Już opisanych w części 1. Aten nie wspominam, tylko nowe opuszczone, zapomniane, tu introdukować zaczynam.
ABIDES ryba po polsku nie mająca nazwiska, która w swej starości, odmieniwszy rybią postać, staje się zwierzęciem ziemskim, i zowie się w tedy ASTOIZ, jako pisze Albertus Magnus l. 42.
ACIPENSER to jest Jesiotr, który się w morzu rodzi, a zaś rośnie w wielkich rzekach; gdyż słodkie rzeczne pijąc wody, do zbytniej przychodzi tłustości, nabywa gustownego smaku. Żyje namułem i mchem; w wodzie będąc jest cudnej siły, i na ziemi gdy się brzuchem dotknie, ryje pyskiem brzegi jak wieprz, szukając pożywienia sobie. Tak
Iuż opisanych w części 1. Aten nie wspominam, tylko nowe opuszczone, zapomniane, tu introdukować zaczynam.
ABIDES ryba po polsku nie maiąca nazwiska, ktora w swey starości, odmieniwszy rybią postać, staie się zwierzęciem ziemskim, y zowie się w tedy ASTOIZ, iako pisze Albertus Magnus l. 42.
ACIPENSER to iest Iesiotr, ktory się w morzu rodzi, á zaś rośnie w wielkich rzekach; gdyż słodkie rzeczne piiąc wody, do zbytniey przychodzi tłustości, nabywa gustownego smaku. Zyie namułem y mchem; w wodzie będąc iest cudney siły, y na ziemi gdy się brzuchem dotknie, ryie pyskiem brzegi iak wieprz, szukaiąc pożywienia sobie. Tak
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 305
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
/ a usmaż w Oliwie albo maśle/ przetrzyj przez sito/ zmieszaj z octem i z Juszycą/ weźmij kilka dzwon Lososia/ pokraj wstuczki małe/ włóż wto wszytko /daj Soli/ Wina/ słodkości/ Pieprzu/ Cynamonu/ przywarz/ a daj na Stół. Tak też Jesiotra i Czeczugę gotuj. III. Jesiotr.
Weźmi i kilka dzwon Jesiotra/ ociągnij w Oliwie/ albo w maśle usmaz Cebule i Pietruszki drobno krajanej/ w maśle/ albo Oliwie/ złoż to społem/ daj Wina/ Octu/ Rożenków obojga/ słodkości/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynamonu/ Masła albo Oliwy/ Szafrana/ przywarz a daj na Stół.
/ á vsmaż w Oliwie albo maśle/ przetrzyi przez śito/ zmieszay z octem y z Iuszycą/ weźmiy kilka dzwon Losośia/ pokráy wstuczki małe/ włoż wto wszytko /day Soli/ Wina/ słodkośći/ Pieprzu/ Cynámonu/ przywarz/ á day na Stoł. Ták też Ieśiotra y Czeczugę gotuy. III. Ieśiotr.
Weźmi y kilká dzwon Ieśiotrá/ oćiągniy w Oliwie/ álbo w máśle vsmaz Cebule y Pietruszki drobno kráianey/ w máśle/ albo Oliwie/ złoż to społem/ day Winá/ Octu/ Rożenkow oboygá/ słodkośći/ Pieprzu/ Imbieru/ Cynámonu/ Masłá álbo Oliwy/ Szafrána/ przywarz á day na Stoł.
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 47
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
i nieprzywarzać/ polej a daj na stół/ może być i bez Migdałów. Sta Potraw Rybnych LXXIII Czeczuga żółto po Węgiersku:
Czeczugę zrysuj/ i we dzwona porąb/ wstaw w Occie i soli a odwarzywszy wlej Gąszczu Wina Octu Oliwy pieprżu Imbieru Cynamonu Szafranu Rożenków obojga Limonią słodkości przywarz a daj na stół. LXXIX. Jesiotr.
Świeżego Jesiotra weźmij Stukę porąb na małe kawałki Cebule i Pietruszki drobno wkraj włóż w rynkę albo kociełek; wlej Oliwy; albo masła i trochę wody/ włóż to społem; nakrywszy; i osoliwszy; a gdy przewre; daj pieprzu i gałki przywarz; Możesz też Cytrynę wycisnąć, albo Octu kieliszek winnego wlać jeżeli chcesz
y nieprzywarzáć/ poley á day ná stoł/ może bydź y bez Migdałow. Stá Potraw Rybnych LXXIII Czeczugá żołto po Węgiersku:
Czeczugę zrysuy/ y we dzwoná porąb/ wstaw w Oććie y soli a odwarzywszy wley Gąszczu Wina Octu Oliwy pieprżu Imbieru Cynamonu Szafranu Rożenkow oboyga Limonią słodkośći przywarz á day na stoł. LXXIX. Ieśiotr.
Swieżego Ieśiotra weźmiy Stukę porąb ná máłe káwałki Cebule y Pietruszki drobno wkray włoż w rynkę albo koćiełek; wley Oliwy; albo masła y trochę wody/ włoż to społem; nakrywszy; y osoliwszy; a gdy przewre; day pieprzu y gałki przywarz; Mozesz też Cytrynę wyćisnąć, albo Octu kieliszek winnego wlać ieżeli chcesz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 61
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
, 34. Holenderski Rybny bigosek, 56. Hiszpański Tort, 81. Hiszpańskie Mleko, 84. I. Instrukcja o Kuchmistrzu, 7. Męśne Potrawy. Jabłka tretowane z Potrawą. 30. Jabłka po prostu z potrawą, 34. Jajca śpikowane z Potrawą, 32. Jarząbkowy bigosek, 35. Rybne Potrawy. Jesiotr, 47. 61. Mleczne Potrawy. Jajecznica z Winem, 74. z śmietaną słodką, tamże. Prosta, tamże. Jabłczany w Cieście Francuskim Tort, 82. Jabłczane Ciasto na Post, 86. Jajeczny Tort, 84. Jajeczny z Winem Tort, tamże. REGESTR.
K. Korzenia Memoriał, 4.
, 34. Holenderski Rybny bigosek, 56. Hiszpánski Tort, 81. Hiszpánskie Mleko, 84. I. Instrukcya o Kuchmistrzu, 7. Męśne Potrawy. Iábłká tretowáne z Potráwą. 30. Iabłká po prostu z potráwą, 34. Iáycá śpikowane z Potráwą, 32. Iárząbkowy bigosek, 35. Rybne Potrawy. Ieśiotr, 47. 61. Mleczne Potrawy. Iáiecznicá z Winem, 74. z śmietáną słodką, támże. Prosta, támże. Iábłczány w Cieśćie Fráncuskim Tort, 82. Iábłczáne Ciásto ná Post, 86. Iáieczny Tort, 84. Iáieczny z Winem Tort, támże. REGESTR.
K. Korzenia Memoryał, 4.
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 99
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
oboje wymienią Lebedyje Huzno i Biłłuzyne kolano to to znaczy walny Bankiet. Spytałem tedy Cóż to za Biłługa co to ma. tę specjalne kolana? powiedział że to jest ryba wielka z Rzeki które ma w sobie jedno miejsce przy skrzeli tak smaku dobrego jako żadna Ryba nie jest smaczna sama zaś wszystka jest tego smaku co Jesiotr. A ze ta sztuka którą z ryby wyrzynają jest okrągła i tak ją dają na stół okrągło dla tego ją nazwano kolanem pytałem i oto czemu na Huzno zapraszają? czemu nie na głowę albo na skrzydło lub na piersi? Powiedział ze ta sztuka najsmaczniejsza jest w łabędziu. Jam na to powiedział, że by
oboie wymienią Lebedyie Huzno y Biłłuzyne kolano to to znaczy walny Bankiet. Spytałęm tedy coz to za Biłługa co to ma. tę specyalne kolana? powiedział że to iest ryba wielka z Rzeki ktore ma w sobie iedno mieysce przy skrzeli tak smaku dobrego iako zadna Ryba nie iest smaczna sama zas wszystka iest tego smaku co Iesiotr. A ze ta sztuka ktorą z ryby wyrzynaią iest okrągła y tak ią daią na stoł okrągło dla tego ią nazwano kolanem pytałęm y oto czemu na Huzno zapraszaią? czemu nie na głowę albo na skrzydło lub na piersi? Powiedział ze ta sztuka naysmacznieysza iest w łabędziu. Iam na to powiedział, że by
Skrót tekstu: PasPam
Strona: 164
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Jan Chryzostom Pasek
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1656 a 1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1656
Data wydania (nie później niż):
1688
aczkolwiek nam jeszcze prawie daleko było/ ponieważ jeszcze droga podle Cyklad wysp/ przez Helespont/ i przez straszne a srogie Malejskie morze zostawała/ jeszcze Achaja/ Albania/ Dardania/ Korcyra/ Iliryk/ Damacja/ Słowieńska i Karwacka ziemia/ więc Istria/ forum Julii przed nami były/ których granicami trzeba było jechać. Jesiotr Dunaiski Peregrynacja Ziemia krżeściańska. Jako daleki przeciąg.
Dnia 18 Listop: gdyśmy w bok tej wyspy Krety przyszli/ galerę Kapitan kazał zatrzymać/ a zruciwszy bat/ po Doktora Medyka co rychlej do drugiej na której był/ bieżeć kazał/ bo się barzo źle poczynał mieć Consul Venetianus, dla czego tylkośmj się kołysali stojąc
áczkolwiek nam iescze práwie dáleko było/ poniewasz iescze drogá podle Cyklad wysp/ przez Helespont/ y przez strászne á srogie Máleyskie morze zostawáłá/ iescze Acháiá/ Albánia/ Dárdánia/ Korcyrá/ Iliryk/ Dámácya/ Słowienska y Kárwácka źiemiá/ więc Istrya/ forum Iulii przed námi były/ ktorych gránicámi trzebá było iechać. Iesiotr Dunáiski Peregrynácya Ziemiá krżeścianska. Iáko daleki przeciąg.
Dniá 18 Listop: gdysmy w bok tey wyspy Krety przyszli/ galerę Kápitan kazał zátrzymáć/ á zrućiwszy bat/ po Doktorá Medyká co rychley do drugiey ná ktorey był/ bieżeć kazał/ bo sie bárzo źle poczynał mieć Consul Venetianus, dla cżego tylkosmj sie kołysáli stoiąc
Skrót tekstu: BreyWargPereg
Strona: 87
Tytuł:
Peregrynacja arabska albo do grobu św. Katarzyny
Autor:
Bernhard Breydenbach
Tłumacz:
Andrzej Wargocki
Drukarnia:
Szymon Kempini
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy podróży
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1610
Data wydania (nie wcześniej niż):
1610
Data wydania (nie później niż):
1610
Po skończonym żniwie wracają się do wyżej wyrażonej robocizny do Bożego Narodzenia, po którym robią parą bydła, sprzężajem i parobkiem oprócz poniedziałków i sobót. Wywóz zboża do Elbląga lub gdzie potrzeba, za dnie szarwarkowe rachując, do nich należy. Wieś Rumian
Osiadłość wsi Rumiana:
Gburzy: Jacek gbur Wiosna gbur Gęstwa Dmoch Kraska Korek Jesiotr
Włóki 2 2 2 2 2 2 2
Woły 4 4 4 4 4 4 4
Konie - 2 2 2 2 2 2
Krowy 1 1 1 1 1 1 1
Ci dać powinni, jako i gburzy w Rumienicy c i takąż usługę i robotę odprawiać. Powinności wolnych. — Lemani, młynarze, sołtysi,
Po skończonym żniwie wracają się do wyżej wyrażonej robocizny do Bożego Narodzenia, po którym robią parą bydła, sprzężajem i parobkiem oprócz poniedziałków i sobót. Wywóz zboża do Elbiąga lub gdzie potrzeba, za dnie szarwarkowe rachując, do nich należy. Wieś Rumian
Osiadłość wsi Rumiana:
Gburzy: Jacek gbur Wiosna gbur Gęstwa Dmoch Kraska Korek Jesiotr
Włóki 2 2 2 2 2 2 2
Woły 4 4 4 4 4 4 4
Konie - 2 2 2 2 2 2
Krowy 1 1 1 1 1 1 1
Ci dać powinni, jako i gburzy w Rumienicy c i takąż usługę i robotę odprawiać. Powinności wolnych. — Lemani, młynarze, sołtysi,
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 195
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
oprócz tego cudzych piw albo swojej roboty, jako też i gorzałki szynkować nie powinni pod winą talerów 20 i 8 ad fiscum et poenarum corporis. In summa według inwentarzów biskupich i zamkowych sprawić się i we wszytkim referować powinni. B. Ma włók n-ro 60.
Osiadłość gburów
Włóki
Woły
Konie
Krowy
Nikodem Wiosna Gęstwa Dmoch Kraska Jesiotr Janek
2 2 2 2 2 2
pańskie 2 2 2 2 2 2
chłopskie 2 2 2 2 2 2
pańskie 2 2 2 2 2 2
chłopskie - - - - - -
pańskie 1 1 1 1 1 1
chłopskie 1 1 1 1 1 1
Powinność ich taka jako w Rumienicy we wszystkim. Czynsz dają
oprócz tego cudzych piw albo swojej roboty, jako też i gorzałki szynkować nie powinni pod winą talerów 20 i 8 ad fiscum et poenarum corporis. In summa według inwentarzów biskupich i zamkowych sprawić się i we wszytkim referować powinni. B. Ma włók n-ro 60.
Osiadłość gburów
Włóki
Woły
Konie
Krowy
Nikodem Wiosna Gęstwa Dmoch Kraska Jesiotr Janek
2 2 2 2 2 2
pańskie 2 2 2 2 2 2
chłopskie 2 2 2 2 2 2
pańskie 2 2 2 2 2 2
chłopskie - - - - - -
pańskie 1 1 1 1 1 1
chłopskie 1 1 1 1 1 1
Powinność ich taka jako w Rumienicy we wszystkim. Czynsz dają
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 196
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
do lat 40 nadanym trzyma włókę, płaci fl. 3 gr. 10. Młynarz rumiński trzyma włókę 1 do młyna, płaci fl. 4. Gburzy: osiadłość ich, zakład pański ł co dają:
Gburzy
Włóki
Konie
Woły
Krowy
Żyto
Jęczm.
Owies
Gęsi
Kapł.
Jaja
Zł.
gr.
Wiosna Gęstwa Dmoch Tomek Jesiotr Janek Zaprawni ut supra Sołtyski Kaczmarz Solwitz Lewalski Summa
2 2 2 2 2 2
2 2 - 2 2 2
4 4 1 4 2 4
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 11
2 2 2 2 2 2 4 2 2 2 22
2 2 2 2 2
do lat 40 nadanym trzyma włókę, płaci fl. 3 gr. 10. Młynarz rumiński trzyma włókę 1 do młyna, płaci fl. 4. Gburzy: osiadłość ich, zakład pański ł co dają:
Gburzy
Włóki
Konie
Woły
Krowy
Żyto
Jęczm.
Owies
Gęsi
Kapł.
Jaja
Zł.
gr.
Wiosna Gęstwa Dmoch Tomek Jesiotr Janek Zaprawni ut supra Sołtyski Kaczmarz Solwitz Lewalski Summa
2 2 2 2 2 2
2 2 - 2 2 2
4 4 1 4 2 4
1 1 1 1 1 1
1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 11
2 2 2 2 2 2 4 2 2 2 22
2 2 2 2 2
Skrót tekstu: InwChełm
Strona: 198
Tytuł:
Inwentarze dóbr biskupstwa chełmińskiego
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
inwentarze
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1723 a 1747
Data wydania (nie wcześniej niż):
1723
Data wydania (nie później niż):
1747
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ryszard Mienicki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Toruń
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1956
wyrozumie, to nóż jego zarznie.” KIEŁBIE
Jednej brzemiennej paniej kiełhiów się zachciało. Dostać ich nie możono. Chłoń1; raz słyszało, Że ma pan kiełbie we łbie, więc to paniej powie. Rzecze pani: „Ułów ich, będziesz mistrz w połowie.” JESIOTRY
Nie maszci, nie masz, jako wiślny jesiotr. Któż to przyznawa? W Gołębiu pewnie Piotr. Aleć on zawsze tylko gryzie kości, Kiedy talerze zbierają od gości, Bo woli przedać. Mnie pytaj, nie Piotra, Lecz pierwej sztukę przyślij mi jesiotra. SZCZUKA ZOŁTO, PO ŚLACHECKU
Ślachcic-eś czyli też chłop — powiedz mi — szczupaku? Chłop —
wyrozumie, to nóż jego zarznie.” KIEŁBIE
Jednej brzemiennej paniej kiełhiów się zachciało. Dostać ich nie możono. Chłoń1; raz słyszało, Że ma pan kiełbie we łbie, więc to paniej powie. Rzecze pani: „Ułów ich, będziesz mistrz w połowie.” JESIOTRY
Nie maszci, nie masz, jako wiślny jesiotr. Któż to przyznawa? W Gołębiu pewnie Piotr. Aleć on zawsze tylko gryzie kości, Kiedy talerze zbierają od gości, Bo woli przedać. Mnie pytaj, nie Piotra, Lecz pierwej sztukę przyślij mi jesiotra. SZCZUKA ZOŁTO, PO ŚLACHECKU
Ślachcic-eś czyli też chłop — powiedz mi — szczupaku? Chłop —
Skrót tekstu: PrzetObBar_I
Strona: 396
Tytuł:
Postny obiad abo zabaweczka
Autor:
Hiacynt Przetocki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1653
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1653
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Poeci polskiego baroku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jadwiga Sokołowska, Kazimiera Żukowska
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1965
