zamykają w sobie wiele Prowincyj i wielu dziedzicznych Panów. Zaczynając od zachodu od granic Włoskich 1. Prowincja jest Helwecja albo Szajcary. Przedtym podlegała Książętom Austriackim, z pod których mocy w roku 1308. się wybiła. Najpierwszy Gwilhelm Tell zbuntował kanton swój Schwic albo Szwajsz, skąd Szajcarami są nazwani, i zmówiwszy się z innemi Kantonami, Austriaków wypędzili, Wojsko ich zbiwszy, i samego Książęcia Alberta zabili. I tak 13. Kantonów złączywszy się Rzeczpospolitą uformowało. Kantony albo Powiaty Szwajcarskie są te: Berna, Basilea, Friburg, Tigurum, Soludurum, Szweic, Zugh, Underwald, Ury, Glarys, Schafhaufen, Apenzell, Lucerna. Do konfederatów prżystąpiło
zamykáią w sobie wiele Prowincyi y wielu dziedzicznych Panow. Záczynáiąc od zachodu od granic Włoskich 1. Prowincya iest Helwecya álbo Szaycary. Przedtym podlegałá Xiążętom Austryackim, z pod ktorych mocy w roku 1308. się wybiłá. Naypierwszy Gwilhelm Tell zbuntował kánton swoy Schwitz álbo Szwaysz, zkąd Szaycárámi są názwáni, y zmowiwszy się z innemi Kantonami, Austryakow wypędzili, Woysko ich zbiwszy, y sámego Xiążęciá Albertá zábili. I ták 13. Kantonow złączywszy się Rzeczpospolitą uformowało. Kántony álbo Powiáty Szwáycárskie są te: Berná, Básilea, Friburg, Tigurum, Soludurum, Szweitz, Zugh, Underwald, Uri, Gláris, Schafhaufen, Appenzell, Lucerná. Do konfederatow prżystąpiło
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F4v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
ż Francuzów dwakroć w sobie miała, zwała się olim: Montata. Jest tu Księstwo Hablajskie. gdzie konie wyśmienite; z tej racyj Rzymianie zwali ten kraj: Provincia equestris et Caballica. Tu GENEWA albo Genf Miasto i głowa Rzeczypospolitej Kalwińskiej nad jeziorem Geneweńskim, od samych kalwinów osiadłe, od Roku 1534. Złączona jest z Kantonami Szwajczarskiemi w Niemczech. Ma tylko wsi 4. do Miasta należące, ale bogate z handlów, z manufaktur, materyj bogatych z galonów, Koronek, zegarków. Tu jest wieża od Juliusza Cesarza erygowana. Genewata miała olim własnych Hrabiów, potym Książąt. Biskup Geneweński przeniósł swą Katedrę i Kapitułę do Annecy Miasta także Sabaudyiskiego,
ż Francuzow dwakroć w sobie miała, zwała się olim: Montata. Iest tu Xięstwo Hablayskie. gdzie konie wyśmienite; z tey racyi Rzymianie zwali ten kráy: Provincia equestris et Caballica. Tu GENEWA albo Genf Miasto y głowa Rzeczypospolitey Kalwinskiey nad ieziorem Geneweńskim, od samych kalwinow osiadłe, od Roku 1534. Złączona iest z Kantonami Szwayczarskiemi w Niemcżech. Ma tylko wsi 4. do Miasta należące, ale bogate z handlow, z manufaktur, materyi bogatych z galonow, Koronek, zegarkow. Tu iest wieża od Iuliusza Cesarza erygowana. Genewata miała olim własnych Hrabiow, potym Xiążąt. Biskup Geneweński przeniosł swą Katedrę y Kapitułę do Annecy Miasta także Sabaudyiskiego,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 217
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
kantony, jakoto Kanton Ury, z racyj, że Gubernator Gyślerus Alberta Austriaka czapkę na lasce kazał adorować. Czego że nie uczynił, namieniony Gwilelm Fell, kazał Gyślerus jabłko na głowie Syna własnego ustrzelić, co szczęśliwie choć uczynił, jednak inkarcerowany, przeciesz uszedłszy, swój Kanton Schwic zbuntował i skonfederował z Ury i Underwaldem Kantonami; w krótce z innemi się zniósłszy, Austriaków wypędzili Wojska, ich 20 tysięcy znieśli, Alberta Książęcia trupem położywszy. Wkrótce 13 Kantonów się zebrało, i 13. Respublicas ufundowali od siebie independentes, ale wraz Confederatas, z których Kantonów 6 jest Luterskich, to Kalwińskich; a 7 Katolickich. Wszystkie też Respublicae różne mają
kantony, iakoto Kanton Ury, z racyi, że Gubernator Gyslerus Alberta Austryaka czapkę na lásce kazał adorowáć. Czego że nie uczynił, namieniony Gwilelm Fell, kázał Gyslerus iabłko na głowie Syná własnego ustrzelić, co szczęśliwie choć uczynił, iednak inkarcerowany, przeciesż uszedłszy, swoy Kanton Schwitz zbuntował y skonfederował z Ury y Underwaldem Kantonami; w krotce z innemi się zniosłszy, Austryakow wypędzili Woyska, ich 20 tysięcy znieśli, Alberta Xiążęcia trupem położywszy. Wkrotce 13 Kantonow się zebrało, y 13. Respublicas ufundowali od siebie independentes, ale wraz Confederatas, z ktorych Kantonow 6 iest Luterskich, to Kalwinskich; á 7 Kátolickich. Wszystkie też Respublicae rożne maią
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 249
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Panu tamecznemu, że Gubernator imieniem Austriaków tam rządzący, do jabłka na głowie Syna swego,położonego strzylać z łuku kazał? zaczym ten Gwilhelm zbuntował Kanton jeden, aliàs Wieś z Francuskiego Schwic albo Szwajsz rzeczoną, skąd Szwajczarska Rzecz Pospolita zwać się poczęła, albo też Kanton znaczy Angulum według Tyryna.
Kanton albo Powiat z drugiemi Kantonami zniósł się i ligę sobie poprzysiągłszy, Austriaków Panów swoich wypędzili, Wojsko ich potym znieśli, Książęcia Alberta zabiwszy. Skonfederowało się Kantonów 13. i tak REMPUBLICAM HELVETICAM Liberam uformowali od lat 400 wiele dokazującą, to jest od Roku 1308. która sobie wymogła na Panach Europejskich, że przez pokoj Monasterieński Roku 1648. za
Panu tamecznemu, że Gubernator imieniem Austryakow tam rządzący, do iabłka ná głowie Syná swego,położonego strzylać z łuku kazał? záczym ten Gwilhelm zbuntował Kanton ieden, aliàs Wieś z Francuskiego Schwitz albo Szwaysz rzeczoną, zkąd Szwayczarska Rzecz Pospolita zwać się poczęła, albo też Kanton znáczy Angulum według Tyrina.
Kanton albo Powiat z drugiemi Kantonámi zniosł się y ligę sobie poprzysiągłszy, Austryakow Panow swoich wypędźili, Woysko ich potym znieśli, Xiążęcia Alberta zábiwszy. Skonfederowało się Kantonow 13. y ták REMPUBLICAM HELVETICAM Liberam uformowáli od lat 400 wiele dokazuiącą, to iest od Roku 1308. ktora sobie wymogła ná Panách Europeyskich, że przez pokoy Monasteryeński Roku 1648. zá
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 230
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
iż leżą jeden przy drugim/ tak iż się mogą we trzech godzinach obesłać wszystkie/ zowią się Pięć Kantonów) Friborg/ Solodur (te dwa odłączone są od tamtych piąci/ i samy od siebie) Heretyckie są Zurycht/ Berna/ Basilea/ Scafusa. Zmieszane/ Glarys/ i Apenzel. te dwa iż leżą miedzy Kantonami Katolickiemi i Heretyckiemi; przeto mają/ jako śrzednie rzeczy/ potrosze z przymiotów zbrzeżnych Kantonów. To jest prawda/ iż w Apenzel przedniejszy prawie wszyscy są Katolicy/ i więtsza część ludu. Napierwszy Kanton/ w którym herezja nogę postawiła/ był Zurycht/ za okazją pewnej różności/ którą mieli z Papieżem Juliuszem II.
iż leżą ieden przy drugim/ ták iż się mogą we trzech godźinách obesłáć wszystkie/ zowią się Pięć Kántonow) Friborg/ Solodur (te dwá odłączone są od támtych piąći/ y sámy od śiebie) Heretyckie są Zuricht/ Berná/ Básilea/ Scáffusá. Zmieszáne/ Glaris/ y Appenzel. te dwá iż leżą miedzy Kántonámi Kátholickiemi y Haeretyckiemi; przeto máią/ iáko śrzednie rzeczy/ potrosze z przymiotow zbrzeżnych Kántonow. To iest prawdá/ iż w Appenzel przednieyszy práwie wszyscy są Kátholicy/ y więtsza część ludu. Napierwszy Kanton/ w ktorym haeresia nogę postáwiłá/ był Zuricht/ zá occásią pewney rożnośći/ ktorą mieli z Papieżem Iuliuszem II.
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 18
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
Kraj każdy mający handel z sąsiedzkiemi Państwami, powinien Mennicę swą rozporządzić według Mennicy sąsiedzkiej. Z SZWAJCARYJ. Z Genewy d. 25. Listopada.
Odebraliśmy Sóboty przeszłej wiele listów od naszych współObywatelów mieszkających w Paryżu, którzy oznajmują, iż Dozorca rządów sprowadziwszy ich do siebie, kazał pisać do Genewy, że król ugodnie z Kantonami potwierdziwszy rozporządzenie uczynione od Deputatów Pełnomocnych, oznajmuje, iż gdyby Rzeczpospolita tegoż nie uczyniła, słusznie okaże gniew swój przeciw Geneweńczykom zostającym w jego Państwie, rozkazując im w krótkim czasie ustąpić i kasując z Rzecząpospolitą wszytkie Traktaty, Przywileje etc. Nowina ta bynamniej nie przeraziła umysłów tutejszych, i rzecz wątpliwości nie podlega, iż rada
Kray każdy maiący handel z sąśiedzkiemi Państwami, powinien Mennicę swą rozporządźić według Mennicy sąśiedzkiey. Z SZWAYCARYI. Z Genewy d. 25. Listopada.
Odebraliśmy Sóboty przeszłey wiele listów od naszych współObywatelów mieszkaiących w Paryżu, którzy oznaymuią, iż Dozorca rządów sprowadźiwszy ich do śiebie, kazał pisać do Genewy, że król ugodnie z Kantonami potwierdźiwszy rozporządzenie uczynione od Deputatów Pełnomocnych, oznaymuie, iż gdyby Rzeczpospolita tegoż nie uczyniła, słusznie okaże gniew swóy przećiw Geneweńczykom zostaiącym w iego Pańśtwie, rozkazuiąc im w krótkim czaśie ustąpić i kassuiąc z Rzecząpospolitą wszytkie Traktaty, Przywileie etc. Nowina ta bynamniey nie przeraźiła umysłów tuteyszych, i rzecz wątpliwośći nie podlega, iż rada
Skrót tekstu: GazWil_1767_1
Strona: 8
Tytuł:
Gazety Wileńskie
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1767
Data wydania (nie wcześniej niż):
1767
Data wydania (nie później niż):
1767
