4. łoty, Rád: Tormentille Mentrasti, obojga po dwa łoty, warz w Wódce Babczanej przecedź, przydaj proszku z Galasu pułtora łota, Hałunu palonego ćwierć łota, zmięszawszy wymywaj Dziąsła. Służy na to i Tinctura Laccae. Na nabrzmiałość Dziąseł.
FIgę rozerznąć, i trzymać na Dziąsłach. Item. Warz Figę z Jęczmieniem, tę wodę przecedzoną trzymaj często w uściech, jeżeliby się jaki wrzód zebrał, otwórz go lancetem. Na wszelkie ust, Podniebienia, i Gardła afekcje.
WEś soku z babki, i Jeleniego języka równe części, płocz, przydawszy Diamoron, albo suche zioła warz. Jeżeliby podniebieni gniło, i ranki były
4. łoty, Rád: Tormentille Mentrasti, oboygá po dwá łoty, warz w Wodce Babczáney przecedz, przyday proszku z Gálásu pułtorá łotá, Háłunu palonego ćwierć łotá, zmięszawszy wymyway Dźiąsłá. Służy na to y Tinctura Laccae. Ná nábrzmiáłość Dźiąseł.
FIgę rozerznąć, y trzymáć ná Dźiąsłách. Item. Warz Figę z Ięczmieniem, tę wodę przecedzoną trzymay często w uściech, ieżeliby się iáki wrzod zebrał, otworz go láncetem. Ná wszelkie ust, Podniebienia, y Gárdłá áffekcye.
WEś soku z babki, y Ieleniego ięzyká rowne częśći, płocz, przydawszy Diamoron, álbo suche źiołá warz. Ieżeliby podniebieni gniło, y ránki były
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 80
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. 2. Rad. Consol. unc. 1. Reqv. Nicol: dra. 1. Diac. Mart. q. s f. c. dawaj naraz jak Kasztan. Item. Służą na wierzch Plastry, Maści, Mateace, etc. Item Nazbieraj szyjek z raków, warz je w wodzie oraz z jęczmieniem, przecedziwszy pij, możesz przydać trochę Rad. Torm. i Consol. Item. Tinctura Lap. Haemm . także Corall są bardzo skuteczne. Item. Trochi de Carabe de Spodio de Terra Sigill. także Semen Hyoscia: cum Sacch Rosat. Traktat Wtóry O Pluciu Krwią. Na zerwanie żyły Płucnej.
R. Mimiae
. 2. Rad. Consol. unc. 1. Reqv. Nicol: dra. 1. Diac. Mart. q. s f. c. daway náraz iák Kásztan. Item. Służą ná wierzch Plastry, Máśći, Máteace, etc. Item Názbieray szyiek z rákow, warz ie w wodzie oraz z ięczmieniem, przecedźiwszy piy, możesz przydáć trochę Rad. Torm. y Consol. Item. Tinctura Lap. Haemm . tákże Corall są bárdzo skuteczne. Item. Trochi de Carabe de Spodio de Terra Sigill. tákże Semen Hyoscia: cum Sacch Rosat. Tráktát Wtory O Plućiu Krwią. Ná zerwánie żyły Płucney.
R. Mimiae
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 157
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
biorąc go. Kaszlu zimnemu.
Kaszel z zaziębienia uśmierza/ Piersi i Płuca rozgrzewając. Piersiom.
Piersiom i Płucom.
Płucom grubymi/ i lipko klejowatymi wilgotnościami napełnionym/ Sok tego ziela/ albo korzenie pijąc/ jest użyteczny. (Gal:) Tenże Item.
Boleści ich uśmierza. (Plin:) Albo z Jęczmieniem w miedzie warzony/ a po ośmi łyżkach/ rano i na noc/ co nacieplej używany/ rozgrzewa osobliwie Płuca i Piersi zaziębione. A gdzieby z samej szczyrej zimnej przyczyny to było/ tedy miasto jęczmienia Lakricjej wziąć. Wątrób:
Wątrobie bolejącej i zamulonej. Ślezionie
Ślezionę trawi/ i boleści jej układa. Nyrkom
Nyrki
biorąc g^o^. Kászlu źimnemu.
Kászel z záźiębienia vśmierza/ Pierśi y Płucá rozgrzewáiąc. Piersiom.
Pierśiom y Płucom.
Płucom grubymi/ y lipko kliiowátymi wilgotnośćiámi nápełnionym/ Sok tego źiela/ álbo korzenie piiąc/ iest vżyteczny. (Gal:) Tenże Item.
Boleśći ich vśmierza. (Plin:) Albo z Ięczmieniem w miedźie wárzony/ á po ośmi łyszkách/ ráno y ná noc/ co naćiepley vżywány/ rozgrzewa osobliwie Płucá y Pierśi záźiębione. A gdźieby z sámey sczyrey źimney przyczyny to było/ tedy miásto ięczmieniá Lákricyey wźiąć. Wątrob:
Wątrobie boleiącey y zámuloney. Sleźionie
Sleźionę trawi/ y boleśći iey vkłáda. Nyrkom
Nyrki
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 197
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jakby na początku jednę fontanę obfitą/ która mu dodaje wody: i acz daleko leży od morza/ i nie ma też rzeki ku nawigacji/ jest jednak barzo kupeckie/ dla dowcipu i czujności tamtych ludzi/ gdyż są nieprzyjaciółmi lenistwa i próżnowania. Nie wiele ma pszenice: przetoż żywi się po więtszej części żytem/ jęczmieniem/ berem/ kasztanami/ rzepą. Powiadają/ iż we Francjej są trzy miasta na górach bogate/ Limoges/ Puj/ i Clarusmons Aluerniae. Nizsza ma w sobie miasto Tullę/ i osady Vkserkę/ i Briuę. BERRY.
BErry jest ziemia obfita we zboże/ w pastwiska/ a zatym i w bydło/ i
iákby ná początku iednę fontanę obfitą/ ktora mu dodáie wody: y ácz dáleko leży od morzá/ y nie ma też rzeki ku náuigátiey/ iest iednák bárzo kupeckie/ dla dowćipu y czuynośći támtych ludźi/ gdyż są nieprzyiaćiołmi lenistwá y proznowánia. Nie wiele ma pszenice: przetoż żywi się po więtszey częśći żytem/ ięczmieniem/ berem/ kásztanámi/ rzepą. Powiádáią/ iż we Fráncyey są trzy miástá ná gorách bogáte/ Limoges/ Puy/ y Clarusmons Aluerniae. Nizsza ma w sobie miásto Tullę/ y osády Vxerkę/ y Briuę. BERRY.
BErry iest źiemiá obfita we zboże/ w pastwiská/ á zátym y w bydło/ y
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 36
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
es dał złaski swojej dobry początek racze zdarzyć i dobry koniec. Rok Pański 1685.
Zacząłem daj Panie Boże tam że w Olszowce. Sejm w Warszawie był. Tego Roku w Wielkiej Polsce drozyna była wielka dla Nieurodzaju Jarzyny Z której racjej i w Warszawie zdrozało bardzo O czym ja dowiedziawszy się kazałem naładować dubas Jęczmieniem i Grochem na którym poszedłem sam i zarwałem przecię piniędzy od Wielko Polaków in Maio . Tylko że już było Gdy bym był Tygodniem trochę pospieszył póki nietak nawieziono wziął bym był za korzec altero tanto Eodem Anno Stanisław Margrabia Pinczowski w Lublinie na Deputacyjej umarł mnie w wielkim kłopocie zostawiwszy ratione Dzierżawy Dóbr Margrabskich o
es dał złaski swoiey dobry początek racze zdarzyć y dobry koniec. Rok Pański 1685.
Zacząłęm day Panie Boze tam że w Olszowce. Seym w Warszawie był. Tego Roku w Wielkiey Polszcze drozyna była wielka dla Nieurodzaiu Iarzyny Z ktorey racyiey y w Warszawie zdrozało bardzo O czym ia dowiedziawszy się kazałęm naładować dubas Ięczmieniem y Grochęm na ktorym poszedłęm sąm y zarwałem przecię piniędzy od Wielgo Polakow in Maio . Tylko że iuz było Gdy bym był Tygodnięm trochę pospieszył poko nietak nawieziono wziął bym był za korzec altero tanto Eodem Anno Stanisław Margrabia Pinczowski w Lublinie na Deputacyiey umarł mnie w wielkim kłopocie zostawiwszy ratione Dzierzawy Dobr Margrabskich o
Skrót tekstu: PasPam
Strona: 278v
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Jan Chryzostom Pasek
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1656 a 1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1656
Data wydania (nie później niż):
1688
zepsowaniem a gniciem wątroby sztukami z konia zwykła wypadać/ a zatym śmierć szkapie przynosić. Na oboje tedy/ gdyż z jednej wilgotności i przyczyny pochodzą/ jednakowych lekarstw zażywają/ według jednak wielkości choroby/ słabszych abo mocniejszych. Księgi
Naprzód ze trzy dni dzierż go barzo skromno/ karmiąc tylo po razu na dzień owszem abo jęczmieniem/ i nie pojąc tylko też po razu wodą z mąką i z miodem zamieszaną. Gałki.
Potym weźmi słoniny białej nie zżołciałej/ której naskrobawszy jako pięść/ wymocz dobrze w wodzie czystej/ a wysączywszy z niej wodę/ włóż w moździerz/ potym przyłącz siarki przepuszczanej łot. 1. czosnku główek trzy z skorki zwierzchniej
zepsowániem á gnićiem wątroby sztukámi z koniá zwykłá wypádáć/ á zátym śmierć szkápie przynośić. Ná oboie tedy/ gdyż z iedney wilgotnośći y przyczyny pochodzą/ iednákowych lekarstw záżywáią/ według iednák wielkośći choroby/ słábszych ábo mocnieyszych. Kśięgi
Naprzod ze trzy dni dźierż go bárzo skromno/ karmiąc tylo po rázu ná dźień owszem ábo ięczmieniem/ y nie poiąc tylko też po rázu wodą z mąką y z miodem zámieszáną. Gałki.
Potym weźmi słoniny białey nie zżołćiáłey/ ktorey náskrobawszy iáko pięść/ wymocz dobrze w wodźie czystey/ á wysączywszy z niey wodę/ włoż w mozdżerz/ potym przyłącz śiárki przepuszczáney łot. 1. czosnku głowek trzy z skorki zwierzchniey
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Nv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
Fijewie, folwarku starogrodzkim zboża; sede vacante wysiano:
Żyta na fowarku starogrodzki Pszenicy Jęczmienia Owsa Grochu Lnu Konopi
Łaszt. 7 - 2 3 - - -
Kor. 30 58 41 47 23 2 3
W. - 2 - - 1 - -
B. Pole ozminne od skiby do skiby zasiane, pole jarzynne, jęczmieniem, owsem, grochem etc. także od skiby do skiby zasiane, ugór w pół zorany, nawóz w pół wywieziony. Notandum, że ozimina żytem i pszenicą zasiana. D. Żyta kor. 316 w. 1, pszenicy ozimej kor. 66 w. 2, jarej 14, jęczmienia kor. 163, grochu
Fiiewie, folwarku starogrodzkim zboża; sede vacante wysiano:
Żyta na fowarku starogrodzki Pszenicy Jęczmienia Owsa Grochu Lnu Konopi
Łaszt. 7 - 2 3 - - -
Kor. 30 58 41 47 23 2 3
W. - 2 - - 1 - -
B. Pole ozminne od skiby do skiby zasiane, pole jarzynne, jęczmieniem, owsem, grochem etc. także od skiby do skiby zasiane, ugór w pół zorany, nawóz w pół wywieziony. Notandum, że ozimina żytem i pszenicą zasiana. D. Żyta kor. 316 w. 1, pszenicy ozimej kor. 66 w. 2, jarej 14, jęczmienia kor. 163, grochu
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 31
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
komornicy zaś i dannicy pieniężni, każdy po 1 sztuce uprząść powinien. B. Folwarki we 3 polach: w pierwszym, w którym teraz jest ozimina zasiana, z posiadła wzdłuż ode wsi idzie do granic Sicinka Małego, a wszerz od ugoru aż do granic miejskich; ten jest największy i należycie zasiany żytem, pszenicą i jęczmieniem; na którym polu znajdują się morgi wymierzone kaczmarzowi, chałupnikom, ratajom, ogrodnikom przysiewki podług kontraktu. Są też nowiny od chłopów dobyte i od nich zasiane podług zgody i konsensu dworskiego na lata do wytrzymania. W tym polu wysiano — wysiew oziminy na tym polu: żyta wysiano miarą przeszłego Imp. dzierżawcy kor. 210
komornicy zaś i dannicy pieniężni, każdy po 1 sztuce uprząść powinien. B. Folwarki we 3 polach: w pierwszym, w którym teraz jest ozimina zasiana, z posiadła wzdłuż ode wsi idzie do granic Sicinka Małego, a wszerz od ugoru aż do granic miejskich; ten jest największy i należycie zasiany żytem, pszenicą i jęczmieniem; na którym polu znajdują się morgi wymierzone kaczmarzowi, chałupnikom, ratajom, ogrodnikom przysiewki podług kontraktu. Są też nowiny od chłopów dobyte i od nich zasiane podług zgody i konsensu dworskiego na lata do wytrzymania. W tym polu wysiano — wysiew oziminy na tym polu: żyta wysiano miarą przeszłego Jmp. dzierżawcy kor. 210
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 114
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
driakwi niemasz, to ruty ogrodowej przyłóż. Ten sposób zabiega wysypaniu ospy w gardle. A jeżeliby ten ciężki przymiot jędenastego, dwunastego, albo trzinastego dnia nastąpił; to jak najprędzej następujące płokanie zrób; zgotuj w wodzie krynicznej lub rzecznej kwiatu slazu ogrodowego, kwiatu bzowego, i korzenia lukrecyj; Równym sposobem woda z jęczmieniem gotowana, i z miodem zmięszana pomaga, gdy nią płokac będziesz gardło. Jeżeliby zaś angina lub skwinancja przypadać miała, to jest znaczna puchlina i rozpalenie gardła, to:
Weźmi: Wody kwiatu bzowego 4. łoty. Julepku malinowego łot jeden. Salnitry preparowanej pułcwierci łota. Szafranu gran dziesięc,
Zmięszawszy pospołu często gardło
dryakwi niemasz, to ruty ogrodowey przyłoż. Ten sposob zabiega wysypaniu ospy w gardle. A ieźeliby ten ćiężki przymiot iędęnastego, dwanastego, albo trźynastego dnia nastąpił; to iak nayprędzey nastepuiące płokanie zrob; zgotuy w wodźie kryniczney lub rzeczney kwiatu slazu ogrodowego, kwiatu bzowego, y korźenia lukrecyi; Rownym sposobem woda z ięczmieniem gotowana, y z miodem zmięszana pomaga, gdy nią płokac będźiesz gardło. Jeżeliby zas angina lub skwinancya przypadac miała, to iest znaczna puchlina y rozpalenie gardła, to:
Weźmi: Wody kwiatu bzowego 4. łoty. Julepku malinowego łot ieden. Salnitry preparowaney pułcwierći łota. Szafranu gran dżieśięc,
Zmięszawszy pospołu często gardło
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 74
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
tego zażywaj w południowych godzinach jednego, lub dwu proszków, sprzerzeczonych wyżej, które na początku ten skutek uczynią że gorączka utemperowana będzie zostrością krwi. Przy tym zamiast napoju bierz w przeszłym rozdziale opisane ziołka, gotuj i pij jak herbate, które ziołka ostrą i słoną krew osładzają, i rozwalniają. Albo weźmi wody z jęczmieniem i ziołkiem skorzonera nazwanym, pij letnio i nie gorąco, ponieważ zarnice między wszlekiemi innemi chorobami szczególnie gorącości tak iżby, jak trunków i lekarstw znosić nie mogą.
W porankowych godzinach przez kilka dni zażywaj essentiam Alexypharmacam po 45. lub 50. kropel; która pory otworzy, i lekką transpiracją sprawi. Purgansów zaś i poty
tego zażyway w południowych godźinach iednego, lub dwu proszkow, zprzerzeczonych wyżey, ktore na początku ten skutek uczynią że gorączka utemperowana będźie zostrośćią krwi. Prźy tym zamiast napoiu bierź w prźeszłym rozdziale opisane ziołka, gotuy y piy iak herbate, ktore żiołka ostrą y słoną krew osładzaią, y rozwalniają. Albo weźmi wody z ięczmieniem y ziołkiem skorzonera nazwanym, piy letnio y nie gorąco, ponieważ zarnice między wszlekiemi innemi chorobami szczegulnie gorącośći tak iżby, iak trunkow y lekarstw znośić nie mogą.
W porankowych godźinach przez kilka dni zażyway essentiam Alexypharmacam po 45. lub 50. kropel; ktora pory otworzy, y lekką transpiracyą sprawi. Purgansow zaś y poty
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 88
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
