ejszych wielu[...] . 10. Di Szlacheckie wolność zupełną dają uciekającym się do[...] nich[...] wawonym ludziom, których lubo może aresztować, ale łapać i gwałtem wyprowadzać nie godzi się, toż samo i o Duchownych Domach Roku 1611. 11. Dobra Szlacheckie pod kaduk podpadać nie mogą, bo zawsze Sukcesja ma swój walor, ale[...] jeżliby jakie Dobra spadły w Dyspozycją Skarbu Królewskiego z przyczyny zaginionej Sukcesyj, tedy długi z tych Dóbr najpierwej spłacić należy, tak Konstytucja 1588. ale bezpotomnym Dziedzicom wolno się wyprzedać i dysponować z wszystkim. 12. Jeżeliby jaki Cudzoziemiec w Dobrach Szlacheckich lub Duchownych umarł, jego fortuna nie do Fisku, ale do Pana
eyszych wielu[...] . 10. Dy Szlacheckie wolność zupełną dają ućiekającym śię do[...] nich[...] wawonym ludźiom, których lubo może aresztować, ale łapać i gwałtem wyprowadzać nie godźi śię, toż samo i o Duchownych Domach Roku 1611. 11. Dobra Szlacheckie pod kaduk podpadać nie mogą, bo zawsze sukcessya ma swóy walor, ale[...] jeżliby jakie Dobra spadły w Dyspozycyą Skarbu Królewskiego z przyczyny zaginioney sukcessyi, tedy długi z tych Dóbr naypierwey spłacic należy, tak Konstytucya 1588. ale bezpotomnym Dźiedźicom wolno śię wyprzedać i dysponować z wszystkim. 12. Jeżeliby jaki Cudzoźiemiec w Dobrach Szlacheckich lub Duchownych umarł, jego fortuna nie do Fisku, ale do Pana
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 230
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
. Twym psiom wprzód bobczyć zakaż po zielonej trawie! 40. BIAŁE RAKI
... 41. COŻ LEPSZEGO
Kupił wieś, ale drogo — to piękna nowina. Przecię-ć lepiej, taniego niż w brzuch nalać wina. 42. TAK CI TO BYWA
Rzekł odchodząc: „Kwaśne-ć też!” — jeż, że mu na zjadło, Gdy trącał nóżką w jabłoń, jabłko nie upadło. 43. AT ŻE MASZ PASIECZNIK
... 44. JEDNOOKIEMU REMEDIUM
Nikt nie postrzeże, że masz oczów nie do pary: Parzyste miej ma nosie zawsze okulary. 45. STADŁO
Żeni się miody z babą, nikt mu niech nie
. Twym psiom wprzód bobczyć zakaż po zielonej trawie! 40. BIAŁE RAKI
... 41. COŻ LEPSZEGO
Kupił wieś, ale drogo — to piękna nowina. Przecię-ć lepiej, taniego niż w brzuch nalać wina. 42. TAK CI TO BYWA
Rzekł odchodząc: „Kwaśne-ć też!” — jeż, że mu na ziadło, Gdy trącał nóżką w jabłoń, jabłko nie upadło. 43. AT ŻE MASZ PASIECZNIK
... 44. JEDNOOKIEMU REMEDIUM
Nikt nie postrzeże, że masz oczów nie do pary: Parzyste miej ma nosie zawsze okulary. 45. STADŁO
Żeni się miody z babą, nikt mu niech nie
Skrót tekstu: KorczFrasz
Strona: 15
Tytuł:
Fraszki
Autor:
Adam Korczyński
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1699
Data wydania (nie wcześniej niż):
1699
Data wydania (nie później niż):
1699
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Roman Pollak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
ich natury eksplikuję, bom nie Arystoteles, ani Pliniusz, ani Solinus ale Studiosus Curiositatis. Co tylko mirandum w Zwierzętach osobliwych, o tym mi traktandum w teraźniejszym dyskursie et non enumerandum wszystkich Species onych z Aldrowandem, Gesnerem, Gesą, którzy wyliczają Species 130 ZWIERZĄT.
ARMADyLLUS po Łacinie, Armadyllo po Hiszpańsku, jest Jeż uzbrojony Kirysyer, po całym ciele łuską mocną, jak Karaceną uzbrojony, na podobieństwo Jaszczurki pochodzący, uszy mający i pysk jak u Wieprza. Zdaje się z Jeża i Żółwia quid compositum. Miał w swojej Bibliotece Kircher takie Zwierzątko dla ciekawych ukontentowania.
JOSEFUS Jezuita piszący w Brazylii Anno Domini 1560 jakiegoś opisuje ZWIERZA anonime,
ich natury explikuię, bom nie Aristoteles, ani Pliniusz, ani Solinus ale Studiosus Curiositatis. Co tylko mirandum w Zwierzętach osobliwych, ò tym mi tractandum w teraznieyszym dyskursie et non enumerandum wszystkich Species onych z Aldrowandem, Gesnerem, Gesą, ktorzy wyliczaią Species 130 ZWIERZĄT.
ARMADILLUS po Łacinie, Armadillo po Hiszpańsku, iest Ież uzbroiony Kirysyer, po całym ciele łuską mocną, iak Karaceną uzbroiony, na podobieństwo Iaszczurki pochodzący, uszy maiący y pysk iak u Wieprza. Zdáie się z Ieża y Zołwia quid compositum. Miał w swoiey Bibliotece Kircher takie Zwierzątko dla ciekawych ukontentowania.
IOSEPHUS Iezuita piszący w Brazylii Annó Domini 1560 iakiegoś opisuie ZWIERZA anonimè,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 572
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
na brzeg go przenieśli bezpiecznie, jako świadczy Metaphrastes.
FATINUS, albo Fasten Ryba, która w gardle swoim, wody morskie, czyni słodkiemi, potym je wypuszcza, aby inne do siebie zwabiła Rybki, a te pożera, według Pliniusza i Wincencjusza. Tak świat z swojemi czyni Sekwitami! Allicit, ut devoret.
ECHINUS Jeż Ryba, kolcami jak ziemski uarmowany, którego na kawałki porąbawszy, a w morze wrzuciwszy, znowu się zrasta i żyję. Namalowany był na pogrzebie Margraffa de Villa z inskrypcją: Et discerptus, instauratur.
ENSIS, albo Gladius, lub Ksifias, po Wlosku Pesce Spada, tojest Mieczyk, Ostropysk Ryba, że pysk ma
na brzeg go przenieśli bespiecznie, iako świadczy Metaphrastes.
FATINUS, albo Fasten Ryba, ktora w gardle swoim, wody morskie, czyni słodkiemi, potym ie wypuszcza, aby inne do siebie zwabiła Rybki, á te pożera, według Pliniusza y Wincencyusza. Tak świat z swoiemi czyni Sekwitami! Allicit, ut devoret.
ECHINUS Ież Ryba, kolcami iak ziemski uarmowany, ktorego na kawałki porąbawszy, á w morze wrzuciwszy, znowu się zrasta y żyię. Namalowany był na pogrzebie Margraffa de Villa z inskrypcyą: Et discerptus, instauratur.
ENSIS, albo Gladius, lub Xiphias, po Wlosku Pesce Spada, toiest Mieczyk, Ostropysk Ryba, że pysk ma
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 625
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
porosus tojest pełen dziurek jak gębka i zmięszany z inną materią, nie jest tak dobry, jak ten, który jest gęsty jak ulany. Tertio Proba Magnesów który lepszy ta jest in praxi; wziąć limaturam ferri Chalibis, albo opiłków stalowych ślusarskich, Magnesy w nie w łożyć, który znich nabrawszy opiłków, będzie jak Jeż kosmaty, ten najlepszy. Quarto. Wielkich Magnesów probują wielu rozwiązanemi Kluczami, kiedy tedy ciągnie do siebie jeden Klucz, do tego przydaj drugi, trzeci, czwarty etc, a tak jeżeli wszystkie będą zawieszone, dobroć Magnesa pokażą. Quinto Może złożyć jeden z kilku byle zachować collocationem debitam polorum inter se amicorùm ; czego tym
porosus toiest pełen dziurek iák gębka y zmięszany z inną materyą, nie iest tak dobry, iak ten, ktory iest gęsty iak ulany. Tertio Proba Magnesow ktory lepszy ta iest in praxi; wziąc limaturam ferri Chalybis, albo opiłkow stalowych ślusarskich, Magnesy w nie w łożyć, ktory znich nabrawszy opiłkow, będzie iak Ież kosmaty, ten naylepszy. Quarto. Wielkich Magnesow probuią wielu rozwiązánemi Kluczami, kiedy tedy ciągnie do siebie ieden Klucz, do tego przyday drugi, trzeci, czwarty etc, a tak ieżeli wszystkie będą zawieszone, dobroć Magnesa pokażą. Quinto Może złożyć ieden z kilku byle zachować collocationem debitam polorum inter se amicorùm ; czego tym
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 656
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Ubieżone Miasta, miejsca spalone i wycięte Lisowczyków odwagą, sławy im dodają wiekopomnej, lustr dają Imieniowi. Alias była to znaczna choć nie ludna bitnego ludu partia, różnym stronom według koniektury czasu służąca, nie tak awantarżu, jak sławy i dobra szukająca pospolitego. Hetmanem ich był i Autorem Aleksander, Józef Janowicz Lisowski, Herbu Jeż, dla tego bodzący nieprzyjaciół, budzący swoich do dzieł heroicznych. Pomorskie Województwo było mu gniazdem: skąd za panowania Augusta I. Monarchy Polskiego, Ociec jego Jan (stąd on Janowiczem zwany) i trzech Synów z Korony do Litwy wyniesło się. Ten to Aleksander Macedońskiego w sercu odwadze, choć nie fortunie, lecz w
Ubieżone Miasta, mieysca spalone y wycięte Lisowczykow odwagą, sławy im dodaią wiekopomney, lustr daią Imieniowi. Alias była to znaczna choć nie ludna bitnego ludu partya, rożnym stronom według koniektury czasu służąca, nie tak awantarżu, iak sławy y dobra szukaiąca pospolitego. Hetmanem ich był y Autorem Alexander, Iozef Ianowicz Lisowski, Herbu Ież, dla tego bodzący nieprzyiacioł, budzący swoich do dzieł heroicznych. Pomorskie Woiewodztwo było mu gniazdem: zkąd za panowania Augusta I. Monarchy Polskiego, Ociec iego Ian (ztąd on Ianowiczem zwany) y trzech Synow z Korony do Litwy wyniesło się. Ten to Alexander Macedońskiego w sercu odwadze, choć nie fortunie, lecz w
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 37
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
garścią. O LISZCE Z JEŻEM.
Lecie rzekę niemałą liszka przepłynęła, A chcąc na brzeg wyskoczyć, w bagnisku ulgnęła. Z którego gdy się długo dobyć siłowała, Wnet się do jednej nędze druga przybłąkała:
Bo ją osiadszy muchy, tak barzo kąsały, Iż jej krwie aż z za skóry żądły dobywały. Wtym idąc jeż nad rzeką, obaczy z trafunku Liszkę, do której rzecze: „Takiegoć ratunku Dać nie mogę, jakobyś wyniść miała z błota,
Lecz muchy oganiając, zbawię cię kłopota”. Za którą chęć uprzejmie liszka dziękowała, A naostatek taką odpowiedź mu dała: „Daj mi pokój, mój bracie, te się
garścią. O LISZCE Z JEŻEM.
Lecie rzekę niemałą liszka przepłynęła, A chcąc na brzeg wyskoczyć, w bagnisku ulgnęła. Z którego gdy się długo dobyć siłowała, Wnet się do jednej nędze druga przybłąkała:
Bo ją osiadszy muchy, tak barzo kąsały, Iż jej krwie aż z za skóry żądły dobywały. Wtym idąc jeż nad rzeką, obaczy z trafunku Liszkę, do której rzecze: „Takiegoć ratunku Dać nie mogę, jakobyś wyniść miała z błota,
Lecz muchy oganiając, zbawię cię kłopota”. Za którą chęć uprzejmie liszka dziękowała, A naostatek taką odpowiedź mu dała: „Daj mi pokój, mój bracie, te się
Skrót tekstu: VerdBłażSet
Strona: 21
Tytuł:
Setnik przypowieści uciesznych
Autor:
Giovanni Mario Verdizzotti
Tłumacz:
Marcin Błażewski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
przypowieści, specula (zwierciadła)
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1608
Data wydania (nie wcześniej niż):
1608
Data wydania (nie później niż):
1608
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Wilhelm Bruchnalski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1897
/ dla lada przymowki/ nie ubłaganie jeżymy. Którymi i ludzie rażąc/ od siebie odrażamy/ i nas samych wnętrznymi bodźcami/ niepokojami/ gryzieniem się melancholiami trapiąc/ i mieszając/ nietylko do przyjęcia łask Boskich/ ale też i do samych potocznych spraw (tak jakoby człowiekowi rozumnemu należało) odprawienia nie sposobnymi czynimy. Jeż lub drugich kole/ sam wżdy sobie miękko leży. Ale markotny/ burzliwy/ niespokojny mruk/ i drugim/ i sobie ościsty Jeżem jest. DZIEWIETNASTE STAJE. Naśladowanie Pana JEZUSA przykładów, pod czas gorzkiej Męki jego nam danych.
1. TE drogi któremismy do tych czas za Panem i Wodzem naszym do zbawiennego kresu postępować
/ dlá láda przymowki/ nie ubłagánie ieżymy. Ktorymi y ludźie rażąc/ od śiebie odrażamy/ y nás samych wnętrznymi bodźcámi/ niepokoiámi/ gryźieniem się meláncholiámi trápiąc/ y mieszaiąc/ nietylko do przyięćiá łásk Boskich/ ále też y do samych potocznych spráw (ták iákoby człowiekowi rozumnemu náleżało) odpráwieniá nie sposobnymi czynimy. Ież lub drugich kole/ sam wżdy sobie miękko leży. Ale markotny/ burzliwy/ niespokoyny mruk/ y drugim/ y sobie ośćistý Ieżem iest. DZIEWIETNASTE STAIE. Náśládowánie Paná IEZVSA przykładow, pod czás gorzkiey Męki iego nam danych.
1. TE drogi ktoremismy do tych czás zá Panem y Wodzem nászym do zbáwiennego kresu postępować
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 310
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
. 15. pierwszymi popr: pierwszym. 275. ad marg. Holan. popr: Hilar. 276. V. 10. wnie w. zmazać 286. V. 3. pasy popr: pasy 28[...] . V. 1. lub i popr: luby 294. V. 19. też popr: jeż 307. V. 6. cale popr: całe. 311. V. ostat. pas. popr: pass 312. V. 18. za stanawiać popr: zastanawiać 320. V. 16. Tak popr: Jak 330. V. 20. złotą popr: słotą 331. V. 11. i
. 15. pierwszymi popr: pierwszym. 275. ad marg. Holan. popr: Hilar. 276. V. 10. wnie w. zmazać 286. V. 3. pasy popr: passy 28[...] . V. 1. lub y popr: luby 294. V. 19. też popr: ież 307. V. 6. cale popr: całe. 311. V. ostat. pas. popr: pass 312. V. 18. za stanawiać popr: zastanawiać 320. V. 16. Tak popr: Iak 330. V. 20. złotą popr: słotą 331. V. 11. y
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 443
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
bawi, leć się coraz z tym wyjawi: „Nie mam serca wesołego, póki słowa łagodnego Nie dadzą usłyszeć nieba, wiedząc, jakiego mi trzeba”. Leć brat mu serca dodaje, sam wesół być nie przestaje. Ów się sam turbuje, leć biskup go cieszy. Tren 58.
Tuś, Fortuno, jeż szeptała, iżeś znowu służyć miała. Leć, iżeś kredyt straciła, nie zarazem ci wierzyła! Więc już sposobu do tego szukasz bez kogo innego, Przez którycheś obiecała, iże życzliwą być miała. Już się myśl mieszała.
A tamci też nie ustają, różnych sposobów szukają. Coraz ze mną
bawi, leć się coraz z tym wyjawi: „Nie mam serca wesołego, póki słowa łagodnego Nie dadzą usłyszeć nieba, wiedząc, jakiego mi trzeba”. Leć brat mu serca dodaje, sam wesół być nie przestaje. Ów się sam turbuje, leć biskup go cieszy. Tren 58.
Tuś, Fortuno, jeż szeptała, iżeś znowu służyć miała. Leć, iżeś kredyt straciła, nie zarazem ci wierzyła! Więc już sposobu do tego szukasz bez kogo innego, Przez którycheś obiecała, iże życzliwą być miała. Już się myśl mieszała.
A tamci też nie ustają, różnych sposobów szukają. Coraz ze mną
Skrót tekstu: StanTrans
Strona: 143
Tytuł:
Transakcja albo opisanie całego życia jednej sieroty
Autor:
Anna Stanisławska
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1685
Data wydania (nie wcześniej niż):
1685
Data wydania (nie później niż):
1685
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ida Kotowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1935
