małych, zalej wrzącą wodą, według proporcyj. Albo wziąwszy małych rozynków i ośrodku białego chleba, skruszywszy go, nalej na to zimnej wody według upodobania; niech tak stoi kilka godzin, i przecadziwszy przez chustę, pij według pragnienia. Jeżeliby zaś natura twoja takich dekoktów znosić nie mogła, to pozwolam ci kryniczą wodę grzanką chleba wyleconą pić. Takie trunki nawet pod czas wielkiej gorączki pić się mogą, byle letnie, w ułżeniu zaś gorączki, kiedy transpiracja swe skutki sprawować zechce, to lepiej kilka fizanek Herbaty pragnienie posilic; ile tak wielką ma cnotę w tym paroksiźmie, iz nie tylko nie pomiarkowane pragnienie gasi, ale też natężoną gorączkę z
małych, zaley wrzącą wodą, według proporcyi. Albo wźiąwszy małych rozynkow y ośrodku białego chleba, skruszywszy go, naley na to zimney wody według upodobania; niech tak stoi kilka godźin, y przecadziwszy przez chustę, piy według pragnienia. Jeżeliby zas natura twoia takich dekoktow znosic nie mogła, to pozwolam ci kryniczą wodę grzanką chleba wyleconą pić. Takie trunki nawet pod czas wielkiey gorączki pić się mogą, byle letnie, w ułżeniu zas gorączki, kiedy transpiracya swe skutki sprawowac zechce, to lepiey kilka fizanek Herbaty pragnienie posilic; ile tak wielką ma cnotę w tym paroxiźmie, iz nie tylko nie pomiarkowane pragnienie gasi, ale też natężoną gorączkę z
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 21
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
przyczyna jej będzie oziembienie ciała, albo trunek żymny. Więc takowych okazji wystrzegać się trzeba. Gdy zaś już w tym jestes położony stanie przypadku; to daj sobie zrobić grzankę chłeba, na którą muszkatowej gałki, gwoździków tłuczonych, cynamonu nasyp, i pokropiwszy mocną wodką, na żołądek przyłóz, na który w raz ztą grzanką worka sciepłym owsem przyłozyc niezawadzi, albo też płaster z Driakwi i muszkatowej gałki według upodobania sobie zrobić możesz, i na skórkę jaką nasmarowawszy, na żołądek przyłożyć. Przy takowej biegunce napój twój ordynaryjny odmieni i zamiast tego weźmi dwie łyżki ryzu, i zgotuj z pułgarcem wody, a ochłodziwszy, weż kawałek cukru jak orzech
przyczyna iey będzie oziembienie ciała, albo trunek żimny. Więć takowych okazyi wystrzegac się trzeba. Gdy zas iuź w tym iestes położony stanie przypadku; to day sobie zrobic grzankę chłeba, na ktorą muszkatowey gałki, gwoźdźikow tłuczonych, cynamonu nasyp, y pokropiwszy mocną wodką, na zołądek przyłoz, na ktory w raz ztą grzanką worka zciepłym owsem przyłozyc niezawadźi, albo też płaster z Dryakwi y muszkatowey gałki według upodobania sobie zrobic możesz, y na skorkę iaką nasmarowawszy, na żołądek przyłożyc. Przy takowey biegunce napoy twoy ordynaryiny odmieni y zamiast tego weźmi dwie łyszki ryzu, y zgotuy z pułgarcem wody, a ochłodziwszy, weż kawałek cukru iak orzech
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 29
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
jako to 7. i 14. dniu choroby, których natura barziej niż w insze dni swoje wywiera siły, aby rzuciznę tej zarażliwej frebry z siebie wyrzuciła, przez które ożyembienie wswojej operacyj zatamowana bywa.
W gorącze potrzebne picie według pragnienia pozwala się; lecz z początku ani wina, ani piwa, tylko wodę warszoną zgrzanką chleba. Możesz przytym garść jednę i drugą Kwiatu lipowego wziąć, i wpułgarcu wody ugotować, który trunek i chłodzic cię będzie w gorączce, i zmacniać, a tym barziej kiedy ze 60. lub 70. kropli ex clisso antimonii przymięszasz sulphurato. Okolo 7 dnia lub potym, jeśli zimne poty cię trapią i
iako to 7. y 14. dniu choroby, ktorych natura barźiey niz w insze dni swoie wywiera siły, aby rzuciznę tey zarażliwey frebry z siebie wyrzuciła, przez ktore ożiembienie wswoiey operacyi zatamowana bywa.
W gorącze potrzebne picie według pragnienia pozwala się; lecz z początku ani wina, ani piwa, tylko wodę warszoną zgrzanką chleba. Możesz przytym garść iednę y drugą Kwiatu lipowego wziąć, y wpułgarcu wody ugotować, ktory trunek y chłodzic ćię będzie w gorączce, y zmacniać, a tym barźiey kiedy ze 60. lub 70. kropli ex clisso antimonii przymięszasz sulphurato. Okolo 7 dnia lub potym, iezli źimne poty cię trapią y
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 49
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
, żebyś albo mało lekarstw, albo nic niezażywał mianowicie spoczatku dla uniknienia pomieszania natury. Największe twe starania niech będzie, żeby pacjent na erią wolną niewychodził, ani mięsa lub zmięsa mianowicie wołowego gotowanych rosołów niejadał: Od wina pragnienie martwił, ponieważ gorączkę bardziej rozmnaza. Zamiast tego dawaj pacjentowi pić wodę grzanką chleba wyleconą. Z jęczmiennej i owsianej mąki lub kaszy gotowane polewki bez korżenia wszelkiego najzdrowsze. Także pieczone jabłka nie szkodzą, i żołądka nie obciążają.
Zbyt gorącej iżby wystrzegać się trzeba, chorego do łóżka gwałtem nieprzyniewalac; ani zbytnią pościelą przykrywając obciążac: ponieważ powierzchowne gwałtowne rozpalenie ospę i odrę nie tak wyrzuca jak zatrzymuje;
, żebyś albo mało lekarstw, albo nic niezażywał mianowicie zpoczatku dla uniknienia pomięszania natury. Naywiększe twe starania niech będźie, żeby pacyent na aeryą wolną niewychodźił, ani mięsa lub zmięsa mianowicie wołowego gotowanych rosołow nieiadał: Od wina pragnienie martwił, ponieważ gorączkę bardźiey rozmnaza. Zamiast tego daway pacyentowi pić wodę grzanką chleba wyleconą. Z ięczmienney y owsianey mąki lub kaszy gotowane polewki bez korżenia wszelkiego nayzdrowsze. Takźe pieczone iabłka nie szkodzą, y żołądka nie obciązaią.
Zbyt gorącey iżby wystrzegac się trzeba, chorego do łożka gwałtem nieprzyniewalac; ani zbytnią pościelą przykrywaiąc obciążac: ponieważ powierzchowne gwałtowne rozpalenie ospę y odrę nie tak wyrzuca iak zatrzymuie;
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 64
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
przeszłym rozdziale wspomnionego i bez ognia preparowanego jeleniego rogu. A gdy tego mieć niemożesz to postaraj się o nasienie cardui Benedicti; (z którego zrobiwszy proszek miałki, zmięszaj znim proszku skorup jajęcznych według upodobania, i proporcyj, przydawszy czwartą część preparowanej salnitry A gdy tej wodki mieć niemożesz, to w wodzie ordynaryjnej grzanką chleba utemperowanej, albo też w wodzie zsoczewicą gotowanej, która woda albo soczewiczny dekokt dobrze wypędza krosty.
Wielce życzę, abyś zaraz pierwszej godziny jak tylko pacjent skarżyć się zacznie lekkie laxativum, lub co lepszego według proporcyj przez wypędzenie znajdującej się w żołądku szkodliwej kliowatej materyj tym mniejsza i nie tak gwałtowna ospa bywa.
przeszłym rozdziale wspomnionego y bez ognia preparowanego ieleniego rogu. A gdy tego miec niemożesz to postaray się o naśienie cardui Benedicti; (z ktorego zrobiwszy proszek miałki, zmięszay znim proszku skorup iaięcznych według upodobania, y proporcyi, przydawszy czwartą cżęść preparowaney salnitry A gdy tey wodki mieć niemożesz, to w wodźie ordynaryiney grzanką chleba utemperowaney, albo też w wodźie zsoczewicą gotowaney, ktora woda albo soczewiczny dekokt dobrźe wypędza krosty.
Wielce zyczę, abyś zaraz pierwszey godźiny iak tylko pacyent skarzyć śię zacznie lekkie laxativum, lub co lepszego według proporcyi przez wypędzenie znayduiącey się w żołądku szkodliwey kliowatey materyi tym mnieysza y nie tak gwałtowna ospa bywa.
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 66
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
lepiej po trosze kilka razy na dzień jadać, niżeli nagle żołądek obładować, przez co niedasz sobie okazji do recydywy: która jakbyci niemiła była, tak niech miła będzie dieta. Co się tyczę napoju w gorączce, to pić możesz według pragnienia, bo gorączka tego po- trzebuje, którą najlepiej ugasi woda kryniczna zgrzanką chleba. Piwo zaś i wino osobliwie w dzień paroksyzmu wielce szkodliwe: w insze dni szklanka wina dobrego niezaszkodzi.
NB. Pod czas paroksyzmy najbardziej Pacjentowi dokucza zimno i gorączka. Gdy tedy zimno tobą jak osowym listkiem trzęsie, nienakrywaj się zbyt pościelą, bo naturze przeszkodzisz chcącej usilnie złą materią rozwolnić. Równym sposobem
lepiey po trosze kilka razy na dźien iadać, niżeli nagle żołądek obładować, przez co niedasz sobie okazyi do recydywy: ktora iakbyći niemiła była, tak niech miła będźie dieta. Co się tyczę napoiu w gorączce, to pić możesz według pragnienia, bo gorączka tego po- trzebuie, ktorą naylepiey ugaśi woda kryniczna zgrzanką chleba. Piwo zaś y wino osobliwie w dźien paroxyzmu wielce szkodliwe: w insze dni szklanka wina dobrego niezaszkodźi.
NB. Pod czas paroxyzmy naybardźiey Pacyentowi dokucza źimno y gorączka. Gdy tedy źimno tobą iak osowym listkiem trzęśie, nienakryway się zbyt pośćielą, bo naturze przeszkodzisz chcącey usilnie złą materyą rozwolnić. Rownym sposobem
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 160
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
