wilgotności uskramia/ i wychędaża/ rozgrzewając je. Nerkom
Nerkom także bolejącym jest lekarstwem/ namazując nim. Nerwom
Żyłom suchym pokurczonym dobry. Podag:
Podagrykom z zimnej przyczyny/ jest ratunkiem niepośleniejszym. scjatyce.
Ściatyce także z zimnych flusów czyniąc Klistery z nieóg/ jest pomocą. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Gruczoły rozpadza.
Gruczoły twarde nacierając nim rozpadza/ a zwłaszcza na suchych żyłach i na stawiech z sokiem Ćwikłanym zmieszany/ albo z sokiem czarnej kapusty/ abo z miodem/ z winem/ i z Rumienkowym Olejem. Wolom
Wole na szyj/ nim mażąc/ rozpadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nosie smrodliwym/ które Grekowie Polipum
wilgotnośći vskramia/ y wychędaża/ rozgrzewáiąc ie. Nerkom
Nerkom tákże boleiącym iest lekárstwem/ námázuiąc nim. Nerwom
Zyłom suchym pokurczonym dobry. Podág:
Podágrykom z źimney przyczyny/ iest rátunkiem nieposlenieyszym. scyátyce.
Sciátyce tákże z źimnych flusow czyniąc Klistery z nieog/ iest pomocą. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Gruczoły rospadza.
Gruczoły twarde náćieráiąc nim rozpadza/ á zwłaszczá ná suchych żyłách y ná stáwiech z sokiem Cwikłánym zmieszány/ álbo z sokiem czarney kápusty/ ábo z miodem/ z winem/ y z Rumienkowym Oleiem. Wolom
Wole ná szyi/ nim máżąc/ rospadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nośie smrodliwym/ ktore Grekowie Polypum
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i wychędaża/ rozgrzewając je. Nerkom
Nerkom także bolejącym jest lekarstwem/ namazując nim. Nerwom
Żyłom suchym pokurczonym dobry. Podag:
Podagrykom z zimnej przyczyny/ jest ratunkiem niepośleniejszym. scjatyce.
Ściatyce także z zimnych flusów czyniąc Klistery z nieóg/ jest pomocą. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Gruczoły rozpadza.
Gruczoły twarde nacierając nim rozpadza/ a zwłaszcza na suchych żyłach i na stawiech z sokiem Ćwikłanym zmieszany/ albo z sokiem czarnej kapusty/ abo z miodem/ z winem/ i z Rumienkowym Olejem. Wolom
Wole na szyj/ nim mażąc/ rozpadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nosie smrodliwym/ które Grekowie Polipum i Ozenam zowią
y wychędaża/ rozgrzewáiąc ie. Nerkom
Nerkom tákże boleiącym iest lekárstwem/ námázuiąc nim. Nerwom
Zyłom suchym pokurczonym dobry. Podág:
Podágrykom z źimney przyczyny/ iest rátunkiem nieposlenieyszym. scyátyce.
Sciátyce tákże z źimnych flusow czyniąc Klistery z nieog/ iest pomocą. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Gruczoły rospadza.
Gruczoły twarde náćieráiąc nim rozpadza/ á zwłaszczá ná suchych żyłách y ná stáwiech z sokiem Cwikłánym zmieszány/ álbo z sokiem czarney kápusty/ ábo z miodem/ z winem/ y z Rumienkowym Oleiem. Wolom
Wole ná szyi/ nim máżąc/ rospadze Taber. Wrzodom.
Wrzodom w nośie smrodliwym/ ktore Grekowie Polypum y Ozenam zowią
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 12
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ Kadzidła białego/ Aleopatyku po połtoru łotu/ P. M. włosków żółtych/ Kowalów białych i czerwonych po łocie. To z przerzeczonymi rzeczami co napilniej pomieszać/ i w kory stoczyć/ pomazując ręce olejkiem z dzwonków P. Mar. Tak będziesz miał maść kosztowną do ran wyżej pomienionych. Świnim wrzodom
Świnie wrzody abo gruczoły za uszyma rozpędza sok w uszy ciepło lejąc. (Tur.) Oczom bielmem zaszłym.
Oczom bielmem zwirzchu zaszłym/ albo łuską/ jest lekarstwem doświadczonym/ Sok na nie puszczając. Płucom.
Płuca z flegmy wychędaża/ korzeń warzony trunkiem na czczo używany. Wrzodom.
Toż Wrzodówzastarzałym które zów: Cancer Fistułom
Fistułom
/ Kádźidłá białego/ Aleopátyku po połtoru łotu/ P. M. włoskow żołtych/ Kowalow białych y czerwonych po łoćie. To z przerzeczonymi rzeczámi co napilniey pomięszáć/ y w kory stoczyć/ pomázuiąc ręce oleykiem z dzwonkow P. Már. Ták będźiesz miał máść kosztowną do ran wyszey pomienionjch. Swinim wrzodom
Swinie wrzody ábo gruczoły zá vszymá rozpądza sok w vszy ćiepło leiąc. (Tur.) Oczom bielmem zászłym.
Oczom bielmem zwirzchu zászłym/ álbo łuską/ iest lekárstwem doświadczonym/ Sok ná nie pusczáiąc. Płucom.
Płucá z flágmy wychędaża/ korzeń wárzony trunkiem ná czczo vżywány. Wrzodom.
Toż Wrzodowzástárzáłym ktore zow: Cancer Fistułom
Fistułom
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 92
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z winem pijąc/ Tenże też kaszel uśmierza z miodem używany. Kaszlu. Gwizdotchniącym.
Gwiżdżotchniącym/ jest lekarstwem. Korzeń w wodzie abo w pitym miedzie warzony a pity. Także jego nasienie. (Dios.) Moczu
Moczu ciężkiemu puszczaniu tenże trunek przystojny. Albowiem potężnie go pędzi. (Gal.) Grucząłom
Gruczoły i twardości każde każde rozpędza plastrowany. Ranom.
Rany stula/ zawiera/ i goi/ także go plastrując. (Dios.) Bolączkom
Toż też o Bolaczkach i wrzodach rozumieć. Śleziony zatkanie. Ślezienie
Nerek i Pęcherzowi.
Pęcherza zamulenie otwiera wychędaża. Kamień
Kamień krzy i moczem wywodzi/ Nasienie/ liście/ i
z winem piiąc/ Tenże też kászel vśmierza z miodem vżywány. Kászlu. Gwizdotchniącym.
Gwiżdżotchniącym/ iest lekárstwem. Korzeń w wodźie ábo w pitym miedźie wárzony á pity. Tákże ieg^o^ naśienie. (Dios.) Moczu
Moczu ćiężkiemu pusczániu tenże trunek przystoyny. Albowiem potężnie go pędźi. (Gal.) Grucząłom
Gruczoły y twárdośći káżde káżde rospądza plastrowány. Ránom.
Rány stula/ záwiera/ y goi/ tákże go plastruiąc. (Dios.) Bolączkom
Toż też o Bolaczkách y wrzodách rozumieć. Sleźiony zátkánie. Sleźienie
Nyrek y Pęchyrzowi.
Pęchyrzá zámulenie otwiera wychędaża. Kámień
Kámień krzy y moczem wywodźi/ Naśienie/ liśćie/ y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 100
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
dopieroż te drugie rzeczy/ miałko utarte wsypać/ i potoczyć w koty. Zielnik D. Symona Syrenniusa. Skutki tego Plastru. Ranom.
Rany świeże goi. Żyłom.
Przecięte suche żyły spają i leczy. Wrzodom
Wrzodom i sadzelom zastarzałym/ które się goić niechcą/ barzo użyteczny. Zołzy.
Zołzy i Gruczoły.
Gruczoły. I wszelakie Twardości.
Twardości odmiękcza i rozpadza. Ranom.
Ranie wszelakie jadem zarażony z broni jadowitej/ barzo jest użyteczny.
Gal. Bolączkom.
Bolączkom wzdętym potrzebny. Cwieki.
Ćwieki albo brodawki twarde pod palcy w nogach/ Łacinnicy Furunculos zowią/ spądza. Postrzały.
Postrzały jakiekolwiek w ciele tkwiące inne Bolączki
dopieroż te drugie rzeczy/ miáłko vtárte wsypáć/ y potoczyć w koty. Zielnik D. Symoná Syrenniusá. Skutki tego Plastru. Ránom.
Rány świeże goi. Zyłom.
Przećięte suche żyły spaią y leczy. Wrzodom
Wrzodom y sadzelom zástárzáłym/ ktore sie goić niechcą/ bárzo vżyteczny. Zołzy.
Zołzy y Gruczoły.
Gruczoły. Y wszelákie Twárdośći.
Twárdosći odmiękcza y rospadza. Ránom.
Ránie wszelakie iádem zarażony z broni iádowitey/ bárzo iest vżyteczny.
Gal. Bolączkom.
Bolączkom wzdętym potrzebny. Cwieki.
Ćwieki álbo brodawki twarde pod pálcy w nogách/ Laćinnicy Furunculos zowią/ spądza. Postrzały.
Postrzały iákiekolwiek w ćiele tkwiące ine Bolączki
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 110
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
te drugie rzeczy/ miałko utarte wsypać/ i potoczyć w koty. Zielnik D. Symona Syrenniusa. Skutki tego Plastru. Ranom.
Rany świeże goi. Żyłom.
Przecięte suche żyły spają i leczy. Wrzodom
Wrzodom i sadzelom zastarzałym/ które się goić niechcą/ barzo użyteczny. Zołzy.
Zołzy i Gruczoły.
Gruczoły. I wszelakie Twardości.
Twardości odmiękcza i rozpadza. Ranom.
Ranie wszelakie jadem zarażony z broni jadowitej/ barzo jest użyteczny.
Gal. Bolączkom.
Bolączkom wzdętym potrzebny. Cwieki.
Ćwieki albo brodawki twarde pod palcy w nogach/ Łacinnicy Furunculos zowią/ spądza. Postrzały.
Postrzały jakiekolwiek w ciele tkwiące inne Bolączki. Także
te drugie rzeczy/ miáłko vtárte wsypáć/ y potoczyć w koty. Zielnik D. Symoná Syrenniusá. Skutki tego Plastru. Ránom.
Rány świeże goi. Zyłom.
Przećięte suche żyły spaią y leczy. Wrzodom
Wrzodom y sadzelom zástárzáłym/ ktore sie goić niechcą/ bárzo vżyteczny. Zołzy.
Zołzy y Gruczoły.
Gruczoły. Y wszelákie Twárdośći.
Twárdosći odmiękcza y rospadza. Ránom.
Ránie wszelakie iádem zarażony z broni iádowitey/ bárzo iest vżyteczny.
Gal. Bolączkom.
Bolączkom wzdętym potrzebny. Cwieki.
Ćwieki álbo brodawki twarde pod pálcy w nogách/ Laćinnicy Furunculos zowią/ spądza. Postrzały.
Postrzały iákiekolwiek w ćiele tkwiące ine Bolączki. Tákże
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 110
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. (Tab.) Kolice.
W kolice i srogiemu w kiszkach morzysku/ jest użytecznym lekarstwem/ korzenie/ nasienie/ liście/ jakokolwiek używane/ zwłaszcza płonnego/ bo ta zawsze jest potężniejszych skutków w lekarstwie/ a niżli ogródna. Ślinogorzu.
Wrzód w garle/ który ślinogorzem zowią/ leczy. Gruczołom na szyj.
Gruczoły na szyj rozpędza/ korzeń z solą a z winem plastrowany. (Tab.) Planom.
Plany wszelkie na ciele wyciera/ korzeń w wodzie warzony i plastrowany. (Aetins.) Od bestii obrażonem
Od bestii jakichkolwiek jadowitych obrażonym jest ratunkiem znacznym/ tak potrawą/ jako też lekarstwem często używany. (Aetius.)
. (Tab.) Kolice.
W kolice y srogiemu w kiszkách morzysku/ iest vżytecznym lekárstwem/ korzenie/ naśienie/ liśćie/ iákokolwiek vżywáne/ zwłasczá płonnego/ bo tá záwsze iest potężnieyszych skutkow w lekárstwie/ á niżli ogrodna. Slinogorzu.
Wrzod w gárle/ ktory slinogorzem zowią/ leczy. Gruczołom ná szyi.
Gruczoły ná szyi rospądza/ korzeń z solą á z winem plastrowány. (Tab.) Plánom.
Plány wszelkie ná ćiele wyćiera/ korzeń w wodźie wárzony y plastrowány. (Aetins.) Od bestiy obráżonem
Od bestiy iákichkolwiek iádowitych obráżonym iest rátunkiem znácznym/ ták potráwą/ iáko też lekárstwem często vżywány. (Aetius.)
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 131
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Uszczknionym od niedźwiadka/ i innych bestii jadowitych/ Korzeń w trunku wina dawany/ bywa im wielkim ratunkiem. Złotem żyłkom zbytnie pijącym.
Złote żyłki/ które Hemoroidami zowią/ zbytnie płynące/ zastanawia/ prochem tego korzenia zasypując. Zapaleniu kiszki stolcowej
Kiszki stolcowej zapaleniu/ jest lekarstwem/ tymże ją prochem zasypując. Gruczołom
Gruczoły twarde zmiękcza/ w otok i w ropę obraca/ potym wychędażą i goi. Wietrznościom.
Wietrzności w kiszkach zawarte rozpędza. Także Morzysku
Morzysko/ gryzienie i darcie w nich/ uśmierza/ ziele z korzeniem i z nasieniem w wodzie warząc/ a klisterą dając: z winem też korzenie jego pijąc/ dobrze czyni. Czwartaczcę
.
Vsczknionym od niedźwiadká/ y inych bestyy iádowitych/ Korzeń w trunku winá dawány/ bywa im wielkim rátunkiem. Złotem żyłkom zbytnie pijącym.
Złote żyłki/ ktore Hemoroidámi zowią/ zbytnie płynące/ zástánawia/ prochem tego korzeniá zásypuiąc. Zapaleniu kiszki stolcowey
Kiszki stolcowey zápaleniu/ iest lekárstwem/ tymże ią prochem zásypuiąc. Gruczołom
Gruczoły twárde zmiękcza/ w otok y w ropę obráca/ potym wychędażą y goi. Wietrznośćiom.
Wietrznośći w kiszkách záwárte rozpądza. Tákże Morzjsku
Morzysko/ gryźienie y dárćie w nich/ vśmierza/ źiele z korzeniem y z naśieniem w wodźie wárząc/ á klisterą dáiąc: z winem też korzenie ieg^o^ piiąc/ dobrze czyni. Czwártacce
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 163
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Ogorzelinie. Węgrowatości.
Węgrowatość/ i inne zmazy i Plany gdziekolwiek na ciele będące/ ściera/ korzeniem jego/ z miodem roztartym/ abo z Sokiem namazując. (Dios.) Ostrości ciała.
Ostrość ciała gładzi. Trędu i trętwiałości.
Trądy i Trędowatość tymże namazując spądza. Jeszcze lepiej z siarką zmieszany. Gruczołom
Gruczoły i Narośliny twarde rozpędza. Świerzb.
Świerzb/ i krosty wszelakie. Liszaje
Liszaje także każde/ z miodem ściera. Maść członki czyni miąższe.
Maść z korzenia tego ziela/ nietylko członek wstydliwy męski/ ale każdy/ gdzie by był plastrowany/ miąższy czyni. Ciała/ a ile w białej płci/ po
Ogorzelinie. Węgrowátośći.
Węgrowátość/ y ine zmázy y Plány gdźiekolwiek ná ćiele będące/ śćiera/ korzeniem iego/ z miodem rostártym/ ábo z Sokiem námázuiąc. (Dios.) Ostrośći ćiáłá.
Ostrość ćiáłá głádźi. Trędu y trętwiáłośći.
Trądy y Trędowátość tymże námázuiąc spądza. Iescze lepiey z śiárką zmieszány. Gruczołom
Gruczoły y Nárośliny twárde rospądza. Swierzb.
Swierzb/ y krosty wszelákie. Liszáie
Liszáie tákże káżde/ z miodem śćiera. Maść członki czyni miąższe.
Máść z korzeniá tego źiela/ nietylko członek wstydliwy męski/ ále káżdy/ gdźie by był plastrowány/ miąższy czyni. Ciáłá/ á ile w białey płći/ po
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 184
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ i krzykliwy używając Kłącza młodego i z liście mpoki w twarde i w chwastowate nie wyroście/ z kwaśnym miodkiem (Ozimel zowią/ który z miodu a z octu warzonego bywa.) Toż też używanie/ Głos stracony przywraca.
Liścia używając do szałaty/ a ile póki młode/ miasto gorczyce. Gruczołom.
Zołży i Gruczoły rozpędza z octem/ i z woskiem miasto plastru przykładany korzeń. Dymienicom.
Dymienice twarde i inne bolączki leczy. Pęgi na ciele.
Pęgi na ciele/ i zasiniałości z bicia/ rozgania/ nacieranim swym/ abo plastrowaniem/ korzeń z Oliwą. Scjatyce.
Scjatykę/ z olejkiem Kosaćowym abo Cyprisowym/ który z ptaszej zobi
/ y krzykliwy vżywáiąc Kłącza młodego y z liśćie mpoki w twárde y w chwastowáte nie wyrośćie/ z kwáśnym miodkiem (Oźimel zowią/ ktory z miodu á z octu wárzone^o^ bywa.) Toż też vżywánie/ Głos strácony przywráca.
Liścia vżywáiąc do száłáty/ á ile poki młode/ miásto gorczyce. Gruczołom.
Zołży y Gruczoły rospądza z octem/ y z woskiem miásto plastru przykłádány korzeń. Dymienicom.
Dymienice twárde y ine bolączki leczy. Pęgi ná ćiele.
Pęgi ná ciele/ y záśiniáłośći z bićia/ rozgania/ náćieránim swym/ ábo plastrowániem/ korzeń z Oliwą. Scyátyce.
Scyátykę/ z oleykiem Kosaćowym ábo Cyprisowym/ ktory z ptászey zobi
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 189
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
