się zgromadzą wody na jedno miejsce, i oschnie ziemia, której dyspozycyj Boskiej wieloraka być może racja. Pierwsza: aby pryncypalne cztery części ziemi od nawałności i fluktów morskich, jak wałem jakim się zasłaniały. I tak cała Azja Orientalna, od wschodniego Oceanu, Europa, od północego, Afryka od południowego morza, niezliczonemi obtoczona Insułami, jak za murem stoi. Druga: aby od jednej do drugiej części ziemi Zeglujący mieli w pośród morza po drodze jak publiczne austerie Insuły. Na których by nadwerężone okręty reparowaćm w wodę i inną żywność prowiantować się mogli. Trzecia: niezliczone rodzaje ryb od nawałności morskich miały też swoje skłonienie przy brzegach, prędsze pożywienie,
się zgromadzą wody ná iedno mieysce, y oschnie ziemia, ktorey dyspozycyi Boskiey wieloraka być może racya. Pierwsza: áby pryncypalne cztery części ziemi od náwałności y fluktow morskich, iák wáłem iákim się zasłániáły. Y ták cáła Azyá Oryentálná, od wschodniego Oceánu, Europá, od pułnocnego, Afryka od południowego morza, niezliczonemi obtoczona Insułámi, iák zá murem stoi. Drugá: áby od iedney do drugiey części ziemi Zegluiący mieli w pośrod morża po drodze iák publiczne austerye Insuły. Ná ktorych by nadwerężone okręty reparowaćm w wodę y inną żywność prowiantować się mogli. Trzecia: niezliczone rodzaie ryb od nawáłności morskich miały też swoie skłonienie przy brzegach, prędsze pożywienie,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
dwie fortec: jedna Belvedere, druga Miniato, Obywatelów tu liczą na 90 tysięcy. Najbogatszy tu Kościół L? Annontiata Zwiastowania Najss: Panny. Najpiękniejszy Z. Lorenzo tojest Z. Wawrzyńca: Najwyższy Z. Maria del fiore. Pałac Książęcy, oprócz innych kilku wspanialszy Pite nazwany. Ogród cedrami, laurami, jeziorami; insułami, fontannami otoczony. Magnes tu trzyma żelażo ważące funtów 70. Diament w skarbcu waży 2 Uncje, taksowany 100 tysięcy Czer: złotych. Reszte raritatum wtym Mieście masz w Aten Nowych Cześci 2. W tym Księstwie samym jest Miasto Aretium nad zbiegającemi się rzekami Arnus i Chiane; zowie się vulgo Arezzo, które Ścipionowi Afrykańskiemu
dwie fortec: iedna Belvedere, drugá Miniato, Obywatelow tu liczą na 90 tysięcy. Naybogatszy tu Kościoł L? Annontiata Zwiástowania Nayss: Panny. Naypięknieyszy S. Lorenzo toiest S. Wawrzyńca: Naywyższy S. Maria del fiore. Pałac Xiążęcy, oprocz innych kilku wspanialszy Pithe nazwany. Ogrod cedrami, laurami, ieziorami; insułami, fontannami otoczony. Magnes tu trzyma żelażo ważące funtow 70. Dyament w skarbcu waży 2 Uncye, taxowany 100 tysięcy Czer: złotych. Reszte raritatum wtym Mieście masz w Aten Nowych Cześci 2. W tym Xięstwie samym iest Miasto Aretium nad zbiegáiącemi się rzekami Arnus y Chiane; zowie się vulgo Arezzo, ktore Scipionowi Afrykáńskiemu
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 216
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
nieprzyjaciół, Regina maris Adriatici, a co większa Virgo incorrupta, bo od żadnego nie tykana, choć tentowana nieprzyjaciela. Mogą jej służyć słowa Makrobiusza Maronowi przypisane: Eius gloria haec est, ut nullius Laudibus crescat, nullius vituperatione minuatur.
Stoi WENECJA 'cała na Insułkach 60. w pośrzodku Adriatyckiego Morza, z natury obronna, Insułami od Morskich insultów, jako wałami obtoczona, ani baszt, ani murów nie mająca. Dzieli się na 150. kanałów, z których jeden największy Canal grande, na trzy mile Włoskie ciągnący się, na dwie części dzielący Miasto. Każda ulica ma swój kanał, które się łączą mostami, a tych liczą 450. Wolno
nieprzyiacioł, Regina maris Adriatici, á co większa Virgo incorrupta, bo od żadnego nie tykaná, choć tentowána nieprzyiaciela. Mogą iey służyć słowa Makrobiusza Maronowi przypisane: Eius gloria haec est, ut nullius Laudibus crescat, nullius vituperatione minuatur.
Stoi WENECYA 'cała ná Insułkach 60. w pośrzodku Adryatyckiego Morza, z nátury obronna, Insułami od Morskich insultow, iako wáłami obtoczoná, ani baszt, ani murow nie maiąca. Dźieli się ná 150. kanałow, z ktorych ieden náywiększy Canal grande, ná trzy mile Włoskie ciągnący się, ná dwie części dzielący Miasto. Każda ulica ma swoy kanáł, ktore się łączą mostami, á tych liczą 450. Wolno
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 183
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
. Boterus. Ptastwa tam domowego alias kur, gęsi, kaczek nie obaczysz dla nieznośnego zimna teste Kirchero. Na GROENLANDII Insule dalekiej od Europy,bliższej Ameryki Północej ex vi vocis zieloną ziemię znaczącej, Nocy jest 8. Miesięcy, teste Botero. EUROPA. o Norwergskim Królestwie.
ŁOWKA w Nórwergskim Królestwie pod Spicborgą i Gronlandyą Insułami nie płotek i ślizów, ani mrzewek, ale WIELORYBÓW, którą tu mają Francuzi, Anglikowie, Holandowie. Dunczykowie, Hamburczykowie, w ten sposób. Gdy jest letnie Solstitium, tam jest trzymiesięczny dzień ustawiczny, w ten czas Flis na skale wartuje, jeno postrzeże Wieloryba igrającego, wodę rzucającego do góry, daje swoim znak
. Boterus. Ptastwá tam domowego aliàs kur, gęsi, kacżek nie obaczysz dla nieznośnego zimná teste Kirchero. Ná GROENLANDII Insule dalekiey od Europy,bliższey Ameryki Pułnocney ex vi vocis żieloną ziemię znáczącey, Nocy iest 8. Miesięcy, teste Botero. EUROPA. o Norwergskim Krolestwie.
ŁOWKA w Nórwergskim Krolestwie pod Spitzborgą y Gronlandyą Insułami nie płotek y ślizow, ani mrzewek, ale WIELORYBOW, ktorą tu maią Fráncuzi, Anglikowie, Hollandowie. Dunczykowie, Hamburczykowie, w ten sposob. Gdy iest letnie Solstitium, tam iest trzymiesięczny dźień ustawiczny, w ten czas Flis ná skale wártuie, ieno postrzeże Wieloryba igráiącego, wodę rzucaiącego do gory, daie swoim znák
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 269
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
AFRYKA. Afrykańskie Insuły.
Blisko Madery Wyspu jest Wysep PORTUS Sanctus, na Atlanckim także Morzu w okręgu na mil 8. duży, dzikich zwierząt pełny, dla tego Hortus Ferarum nazwany, także od namienionych Argonautów Luzytańskich, przed Maderą znaleziony.
INSUŁY HESPERIDES, inaczej GORGONES od Bogiń tychże imion nazwane: zowią się też Insułami de Capo Verde, to jest od zielonego Promontorium, które liże morze po wierzchu obrostu zielonego pełne. Jest tych Insuł 10. według drugich 12. do Luzytanów należą Jurysdykcyj. Wydają światu Sól, Cukier, Ryż, Wino, zwierzęta różne. Te wszytkie wspomniane INSUŁY Madera, Portus Sanctus; Hesperides, odkryte sub auspiciis
AFRYKA. Afrykańskie Insuły.
Blisko Madery Wyspu iest Wysep PORTUS Sanctus, ná Atlanckim także Morzu w okrągu ná mil 8. duży, dźikich zwierząt pełny, dla tego Hortus Ferarum názwany, tákże od námienionych Argonautow Luzytańskich, przed Maderą ználeźiony.
INSUŁY HESPERIDES, ináczey GORGONES od Bogiń tychże imion názwane: zowią się też Insułámi de Capo Verde, to iest od zielonego Promontorium, ktore liże morze po wierzchu obrostu zielonego pełne. Iest tych Insuł 10. według drugich 12. do Luzytanow náleżą Iurisdykcyi. Wydáią światu Sol, Cukier, Ryż, Wino, źwierzęta rożne. Te wszytkie wspomniane INSUŁY Madera, Portus Sanctus; Hesperides, odkryte sub auspiciis
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 661
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
/ na Aragońską/ Castilską/ i Portugalską. Pod Aragońską zamyka się Aragonia/ Katalonia/ Valencia/ z przybawionemi/ Majoryką/ Minoryką/ Sardynią/ Sycilią/ i Neapolim. Pod Castilską zamyka się Bistalia/ Leon/ Asturia/ Galicia/ Ekstremadura/ Andalogia/ Granata/ Murcia/ i obiedwie Kastilie/ z przybawionemi Kanarskiemi Insułami/ Nauarską ziemią/ Mediolanem/ i nowym siwatem/ Filipinami/ i z inszemi krainami. Pod Portugalską zamyka się Portugalia/ i Algarbiowie/ z nabytemi Chinea/ Etiopia/ Brasisla/ Indiami/ i z wielą inszych Insuł. KatALONIA.
TV już poczynając Historią/ naprzód się nadaje Katalonia/ która się rozciąga od Salsas aże
/ ná Arágońską/ Cástilską/ y Portugálską. Pod Arágońską zámyka się Arágonia/ Cathálonia/ Valencia/ z przybáwionemi/ Máioriką/ Minoriką/ Sárdinią/ Sycilią/ y Neápolim. Pod Cástilską zámyka się Bistália/ Leon/ Asturia/ Gálicia/ Extremádurá/ Andálogia/ Gránatá/ Murcia/ y obiedwie Kastiliae/ z przybáwionemi Kánárskiemi Insułámi/ Nauárską źiemią/ Mediolanem/ y nowym śiwátem/ Philippinámi/ y z inszemi kráinámi. Pod Portugálską zámyka się Portugália/ y Algárbiowie/ z nábytemi Chinea/ AEthyopia/ Brásisla/ Indiámi/ y z wielą inszych Insuł. CATALONIA.
TV iuż poczynáiąc Historią/ naprzod się nádáie Cátálonia/ ktora się rośćiąga od Sálsás áże
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 6
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
Lario i Benako: także też i równiny osobliwe ku prowadzeniu wozów/ mułów/ i inszych dobytków z summami/ abo z tłomokami. Pomaga też do spaniałości pomienionych miast/ możność Panów Lombardskich/ którzy wszyscy zawsze starali się/ żeby wynieśli byli i rozszerzyli swe miasta. Już tedy miedzy miasty Prowincyj pomienionych (zostawując Wenecią miedzy Insułami) trzyma pierwsze miejsce/ względem wielkości Mediolan/ który ma w sobie blisko 200000. person/ i do tego powiat barzo ludny. Leży w położeniu tak sposobnym/ iż nie bez przyczyny było mieszkaniem podczas królów Francuskich/ podczas Cesarzów/ podczas królów Longobardskich: a potym nakoniec/ poskoczyło pod Visconty/ przed których możnością
Lário y Benáko: tákże też y rowniny osobliwe ku prowádzeniu wozow/ mułow/ y inszych dobytkow z summámi/ ábo z tłomokámi. Pomaga też do spániáłośći pomienionych miast/ możność Pánow Lombárdskich/ ktorzy wszyscy záwsze stáráli się/ żeby wynieśli byli y rozszerzyli swe miástá. Iuż tedy miedzy miásty Prouinciy pomienionych (zostáwuiąc Wenecią miedzy Insułámi) trzyma pierwsze mieysce/ względem wielkośći Mediolan/ ktory ma w sobie blisko 200000. person/ y do tego powiát bárzo ludny. Leży w położeniu ták sposobnym/ iż nie bez przyczyny było mieszkániem podczás krolow Fráncuskich/ podczás Cesárzow/ podczás krolow Longobárdskich: á potym nakoniec/ poskoczyło pod Visconty/ przed ktorych możnośćią
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 71
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
oliwnych drzew/ zboża/ pastwisk. Miedzy inszemi górami/ jest też tam owa/ którą zowią więtszą/ na której wierzchu jest źrzodło barzo obfite/ kędy się znajdują simplicia doskonałe: i dla tegoż tam jeżdżą Medyci zdalekich krain. Co lepsze miasta tej Peninsuły/ siedzą na Insułeczkach: przetośmy je też położyli miedzy Insułami/ jako Justynopoli/ Isola/ Rouigno. Drugie są te/ Piran/ Umago/ Cittanoua/ Parenzo/ Pola/ która za czasu Strabona była granicą Italii: Powietrze tam wniej jest barzo złe: i przeto też nie barzo jest ludna/ jako i więtsza część Istriej. Wenetowie żeby ją zasadzili dobrze ludem/ pozwalają
oliwnych drzew/ zboża/ pástwisk. Miedzy inszemi gorámi/ iest też tám owá/ ktorą zowią więtszą/ ná ktorey wierzchu iest źrzodło bárzo obfite/ kędy się znáyduią simplicia doskonáłe: y dla tegoż tám ieżdżą Medici zdálekich kráin. Co lepsze miástá tey Peninsuły/ śiedzą ná Insułeczkách: przetosmy ie też położyli miedzy Insułámi/ iáko Iustinopoli/ Isolá/ Rouigno. Drugie są te/ Piran/ Vmago/ Cittanoua/ Párenzo/ Polá/ ktora zá czásu Stráboná byłá gránicą Itáliey: Powietrze tám wniey iest bárzo złe: y przeto też nie bárzo iest ludna/ iáko y więtsza część Istriey. Wenetowie żeby ią zásádźili dobrze ludem/ pozwaláią
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 77
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
de Willagnone: ale daremno. Nawiętsze bogactwo/ którego tam nabyli/ były pewne diamenty/ które oni zowią de Canada/ ale małej ceny/ gdyż są słabe i subtelne. Minąwszy zaś Fretum trzech braciej/ wjeżdża się na jedno Golfo nazwane Kwadratum/ a wdłuż jest go około 800 mil: które jest jakby zamknione rozmaitemi Insułami (Verazzanus/ i inszy/ rachują ich tam do 37.) które się skłaniają ku wschodowi. Tę krainę zowią Terram Baccalajorum, od pewnych ryb/ których tam jest wielki dostatek/ i tak się mnożą/ iż to niepodobna rzecz. Jeżdżą tam łowić je Britani/ Angielczykowie/ Portugalczykowie/ Biscalini: suszą je na
de Villagnone: ále dáremno. Nawiętsze bogáctwo/ ktorego tám nábyli/ były pewne diámenty/ ktore oni zowią de Cánádá/ ále máłey ceny/ gdyż są słábe y subtelne. Minąwszy zás Fretum trzech bráćiey/ wieżdża się ná iedno Golfo názwáne Quadratum/ á wdłuż iest go około 800 mil: ktore iest iákby zámknione rozmáitemi Insułámi (Verázzánus/ y inszy/ ráchuią ich tám do 37.) ktore się skłániáią ku wschodowi. Tę kráinę zowią Terram Baccalaiorum, od pewnych ryb/ ktorych tám iest wielki dostátek/ y ták się mnożą/ iż to niepodobna rzecz. Ieżdżą tám łowić ie Britani/ Angielczykowie/ Portogálczykowie/ Biscálini: suszą ie ná
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 276
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
iż obiedwie mają brzegi przykre i nie portowne; a z drugiej strony Arabia jest opasana pustyniami i puszczami/ a Hiszpania zaś górami/ z przeszciami rzadkimi i ciasnymi/ i przetoż trudno mogą być najachane. Takież ma przymioty Italia: bo część jej morze otacza/ a część Alpes i Apeninus góry. A miedzy Insułami taka jest Angielska ziemia. Nie dosyć jednak na takiej fortecy położenia dobrego/ miejsc ku zaczynaniu Impres wielkich. Potrzeba oprócz tego dostatku żywności/ także munity/ oręża/ koni/ i inszych rzeczy/ bez których nie trzeba się kusić o rzeczy wielkie. A nad to jeszcze potrzeba takiej sposobności/ i takich przymiotów krainie/
iż obiedwie máią brzegi przykre y nie portowne; á z drugiey strony Arábia iest opásána pustyniámi y pusczámi/ á Hiszpánia záś gorámi/ z przeszćiámi rzadkimi y ćiásnymi/ y przetoż trudno mogą być náiácháne. Tákież ma przymioty Itália: bo część iey morze otacza/ á część Alpes y Apeninus gory. A miedzy Insułámi táka iest Angielska źiemiá. Nie dosyć iednák ná tákiey fortecy położenia dobrego/ mieysc ku záczynániu Impres wielkich. Potrzebá oprocz tego dostátku żywnośći/ tákże munity/ oręża/ koni/ y inszych rzeczy/ bez ktorych nie trzebá się kuśić o rzeczy wielkie. A nád to iescze potrzebá tákiey sposobnośći/ y tákich przymiotow kráinie/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 7
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
