, niby zgasł podczas męki swojej, i znowu zajaśniał podczas Rezurekcyj swojej. Ztego ognia nowego, zaświecają światła Kościelne, symbolizując, iż wszystkich Chrystus oświeca. Czytają 12 Proroctw, święcą Paschał, alias świecę wielką, ku czci Chrystusa Pana świata całego umbry rozpędzającego przy swoim Zmartwychwsta- Podobieństwo Ceremonii Łacińskich z Greckiemi
niu. Pięć gran zatykają wtęż wielką świecę, pięć Ran Chrystusowych w ciele ubóstwionym rezerwowanych wenerując. Paschał też przy Mszach solennych palić się powinien, i do Pańskiej Ascensyj, w którą po Ewangelii gaszony bywa, i schowany, znacząc Chrystusa do Nieba wstępującego. Wte same czasy Grecy i Ruś podobne mają w Cerkwiach swych ceremonie. W Czwartek Wielki
, niby zgasł podczas męki swoiey, y znowu zaiaśniał podczas Rezurrekcyi swoiey. Ztego ognia nowego, zaświecaią swiatła Kościelne, symbolizuiąc, iż wszystkich Chrystus oswieca. Czytaią 12 Proroctw, święcą Paschał, alias swiecę wielką, ku czci Chrystusa Pana świata całego umbry rozpędzaiącego przy swoim Zmartwychwsta- Podobieństwo Ceremonii Łacińskich z Greckiemi
niu. Pięć gran zatykaią wtęż wielką swiecę, pięć Ran Chrystusowych w ciele ubostwionym rezerwowanych weneruiąc. Paschał też przy Mszach solennych palić się powinien, y do Pańskiey Ascensyi, w ktorą po Ewangelii gaszony bywa, y schowany, znacząc Chrystusa do Nieba wstępuiącego. Wte same czasy Grecy y Ruś podobne maią w Cerkwiach swych ceremonie. W Czwartek Wielki
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 40
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
lecie ją pijąc, lecz nie wszysktim, bo żołądek ziębi, zaczym trzeba wiedzieć kiedy jej zażyć, zważywszy kostytucją natury, i chorobę. Medykamenta ze stali, różnemi sposobamy praeparowane: najlepiej się nadają, jeszcze lepiej sama stal subtelno piłowana, i przez cienką chusteczkę przesiana, dając ją cum floribus sassia przydawszy Salis tamarisci kilka gran; Insze zaś praeparata ex Cholibe są różne, jako to Syrupus Chalibeatus. Essentia et Tinctura martis Cricus mart. Essentia Croci Mart. Vitriosum Mart. etc. Extractum Absinthii cumGum Ammon. często zażywane znacznie pomaga; Także Terpentyna Cypryska zażywana cum Conserva Cochleariae et Vitriolo Martis skuteczna jest. Miasto piwa chory ma pić Decoctionem
lecie ią piiąc, lecz nie wszysktim, bo żołądek ziębi, záczym trzebá wiedźieć kiedy iey záżyć, zwazywszy kostytucyą nátury, y chorobę. Medykámentá ze stali, rożnemi sposobámy praepárowane: naylepiey się nádáią, iescze lepiey samá stal subtelno piłowána, y przez ćienką chusteczkę przesiana, dáiąc ią cum floribus sassia przydawszy Salis tamarisci kilká gran; Insze záś praeparáta ex Cholibe są rożne, iáko to Syrupus Chalibeatus. Essentia et Tinctura martis Cricus mart. Essentia Croci Mart. Vitriosum Mart. etc. Extractum Absinthii cumGum Ammon. często záżywáne znácznie pomaga; Tákże Terpentyná Cypryska záżywána cum Conserva Cochleariae et Vitriolo Martis skuteczna iest. Miásto piwá chory ma pić Decoctionem
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 319
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Flusy wodniste. Korectie
Jego złość/ o której się na końcu skutków powie/ odejmuje się/ mocząc go/ naprzód w Olejku Migdałów słodkich przez dzień/ potym w Cytrynowym jabłku pieczony. Tak dopiero przez usta może go dać do wywiedzienia wodności z ciała/ także i flegmy. A niema być więcej dawany nad sześć gran/ abo ziarn Jęczmiennych/ albo Piepzowych/ a nawięcej ośm z Cynamonem/ z Mastyką/ i szpiką/ Fern:) Od trzeciej części kwinty/ aż do połczwierci łotu. Aben Mes:) Waga i miara. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Oczom płynącym.
Oczom ciekącym. Błonkom zaszłym.
Oczom Błonką zaszłym
Flusy wodniste. Correctie
Iego złość/ o ktorey sie ná końcu skutkow powie/ odeymuie sie/ mocząc go/ naprzod w Oleyku Migdałow słodkich przez dźień/ potym w Cytrynowym iábłku pieczony. Ták dopiero przez vstá może go dáć do wywiedźienia wodnośći z ciáłá/ tákże y flágmy. A niema bydź więcey dáwány nád sześć gran/ ábo źiarn Ięczmiennych/ álbo Piepzowych/ á nawięcey ośm z Cynámonem/ z Mástyką/ y szpiką/ Fern:) Od trzećiey częśći kwinty/ áż do połczwierći łotu. Aben Mes:) Wagá y miárá. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Oczom płynącym.
Oczom ćiekącym. Błonkom zászłym.
Oczom Błonką zászłym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 206
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wielkich do miary ciężaru, aby je do dolnego sprowadzić Egiptu. A jako tych kanałów po całym Egipcie pełno było, tak nietrudno było te tak szkaradne sztuki sprowadzić, pod którym ciężarem wszystkie inne waliły się wystawy. §. II. Piramidy.
PIramida jest to kamień, albo pełny albo dęty, swoje łoże z czworga gran mający, a w gorze zaostrzony. Herod l. 2. c. 124. etc: Diod: l. 2. p. 39. 41. Plin: lib: 36. cap: 12.
Były w Egipcie trzy Piramidy sławniejsze od innych, które według Diodora Sycilyiskiego, między siedm cudów świata policzone,
wielkich do miary ciężaru, áby ie do dolnego sprowadzić Egyptu. A iáko tych kanáłow po całym Egypcie pełno było, ták nietrudno było te ták szkaradne sztuki sprowádźić, pod ktorym ciężarem wszystkie inne waliły się wystawy. §. II. Piramidy.
PIrámida iest to kámień, albo pełny albo dęty, swoie łoże z czworga gran máiący, á w gorze zaostrzony. Herod l. 2. c. 124. etc: Diod: l. 2. p. 39. 41. Plin: lib: 36. cap: 12.
Były w Egypcie trzy Piramidy słáwnieysze od innych, ktore według Diodorá Sycilyiskiego, między siedm cudow świátá policzone,
Skrót tekstu: RolJabłADziej
Strona: 63
Tytuł:
Dziejopis starożytny Egipcjanów, Kartainców, Assyryjczyków, Babilonców, Medów, Persów, Macedończyków i Greków
Autor:
Charles Rollin
Tłumacz:
Józef Aleksander Jabłonowski
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
zostały.
Co się jeszcze tycze womitów; o których tu wzmiankę uczyniłem: Wiedzieć trzeba, że częstokroć je natura z początku tej maligny u niektórych przez biegunkę dobrowolnie sprawuje. Takową biegunkę przez dwa dni nienaruszoną zostawić możesz i wniej nic więcej zażywać nie trzeba, tylko co cztery godziny proszku z ostryg morskich z sześcią gran preparowanej sal nitry z mięszanego, a niewięcej, bo większa dosis sal nitri, większą by rozmnozyła biegunkę; osobliwie, gdy zbytnim trunkiem żołądek oblany bywa: To się mówiło o biegunce w pierwszych dniach przypadającej, co zaś znią w następujących dniach czynić się ma; niżej wyrażę.
Gdy tedy pierwszego dnia szkodliwą materią z
zostały.
Co się ieszcze tycze womitow; o ktorych tu wzmiankę uczyniłem: Wiedziec trzeba, że częstokroc ie natura z początku tey maligny u niektorych przez biegunkę dobrowolnie sprawuie. Takową biegunkę przez dwa dni nienaruszoną zostawic mozesz y wniey nic więcey zazywac nie trzeba, tylko co cztery godziny proszku z ostryg morskich z sześćią gran preparowaney sal nitry z mięszanego, a niewięcey, bo większa dosis sal nitri, większą by rozmnozyła biegunkę; osobliwie, gdy zbytnim trunkiem zołądek oblany bywa: To się mowiło o biegunce w pierwszych dniach przypadaiącey, co zas znią w następuiących dniach czynić się ma; niżey wyrażę.
Gdy tedy pierwszego dnia szkodliwą materyą z
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 17
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
. Lukrecyj pułłota.
Pokrajawszy i zmięszawszy, nalej wrzącej wody kwartę lub więcej, pij według upodobania ciepło, zażywając przytym proszku wzwyż pomienionego. Zewnątrz piersi ciepłym lnianym olejem smarować możesz, przykładając nań ciepłą chustę wykadzoną cukrem lub bursztynem. A gdyc sapka prawie zawrze nos, najprędzje go otworżysz migdałowym olejkiem, wktóry kilka gran albo ziaren rozpuszczonej kanfory włożyć, nos tym zewnątrz i wewnątrz smaruj. Dobra rzecz takzej równo pomocna pacjenta nakadzac kadzidłem z dwu części bursztyny a jednej mastyksu zrobionym; lecz trzeba dym do nosa otwartemi ustami ciągnąc i nie jako połykać, przez co katar wielce uśmierza się. To się opisało najprzedniejsze leczenie katarowej febry, teraz jeszcze
. Lukrecyi pułłota.
Pokraiawszy y zmięszawszy, naley wrzącey wody kwartę lub więcey, piy według upodobania ćiepło, zazywaiąc przytym proszku wzwyz pomienionego. Zewnątrz piersi ćiepłym lnianym oleiem smarować możesz, przykładaiąc nań ćiepłą chustę wykadzoną cukrem lub bursztynem. A gdyc sapka prawie zawrze nos, nayprędzye go otworżysz migdałowym oleykiem, wktory kilka gran albo ziaren rozpuszczoney kanfory włożyć, nos tym zewnątrz y wewnątrz smaruy. Dobra rzecz takzey rowno pomocna pacyenta nakadzac kadzidłem z dwu częśći bursztyny a iedney mastyxu zrobionym; lecz trźeba dym do nosa otwartemi ustami ciągnąc y nie iako połykac, przez co katar wielce usmierza śię. To się opisało nayprzednieysze leczenie katarowey febry, teraz ieszcze
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 107
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
nazwany ćwierć łota w godzinę przed paroksyzmem zażyty w dobrym winie, także febrę gubi. Zabi skrżek w Marcu zbierany, ususzony, na proszek starty biorąc go połtory ćwierci łota z półłotem driakwi zmięszaj, i pacjentowi jak insze Antifebrilia dawany bardzo skuteczny jest. Oleum Dipellianum animale, jako i pilulae Vildegansii na 4. lub sześć gran dając dosim: olejek zaś aż do 30. kropel; ciepło herbatę nato pijąc, najuporniejsze febry przemaga, i wykorzenia. Między innemi Sympatycznemi lekarstwy (lubo niektórzi o nich mało trzymają) emplastrum febrifugum Strobelbergeri pozłocone wwielkości talera bitego na pulsy przykładane godziną przed paroksyzmem, przez 9 dni trzymane, po tych w godzinę
nazwany ćwierć łota w godźinę przed paroxyzmem zażyty w dobrym winie, także febrę gubi. Zabi skrżek w Marcu zbierany, ususzony, na proszek starty biorąc go połtory ćwierći łota z połłotem dryakwi zmięszay, y pacyentowi iak insze Antifebrilia dawany bardzo skuteczny iest. Oleum Dipellianum animale, iako y pilulae Vildegansii na 4. lub sześć gran daiąc dosim: oleiek zaś aż do 30. kropel; ćiepło herbatę nato piiąc, nayupornieysze febry przemaga, y wykorźenia. Między innemi Sympatycznemi lekarstwy (lubo niektorźy o nich mało trzymaią) emplastrum febrifugum Strobelbergeri pozłocone wwielkośći talera bitego na pulsy przykładane godźiną przed paroxyzmem, przez 9 dni trzymane, po tych w godźinę
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 147
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
8. Z kąd pszczoły wosk robią? Kwiaty i liście nie tylo mają sok ale i żywicę, z soku miód, a z żywice wosk robią pszczoły, dla tego też wosk pachnie iż jest z kwiatów. 9. Czemu wosk w ulach idzie na sześć grani? Pszczoła gdy w komórkę woskową wstąpi nałacniej jej sześć gran formować, gdyż ma sześć nóżek, którymi kąciki może rozciagać, i dla tego na sześć gran komórkę czyni. 10. Z czego się rodzi cukier? Jest rdzeń trzciny, którą potym mielą, wywarżają, i w głowy cukrowe zlewają w formach, w których się ścina i twardnieje. 11. Czemu ziemie nie ubywa
8. Z kąd pszczoły wosk robią? Kwiáty y liśćie nie tylo máią sok ále y żywicę, z soku miod, á z żywice wosk robią pszczoły, dla tego też wosk pachnie iż iest z kwiátow. 9. Czemu wosk w ulách idźie ná sześć grani? Pszczołá gdy w komorkę woskową wstąpi nałácniey iey sześć gran formowáć, gdyż ma sześć nożek, ktorymi kąćiki może rozćiagáć, y dla tego ná sześć gran komorkę czyni. 10. Z czego się rodźi cukier? Iest rdzeń trzćiny, ktorą potym mielą, wywarżaią, y w głowy cukrowe zlewáią w formách, w ktorych się śćina y twárdnieie. 11. Czemu źiemie nie ubywa
Skrót tekstu: TylkRoz
Strona: 48
Tytuł:
Uczone rozmowy
Autor:
Wojciech Tylkowski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1692
Data wydania (nie wcześniej niż):
1692
Data wydania (nie później niż):
1692
grzybieniowe liście, rzepę świerzą, ślaz.
Item Balsam czarny, który nazywa się Balsamus Pervianus zażywany codziennie w konfeckie Różowym, jest nader chwalebny, daje się po pięć kropel i więcej.
Item dla ubogich: Weźmi kolofoniej czystej, którą smyczki smarują, pół skrupuła, siarki nożem uskrobanej, Miry utartej, po pięci gran, zmieszaj, daj w jaju miękko uwarzonym codzień, miasto kolofoniej, możesz dać kadzidło, jeżeli go mieć możesz. różnych chorób.
Item mleko kozie, owce, do picia jest bardzo dobre, jeżeli nie będie gorączka wnętrzna znaczna.
Item weźmi miodu i masła zarówno, smaż na rynce aż szczerwienieje, przydaj utartego
grzybieniowe liśćie, rzepę świerzą, ślaz.
Item Bálsam czárny, ktory názywa się Balsamus Pervianus záżywány codźiennie w konfeckie Rożowym, iest náder chwálebny, dáie się po pięć kropel y więcey.
Item dla ubogich: Weźmi kolofoniey czystey, ktorą smyczki smáruią, puł skrupułá, śiárki nożem uskrobáney, Miry utártey, po pięći grán, zmieszay, day w jáiu miękko uwárzonym codźień, miásto kolofoniey, możesz dáć kádźidło, ieżeli go mieć możesz. rożnych chorob.
Item mleko koźie, owce, do pićia iest bárdzo dobre, ieżeli nie będie gorączká wnętrzná znáczna.
Item weźmi miodu y másłá zárowno, smaż ná rynce ász szczerwienieie, przyday utártego
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 43
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
gorzałką z Kamforą. Zioła mają być te, Rumienek, Dziewanna, kwiat Bzowy, Bylica, Macierzanka.
Item pod ten czas poty są pożyteczne, na których pobudzenie włóż do Kawy ugotowanej kawałek Driakwi i rogu Jeleniego utartego trochę, daj na noc. Albo weźmi oczek Rakowych, rogu Jeleniego, Olbrotu, każdego po dziesięć gran, utrzyj wraz, daj w ciepłym Winie. Sposoby leczenia
Dla ubogich warz korzenie Łopianowe polewki daj się napić na noc.
Jeżeliby się ból krzyżów przydał z dźwigania, lubo z spadku, na to należą smarowania krzyżów tłustemi rzeczami, mieszając je z gorzałką, wewnątrz też ma zażywać na poty, przeczytaj na swym miejscu
gorzałką z Kámforą. Ziołá máią bydź te, Rumienek, Dźiewánna, kwiát Bzowy, Bylicá, Máćierzanká.
Item pod ten czás poty są pożyteczne, ná ktorych pobudzenie włoż do Káwy ugotowáney káwałek Dryakwi y rogu Jeleniego utártego trochę, day ná noc. Albo weźmi oczek Rákowych, rogu Jeleniego, Olbrotu, káżdego po dźieśięć grán, utrzyi wraz, day w ćiepłym Winie. Sposoby leczenia
Dla ubogich warz korzenie Łopiánowe polewki day się napić ná noc.
Ieżeliby się bol krzyżow przydáł z dźwigánia, lubo z spadku, ná to náleżą smárowánia krzyżow tłustemi rzeczámi, mieszáiąc ie z gorzałką, wewnątrz tesz ma záżywáć ná poty, przeczytay ná swym mieyscu
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 167
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
