do jedzenia. Nigdy nie jedz żołądek/ aż pusty uczujesz/ Bo tym sobie apetyt więtszy nagotujesz. Poznasz go/ gdyć przystąpi chciwość do jedzenia/ Gdy ślina rzadka w ustach/ zażyj posilenia.
O Melancholikach od jakich potraw stronić mają. Kto Melancholik niechaj gardzi brzoskwiniami/ Tenże jabłek nie jada wespół i z gruszkami. Ani pożąda mleka/ ni sera twardego/ Ni Jelenia Zająca/ i mięsa słonego. Ani wołu/ ani też kozy niezażywa/ Więtszą melancholią bo tym zaostrzywa.
O Potrawach które dodają zdrowia. Czerwień w inie/ polewka tłusta/ świeże jaje/ Przytym i chleb pszeniczny/ Jad długich dodaje.
O potrawach
do iedzenia. Nigdy nie iedz żołądek/ áż pusty vczuiesz/ Bo tym sobie ápetyt więtszy nágotuiesz. Poznasz go/ gdyć przystąpi chćiwość do iedzenia/ Gdy śliná rzadka w vstách/ záżiy pośilenia.
O Melánkolikách od iákich potraw stronić máią. Kto Melánkolik niechay gárdźi brzoskwiniámi/ Tenże iábłek nie iada wespoł y z gruszkámi. Ani pożąda mleká/ ni será twárdego/ Ni Ieleniá Záiącá/ i mięsá słonego. Ani wołu/ áni też kozy niezáżywa/ Więtszą melánkolią bo tym záostrzywa.
O Potráwách ktore dodáią zdrowia. Czerwień w inie/ polewká tłustá/ świeże iáie/ Przytym y chleb pszeniczny/ Iad długich dodáie.
O potráwách
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: B3
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
raz mniejszych w kładał, że po między nie, jest wolny meat; w którym meacie czerw swój robią, ogrzewają siedzeniem, wywydzą drugie osy. Miodu tedy do tego gniazda nie noszą, tylko się tam O Drzewach i Drzewkach Historia naturalna
na noc i przed słotą chowają, dzieci wywodzą: żyją ossy miodem cudzym, gruszkami, jabłkami, śliwkami, i ledwo nie wszystkim, co jest comestibile.
TRZMIEL na Rusi corruptè Czmiel, po łacinie Tusaria, Lardaria, Carpinus. Jest i to insectum, robak latający. Są wielkie; czarne; a trochę mniejsze, żółte są małe szare, a wszystkie krótkie, zwięzłe, grube, podczas lotu
raz mnieyszych w kładał, że po między nie, iest wolny meat; w ktorym meacie czerw swoy robią, ogrzewaią siedzeniem, wywydzą drugie osy. Miodu tedy do tego gniazda nie noszą, tylko się tam O Drzewach y Drzewkach Historya naturalna
na noc y przed słotą chowaią, dzieci wywodzą: żyią ossy miodem cudzym, gruszkami, iabłkami, śliwkami, y ledwo nie wszystkim, co iest comestibile.
TRZMIEL na Rusi corruptè Czmiel, po łacinie Tusaria, Lardaria, Carpinus. Iest y to insectum, robak lataiący. Są wielkie; czarne; á troche mnieysze, żołte są małe szare, á wszystkie krotkie, zwięzłe, grube, podczas lotu
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 321
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
nakrywszy/ Jabłek rubo w talarki nakraj/ zrób materią ż mleka/mąki/ jajec, maczaj w niej jabłka/ a puszczaj na gorące masło zsmaż rumiano/ włóż w te potrawę/ przylej trochę octu winnego/ Cukru/ Pieprzu/ Cynamonu/ Szafranu/ przywarz/ i daj gorąco na Stół. LXX. Potrawa z Gruszkami tretowanemi także. LXXI. Zwierzyny w Sztuflacie, albo duszone.
Najosobliwszy to jest sposób gotowania Zwierzyn różnych, około których polność zalecam wielką. Weźmij świeżego Zubra/ albo Losia/ Jelenia/ albo Daniela/ Sarnę albo dziką Kożę/ albo co chesz/ z części mięsistej/ porąb w sztuczki/ a niemocz/ i
nákrywszy/ Iabłek rubo w talarki nakray/ zrob máteryą ż mleka/mąki/ iáiec, maczay w niey iabłka/ a puszczay ná gorące masło zsmaż rumiáno/ włoż w te potráwę/ przyley trochę octu winnego/ Cukru/ Pieprzu/ Cynámonu/ Szafranu/ przywarz/ y day gorąco ná Stoł. LXX. Potráwá z Gruszkámi tretowánemi tákże. LXXI. Zwierzyny w Sztuflácie, álbo duszone.
Nayosobliwszy to iest sposob gotowánia Zwierzyn roznych, około ktorych polność zálecam wielką. Weźmiy świeżego Zubrá/ albo Lośiá/ Ieleniá/ álbo Danielá/ Sárnę albo dźiką Kożę/ albo co chesz/ z częśći mięśistey/ porąb w sztuczki/ a niemocz/ y
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 30
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
w Oliwie/ albo maśle/ Oczesaną Rybę zrysuj/ na dzwona skraj Cebule i pietruszki drobno/ włóż w kociełek albo rynkę/ zasol według smaku/ warz a gdy odewre/ włóż Jabłka/ Wińa słodkości/ oliwy/ albo masła pieprzu Cynamonu/ a jeżeli chcesz Rożenków drobnych przywarz a daj na stół. LVII. Gruszkami tretowanemi także uczynisz, przydawszy do mąki Szafranu jeżeli chcesz. LVIII. Ryby z Selerami.
Ochędożone Selery wstaw/ zasol/ odwarz/ pokraj w talerki Rybę oczesaną pokraj we dzwona/ Cebule drobno/ nakraj i Pietruszki w kostkę/ włóż w kociełek wszytko. wlej trochę wody masła albo oliwy/ Pieprzu/ przywarz/ a
w Oliwie/ albo máśle/ Oczesaną Rybę zrysuy/ ná dzwoná zkray Cebule y pietruszki drobno/ włoż w koćiełek álbo rynkę/ zasol według smáku/ warz á gdy odewre/ włoż Iabłká/ Wińá słodkośći/ oliwy/ albo masłá pieprzu Cynámonu/ á ieżeli chcesz Rożenkow drobnych przywarz a day na stoł. LVII. Gruszkámi tretowánemi tákże vczynisz, przydáwszy do mąki Száfránu ieżeli chcesz. LVIII. Ryby z Selerámi.
Ochędożone Selery wstáw/ zásol/ odwarz/ pokráy w tálerki Rybę oczesáną pokray we dzwoná/ Cebule drobno/ nakray y Pietruszki w kostkę/ włoż w koćiełek wszytko. wley trochę wody masłá albo oliwy/ Pieprzu/ przywarz/ á
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 58
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
. LI. Tort Jabłczany w Cieście Francuskim.
Ciasto Francuskie zrób/ według opisanego sposobu/ Jabłek ochędożywszy pięknie nakraj/ włóż w rynkę/ przydawszy Masła/ Cukru/ Rożenków obojga/ Cynamonu/ a przesmazywszy to społem nakładaj Tort/ i Kopertę daj piękną/ upiecz/ a daj pocukrowawszy na Stół. LII. Tort z Gruszkami także. LIII. Tort Poziomkami także. LIV. Tort z Wiśniami także. LV. Tort z Figami także. LVI. Tort z Bronellami także. LVII. Tort z Dachtellami także. LVIII. Tort Agrestowy także. LIX. Tort Brzoskwiniowy także. Sta Potraw Mlecznych. LX. Tort z Śliw świezych także LXI
. LI. Tort Iábłczány w Cieśćie Fráncuskim.
Ciásto Fráncuskie zrob/ według opisánego sposobu/ Iábłek ochędożywszy pięknie nákráy/ włoż w rynkę/ przydawszy Másłá/ Cukru/ Rożenkow oboygá/ Cynámonu/ á przesmázywszy to społem nákłáday Tort/ y Kopertę day piękną/ vpiecz/ á day pocukrowawszy ná Stoł. LII. Tort z Gruszkámi tákże. LIII. Tort Poźiomkámi tákże. LIV. Tort z Wiśniámi tákże. LV. Tort z Figámi tákże. LVI. Tort z Bronellami tákże. LVII. Tort z Dáchtellámi tákże. LVIII. Tort Agrestowy także. LIX. Tort Brzoskwiniowy tákże. Stá Potraw Mlecznych. LX. Tort z Sliw świezych tákże LXI
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 82
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
z rożenków, 45. Gąszcz z Fig, tamże. Gąszcz z Cebule, tamże. Gąszcz z Bulwów, 46. Gąszcz z Marchwie, tamże. Grząnki z Ryb słonych, 63. Mleczne Potrawy. Grzybowa Polewka, 73.
Grochowa Polewka, 74. Grzybek, 75. Groch z Ciasta, 80. z Gruszkami Tort, 82. Gruszkowe Ciasto na post, 86. Gdańskie Mleko, 85. Galareta Mięśna, 88. Galareta na Post. 89. Galareta dla Chorych, 90. H. Holenderska potrawa mięśna, 34. Holenderski Rybny bigosek, 56. Hiszpański Tort, 81. Hiszpańskie Mleko, 84. I. Instrukcja
z rożenkow, 45. Gąszcz z Fig, támże. Gąszcz z Cebule, támże. Gąszcz z Bulwow, 46. Gąszcz z Márchwie, támże. Grząnki z Ryb słonych, 63. Mleczne Potráwy. Grzybowa Polewká, 73.
Grochowa Polewká, 74. Grzybek, 75. Groch z Ciástá, 80. z Gruszkámi Tort, 82. Gruszkowe Ciásto ná post, 86. Gdanskie Mleko, 85. Gáláretá Mięśna, 88. Gáláretá ná Post. 89. Galaretá dla Chorych, 90. H. Holenderska potráwá mięśna, 34. Holenderski Rybny bigosek, 56. Hiszpánski Tort, 81. Hiszpánskie Mleko, 84. I. Instrukcya
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 99
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
tamże. z Pistaciami, tamże. z Agrestem zabielanym, tamże. z Grząnkami odpiekanemi, 27. z Ryzem, tamże. z Migdałowym Saporem, 39. z Pieczarkami. 30. z Grzybami świeżemi. tamże. z Smarżami świeżemi, tamże. z Jabłkami tretowanemi, tamże z Jabłkami po prostu, 34. z Gruszkami tretowanemi, 30. po Węgiersku, 31.
z Perłowemi Krupkami, tamże. Osobliwa, tamże. z Naleśnikami, 32. Potrawa z Kaparami, 32. z Jajcami śpikowanemi, tamże. z Perdutą, 34. z Animellami, 35. Włoska, tamże. na zimno. 41. 42. Ptaszki duszone,
támże. z Pistaciámi, támże. z Agrestem zábielánym, tamże. z Grząnkámi odpiekánemi, 27. z Ryzem, tamże. z Migdałowym Saporem, 39. z Pieczárkami. 30. z Grzybámi świeżemi. támże. z Smarżami świeżemi, támże. z Iábłkámi tretowánemi, támże z Iábłkámi po prostu, 34. z Gruszkámi tretowánemi, 30. po Węgiersku, 31.
z Perłowemi Krupkámi, támże. Osobliwa, támże. z Naleśnikámi, 32. Potrawá z Kápárámi, 32. z Iáycámi śpikowánemi, támże. z Perdutą, 34. z Animellámi, 35. Włoska, támże. ná źimno. 41. 42. Ptaszki duszone,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 102
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
, 53. Ryby z Sardellami, z Rakami tamże.
z Sardelami, z Figami tamże. z Sardelami samemi, tamże. Ryby z Tertusolami, tamże. Ryby z Pieczarkami, 54. z Grzybami świeżemi, tamże. Ryby Tretowane, 57. z Grzybowa Polewką, 58. z Jabłkami tretowanemi, tamże. z Gruszkami tretowanemi, tamże. z Selerami z Kapustą Włoską: tamże. z Kaulofiorami, 59. z Karczochami, z Bulwami, tamże. z Kaulorepą, z Popie: Jajkami, tamże. Ryby z Szparagami. tamże. z Kwaśną Kapustą. tamże. Ryby na zimno. 60. na zimno z pietruszką abo koprem,
, 53. Ryby z Sárdellámi, z Rakámi támże.
z Sárdelámi, z Figámi támże. z Sardelami sámemi, tamże. Ryby z Tertusolámi, támże. Ryby z Pieczarkámi, 54. z Grzybami świeżemi, támże. Ryby Tretowáne, 57. z Grzybowa Polewką, 58. z Iábłkami tretowánemi, támże. z Gruszkámi tretowánemi, támże. z Selerámi z Kápustą Włoską: tamże. z Kaulofiorami, 59. z Karczochámi, z Bulwámi, támże. z Kaulorepą, z Popie: Iaykámi, támże. Ryby z Szpárágami. támże. z Kwaśną Kápustą. támże. Ryby na źimno. 60. ná zimno z pietruszką ábo koprem,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 103
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
., koniecznie chciał upoić imp. posła król im., ale królowa im. przeszkadzała. W pół obiadu imp. Olewiński, bliski sąsiad Kulikowa, przysłał królowi im. 20 par trzetrzewiów i dwóch legawców prezentował bardzo pięknych i dobrych. Miasto, mieszczanie i Żydzi wychodzili z podarunkami przeciwko królestwu, tj. jabłkami, gruszkami, wiśniami w gorzałce moczonymi, gęsiami, kurami, jajcami. Circa 2 w noc tu stanęli, w jednej karecie siedząc, i imp. poseł francuski. Die 30 ejusdem
Królestwo ichm. było na nabożeństwie u panien dominikanek, których jest teraz przełożoną panna Kandyda, rozumna matka. Solennizował im. ks. sufragan i
., koniecznie chciał upoić jmp. posła król jm., ale królowa jm. przeszkadzała. W pół obiadu jmp. Olewiński, bliski sąsiad Kulikowa, przysłał królowi jm. 20 par trzetrzewiów i dwóch legawców prezentował bardzo pięknych i dobrych. Miasto, mieszczanie i Żydzi wychodzili z podarunkami przeciwko królestwu, tj. jabłkami, gruszkami, wiśniami w gorzałce moczonymi, gęsiami, kurami, jajcami. Circa 2 w noc tu stanęli, w jednej karecie siedząc, i jmp. poseł francuski. Die 30 eiusdem
Królestwo ichm. było na nabożeństwie u panien dominikanek, których jest teraz przełożoną panna Kandyda, rozumna matka. Solennizował jm. ks. sufragan i
Skrót tekstu: SarPam
Strona: 66
Tytuł:
Pamiętnik z czasów Jana Sobieskiego
Autor:
Kazimierz Sarnecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1690 a 1696
Data wydania (nie wcześniej niż):
1690
Data wydania (nie później niż):
1696
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Woliński
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1958
, tak ponuro, tak ostro, tak surowie, tak jadowicie, tak tęskliwie, i tak tyrańsko, iż im zaraz, tejże minuty, smrodliwa przypaść musiała dysenteria. T. to mniejsza, i tak dalece niebezpieczna, ponieważ nie krwawa, zabieżeć mogą Mędrcowie Filofaci tej alteracji serem pieczonym, jajcy twardemi, suchemi gruszkami, przy tatarczuchu dobrze wypieczonym. B. Przydałem mówię te słowa z nieodmienicieli jej Sentencji, i Konkluzji swojej wylecą z was pępy. T. Proszę niechciej mi Wmść mieć za źłe, ta odpowiddz i gorzba była pełna pychy, pełna nadętości wyniosłej, cierpliwości zażywać we wszystkim zawsze jest to cel ozdobny uważnego po
, ták ponuro, ták ostro, ták surowie, ták iádowićie, ták tęskliwie, y ták tyráńsko, iż im záraz, teyże minuty, smrodliwa przypáść muśiáłá dissenterya. T. to mnieysza, y ták dálece niebespieczna, poniewasz nie krwáwa, zábieżeć mogą Mędrcowie Philopháći tey álterátiey serem pieczonym, iáycy twárdemi, suchemi gruszkámi, przy tátárczuchu dobrze wypieczonym. B. Przydáłem mowię te słowá z nieodmienicieli iey Sententiey, y Concluzyey swoiey wylecą z was pępy. T. Proszę niechćiey mi Wmść mieć zá źłe, tá odpowiddz y gorzbá byłá pełna pychy, pełna nádętośći wyniosłey, ćierpliwośći zázywáć we wszystkim záwsze iest to cel ozdobny vważnego po
Skrót tekstu: AndPiekBoh
Strona: 116
Tytuł:
Bohatyr straszny
Autor:
Francesco Andreini
Tłumacz:
Krzysztof Piekarski
Drukarnia:
Mikołaj Aleksander Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
dramat
Gatunek:
dialogi
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1695
Data wydania (nie wcześniej niż):
1695
Data wydania (nie później niż):
1695
