kamień łamie, na jad i truciznę jest driakwią, sokiem, albo samą rzodkwią natarszy ręce, możesz nie- O Ekonomice, mianowicie o Ogrodzie Włoskim.
mi jadowite piastować węże. Ma też i złość swoją, wzrok ciemny czyni; wiatry sprawuje, zęby kruszy jadowitością, sny straszne czyni, chyba byś na noc zażywał hanyżu, to ten sny miła prezentuje. Columella Autor radzi ją często, a rzadko przesadzać na sprawnej miętkiej ziemi; do czego służy plewami grunt nawożony. Żeby wielka rosła, nać jej przedeptywać potrzeba. Wszystkie nowalie ogródne, ba i zboża same lubią ziemię gnojną: gnojem tedy nawozić radzi Pliniusz naturalista, gdy wiatr wieje od
kamień łamie, na iad y truciznę iest dryakwią, sokiem, albo samą rzodkwią natarszy ręce, mozesz nie- O Ekonomice, mianowicie o Ogrodzie Włoskim.
mi iadowite piastować węże. Ma też y złość swoią, wzrok ciemny czyni; wiatry sprawuie, zęby kruszy iadowitością, sny straszne czyni, chyba byś na noc zażywał hanyżu, to ten sny miła prezentuie. Columella Autor radzi ią często, á rzadko przesadzać na sprawney miętkiey ziemi; do czego służy plewami grunt nawożony. Zeby wielka rosła, nać iey przedeptywać potrzeba. Wszystkie nowalie ogrodne, ba y zboza same lubią ziemię gnoyną: gnoiem tedy nawozić radzi Pliniusz naturalista, gdy wiatr wieie od
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 440
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
przy Kolumnie biczowany, krwawemi był zbroczony Kroplami, teste Kochowski. Tu CHROBESZ Wieś do Pinczowskiego Hrabstwa należąca z Zamkiem tego imienia, od Bolesława Chrobrego sub nomine jego fundowana, i często mieszkana według Długosza, gdzie i teraz jest Pałac i Fara, PINCZÓW ma Zamek na gorze Hrabiów Myszkowskich, teraz Wielopolskich: na gruntach tutejszych Hanyżu i pszenicy mnóstwo, i wybór. CHĘCINY mają marmur, ołów, srebro teste Starowolski. WĄCHOCKO gdzie Opactwa Cystersowi i Gielniów Ojczyzna Uladyslai de Gielniow in opinione Sanctitatis zeszłego, i ODRZYWOŁ, miejsca Piwem sławne. KIELCE, gdzie PałacBiskupa Krakowskiego na Zimę, i Kolegiata Communistarum. SAMSONÓW sławny Kuznią szabel i zbroi. Tu jest
przy Kolumnie biczowany, krwawemi był zbroczony Kroplami, teste Kochowski. Tu CHROBESZ Wieś do Pinczowskiego Hrabstwa należąca z Zamkiem tego imienia, od Bolesława Chrobrego sub nomine iego fundowana, y często mieszkana według Długosza, gdzie y teraz iest Pałác y Fará, PINCZOW ma Zamek na gorze Hrabiow Myszkowskich, teraz Wielopolskich: na gruntach tuteyszych Hanyżu y pszenicy mnostwo, y wybor. CHĘCINY maią marmur, ołow, srebro teste Starowolski. WĄCHOCKO gdzie Opactwa Cystersowi y Gielniow Oyczyzna Vladislai de Gielniow in opinione Sanctitatis zeszłego, y ODRZYWOŁ, mieysca Piwem sławne. KIELCE, gdżie PałacBiskupa Krakowskiego na Zimę, y Kollegiata Communistarum. SAMSONOW sławny Kuznią szabel y zbroi. Tu iest
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 333
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Oliwy, zł: 4. Od Ukseftu, zł: 2. Od Kamienia Migdałów, gr: 6. Od Kamienia Ryżu, g: 5. Od funta Muszkatowego kwiatu, Goździków, gałek muszkatowych, gałganu, Kardamonu, Senesu, Cytwaru, Kubebów, Reumbabarum, Aloesu, po g: 3. Od kamienia Hanyżu, gr: 6. Od Kosza Rodzynków małych i od Kubebów, gr: 5. Od Pipy Limonij, Oliwek, zł: 2. Od faski Fig, gr: pułośma. Od sta Pomarańczy i Cytryn, gr. pułośma. Od funta Cukrów prostych na rozmaitym korzeniu robionych, gr: pułtora. Od funta
Oliwy, zł: 4. Od Uxefftu, zł: 2. Od Kamienia Migdałow, gr: 6. Od Kamienia Ryżu, g: 5. Od funta Muszkatowego kwiatu, Gozdźikow, gałek muszkatowych, gałganu, Kardamonu, Senesu, Cytwaru, Kubebow, Reumbabarũ, Aloesu, po g: 3. Od kamienia Hanyżu, gr: 6. Od Kosza Rodzenkow małych y od Kubebow, gr: 5. Od Pipy Limoniy, Oliwek, zł: 2. Od faski Fig, gr: pułosma. Od sta Pomarańczy y Cytryn, gr. pułosma. Od funta Cukrow prostych na rozmaitym korzeniu robionych, gr: pułtora. Od funta
Skrót tekstu: InsWybCła
Strona: 135
Tytuł:
Instruktarz wybierania cła W. X. L. na tymże Sejmie postanowiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia J.K. M. i Rzeczypospolitej Collegium Warszawskie Scholarum Piiarum
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Tematyka:
prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1739
Data wydania (nie wcześniej niż):
1739
Data wydania (nie później niż):
1739
lesie wodę, która po nad siebie leżące ptactwo zabija, co sprawuje zarażliwa ekshalacja.
Pod Krzepicą jest Most, na ćwierć mili. Niepołomskie Lasy mają dosyć zwierza. Piwo sławne jest w Gelniowie, w Łowiczu, w Inowłodzi, w Grodzisku, w Odrzywole; a na Rusi w Laszkach i Winnikach, w Łokaczu. Hanyżu i Pszenicy ma dosyć Pińczów, lnu dosyć koło Dniestru, i na Podolu, gdzie osiedli Filipowcy. Żelaza dobrego dodaje Samsonów i inne Kuźnie. Koni jarmarkami wsławione Miasta, Łuków i Łęczna w Lubelskim, i Śniatyn na Pokuciu, i Otaki. Futra na ogrzanie Polaków ma dosyć Opatów w Sandomirskim, Cebuli wielkiej Jarosław
lesie wodę, ktorá po nad siebie leżące ptactwo zábiia, co spráwuie zarázliwa exhalácya.
Pod Krzepicą iest Most, ná czwierć mili. Niepołomskie Lasy maią dosyć zwierza. Piwo sławne iest w Gelniowie, w Łowiczu, w Inowłodźi, w Grodźisku, w Odrzywole; á na Rusi w Laszkach y Winnikach, w Łokaczu. Hanyżu y Pszenicy ma dosyć Pińczow, lnu dosyć koło Dniestru, y ná Podolu, gdźie osiedli Filipowcy. Zeláza dobrego dodaie Samsonow y inne Kuźnie. Koni iarmarkami wsławione Miasta, Łukow y Łęczná w Lubelskim, y Sniatyn ná Pokuciu, y Otaki. Futrá ná ogrzanie Polakow ma dosyć Opatow w Sędomirskim, Cebuli wielkiey Iarosław
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 334
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
piwa niech chory pije dekokcją taką.
Weźmi Drzewa Salafras pokrajanego łotów ośm, Drzewa Sandału czerwonego, Drzewa jałowcowe- go, skorek Tamaryszkowych, każdego po cztery łoty, Korzenia Polipodij, Szparagowego, Kopru włoskiego, Podróżnikowego, każdego po garści, korzenia Tormentilli dwa łoty, Saletry czystej trzy łoty, skorek Pomorańczowych, kminu kramnego, Hanyżu po łocie, wszystko pokrajawszy, i przetłukszy namocz przez noc we czterech garcach wody nakrywszy, nazajutrz warz, w nakrytym garcu aż garniec wywre, przecedź przez płat sukienny, schowaj na zimno, niech pije chory przez trzy niedziele i dalej, a co tydzień dawać mu lekarstwo purgujące takie. różnych chorób.
Weźmi Refinae Ialappae
piwá niech chory piie dekokcyą táką.
Weźmi Drzewá Salafras pokráiánego łotow osm, Drzewá Sándału czerwonego, Drzewá iáłowcowe- go, skorek Támáryszkowych, káżdego po cztery łoty, Korzenia Polipodij, Szpárágowego, Kopru włoskiego, Podrożnikowego, kázdego po garśći, korzenia Tormentilli dwá łoty, Sáletry czystey trzy łoty, skorek Pomoráńczowych, kminu kramnego, Hányżu po łoćie, wszystko pokráiawszy, y przetłukszy námocz przez noc we czterech gárcách wody nákrywszy, názáiutrz warz, w nákrytym gárcu ász garniec wywre, przecedź przez płát sukienny, schoway ná źimno, niech piie chory przez trzy niedźiele y dáley, á co tydźień dawáć mu lekárstwo purguiące tákie. rożnych chorob.
Weźmi Refinae Ialappae
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 73
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, Szparagowego, Tormentilli, każdego po dobrej garści, Drzewa Salafras łotów ośm, Gwajakowego łotów dwanaście, ziela Cochlearij, polnej Ruty, Piołynku Rzymskiego, wierzchołków Centurii, Jeleniego języka, Piretrum, Bobowniku, Szałwiej, każdego po garści dobrej, Jałowcu dwie garści, nasienia Pietruszczanego, dwa łoty, Fiołkowego korzenia cztery łoty, Hanyżu garść, wszystko potłukszy i pokrajawszy, namocz we dwudziestu garcy piwa gorącego z browaru prosto z kotła, zaszpuntuj niech moknie puko piwo nie przestygnie, potym zadaj mu drozdzy żeby z temiż ingredientiami wyrobiło pod szpuntem, wstaw do piwnice po wyrobieniu, jak dwie niedzieli postoi, niech chory to piwo pije, innemu dawszy po
, Szpárágowego, Tormentilli, káżdego po dobrey garśći, Drzewá Salafras łotow osm, Gwáiákowego łotow dwánáśćie, źiela Cochlearij, polney Ruty, Piołynku Rzymskiego, wierzchołkow Centuriey, Jeleniego ięzyká, Piretrum, Bobowniku, Szałwiey, káżdego po garśći dobrey, Jáłowcu dwie garśći, naśienia Pietruszczánego, dwá łoty, Fijałkowego korzenia cztery łoty, Hányżu garść, wszystko potłukszy y pokráiawszy, námocz we dwudźiestu gárcy piwá gorącego z browaru prosto z kotłá, zászpuntuy niech moknie puko piwo nie przestygnie, potym záday mu drozdzy żeby z temisz ingredientiámi wyrobiło pod szpuntem, wstáw do piwnice po wyrobieniu, iák dwie niedźieli postoi, niech chory to piwo piie, innemu dawszy po
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 76
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
każdy tym się bawiący, wie co doniego należy, dla nie świadomych daje się sposób. Weźmi drzewa Gwajakowego pół funta, Chiny, Salsy Parilli, po sześć łotów, Sasafras łotów cztery, Corticum Ligni Graiaci, Sandału czerwonego po dwa łoty, Polipodij, rogu Jeleniego po trzy łoty, korzenia Tormentilli dwa łoty, hanyżu łot, Rodzynków wielkich pół funta Gałganu, Imbieru po pułtora łota, pokraj, potłucz, namocz, w sześciu garcach wody przez noc, nazautrz warz nakrywszy, aż trzecia część wywre, przecedź przez płat sukienny, schowaj na zimno.
Inni biorą mniej ingredientij, warzą, przecedziwszy dają ten dekokt pić, tylko wchodzącemu do
káżdy tym się báwiący, wie co doniego náleży, dla nie świádomych dáie się sposob. Weźmi drzewá Gwájákowego puł funtá, Chiny, Salsy Parilli, po sześć łotow, Sasafras łotow cztery, Corticum Ligni Graiaci, Sándału czerwonego po dwá łoty, Polipodij, rogu Jeleniego po trzy łoty, korzenia Tormentilli dwá łoty, hányżu łot, Rodzenkow wielkich puł funtá Gáłgánu, Imbieru po pułtorá łotá, pokráy, potłucz, námocz, w sześćiu gárcách wody przez noc, názáutrz warz nákrywszy, ász trzećia część wywre, przecedź przez płát sukienny, schoway ná źimno.
Inni biorą mniey ingredientiy, wárzą, przecedźiwszy dáią ten dekokt pić, tylko wchodzącemu do
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 79
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
karmiąca ma się przepurgować, i jeść potrawy, któreby krew dobrą i pokarm rodziły.
Item smarz w oliwie Glisty ziemne, którą smaruj często piersi.
Item zażywanie Olbrotu, Rakowych oczek, Nil album, które mlekiem kamiennym zowią zażywane, pomocne są, lepiej gdy wszystko wraz złączysz.
Item weźmi nasienie Kopru włoskiego, Hanyżu, Czarnuszki, Kolędry, Cynamonu, Korali czerwonych, Glist ziemnych ususzonych, kamiennego mleka, każdego zarówno utrzyj na subtelny proszek, dawaj po pół ćwierci łota, w mleku przewarzanym lubo w Winie.
Item warz w mleku świeży biedrzeniec, przykładaj ma piersi. Na Popryszczenie brodawek u piersi Białogłowskich.
WEźmi wodki Babczanej kwaterkę
karmiąca ma się przepurgowáć, y ieść potráwy, ktoreby krew dobrą y pokarm rodźiły.
Item smárz w oliwie Glisty źiemne, ktorą smáruy często pierśi.
Item záżywánie Olbrotu, Rákowych oczek, Nil album, ktore mlekiem kámiennym zowią záżywáne, pomocne są, lepiey gdy wszystko wraz złączysz.
Item weźmi naśienie Kopru włoskiego, Hányżu, Czárnuszki, Kolędry, Cynámonu, Korali czerwonych, Glist źiemnych ususzonych, kámiennego mleká, káżdego zárowno utrzyi ná subtelny proszek, daway po puł ćwierći łotá, w mleku przewárzanym lubo w Winie.
Item warz w mleku świeży biedrzeniec, przykłáday ma pierśi. Ná Popryszczenie brodawek u pierśi Białogłowskich.
WEźmi wodki Bábczáney kwáterkę
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 113
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
gdzie należy. Wodka wyborna na utrząśnienie i na inne defekta maciczne.
WEźmi Wina dobrego garcy trzy, namocz w nim Melissy ogrodowej szerokiego liścia, przez noc, nazajutrz przepal, Do przepalanej wodki włóż znowu świerzej Melissy, i znowu przepal, do przepalonej włóż Cynamonu pół funta, Gałganu, skorek Cytrynowych po trzy łoty, Hanyżu garść, niech moknie wszystko przez noc, nazajutrz przepal,podłożywszy pod rurki Cukru, będzie wodka wyborna, której zażywać co poranek, a kto chce dla lepszego skutku, może jej zażywać z Tinkturą koralową. Item na utrząśnienie, albo opadnienie macice, jest przecz bardzo pożyteczna podkadzać chorą skorą Węgorzową słoną, i w
gdźie náleży. Wodká wyborná ná utrząśnienie y ná inne defektá máćiczne.
WEźmi Winá dobrego gárcy trzy, námocz w nim Melissy ogrodowey szerokiego liśćia, przez noc, názáiutrz przepal, Do przepalaney wodki włoż znowu świerzey Melissy, y znowu przepal, do przepaloney włoż Cynámonu puł funtá, Gáłgánu, skorek Cytrynowych po trzy łoty, Hányżu garść, niech moknie wszystko przez noc, nazaiutrz przepal,podłożywszy pod rurki Cukru, będźie wodká wyborna, ktorey záżywáć co poránek, á kto chce dla lepszego skutku, może iey záżywáć z Tinkturą koralową. Item ná utrząśnienie, álbo opádnienie máćice, iest przecz bárdzo pożyteczná podkadzáć chorą skorą Węgorzową słoną, y w
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 125
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
potym co dalej mocniejszy.
Inne osobliwsze wodki przepalają się w Álembikach szklanych w piasku, albo w wodzie, kto się tym bawi, wie sposoby. Sposoby przepalania wodek osobliwszych. Wodka Cynamonowa chłodząca.
WEźmi Cynamonu dobrego z gruba przetłuczonego pół funta, wodki Różowej albo i prostej, jeżeli tamtej nie masz, pułtora garca, hanyżu łyżkę, mocz przez noc, nazajutrz przepal, odbierz z osobna przednią białą, a jasną schowaj na roschody, taka wodka jest pożyteczna do zażywania w gorączkach, i innych gorących afekcjach dla posilena, lubo sama przez się, lubo lepiej, gdy przydasz do niej Julepu Fiołkowego, albo soku Malinowego, albo Limoniowego, albo
potym co dáley mocnieyszy.
Inne osobliwsze wodki przepaláią się w Álembikach szklánych w piasku, álbo w wodźie, kto się tym bawi, wie sposoby. Sposoby przepalánia wodek osobliwszych. Wodká Cynámonowa chłodząca.
WEźmi Cynámonu dobrego z grubá przetłuczonego puł funtá, wodki Rożowey álbo y prostey, ieżeli támtey nie masz, pułtora gárca, hányżu łyszkę, mocz przez noc, názáiutrz przepal, odbierz z osobná przednią białą, á iasną schoway ná roschody, táka wodká iest pożyteczná do záżywánia w gorączkách, y innych gorących áffekcyách dla pośilena, lubo samá przez się, lubo lepiey, gdy przydász do niey Iulepu Fijałkowego, álbo soku Malinowego, álbo Limoniowego, álbo
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 199
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
