gwiazd niewidać było przez dni wiele, i dla wielkiej nawałności już upadła była cała nadzieja życia: Tak jako Cabral Hiszpan z Luzytanii żeglujący zapędzony wiatrami do Brazylii, tę ziemię odkrył. INFORMACJA II. O zewnetrznej pozycyj ziemi i Geograficznym jej wydziale
XX. GEografowie aby całą sferę ziemi doskonale opisali, na mapach i okrągach Geograficznych należycie określili, i przed oczy imaginatywie ludzkiej jak najpodobniejszy modelusz wystawili. Jaką które kraje mają pozycją, dystancją od siebie: jakie względem Nieba, i luminarzów Niebieskich położenie: przez różne cyrkuły, linie, i punkta wydzielają całą sferę ziemi, tak jako i Astronomowie całą sferę Nieba gwiazdowego. I owszem któremi cyrkułami Niebo,
gwiazd niewidać było przez dni wiele, y dla wielkiey nawáłności iuż upadła była całá nadzieia życia: Tak iáko Cabral Hiszpan z Luzytánii żegluiący zapędzony wiatrami do Brázylii, tę ziemię odkrył. INFORMACYA II. O zewnetrzney pozycyi ziemi y Geograficznym iey wydziale
XX. GEografowie áby cáłą sferę ziemi doskonale opisáli, ná máppách y okrągach Geográficznych náleżycie okryślili, y przed oczy imáginatywie ludzkiey iák naypodobnieyszy modelusz wystawili. Iáką ktore kraie maią pozycyą, dystancyą od siebie: iákie względem Niebá, y luminarzow Niebieskich położenie: przez rożne cyrkuły, linie, y punktá wydzielaią cáłą sferę ziemi, ták iáko y Astronomowie całą sferę Nieba gwiazdowego. Y owszem ktoremi cyrkułámi Niebo,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: C
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
polarne prowadzone i przez ekwatora na dwie części ziemię dzielą, na jedno pułsferze wschodnie, a drugie zachodnie. W rzeczy jest to ten cyrkuł podległy cyrkułowi południowemu, na który przyszedszy słońce, jakiemu takiemu miejscu czyni południe. Więc według różnice krajów bardziej orientalnych albo okcydentalnych każde ziemi miejsce ma swój cyrkuł południowy. Atoli na sferach Geograficznych i mapach dla lepszej ich dystynkcyj, tylko co piąty albo dziesiąty gradus ekwatora, się rysują.
Cyrkuły Parallelowe, są to cyrkuły równo odległe od ekwatora, aż do punktów obudwu polarnych przez wszystkie cyrkuły południowe, najwięcej co dziesiąty gradus prowadzone. Więc od ekwatora ku polum północemu liczy się ich 9. także drugie 9.
polarne prowadzone y przez ekwatora ná dwie części ziemię dzielą, ná iedno pułsferze wschodnie, á drugie zachodnie. W rzeczy iest to ten cyrkuł podległy cyrkułowi południowemu, ná ktory przyszedszy słońce, iakiemu takiemu mieyscu czyni południe. Więc według rożnice kraiow bardziey oryentalnych albo okcydentalnych każde ziemi mieysce ma swoy cyrkuł południowy. Atoli na sferách Geograficznych y mappach dla lepszey ich dystynkcyi, tylko co piąty albo dziesiąty gradus ekwatora, się rysuią.
Cyrkuły Parallelowe, są to cyrkuły rowno odległe od ekwatora, aż do punktow obudwu polarnych przez wszystkie cyrkuły południowe, naywięcey co dziesiąty gradus prowadzone. Więc od ekwatora ku polum pułnocnemu liczy się ich 9. tákże drugie 9.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: Cv
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
partykularniejsze: które reprezentują jakie Królestwo: ug. Hiszpanią, Francją, Niemce, Polskę etc. Albo jeszcze partykularniejsze: które reprezentują jaką Prowincją, Księstwo, Województwo, albo Powiat etc. którego Królestwa. Jakim sposobem jakakolwiek mapa się rysuje, rzecz niepotrzebną tu być sądzę przekładać: o czym dostateczne reguły się znajdują po księgach Geograficznych. Dość będzie gdy kto już gotowych będzie umiał zażyć, o które, teraz nietrudno i bez wielkiego kosztu. REGUŁA I. Szerokość i długość Geograficzą miejsca jakiego jak z Mapy poznać, determinuje: oraz elewacją poli.
Mapy czyli to uniwersalne czyli partykularne, jedne są, które parallelowe cyrkuły mają cyrklowate, osobliwie tych
partykularnieysze: ktore reprezentuią iakie Krolestwo: vg. Hiszpanią, Francyą, Niemce, Polskę etc. Albo ieszcze partykularnieysze: ktore reprezentuią iaką Prowincyą, Xięstwo, Woiewodztwo, álbo Powiat etc. ktorego Krolestwa. Iakim sposobem iákákolwiek mappa się rysuie, rzecz niepotrzebną tu bydź sądzę przekładać: o czym dostateczne reguły się znayduią po księgach Geograficznych. Dość będzie gdy kto iuż gotowych będzie umiał zażyć, o ktore, teráz nietrudno y bez wielkiego kosztu. REGUŁA I. Szerokość y długość Geograficzą mieysca iakiego iak z Mappy poznać, determinuie: oraz elewacyą poli.
Mappy czyli to uniwersalne czyli pártykularne, iedne są, ktore párállelowe cyrkuły máią cyrklowate, osobliwie tych
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
li części nazywają się Hemisferia. P. Takowe wyobrażenie Okręgu Ziemi czy ma jaki fundament? O. Ma, bo się na początkach Matematyki i regułach Optyki funduje. Wystaw sobie naprzykład, kulę wydrążoną, albo banię szklaną, na którejby Królestwa, Prowincje, linie, i cyrkuły ( jak zwyczajnie na Globach Ziemskich Geograficznych widziemy ) Wyrysowane były. Dajmy to iż na boku tej szklanej bani, na linii która się nazywa Equatorem, jest dziureczka przy liczbie czyli gradusie 90 albo 270 patrz pilno przez tę dziurkę, a wprzód stronę bani od oka papierem okryj: zobaczysz drugą stronę podobiusieńką do jednej wyrysowanej połowy świata, to jest, do Hemisferium
li części nazywaią się Hemispheria. P. Takowe wyobrażenie Okręgu Ziemi czy ma iaki fundament? O. Ma, bo się na początkach Matematyki y regułach Optyki funduie. Wystaw sobie naprzykład, kulę wydrążoną, albo banię szklaną, na ktoreyby Krolestwa, Prowincye, linie, y cyrkuły ( jak zwyczaynie na Globach Ziemskich Geograficznych widziemy ) Wyrysowane były. Daymy to iż na boku tey szklaney bani, na linii ktora się nazywa Aequatorem, iest dziureczka przy liczbie czyli gradusie 90 albo 270 patrz pilno przez tę dziurkę, a wprzod stronę bani od oka papierem okryi: zobaczysz drugą stronę podobiusieńką do iedney wyrysowaney połowy świata, to iest, do Hemispherium
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 4
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
wyrażać, jako i w samej rzeczy wyrażają się, i koresspondują tym które na Niebie, i w całym ogólnie świecie imaginujemy: i tak zobaczysz na globie ziemnym dwa Pole perpendykularnie leżące nad Polami świata: jako też, Cyrkuły Polarne, dwa Tropiki, i tym podobnie inne. Oprócz tych jeszcze na globach i na Kartach Geograficznych widziemy Merydiany, czyli Cyrkuły Południowe, i Parallelas czyli równoodległe, kore służą na dochodzenie długości i szerokości miejsc, o czym już mówiło się w Rozdziale I. gdyż to bardziej zdaje się należeć w pospolitości mówiąc do Geografii, jako do Sfery. Krótko tu tylko przypominam, iż szerokość będąc nic innego, tylko
wyrażać, iako y w samey rzeczy wyrażaią się, y koressponduią tym ktore na Niebie, y w całym ogolnie świecie imaginuiemy: y tak zobaczysz na globie ziemnym dwa Pole perpendykularnie leżące nad Polami świata: iako też, Cyrkuły Polarne, dwa Tropiki, y tym podobnie inne. Oprocz tych ieszcze na globach i na Kartach Geograficznych widziemy Merydiany, czyli Cyrkuły Południowe, y Parallelas czyli rownoodległe, kore służą na dochodzenie długości y szerokości mieysc, o czym iuż mowiło się w Rozdziale I. gdyż to bardziey zdaie się należeć w pospolitości mowiąc do Geografii, iako do Sfery. Krotko tu tylko przypominam, iż szerokość będąc nic innego, tylko
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 260
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Kraj czyli mieszkańców względem ciebie Perieków. Antypody znalezć, nic łatwiejszego: gdyż Antypody w największym są oddaleniu względem nas. Tak Antypody względem Warszawy znajdziesz od razu, gdy na 180 gradusów miejsca od niej odległego tak co długości na Equatorze, jako co do szerokości na Merydianie poszukasz. ROZDZIAŁ VI. ROZDZIAŁ IV O miarach Geograficznych tak Starodawnych jako Teraźniejszych.
P. Coto jest wymiar Geograficzny? O. Wymiar Geograficzny, jest to ta miara której albo przedtym, albo teraźniejszemi czasy zażywają dla zmiarkowania i wiedzenia odległości miejsca. Wymiar geograficzny zawsze się bierze wprost nie zważając na żadne przeszkody i tamy, prostą mimo góry, wody, bagna i inne
Kray czyli mieszkańcow względem ciebie Perjekow. Antipody znaleźć, nic łatwieyszego: gdyż Antipody w naywiększym są oddaleniu względem nas. Tak Antipody wzgledem Warszawy znaydziesz od razu, gdy na 180 gradusow mieysca od niey odległego tak co długości na Equatorze, iako co do szerokości na Merydianie poszukasz. ROZDZIAŁ VI. ROZDZIAŁ IV O miarach Geograficznych tak Starodawnych iako Teraźnieyszych.
P. Coto iest wymiar Geograficzny? O. Wymiar Geograficzny, iest to ta miara ktorey albo przedtym, albo teraźnieyszemi czasy zażywaią dla zmiarkowania y wiedzenia odległości mieysca. Wymiar geograficzny zawsze się bierze wprost nie zważaiąc na żadne przeszkody y tamy, prostą mimo gory, wody, bagna y inne
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 285
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
JONATAS TRAGEDia. ŚWIĘTANA WIDOK DANA Od PRZESWIETNEJ MŁODZI Ćwiczącej się w naukach Poetycznych i Geograficznych Na Publicznej Sali Szkolnej Kolegium Kaliskiego Societatis JESU. Roku 1746. Wypracowana od Publicznego w tychże Szkołach Poetyki ProfesORA. Roku tegoż do Druku podanaw KALISZUw Drukarni J. K. M. Col: Z. J. Za dozwoleniem Starszych. PRZESTROGA do Czytelnika
COkolwiek Tragedia nasza przydaje okoliczności do samej treści Historyj
JONATAS TRAGEDYA. SWIĘTANA WIDOK DANA Od PRZESWIETNEY MŁODZI Cwiczącey się w náukách Poetycznych i Geograficznych Ná Publiczney Sali Szkolney Collegium Káliskiego Societatis JESU. Roku 1746. Wyprácowána od Publicznego w tychże Szkołách Poetyki PROFESSORA. Roku tegoż do Druku podánaw KALISZUw Drukárni J. K. M. Col: S. J. Zá dozwoleniem Stárszych. PRZESTROGA do Czytelniká
COkolwiek Trágedya násza przydáie okoliczności do sámey treści Historyi
Skrót tekstu: JawJon
Strona:
Tytuł:
Jonatas
Autor:
Stanisław Jaworski
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
dramat
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
