii: i bez umiejętności Arytmetyki na wyrachowanie czwartej liczby niewiadomej
, nie wierzchem, áni spodem, áby rozwiniona zgadzáłá się z miárą iednego swego kręgu. Czegom doświádczeniem doszedł. Przeto: ieżeli chcesz z Wálcá miąższośći, dochodźić kręgow linki, opasz wprzod czymkolwiek Wálec, áż do srzodká linki: Toż z tego opasánia nić rośćiągniona, wystárczy zupełnie kręgowi iednemu linki. NAVKA LVII. Głębokość Gory zmierzáć. ZMierz wysokość Gory, według Náuki 48. 49. 50. 51. ábo 52. będźiesz miał wiádomą Głębokość gory. NAVKA LVIII. Zebránie kroćiuśińkie nałátwieyszego Rozmierzánia Odległośći, Wysokośći, y Głębokośći, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowánia iákiey figury ábo linii: y bez vmieiętnosći Arythmetyki ná wyráchowánie czwartey liczby niewiádomey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 51
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
jeżeli chcesz z Walca miąższości, dochodzić kręgów linki, opasz wprzód czymkolwiek Walec, aż do srzodka linki: Toż z tego opasania nić rozciągniona, wystarczy zupełnie kręgowi jednemu linki. Nauka LVII. Głębokość Góry zmierzać. ZMierz wysokość Góry, według Nauki 48. 49. 50. 51. abo 52. będziesz miał wiadomą Głębokość góry. Nauka LVIII. Zebranie krociusińkie nałatwiejszego Rozmierzania Odległości, Wysokości, i Głębokości, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowania jakiej figury abo linii: i bez umiejętności Arytmetyki na wyrachowanie czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. §. I. Wygotowanie Tablice Mierniczej. TAblica Miernicza prosta FGHL, niech ma naprzód: Igiełkę M
ieżeli chcesz z Wálcá miąższośći, dochodźić kręgow linki, opasz wprzod czymkolwiek Wálec, áż do srzodká linki: Toż z tego opasánia nić rośćiągniona, wystárczy zupełnie kręgowi iednemu linki. NAVKA LVII. Głębokość Gory zmierzáć. ZMierz wysokość Gory, według Náuki 48. 49. 50. 51. ábo 52. będźiesz miał wiádomą Głębokość gory. NAVKA LVIII. Zebránie kroćiuśińkie nałátwieyszego Rozmierzánia Odległośći, Wysokośći, y Głębokośći, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowánia iákiey figury ábo linii: y bez vmieiętnosći Arythmetyki ná wyráchowánie czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. §. I. Wygotowánie Tablicé Mierniczey. TAblicá Miernicza prosta FGHL, niech ma naprzod: Igiełkę M
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 51
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
łokciach: tęż liczbę na węgielnicy nmc, przymkniej do igiełki M, na Tablicy Mierniczej.
Potym ustaw Tablicę do perpendykułu na B, wierzchu Studnie tak, żeby ramię węgielnice dłuższe, było równoodległe ścianie MN, a stanęło ku gorze, bliżej Mierniczego. Na koniec przez linią z Celami, przystawioną do igiełki tablicznej, upatrz głębokość N, a pomocnik, niech nanotuje liczbę podziału na Węgielnicy, na który linia celowa przypadła Gdyż ta będzie liczba łokci, głębokości MN. DEMONSTRACJA z Nauki 13. tej Zabawy. Jeżelibyś nie mógł tak mało podziałów na Węgielnicy prżystawić do igiełki tablice, ile ma łokci szerokość studnie; rachuj za jeden podział trzy abo
łokćiách: tęż liczbę ná węgielnicy nmc, przymkniey do igiełki M, ná Tablicy Mierniczey.
Potym vstaw Tablicę do perpendykułu ná B, wierzchu Studnie ták, żeby rámię węgielnice dłuższe, było rownoodległe śćiánie MN, á stánęło ku gorze, bliżey Mierniczego. Ná koniec przez liniią z Celámi, przystáwioną do igiełki tabliczney, vpátrz głębokość N, á pomocnik, niech nánotuie liczbę podżiału ná Węgielnicy, ná ktory liniia celowa przypádłá Gdyż tá będżie liczbá łokći, głębokośći MN. DEMONSTRACYA z Náuki 13. tey Zábáwy. Jeżelibyś nie mogł ták máło podźiałow ná Węgielnicy prżystáwić do igiełki tablice, ile ma łokći szerokość studnie; ráchuy zá ieden podźiał trzy ábo
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 57
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, do Łaska, jednym gradusem Niebieskim uroście podróżnemu w Nowym Mieście i w Łasku, wysokości Osi Niebieskiej. To założywszy za fundament: i że gradusów Niebieskich jest 360: Jeżeli 360 gradusów przemultyplikujesz przez mil 15; wynidzie całego Okręgu ziemie, mil 5400. Co się miało wyrachować. Nauka XVI. Miąszość ziemie, abo głębokość, (Diametrem Matematycy zowią) wynaleźć. UCzyń jako obwód cyrkułu 22, do 7: Tak obwód ziemie, mil 5400, do miąszości ziemie 1718, i 4 ze 22, której liczby połowica mil 859. jest bliskość Centrum, abo srzodka piekła. Nauka XVII. Elipsy obwód znaleźć. MIędzy Diametrami Elipsy, większym
, do Łaská, iednym gradusem Niebieskim vrośćie podrożnemu w Nowym Mieśćie y w Łasku, wysokośći Ośi Niebieskiey. To záłożywszy zá fundáment: y że gradusow Niebieskich iest 360: Ieżeli 360 gradusow przemultyplikuiesz przez mil 15; wynidżie cáłego Okręgu żiemie, mil 5400. Co się miáło wyráchowáć. NAVKA XVI. Miąszość źiemie, ábo głębokość, (Dyámetrem Mátemátycy zowią) wynáleść. VCzyń iáko obwod cyrkułu 22, do 7: Ták obwod żiemie, mil 5400, do miąszośći źiemie 1718, y 4 ze 22, ktorey liczby połowicá mil 859. iest bliskość Centrum, ábo srzodká piekłá. NAVKA XVII. Ellipsy obwod ználeść. MIędzy Dyámetrámi Ellipsy, większym
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 70
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
ręce, maneleczką małą.
P. Właśnie na toć dać że się będziesz popisować Z nią przed każdym na świecie, a ja mam szwankować Przez to na dobrej sławie. M. Tak wiedz pewnie o tym, Tylko mię już nie bawiąc daruj tym klejnotem, Że ten sekret tak będzie odemnie tajony, Jako w głębokość morską kamień upuszczony.
P. Po takiej obietnicy na dowód mej chęci Przyjm ją, proszę, a w dobrej chowaj to pamięci, Co mi dziś obiecujesz; ja wzajem po sobie Toć pewnie obiecuję, żem życzliwa tobie.
M. Nie podobna dać nigdy godne dziękczynienie Za tak szczyre afektu ku mnie oświadczenie Tobie,
ręce, maneleczką małą.
P. Właśnie na toć dać że się będziesz popisować Z nią przed każdym na świecie, a ja mam szwankować Przez to na dobrej sławie. M. Tak wiedz pewnie o tym, Tylko mię już nie bawiąc daruj tym klejnotem, Że ten sekret tak będzie odemnie tajony, Jako w głębokość morską kamień upuszczony.
P. Po takiej obietnicy na dowod mej chęci Przyjm ją, proszę, a w dobrej chowaj to pamięci, Co mi dziś obiecujesz; ja wzajem po sobie Toć pewnie obiecuję, żem życzliwa tobie.
M. Nie podobna dać nigdy godne dziękczynienie Za tak szczyre afektu ku mnie oświadczenie Tobie,
Skrót tekstu: TrembWierszeWir_II
Strona: 249
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Jakub Teodor Trembecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty, pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1643 a 1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1719
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1911
, i Caścicanaro. Morze niezmiernie wzdęło się, i pochłonęło okręty nawet w Porcie stojące.
8 Grudnia powodź o pułtory mile od Westram niedaleko Nottingam.
29 Grudnia w Parasji Ouest-Ram, Hrabstwa Kent ziemi niezwyczajne osiadania. i wzdymania się, część ziemi zmiejsca wyruszywszy się pomknęła się ku południowi. Osiadała zaś ziemia na głębokość 34, 47, 65, a w innych miejscach na 102 stop. Wzdymała się zaś na wysokość 9 stop.
Powietrze w Hamburgu, a w Paryżu choroby zarażliwe trwały aż do roku następującego.
1597
383. 16 Lipca świeciła aż do 9 Sierpnia.
31 Sierpnia wioskę Simpila Powiatu Brig w wyższej Wallesyj zawaliła góra upadkiem
, y Cascicanaro. Morze niezmiernie wzdęło się, y pochłonęło okręty nawet w Porcie stoiące.
8 Grudnia powodź o pułtory mile od Westram niedaleko Notthingam.
29 Grudnia w Parasii Ouest-Ram, Hrabstwa Kent ziemi niezwyczayne osiadania. y wzdymania się, część ziemi zmieysca wyruszywszy się pomknęła się ku południowi. Osiadała zaś ziemia na głębokość 34, 47, 65, a w innych mieyscach na 102 stop. Wzdymała się zaś na wysokość 9 stop.
Powietrze w Hamburgu, a w Paryżu choroby zarazliwe trwały aż do roku następuiącego.
1597
383. 16 Lipca świeciła aż do 9 Sierpnia.
31 Sierpnia wioskę Simpila Powiatu Brig w wyższey Wallesyi zawaliła góra upadkiem
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 95
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
