w swoich zdaniach, w wojsku karność z punktualnością zachowujący: w czym się pokazują ich przymioty bardzo zdatne do formowania dobrych Generałów, i dobrych żołnierzy. P. Jak się dzielą Szwajcarowie? O. Dzielą się na trzynaście Kantonów, i niektóre pobliższe Krainy z niemi sprzymierzone: co wszystko wyliczam z przyłączonemitu znakami: I. Kanton BERNEŃSKI. II. BAZYLIEŃSKI. III. ZURYCH. IV. SZAFHUS, wszystkie te cztery są Religii Protestanckiej. V. GLARYS. VI. APENZELsą po połowie Katolicy, po połowie Protestanci. VII. SOLOTURN. VIII. FRYBURG. IV. LUCERNE. X. ZUG. XI. SZWIC. XII. URY.
w swoich zdaniach, w woysku karność z punktualnością zachowuiący: w czym się pokazuią ich przymioty bardzo zdatne do formowania dobrych Generałow, y dobrych żołnierzy. P. Jak się dzielą Szwaycarowie? O. Dzielą się na trzynaście Kantonow, y niektore pobliższe Krainy z niemi sprzymierzone: co wszystko wyliczam z przyłączonemitu znakami: I. Kanton BERNENSKI. II. BAZYLIENSKI. III. ZURYCH. IV. SZAFHUS, wszystkie te cztery są Religii Protestanckiey. V. GLARIS. VI. APPENZELsą po połowie Katolicy, po połowie Protestanci. VII. SOLOTURN. VIII. FRYBURG. IV. LUCERNE. X. ZUG. XI. SZWITZ. XII. URY.
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 55
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
wydarli Indianom, a teraz się dostało Holendrom. 21. Batavia Stołeczne wyspy Jaksa : tu największy handel prowadzą Europejczykowie z Indianami, i to jest najznaczniejszy Kawałek w Indiach Holendrów. 22. Manilla stołeczne wyspu Luson, który od imienia swego miasta także się Manillą nazywa, należy do Hiszpanów. 23. Makao. 24. Kanton. 25. Nankin te trzy miasta wsławione handlami w Chinach. 26. Pekin Stołeczne Państwa Chińskiego. 27. Jego Stołeczne Japponii i Rezydencja Cesarza Japońskiego. 28 Jenissea znaczne w Tarataryj Wielkiej. 29. Tobolskoj Stołeczne Syberyj. 30. Samarkand znaczniejsze Tatarów niezhołdowanych i włóczęgów. P. Jakie są znaczniejsze rzeki, Morza,
wydarli Indyanom, a teraz się dostało Hollendrom. 21. Batavia Stołeczne wyspy Jaxa : tu naywiększy handel prowadzą Europeyczykowie z Indyanami, y to iest nayznacznieyszy Kawałek w Indyach Holendrow. 22. Manilla stołeczne wyspu Luson, ktory od imienia swego miasta także się Manillą nazywa, należy do Hiszpanow. 23. Makao. 24. Kanton. 25. Nankin te trzy miasta wsławione handlami w Chinach. 26. Pekin Stołeczne Państwa Chińskiego. 27. Jego Stołeczne Japponii y Rezydencja Cesarza Japońskiego. 28 Jenissea znaczne w Tarataryi Wielkiey. 29. Tobolskoy Stołeczne Syberyi. 30. Samarkand znacznieysze Tatarow niezhołdowanych y włoczęgow. P. Jakie są znacznieysze rzeki, Morza,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 233
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Kair 240 Kaire R. 241 Kaldetraon G. 29 Kale 40 Kaliary 62 KALIFORNIA 245 Kalisz 123 Kallundburg 89 Kalmar 99 Kama R. 105 Kamboja 232 Kambridga 83 Kameracen-Bisk. 67 Kamieniec Pod. 183 Kamieniec Lit 183. 210 Kampen 75 KAMSZATKA 231 Kanaryiskie W. 238 KANADA 245 Kandanoe W. 105 Kandia W. 225 Kanton 233 Kantony Szwajcarskie 55 - Apenzel 56 - Bazylień. 56 - Berneński 55 - Friburg 56 - Glarys 56 - Lucernen 56 - Soloturn 56 - Szafhus 56 - Świc 56 - Underwald 56 - Ury 56 - Zug 56 - Zurych 55 Kanturia 83 Kantyn K. 241 Kap Biały 241 - Czarny 241 - Dobrej nadziei
Kair 240 Kaire R. 241 Kaldetraon G. 29 Kale 40 Kaliary 62 KALIFORNIA 245 Kalisz 123 Kallundburg 89 Kalmar 99 Kama R. 105 Kamboia 232 Kambridga 83 Kameracen-Bisk. 67 Kamieniec Pod. 183 Kamieniec Lit 183. 210 Kampen 75 KAMSZATKA 231 Kanaryiskie W. 238 KANADA 245 Kandanoe W. 105 Kandia W. 225 Kanton 233 Kantony Szwaycarskie 55 - Appenzel 56 - Bazylień. 56 - Berneński 55 - Friburg 56 - Glaris 56 - Lucernen 56 - Soloturn 56 - Szafhus 56 - Switz 56 - Underwald 56 - Ury 56 - Zug 56 - Zurich 55 Kanturia 83 Kantyn K. 241 Kap Biały 241 - Czarny 241 - Dobrey nadziei
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 238
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
z Gallii do Włoch był trakt przedtym.
VOCONTII ludzię Francuscy w Prowincji.
VOLCE także lud Francuski nad Morzem w Okcitanii alias dzisiejszej Langwedocyj, nie daleko Awenionu: inaczej zwani Arycomiści albo Arecomici. Series różnych w Świecie Narodów.
VENNONES ludzie w Grafostwie Grauhinderlant, alias w Kraju Szarych, albo Gryzonów w Recji. Jest to Kanton z Szwajczarami skonfedorowany.
VERYBEGENII, albo Urbigeni mieszkali w Berneńskim teraźniejszym Kantonie w Szwaj czarach, przy Mieście Vaud, alias Vaudunum, albo też nazwani od rzeki Urba, czyli Miasteczka Orbe stąd Urbigeni.
UMBRI Lud Włoski, w Umbrii koło Księstwa Spoletańskiego, byli antiquissimi Italiae, po wielkich deszczowych wodach według Pliniusza pozostali, i
z Gallii do Włoch był trakt przedtym.
VOCONTII ludzię Fráncuscy w Prowincii.
VOLCAE takze lud Francuzki nad Morzem w Okcitanii alias dzisieyszey Langwedocyi, nie daleko Awenionu: inaczey zwani Aricomisci albo Arecomici. Series rożnych w Swiecie Narodow.
VENNONES ludzie w Graffostwie Grauhinderlant, alias w Kraiu Szarych, albo Gryzonow w Recii. Iest to Kanton z Szwayczarami skonfedorowany.
VERIBEGENII, albo Urbigeni mieszkali w Berneńskim teraznieyszym Kantonie w Szway czarach, przy Miescie Vaud, alias Vaudunum, albo też nazwani od rzeki Urba, czyli Miasteczka Orbe ztąd Urbigeni.
UMBRI Lud Włoski, w Vmbrii koło Xięstwa Spoletańskiego, byli antiquissimi Italiae, po wielkich deszczowych wodach według Pliniusza pozostali, y
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 166
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Alpes, i między rzekami. Góry przykre przepaściste, a wierzchołki mają z paszą wyśmienite, dlatego tam masła, mleka dosyć. Austriakowie tu panowali, ale że crudeliter, Roku 1508 te jarzmo zrzucili Helwetowie. Gvillelmus Tellus vulgo Tell swój Kanton Schwizt, albo Szwajsz zbuntował. Za nim i drugie poszły kantony, jakoto Kanton Ury, z racyj, że Gubernator Gyślerus Alberta Austriaka czapkę na lasce kazał adorować. Czego że nie uczynił, namieniony Gwilelm Fell, kazał Gyślerus jabłko na głowie Syna własnego ustrzelić, co szczęśliwie choć uczynił, jednak inkarcerowany, przeciesz uszedłszy, swój Kanton Schwic zbuntował i skonfederował z Ury i Underwaldem Kantonami; w krótce z
Alpes, y między rzekami. Gory przykre przepaściste, a wierzchołki maią z paszą wyśmienite, dlatego tam másła, mleka dosyć. Austryakowie tu panowali, ale że crudeliter, Roku 1508 te iarzmo zrzucili Helwetowie. Gvillelmus Tellus vulgo Tell swoy Kanton Schwizt, albo Szwaysz zbuntowáł. Za nim y drugie poszły kantony, iakoto Kanton Ury, z racyi, że Gubernator Gyslerus Alberta Austryaka czapkę na lásce kazał adorowáć. Czego że nie uczynił, namieniony Gwilelm Fell, kázał Gyslerus iabłko na głowie Syná własnego ustrzelić, co szczęśliwie choć uczynił, iednak inkarcerowany, przeciesż uszedłszy, swoy Kanton Schwitz zbuntował y skonfederował z Ury y Underwaldem Kantonami; w krotce z
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 249
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Sejm miewają swój w Badenie in Junio, na którym podwoch Posłów bywa od każdego kantonu. Prym między Posłami bierą Posłowie z Urygh kantonu, że ten najpierwszy ze trzech do konfederacyj przystąpił. Szwajczarowie ci albo Helwetowie w krótkim czasie mogą wystawić sto tysięcy Wojska, owszem sam Fryburg kanton może wystawić 18000 Ludu bitnego. Jednak Berny kanton, jest najpotężniejszy, we 24 godzinach wyprowadzi Wojska 40 tysięcy, a wtrzech dniach 100 tysięcy. Bernowie wielkiej są modestyj choć Kalwini. Za cudzołóstwo trzykroć popełnione śmiercią karzą, a za akt fornicationis pięć razy popełniony, i to wpolu przy prezencyj Senatu i Egzorcie taką rzecz strasznie ganiącej. Kanton Lucerny Miasta nad Lucerną
Seym miewaią swoy w Badenie in Iunio, na ktorym podwoch Posłow bywa od káżdego kantonu. Prym między Posłami bierą Posłowie z Urigh kantonu, że ten naypierwszy ze trzech do konfederacyi przystąpił. Szwayczarowie ci albo Helwetowie w krotkim czasie mogą wystawić sto tysięcy Woyska, owszem sam Fryburg kanton może wystawić 18000 Ludu bitnego. Iednak Berny kanton, iest naypotężnieyszy, we 24 godzinach wyprowadzi Woyska 40 tysięcy, á wtrzech dniach 100 tysięcy. Bernowie wielkiey są modestyi choć Kalwini. Za cudzołostwo trzykroć popełnione smiercią karzą, a za akt fornicationis pięć rázy popełniony, y to wpolu przy prezencyi Senatu y Exorcie taką rzecz strasznie ganiącey. Kanton Lucerny Miasta nad Lucerną
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 250
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
bitnego. Jednak Berny kanton, jest najpotężniejszy, we 24 godzinach wyprowadzi Wojska 40 tysięcy, a wtrzech dniach 100 tysięcy. Bernowie wielkiej są modestyj choć Kalwini. Za cudzołóstwo trzykroć popełnione śmiercią karzą, a za akt fornicationis pięć razy popełniony, i to wpolu przy prezencyj Senatu i Egzorcie taką rzecz strasznie ganiącej. Kanton Lucerny Miasta nad Lucerną jeziorem leżącego jest katolicki gdzie rezyduje Nuncjusz Papieski. Z tego Kantonu wychodzi Wojska 16 tysięcy. KANTONY albo POWIATY Szwajczarskie te są 1. Berna Miasto nad rzeką Aar. Drugi Kanton BASILEA vulgo Basel nad Renem rzeką, która srzodkiem Miasta płynąc, Wielką i Małą Basileą czyni: Obie Miasta łący Most
bitnego. Iednak Berny kanton, iest naypotężnieyszy, we 24 godzinach wyprowadzi Woyska 40 tysięcy, á wtrzech dniach 100 tysięcy. Bernowie wielkiey są modestyi choć Kalwini. Za cudzołostwo trzykroć popełnione smiercią karzą, a za akt fornicationis pięć rázy popełniony, y to wpolu przy prezencyi Senatu y Exorcie taką rzecz strasznie ganiącey. Kanton Lucerny Miasta nad Lucerną ieziorem leżącego iest katolicki gdzie rezyduie Nuncyusz Pápiezki. Z tego Kantonu wychodzi Woyska 16 tysięcy. KANTONY albo POWIATY Szwayczarskie te są 1. Berna Miasto nad rzeką Aar. Drugi Kanton BASILEA vulgo Basel nad Renem rzeką, ktora srzodkiem Miasta płynąc, Wielką y Małą Basileą czyni: Obie Miasta łączy Most
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 250
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
a za akt fornicationis pięć razy popełniony, i to wpolu przy prezencyj Senatu i Egzorcie taką rzecz strasznie ganiącej. Kanton Lucerny Miasta nad Lucerną jeziorem leżącego jest katolicki gdzie rezyduje Nuncjusz Papieski. Z tego Kantonu wychodzi Wojska 16 tysięcy. KANTONY albo POWIATY Szwajczarskie te są 1. Berna Miasto nad rzeką Aar. Drugi Kanton BASILEA vulgo Basel nad Renem rzeką, która srzodkiem Miasta płynąc, Wielką i Małą Basileą czyni: Obie Miasta łący Most przez Ren, drzewiany, długi na 240 kroków. Mocne mury, Wieże, fosy, koło Miasta, piękny Ratusz. Wielka Basilea ma 220 Ulic, 6. Placów, 46 Fontann, 10.
a za akt fornicationis pięć rázy popełniony, y to wpolu przy prezencyi Senatu y Exorcie taką rzecz strasznie ganiącey. Kanton Lucerny Miasta nad Lucerną ieziorem leżącego iest katolicki gdzie rezyduie Nuncyusz Pápiezki. Z tego Kantonu wychodzi Woyska 16 tysięcy. KANTONY albo POWIATY Szwayczarskie te są 1. Berna Miasto nad rzeką Aar. Drugi Kanton BASILEA vulgo Basel nad Renem rzeką, ktora srzodkiem Miasta płynąc, Wielką y Małą Basileą czyni: Obie Miasta łączy Most przez Ren, drzewiany, długi na 240 krokow. Mocne mury, Wieże, fossy, koło Miasta, piękny Ratusz. Wielka Basilea ma 220 Ulic, 6. Placow, 46 Fontan, 10.
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 250
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
koło Miasta, piękny Ratusz. Wielka Basilea ma 220 Ulic, 6. Placów, 46 Fontann, 10. Kościołów, 80 Klasztorów, Katedrę wspaniałą, gdzie leży Rudolfa Habspurskiego Cesarza Zona Anna, i Erasmus Rotterdamus. Tu Akademia sławna od Piusza III erygowana z Doktorami; w której uczą Pisma i języka Hebrajskiego. Trzeci Kanton Friburg nad Sanną rzeką. 4. Tigurum alias Zurygh przy jeziorze wielkim Tugurynie; tu białogłowy nikogo nie widzą, jeno krewnych. Tento kanton Sejm naznacza, daje audiencje, jest najpryncypalniejszy. 5. Solodurum Miasto obronne nad rzeką Aar. 6 Schwic nad rzeką Muta. 7. Sugh albo Tugium nad jeziorem Tug.
koło Miasta, piękny Ratusz. Wielka Basilea ma 220 Ulic, 6. Placow, 46 Fontan, 10. Kościołow, 80 Klasztorow, Katedrę wspaniałą, gdzie leży Rudolfa Habspurskiego Cesarza Zona Anna, y Erasmus Rotterdamus. Tu Akádemia sławna od Piusza III erygowana z Doktorami; w ktorey uczą Pisma y ięzyka Hebrayskiego. Trzeci Kanton Friburg nad Sanną rzeką. 4. Tigurum alias Zurigh przy ieziorze wielkim Tugurinie; tu białogłowy nikogo nie widzą, ieno krewnych. Tento kanton Seym naznacza, daie audiencye, iest naypryncypalnieyszy. 5. Solodurum Miasto obronne nad rzeką Aar. 6 Schwitz nad rzeką Muta. 7. Sugh albo Tugium nad ieziorem Tug.
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 250
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
ar. 6 Schwic nad rzeką Muta. 7. Sugh albo Tugium nad jeziorem Tug. 8. Underwal, którego stolica Stanz, alias Statio nad rzeką Melcha. 9. Ury. gdzie Geografia Goneralna i partykularna
stolica Altofium nad Russą rzeką blisko Lucerneńskiego jeziora. Ztego Kantonu origo do wybicia się spód Austriaków. 10 Kanton Szwajczarski GLARYS albo Glarona Miasto, między dziwnie wysokiemi górami nad rzeką Linta. 11. KANTON SCHAFHAUSEN alias Schafusium Miasto nad Renem nie wielkie, ale piękne, z czystemi ulicami, Ratuszem, Arsenałem, Biblioteką. 12, KANTON Apenzël Miasto nad rzeką Sitter wykłada się Abbatis Colla że wtym mieście Opaci Klasztoru Z. Galla mieszkiwali
ar. 6 Schwitz nad rzeką Muta. 7. Sugh albo Tugium nad ieziorem Tug. 8. Underwal, ktorego stolica Stanz, alias Statio nad rzeką Melcha. 9. Ury. gdzie Geografia Goneralna y partykularná
stolica Altoffium nad Russą rzeką blisko Lucerneńskiego ieziora. Ztego Kantonu origo do wybicia się zpod Austryakow. 10 Kanton Szwayczarski GLARIS albo Glarona Miasto, między dziwnie wysokiemi gorami nad rzeką Linta. 11. KANTON SCHAFHAUSEN alias Schaffusium Miasto nad Renem nie wielkie, ále piękne, z czystemi ulicami, Ratuszem, Arsenałem, Biblioteką. 12, KANTON Appenzël Miasto nad rzeką Sitter wykłada się Abbatis Colla że wtym mieście Opaci Klasztoru S. Galla mieszkiwali
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 251
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
