jest, EDS; perpendykuł Z: CBHL Kwadrat zrysowany na tablicy, i przedzielony równoodległymi dwiema FN, GL, (ty przydaj trzecią, aby CL i BH były podzielone na 4. części, jako w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 dla sposobniejszego wymierzania wysokości dłuższych nad odległość mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W. Nauka VI. O Linii z Celami potrzebnej do Tablice Mierniczej. AByś mógł używać Tablice Mierniczej na granicach, i w mierzeniu odległości, wysokości, i Głębokości; potrzeba do niej sporządzić Linią z Celami (bez których żaden Instrument mierniczy być nie może,)
iest, EDS; perpendykuł S: CBHL Kwádrat zrysowány ná tablicy, y przedżielony rownoodległymi dwiemá FN, GL, (ty przyday trzećią, áby CL y BH były podżielone ná 4. częśći, iáko w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karćie 9 dla sposobnieyszego wymierzánia wysokośći dłuższych nád odległość mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W. NAVKA VI. O Linii z Celámi potrzebney do Tablice Mierniczey. AByś mogł vżywáć Tablice Mierniczey ná gránicách, y w mierzęniu odległośći, wysokośći, y Głębokośći; potrzebá do niey sporządźić Liniią z Celámi (bez ktorych żaden Instrument mierniczy bydź nie może,)
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nim trafi na linią z twego oka wychodzącą za twoim upomnieniem (które upomnienie odprawisz nasposobniej ręką, do góry ją wynosząc, abo spuszczając ku ziemi, jeżeliby głosu nie móg pomocnik dosłyszeć.) Potym nie odmieniając miejsca znakowi, przystąp do niego, a upatrz i przemierz, jeżeli od ziemie niżej stoi, niż Tablice igiełka, i linia Horyzontalna, stała na twoim miejscu, z któregoś upatrował znak. Abowiem to wtóre miejsce będzie wyższe różnicą, odległości od ziemie znaku, i linii Horyzontalnej instrumentu. Jeżeli zaś równo znak stanął, z linią Horyzontalną instrumentu; Terminy są równo wysokie, na jednejże linii poziomej. Jeżeli dłuższa miara znaku od ziemie
nim tráfi ná liniią z twego oká wychodzącą zá twoim vpomnieniem (ktore vpomnienie odpráwisz nasposobniey ręką, do gory ią wynosząc, ábo spuszczáiąc ku źiemi, ieżeliby głosu nie mog pomocnik dosłyszeć.) Potym nie odmieniáiąc mieyscá znákowi, przystąp do niego, á vpátrz y przemierz, ieżeli od żiemie niżey stoi, niż Tablice igiełká, y liniia Horyzontálna, stáłá ná twoim mieyscu, z ktoregoś vpátrował znák. Abowiem to wtore mieysce będźie wyszsze roźnicą, odległośći od źiemie znáku, y linii Horyzontálney instrumentu. Ieżeli záś rowno znák stánął, z liniią Horyzontálną instrumentu; Terminy są rowno wysokie, ná iedneyże linii poźiomney. Jeżeli dłuszsza miárá znáku od źiemie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 50
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
magnesowej komórki, uwodzą od centrum Linią Prawdy, z fałszowaniem duktów na karcie: Abo ciasno chodząc, instrument ustawiony wyruszają z miejsca. Cel dalszy od oka miewają abo z stronką nad linią prawdy wyciągnioną, ziakim błędem? masz w Nauce 7 tej Zabawy: Abo rozerznięty jeszcze gorszy jako w Zabawie 10. pokażę. Ze igiełka magnesem natarta, (jeżeli po 360 podziałów chodzi:) abo linia z Celami (jeżeli igiełka pilnuje linii południowej, a ona po 360 podziałach postępuje;) gdy nie przypadną na zupełny podział, ale na cząstkę jego jaką (trzecią, piątą dziesiątą, dwudziestą, trzydziestą, sześćdziesiątą etc:) tylko z domysłu anguły
mágnesowey komorki, vwodzą od centrum Liniią Prawdy, z fałszowániem duktow ná kárćie: Abo ćiásno chodząc, instrument vstáwiony wyruszáią z mieyscá. Cel dalszy od oka miewáią abo z stronką nád liniią prawdy wyćiągnioną, ziákim błędem? masz w Náuce 7 tey Zábawy: Abo rozerznięty ieszcze gorszy iáko w Zabáwie 10. pokażę. Ze igiełká mágnesem nátárta, (ieżeli po 360 podźiałow chodźi:) ábo liniia z Celámi (ieżeli igiełká pilnuie linii południowey, á ona po 360 podźiałách postępuie;) gdy nie przypádną ná zupełny podźiał, ále ná cząstkę iego iaką (trzećią, piątą dźieśiątą, dwudźiestą, trzydźiestą, sześćdźieśiątą etc:) tylko z domysłu ánguły
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, instrument ustawiony wyruszają z miejsca. Cel dalszy od oka miewają abo z stronką nad linią prawdy wyciągnioną, ziakim błędem? masz w Nauce 7 tej Zabawy: Abo rozerznięty jeszcze gorszy jako w Zabawie 10. pokażę. Ze igiełka magnesem natarta, (jeżeli po 360 podziałów chodzi:) abo linia z Celami (jeżeli igiełka pilnuje linii południowej, a ona po 360 podziałach postępuje;) gdy nie przypadną na zupełny podział, ale na cząstkę jego jaką (trzecią, piątą dziesiątą, dwudziestą, trzydziestą, sześćdziesiątą etc:) tylko z domysłu anguły z znaczną omyłką wydzielają. Ze się prędko error wkrada w wypisaniu gradusów, którymi dukty między stacjami
, instrument vstáwiony wyruszáią z mieyscá. Cel dalszy od oka miewáią abo z stronką nád liniią prawdy wyćiągnioną, ziákim błędem? masz w Náuce 7 tey Zábawy: Abo rozerznięty ieszcze gorszy iáko w Zabáwie 10. pokażę. Ze igiełká mágnesem nátárta, (ieżeli po 360 podźiałow chodźi:) ábo liniia z Celámi (ieżeli igiełká pilnuie linii południowey, á ona po 360 podźiałách postępuie;) gdy nie przypádną ná zupełny podźiał, ále ná cząstkę iego iaką (trzećią, piątą dźieśiątą, dwudźiestą, trzydźiestą, sześćdźieśiątą etc:) tylko z domysłu ánguły z znáczną omyłką wydźieláią. Ze się prędko error wkrada w wypisániu gradusow, ktorymi dukty między stácyámi
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przy D i Kościół pobliski. Płoty od D, do E, i od E aż do F: Most i Bożą-Mękę przy G: Młyn przy M. Role, Łąki, etc. 2.Przydaj Linią południową, zaraz na gruncie, na tej stacyj którą nabliższą będziesz rozumiał. Nie na inszej długiej. Gdyż igiełka dwucalowa jeżelić na włosek linii południowej uchybi, drugi koniec odłegłości włokci 1000, oddali od linii południowej więcej niż na 3 łokcie: Jako się doczytasz w Nauce następującej. To zrysowanie linii południowej uczynisz przy boku kompasa kościanego w ten sposób, który widzisz na figurze. 3.Przydaj skale łokci: zrysowaną w tęż
przy D y Kośćioł pobliski. Płoty od D, do E, y od E áż do F: Most y Bożą-Mękę przy G: Młyn przy M. Role, Łąki, etc. 2.Przyday Liniią południową, záraz ná grunćie, ná tey stácyi ktorą nabliższą będźiesz rozumiał. Nie ná inszey długiey. Gdyż igiełká dwucalowa ieżelić ná włosek linii południowey vchybi, drugi koniec odłegłośći włokći 1000, oddali od linii południowey więcey niż na 3 łokćie: Iáko się doczytasz w Nauce nástępuiącey. To zrysowánie linii południowey vczynisz przy boku kompása kośćiánego w ten sposob, ktory ẃidźisz na figurze. 3.Przyday skále łokći: zrysowáną w tęż
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: N
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
gdy LN po tablicy pomykać się w używaniu będzie.) (5. To sporządziwszy: stań na pierwszej ulicy Miejskiej sTablicą Mierniczą ELH, i przystaw do muru jej bok LH, naznaczony krzyżykami dla pamięci, że się ten ma zawsze przystawiać do ścian: a tekturę OZRG tak ustaw kręcąc ją około igiełki M, żeby igiełka magnesowa D, przytwierdzona podle linii Południowej PS, stanęła na swojej zrysowanej wKompasie.) (6. Przystaw głowę u Ts, Węgielmuszu do boku GH tablice, a podle linii IV, przyciśnionej na tablicy zrysuj linią wbród nieznaczną bc.) (7. Przemierz trakt po prostu laską 5. łokciową, póki
gdy LN po tablicy pomykáć sie w vżywániu będźie.) (5. To sporządźiwszy: stań ná pierwszey vlicy Mieyskiey zTablicą Mierniczą ELH, y przystaw do muru iey bok LH, náznáczony krzyżykámi dla pámięći, że się ten ma záwsze przystáwiáć do śćian: á tekturę OZRG ták vstaw kręcąc ią około igiełki M, żeby igiełká mágnesowa D, przytwierdzona podle linii Południowey PS, stánęłá ná swoiey zrysowáney wKompaśie.) (6. Przystaw głowę u Ts, Węgielmuszu do boku GH tablice, á podle linii IV, przyćiśnioney ná tablicy zrysuy liniią wbrod nieznáczną bc.) (7. Przemierz trákt po prostu laską 5. łokćiową, poki
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 103
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, wtej nie będzie miał trudności, gdyż ta mało co się różni od owej. Tedy napełni kwadrat nn, aa, bb, tt, instrumentu kartami przynamniej we dwoje klejonymiej.) (2. Bok ED, Instrumentu Abrysowego przystawuj do ścian ulicznych: krąg NQPO skartami, stawiaj zawsze jednakowo według linii południowej, której igiełka magnesowa powinna pilnować.) (3. Przymknij tabliczki bdGF, na nn początek Abrysu, i podle niej przez nn, zrysuj dukt ulice nn cc.) (4. Przemierz na ziemi poprostu długość ulice, i przenieś ją z skali na linią nn cc.) (5. Na drugiej ulicy cc aa,
, wtey nie będżie miał trudnośći, gdyż tá máło co się roźni od owey. Tedy nápełni kwádrat nn, aa, bb, tt, instrumentu kártámi przynamniey we dwoie kliionymiey.) (2. Bok ED, Instrumentu Abrysowego przystáwuy do śćian vlicznych: krąg NQPO zkártámi, stáwiay záwsze iednákowo według linii południowey, ktorey igiełká mágnesowa powinna pilnowáć.) (3. Przymkniy tabliczki bdGF, ná nn początek Abrysu, y podle niey przez nn, zrysuy dukt vlice nn cc.) (4. Przemierz ná żięmi poprostu długość vlicé, y przenieś ią z skáli ná liniią nn cc.) (5. Ná drugiey vlicy cc aa,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 105
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
górach Geks, w Sabaudyj, w Piemoncie, w Lugdunie w Bugej, w Zurych, we Francyj, we Włoszech, w Szwajcaryj, w Prowincjach Holenderskich etc. Wszystkie góry Alpes, i góra Sura od dna, aż do wierzchołku wzruszone były.
9 Grudnia o 3 z południa trzecie trzęsienie w Nestembach.
W Morat igiełka kompasowa nakłoniła się ku zachodowi 25 minutami pod czas trzęsienia 9 Grudnia. Na granicy Szwajcaryj opiłki żelaza, które brzegami tylko trzymały się, przykleiły się do magnesu, i znowu do pierwszego swego ułożenia powróciły. W Hohen Ems nad jeziorem Konstancieńskim magnes 12 ½ uncyj ważący, a na sznurze na 12 calów długim wiszący obrócił się
gorach Gex, w Sabaudiy, w Piemoncie, w Lugdunie w Bugey, w Zurich, we Francyi, we Włoszech, w Szwaycariy, w Prowinciach Holenderskich etc. Wszystkie gory Alpes, y gora Sura od dna, aż do wierzchołku wzruszone były.
9 Grudnia o 3 z południa trzecie trzęsienie w Nestembach.
W Morat igiełka kompasowa nakłoniła się ku zachodowi 25 minutami pod czas trzęsienia 9 Grudnia. Na granicy Szwaycariy opiłki żelaza, ktore brzegami tylko trzymały się, przykleiły się do magnesu, y znowu do pierwszego swego ułożenia powrociły. W Hohen Ems nad jeziorem Konstancieńskim magnes 12 ½ uncyi ważący, á na sznurze na 12 calow długim wiszący obrocił się
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 212
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
magnesu najprzedniejsze żelazo wychodzi. Więc przez tę zobopoloność ulubienia w sobie, mają się do siebie, magnes zaś że silniejszy, ciągnie do siebie żelazo.
2do. Magnes tęż własność ciągnienia i obracania się za żelazem, i punktami polarnemi komunikuje żelazu. Czego eksperiencją jest żeglarski indeks, i w kompasach słonecznych. W których żelazna igiełka natarta magnesem, tak się kieruje za osią Niebieską, jak gdyby z samego magnesu była zrobiona. J przez tęż sympatią się powoduje za żelazem. Tejże własności doznasz, jeżeli w linią ułożysz podłuż igiełki końcami się tykające, i do pierwszej igiełki przyłożysz magnes, nie tylko pierwsza igiełka ale wszystkie inne za magnesem się pociągną
magnesu nayprzednieysze żelazo wychodzi. Więc przez tę zobopoloność ulubienia w sobie, maią się do siebie, magnes zaś że silnieyszy, ciągnie do siebie żelazo.
2do. Magnes tęż własność ciągnienia y obracánia się zá żelazem, y punktámi polarnemi kommunikuie żelazu. Czego experyencyą iest żeglarski index, y w kompasach słonecznych. W ktorych żelazna igiełka nátarta magnesem, ták się kieruie zá osią Niebieską, iák gdyby z samego magnesu była zrobiona. J przez tęż sympatyą się powoduie zá żelazem. Teyże własności doznasz, ieżeli w linią ułożysz podłuż igiełki końcami się tykáiące, y do pierwszey igiełki przyłożysz magnes, nie tylko pierwsza igiełka ále wszystkie inne zá magnesem się pociągną
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: U3v
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
w kompasach słonecznych. W których żelazna igiełka natarta magnesem, tak się kieruje za osią Niebieską, jak gdyby z samego magnesu była zrobiona. J przez tęż sympatią się powoduje za żelazem. Tejże własności doznasz, jeżeli w linią ułożysz podłuż igiełki końcami się tykające, i do pierwszej igiełki przyłożysz magnes, nie tylko pierwsza igiełka ale wszystkie inne za magnesem się pociągną, i w każdą stronę powodować będą.
3tio. Magnes w całej sztuce, i w każdej cząstce swojej ma punkta dwa polarne, z których jeden jest północy drugi południowy. Zaczym do wolnej wagi tak zawieszony, aby na przykład nić opasywawała do koła magnes przechodząc przez dwa te punkta
w kompasach słonecznych. W ktorych żelazna igiełka nátarta magnesem, ták się kieruie zá osią Niebieską, iák gdyby z samego magnesu była zrobiona. J przez tęż sympatyą się powoduie zá żelazem. Teyże własności doznasz, ieżeli w linią ułożysz podłuż igiełki końcami się tykáiące, y do pierwszey igiełki przyłożysz magnes, nie tylko pierwsza igiełka ále wszystkie inne zá magnesem się pociągną, y w każdą stronę powodowáć będą.
3tio. Magnes w cáłey sztuce, y w każdey cząstce swoiey ma punkta dwa polarne, z ktorych ieden iest pułnocny drugi południowy. Zaczym do wolney wagi ták záwieszony, áby ná przykład nić opásywawała do kołá magnes przechodząc przez dwa te punkta
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: U3v
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
