olejków, zażyj dla czerstwości. Banut: Nie po to tu przychodzę? Doktor: prędzej, prędzej wody, Banut: Inszej mi trzeba zaraz do życia ochłody. Doktor: Wina? Banut: ja niechcę. Doktor Cukru? Banut: ja nielubię. Doktor Kawy? Banut: nie tego. Doktor: Herbaty Banut: o zgubie Ty widzę myślisz mojej, Doktor: co ci to dokucza: Medycyna, że to źle gryźć się tak naucza. Banut: Lecz słuchaj mój kochany: już to jest dwie lecie, Pożyczyłem ci summę, oddaj mi ją przecie. Doktor: Mnie summę? Banut: tak jest nieomylnie,
oleykow, zażyi dla czerstwości. Banut: Nie po to tu przychodzę? Doktor: prędzey, prędzey wody, Banut: Inszey mi trzeba zaraz do życia ochłody. Doktor: Wina? Banut: ia niechcę. Doktor Cukru? Banut: ia nielubię. Doktor Kawy? Banut: nie tego. Doktor: Herbaty Banut: o zgubie Ty widzę myślisz moiey, Doktor: co ci to dokucza: Medycyna, że to źle gryść się tak naucza. Banut: Lecz słuchay moy kochany: już to iest dwie lecie, Pożyczyłem ci summę, odday mi ią przecie. Doktor: Mnie summę? Banut: tak iest nieomylnie,
Skrót tekstu: RadziwiłłowaFNiecnota
Strona: A2
Tytuł:
Niecnota w sidłach
Autor:
Franciszka Urszula Radziwiłłowa
Miejsce wydania:
Żółkiew
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
dramat
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
była, jeżelis tej w przód niewykorzenił. Jeżeli tedy w ustach górycz czujesz, lub masz skłonność do womitów, to bezpiecznie lekkie womitorium zaraz zpoczątku zazyc możesz, w którym przypadku radzę ci wziąć połcwierci łota Hipecacuhanny na proszek startej z sołą piołunkową, gran. 6. jej przymięszawszy; w szklance wyleconego piwa, herbaty, lub wody wypić. Częstokroć się trafia, ze zpoczątku tej frebry natura sama takową operacją dobrowolnie czyni; więc nie obawiaj się tych skutków pożytecznych, ani o uśmierzenie womitów niemiej żadnej troskliwości. Jeżeliby zaś womity zbyt długo trwały z ciężkim żołądka bólem, i paleniem; to weźmi na raz polcwierci łota soli piołunkowej
była, iezelis tey w przod niewykorzenił. Jeżeli tedy w ustach gorycz czuiesz, lub masz skłonność do womitow, to bezpiecznie lekkie womitorium zaraz zpoczątku zazyc możesz, w ktorym przypadku radzę ći wziąc połcwierci łota Hipecacuhanny na proszek startey z sołą piołunkową, gran. 6. iey przymięszawszy; w szklance wyleconego piwa, herbaty, lub wody wypic. Częstokroc się trafia, ze zpoczątku tey frebry natura sama takową operacyą dobrowolnie czyni; więc nie obawiay się tych skutkow pożytecznych, ani o usmierzenie womitow niemiey zadney troskliwośći. Jezeliby zas womity zbyt długo trwały z cięzkim zołądka bolem, y paleniem; to weźmi na raz polcwierci łota soli piołunkowey
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 14
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
i przecadziwszy przez chustę, pij według pragnienia. Jeżeliby zaś natura twoja takich dekoktów znosić nie mogła, to pozwolam ci kryniczą wodę grzanką chleba wyleconą pić. Takie trunki nawet pod czas wielkiej gorączki pić się mogą, byle letnie, w ułżeniu zaś gorączki, kiedy transpiracja swe skutki sprawować zechce, to lepiej kilka fizanek Herbaty pragnienie posilic; ile tak wielką ma cnotę w tym paroksiźmie, iz nie tylko nie pomiarkowane pragnienie gasi, ale też natężoną gorączkę z głowy boleniem mityguje, i przez otworzenie porów lekko pot pędzi. Przytym bojaźni mieć nie trzeba, ze sobie tym ciepłym napojem żołądek oziembisz, i owszem upewnić mogę, że takiemi lekarstwy
y przecadziwszy przez chustę, piy według pragnienia. Jeżeliby zas natura twoia takich dekoktow znosic nie mogła, to pozwolam ci kryniczą wodę grzanką chleba wyleconą pić. Takie trunki nawet pod czas wielkiey gorączki pić się mogą, byle letnie, w ułżeniu zas gorączki, kiedy transpiracya swe skutki sprawowac zechce, to lepiey kilka fizanek Herbaty pragnienie posilic; ile tak wielką ma cnotę w tym paroxiźmie, iz nie tylko nie pomiarkowane pragnienie gasi, ale też natężoną gorączkę z głowy boleniem mityguie, y przez otworzenie porow lekko pot pędźi. Przytym boiazni miec nie trzeba, ze sobie tym ciepłym napoiem zołądek oźiembisz, y owszem upewnić mogę, że takiemi lekarstwy
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 22
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
boleniem mityguje, i przez otworzenie porów lekko pot pędzi. Przytym bojaźni mieć nie trzeba, ze sobie tym ciepłym napojem żołądek oziembisz, i owszem upewnić mogę, że takiemi lekarstwy w malignach podobnych więcej dokazałem, niż innemi. Jeżeliby cię nie stało na herbatę; to Weronika równy skutek ci uczyni za miast herbaty cukrem przysłodzona, jak się pije zwyczajnie. I to niechaj dosyć będzie o dekoktach albo napoju.
Teraz ci różne sposoby zażywania proszków gorączkę uśmierzających pokażę.
Weźmi: Dobrze upalonego na proch startego jeleniego rogu. Salitry preparowanej. Rakowych oczu każdego pułłota. Soli piołunkowej Ćwierć łota.
Wszystko dobrze zmięszawszy, i na miałki proszek starszy
boleniem mityguie, y przez otworzenie porow lekko pot pędźi. Przytym boiazni miec nie trzeba, ze sobie tym ciepłym napoiem zołądek oźiembisz, y owszem upewnić mogę, że takiemi lekarstwy w malignach podobnych więcey dokazałem, niż innemi. Jeżeliby cię nie stało na herbatę; to Weronika rowny skutek ci uczyni za miast herbaty cukrem przysłodzona, iak się piie zwyczaynie. I to niechay dosyc będzie o dekoktach albo napoiu.
Teraz ći rozne sposoby zazywania proszkow gorączkę usmierzaiących pokażę.
Weźmi: Dobrze upalonego na proch startego ieleniego rogu. Salitry preparowaney. Rakowych oczu każdego pułłota. Soli piołunkowey Cwierc łota.
Wszystko dobrze zmięszawszy, y na miałki proszek starszy
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 22
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
: Ostrzyg morskich preparowanych, Kłuczniku preparowanego. Antimonii Diaphoretici. Jeleniego rogu bez ognia preparowanego. Każdego po ćwierci łota. Cynobru Węgierskiego pułciwierci łota. w Aptece na proszek starszy, i zmięszawszy, zażywaj.
Takiemi proszkami, co trzy lub cztery godziny pilno kontynuowac kuracją pod czas gorączki; a kiedy pofolguje, to ciepłej herbaty napic się. Jeżeli zaś do potów natura barzo ciężka i trudna, to dla wymuszenia ich, znastępującej bezuardowej esencyj czterdzieści pięć, albo i pięćdziesiąt kropel w Herbacie dać możesz. A ponieważ ta esencja w różnych przypadkach skuteczna wielce, a nie siła kosztuje, życzyłbym ją więc każdemu gospodarzowi mieć w domu.
: Ostrzyg morskich preparowanych, Kłuczniku preparowanego. Antimonii Diaphoretici. Jeleniego rogu bez ognia preparowanego. Każdego po cwierci łota. Cynobru Węgierskiego pułciwierci łota. w Aptece na proszek starszy, y zmięszawszy, zazyway.
Takiemi proszkami, co trzy lub cztery godziny pilno kontynuowac kuracyą pod czas gorączki; a kiedy pofolguie, to ciepłey herbaty napic się. Jeżeli zas do potow natura barzo cięzka y trudna, to dla wymuszenia ich, znastępuiącey bezuardowey essencyi czterdzieśći pięc, albo y pięcdziesiąt kropel w Herbacie dac mozesz. A ponieważ ta essencya w roznych przypadkach skuteczna wielce, a nie siła kosztuie, zyczyłbym ią więc każdemu gospodarzowi miec w domu.
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 24
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
To zrobiwszy gebką (po łacinie fungus Chirurgorum lub crepitus lupi,) nazwaną, nos sobie zatkaj. Niemniej liqvor gemmae oczywisty skutek przynosi, w nos go pociagnąwszy, i usta nim popłokawszy; który likwor w naszej domowej Aptece znajdziesz. Wewnątrz krom w żwyż pomienionych kordiałów w zbytnim cieczeniu krwi znosa, radzę ci zażywać herbaty zmaczku polnego, i roży czerwonej, kilka filzanek pijąc. Albo pułćwierci łota, (kiedy tego potrzeba wyciąga) preparowanej salitry w dopiero zyczonej herbacie na raz zazyc możesz.
W żwyz uczyniłem w zmiankę, że na Symptomata, albo przymioty wtakiej chorobie nie barzo uwazac trzeba; lecz na fundament i przyczynę choroby mieć
To zrobiwszy gebką (po laćinie fungus Chirurgorum lub crepitus lupi,) nazwaną, nos sobie zatkay. Niemniey liqvor gemmae oczywisty skutek przynośi, w nos go poćiagnąwszy, y usta nim popłokawszy; ktory likwor w naszey domowey Aptece znaydziesz. Wewnątrz krom w żwyż pomienionych kordyałow w zbytnim ćieczeniu krwi znosa, radzę ci zazywac herbaty zmaczku polnego, y roży czerwoney, kilka filzanek piiąc. Albo pułćwierći łota, (kiedy tego potrzeba wyciąga) preparowaney salitry w dopiero zyczoney herbacie na raz zazyc możesz.
W żwyz uczyniłem w zmiankę, że na Symptomata, albo przymioty wtakiey chorobie nie barzo uwazac trzeba; lecz na fundament y przyczynę choroby miec
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 28
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
nie mogą.
W porankowych godzinach przez kilka dni zażywaj essentiam Alexypharmacam po 45. lub 50. kropel; która pory otworzy, i lekką transpiracją sprawi. Purgansów zaś i poty pędzących lekarstw (jako się już rzekło) wystrzegać się. Pod czas ciężkie potraw lub napoju połykanie inkomoduje pacjentów; w której okoliczności częste picie ciepłej herbaty, płokanie gardła, i obkładanie plastrami, ratunek przinosi. Inszym przymiotom według pomienionej w przeszłym rozdziale kuracyj zabiegać. Gdy zaś żarnice osychają i łupią się, to najskuteczniejsza pacjenta lekko przelaksować; do czego następujący trunek służy.
Weźmi: Senesu łot jeden. Rhabarbarum verum ćwierć łota. Rozynków małych łot jeden. Koprowego nasienia ćwierć
nie mogą.
W porankowych godźinach przez kilka dni zażyway essentiam Alexypharmacam po 45. lub 50. kropel; ktora pory otworzy, y lekką transpiracyą sprawi. Purgansow zaś y poty pędzących lekarstw (iako się iuż rzekło) wystrzegać się. Pod czas ciężkie potraw lub napoiu połykanie inkommoduie pacyentow; w ktorey okolicznośći częste pićie ciepłey herbaty, płokanie gardła, y obkładanie plastrami, ratunek prźynośi. Inszym przymiotom według pomienioney w prźeszłym rozdźiale kuracyi zabiegać. Gdy zaś żarnice osychaią y łupią się, to nayskutecznieysza pacyenta lekko przelaxować; do czego następuiący trunek służy.
Weżmi: Senesu łot ieden. Rhabarbarum verum ćwierć łota. Rozynkow małych łot ieden. Koprowego naśienia ćwierć
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 88
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
zamiast Soli Angielskiej zażyj preparowanego wejnsztejnu łot jeden. Pod czas żymnej alteracyj nie trzeba żadnemi gorącemi trunkami, ani lekarstwy ogrzewać się. W spokojnym leżeniu pod lekkim nakryciem trzymać się najlepsza poty, póki zimna nieminie alteracja. A jeżeli ci się na womity zbiera; to tak dobrą natury usilność wspomosz do wykonania skutku kilką fizanek herbaty, spowtórzonym wzięciem wejnsztejnu, albo Soli Angielskiej, tylko na dobry koniec noża wziąwszy, nie więcej. Pod czas gorączki ogniom ognia gorącemi trunkami przydawać zachowaj Boże; lepiej stokroć razy pić wodę w pragnieniu, grzankę chleba wniej zamoczywszy: albo wodę gotowaną z owsem; lub jęczmieniem i korzeniem skorzonera, który także z perzem
zamiast Soli Angielskiey zażyi preparowanego weynszteynu łot ieden. Pod czas żimney alteracyi nie trźeba żadnemi gorącemi trunkami, ani lekarstwy ogrzewać się. W spokoynym leżeniu pod lekkim nakryciem trzymać się naylepsza poty, poki zimna nieminie alteracya. A ieżeli ći się na womity zbiera; to tak dobrą natury usilność wspomosz do wykonania skutku kilką fizanek herbaty, zpowtorzonym wzięćiem weynszteynu, albo Soli Angielskiey, tylko na dobry koniec noża wziąwszy, nie więcey. Pod czas gorączki ogniom ognia gorącemi trunkami przydawać zachoway Boże; lepiey stokroć razy pić wodę w pragnieniu, grzankę chleba wniey zamoczywszy: albo wodę gotowaną z owsem; lub ięczmieniem y korzeniem skorzonera, ktory także z perzem
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 130
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
, tylko na dobry koniec noża wziąwszy, nie więcej. Pod czas gorączki ogniom ognia gorącemi trunkami przydawać zachowaj Boże; lepiej stokroć razy pić wodę w pragnieniu, grzankę chleba wniej zamoczywszy: albo wodę gotowaną z owsem; lub jęczmieniem i korzeniem skorzonera, który także z perzem pić możesz. Potym wypij kilka fizanek ciepłej herbaty, przez co wolna transpiracja nastąpi z umniejszeniem okrutności paroksyzmu. Przy tym zalecam ci gorączkę uśmierzający proszek.
Weźmi: Ostrzyg morskich preparowanych pułtorej ćwierci łota. Antimonii Diaphoretici. Preparowanej Salnitry, każdego po 45. gran.
Zmięszawszy na proszek, co dwie godziny, końcem noża biorąc wwodzie cardui benedicti zażywaj. Niemniej i samo
, tylko na dobry koniec noża wziąwszy, nie więcey. Pod czas gorączki ogniom ognia gorącemi trunkami przydawać zachoway Boże; lepiey stokroć razy pić wodę w pragnieniu, grzankę chleba wniey zamoczywszy: albo wodę gotowaną z owsem; lub ięczmieniem y korzeniem skorzonera, ktory także z perzem pić możesz. Potym wypiy kilka fizanek ćiepłey herbaty, przez co wolna transpiracya nastąpi z umnieyszeniem okrutnośći paroxyzmu. Przy tym zalecam ći gorączkę usmierzaiący proszek.
Weźmi: Ostrzyg morskich preparowanych pułtorey ćwierći łota. Antimonii Diaphoretici. Preparowaney Salnitry, każdego po 45. gran.
Zmięszawszy na proszek, co dwie godźiny, końcem noża biorąc wwodźie cardui benedicti zażyway. Niemniey y samo
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 130
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
potym przecedziwszy, i wytłuczywszy konserwuj w szklanym naczyniu na zimnym miejscu, a żeby się galareta dobrze usiadła. Potym każdego rana weźmi esencjalnego rosołu ze dwie lub 3. fizanki, dodawszy garść jednę świeżej trybuli i trzy raki utłuczone, przecisnąwszy przez chustę, w wzwyż wspomnionej galarety rozpuścić, w tym rosole, i codziennie zamiast herbaty pić zrana. Tę kuracją przez kilka miesięcy kontynuować trzeba, a tym lepiej postąpisz sobie, gdy w tym rosole niżej opisany proszek brać będziesz. Weźmi świeżą wołową rurę, i ochędożywszy, włóż w piec po wysadzeniu chleba, niech wnim leży poty, póki piec nie ostydnie. Potym opłokawszy tę kość winem,
potym przecedziwszy, y wytłuczywszy konserwuy w zklanym naczyniu na źimnym mieyscu, a żeby się galareta dobrźe usiadła. Potym każdego rana weźmi essencyalnego rosołu ze dwie lub 3. fizanki, dodawszy garść iednę swieżey trybuli y trzy raki utłuczone, przećisnąwszy przez chustę, w wzwyż wspomnioney galarety rospuśćić, w tym rosole, y codźiennie zamiast herbaty pić zrana. Tę kuracyą przez kilka miesięcy kontynuować trzeba, a tym lepiey postąpisz sobie, gdy w tym rosole nizey opisany proszek brać będźiesz. Weźmi swieżą wołową rurę, y ochędożywszy, włoż w piec po wysadzeniu chleba, niech wnim lezy poty, poki piec nie ostydnie. Potym opłokawszy tę kość winem,
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 184
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
