który na przytomnego Boga pamięta.
Wiem ja dobrze iż umysł nie można trzymać w ustawicznym natężeniu, trzeba słabości człowieczej rzeżwiącego odpoczynku. Chciałbym więc ażeby ta pora wygodzona niedołężności naszej, obrócona była na uczciwe i przystojne zabawy. Nazwać uczciwemi ciężko, te których jedyny zaszczyt, iż nie są złemi. Niewiem jeżeli karty, osobliwie gdy się czas znaczny na nich trawi, godne są wchodzić w komput zabaw człowieka prawego. Skracają czas, i kto tylko ma do nich przywiązanie, temu godziny zbyt prędko płyną. Nie wspominam o grach bogatych i hazardowych, nie trzeba nawet probować, jako z wielu miar nie tylko w szczególnych posiedzeniach, ale
ktory na przytomnego Boga pamięta.
Wiem ia dobrze iż umysł nie można trzymać w ustawicznym natężeniu, trzeba słabości człowieczey rzeżwiącego odpoczynku. Chciałbym więc ażeby ta pora wygodzona niedołężności naszey, obrocona była na uczciwe y przystoyne zabawy. Nazwać uczciwemi ciężko, te ktorych iedyny zaszczyt, iż nie są złemi. Niewiem ieżeli karty, osobliwie gdy się czas znaczny na nich trawi, godne są wchodzić w komput zabaw człowieka prawego. Skracaią czas, y kto tylko ma do nich przywiązanie, temu godziny zbyt prętko płyną. Nie wspominam o grach bogatych y hazardowych, nie trzeba nawet probować, iako z wielu miar nie tylko w szczegulnych posiedzeniach, ale
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 73
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
się coś zdał, czego nie umie, pogani. Tak, coś ją w ciszy miała, utracisz powagę I pójdziesz za sukienkę korzeniu na wagę Albo cię, ważąc konfekt, podścielę na szali Aptekarz i Szot tobą tabakę podpali,
Albo kiedy krystera czyści brzuch zawarty, Coraz, co krok do stolca, jednej zbędziesz karty. Ale ty przecie prosisz łaskawej odprawy, Tak ci się moje przykrzą kreski i poprawy, I co go doznać możesz, nie poważasz sromu; Idź tedy — ale lepiej było siedzieć w domu. O SOBIE
Nie tyle Puszcza Niepołomska zwierza, Nie tyle ordy janczarskie żołnierza, Nie tyle pszczółek ukraińskie ule, Nie tyle włoskich
się coś zdał, czego nie umie, pogani. Tak, coś ją w ciszy miała, utracisz powagę I pójdziesz za sukienkę korzeniu na wagę Albo cię, ważąc konfekt, podścielę na szali Aptekarz i Szot tobą tabakę podpali,
Albo kiedy krystera czyści brzuch zawarty, Coraz, co krok do stolca, jednej zbędziesz karty. Ale ty przecie prosisz łaskawej odprawy, Tak ci się moje przykrzą kreski i poprawy, I co go doznać możesz, nie poważasz sromu; Idź tedy — ale lepiej było siedzieć w domu. O SOBIE
Nie tyle Puszcza Niepołomska zwierza, Nie tyle ordy janczarskie żołnierza, Nie tyle pszczółek ukraińskie ule, Nie tyle włoskich
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 7
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
, w któryby oko umierzyło tak od B, jako i od M. 5.mb, brać na karcie słuszną; choćby po 2. abo po 3. Ábo po 5. abo na koniec i po 10. cząstek brać potrzeba za jednę, na Skali. 6.Jeżeliby bn, spadła z karty przed przecięciem linii mn, zdjąwszy kartę z tablice, podłoż drugą, i na niej dopełnij tak linii mn, jako i bn. Póki się spolnie nie przetną: a tak będziesz wiedział wiele mn, ma cząstek: i MN łokci. Drugi Sposób. Wymierzenia Odległości poziomej niedostępnej przez Tablice Mierniczą, dla tych co
, w ktoryby oko vmierzyło ták od B, iáko y od M. 5.mb, bráć ná kárćie słuszną; choćby po 2. ábo po 3. Ábo po 5. ábo ná koniec y po 10. cząstek bráć potrzebá zá iednę, ná Skáli. 6.Jeżeliby bn, spadłá z kárty przed przećięćiem linii mn, zdiąwszy kártę z tablice, podłoż drugą, y ná niey dopełniy tak linii mn, iáko y bn. Poki się spolnie nie przetną: á ták będźiesz wiedźiał wiele mn, ma cząstek: y MN łokći. Drugi Sposob. Wymierzenia Odległośći poźiomney niedostępney przez Tablice Mierniczą, dla tych co
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 16
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nie dojźrzysz Tarcze stojącej na ziemi w punkcie O. Dojźrzawszy zaś tarcze O, i przez to jej obaczenie z punktu Q, ustawiwszy linią QO, na karcie (nad linią QO, pomyślną na ziemi) tak jakoś ją zrysował na tejże karcie zmiejsca O przeciwko Q. Nie ruchając Tablice Mierniczej, ani karty przylepionej, aby się QO, nie skręciła. Zabawa VI. Rozdział II.
Upatrz przez linią celową przystawioną do Q, termin N, i podle niej zrysuj na karcie linią QN, która przetnie linią ON w punkcie N. Zdejmij kartę NMOQ z Tablice, i przeciągnąwszy linią od M do N; obejmij linią NM
nie doyżrzysz Tarcze stoiącey ná żięmi w punkćie O. Doyżrzawszy záś tarcze O, y przez to iey obaczenie z punktu Q, vstáwiwszy liniią QO, ná kárćie (nád liniią QO, pomyślną ná żiemi) ták iákoś ią zrysował ná teyże kárćie zmieyscá O przećiwko Q. Nie rucháiąc Tablice Mierniczey, áni karty przylepioney, áby się QO, nie skręćiłá. Zábáwá VI. Rozdźiał II.
Vpátrz przez liniią celową przystáwioną do Q, termin N, y podle niey zrysuy ná kárćie liniią QN, ktora przetnie liniią ON w punkćie N. Zdeymiy kártę NMOQ z Tablice, y przećiągnąwszy liniią od M do N; obeymiy liniią NM
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
drugą stacją N, i odlepiwszy kartę od niej, przestaw z boku skali na linią Mb tyle części, wiele odliczył łokci między stacjami M, N. (niech będą mN.) 5. Zatknij kartę punktem N, na Igiełkę tablicę średnią, i przylep na Tablicę jakoż kolwiek woskiem. 6. Ustaw linią cM karty, do perpendykułu, i przez linią z celami przyłożoną do N, upatrz wysokość E: a oraz przeciągnij linią Nie, na karcie podle linii z celami przecinającą pierwszą me, na e. 7. Z punktu e, spuść krzyżową et samej mt. A gdy mt przemierzysz na boku skali, będziesz miał wiadomą w
drugą stácyą N, y odlepiwszy kártę od niey, przestaw z boku skáli ná liniią Mb tyle częśći, wiele odliczył łokći między stácyámi M, N. (niech będą mN.) 5. Zátkniy kártę punktem N, ná Igiełkę tablicę srzednią, y przylep ná Tablicę iákoż kolwiek woskiem. 6. Vstaw liniią cM kárty, do perpendykułu, y przez liniią z celámi przyłożoną do N, vpátrz wysokość E: á oraz przećiągniy liniią Ne, ná kárćie podle linii z celámi przećináiącą pierwszą me, ná e. 7. Z punktu e, spuść krzyżową et sámey mt. A gdy mt przemierzysz ná boku skáli, będżiesz miał wiádomą w
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 26
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
na skalę, dowiesz się że tyle ma łokci Odległość DC, ile ma cząstek linia na karcie HZ. Czwarty sposób przytrudniejszy znajdziesz w Zabawie 10 w Nauce 24 o prowadzeniu linii równoodległej. Nauka XXVIII. Ułatwienie Nauk 14. 15. 20. 22. i 24. tej Zabawy. ZE się komu uprzykrzyć może przestawianie karty drugim punktem, na Igiełkę w centrum Tablice Mierniczej wbitą, na wtórej stacyj w Nauce 14. A w inszych: 15. 20. 22. i 24. może być trudność wprowadzeniu linij nieznacznych po Tablicy, abo w przylepianiu woskiem, karty z liniami przecinającymi się na krzyż. Tedy aby sobie Geometra tę trudność ułatwił
ná skálę, dowiesz się że tyle ma łokći Odległość DC, ile ma cząstek linia ná kárćie HZ. Czwarty sposob przytrudnieyszy znaydżiesz w Zábáwie 10 w Náuce 24 o prowadzęniu linii rownoodległey. NAVKA XXVIII. Vłátwienie Náuk 14. 15. 20. 22. y 24. tey Zábáwy. ZE się komu vprzykrzyć może przestáwiánie kárty drugim punktem, ná Igiełkę w centrum Tablice Mierniczey wbitą, ná wtorey stácyi w Nauce 14. A w inszych: 15. 20. 22. y 24. może bydź trudność wproẃádzeniu liniy nieznácznych po Tablicy, ábo w przylepiániu woskiem, kárty z liniiámi przećináiącymi się ná krzyż. Tedy aby sobie Geometrá tę trudność vłátẃił
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
liniami przecinającymi się na krzyż. Tedy aby sobie Geometra tę trudność ułatwił. Niech na Tablicy Mierniczej przyda linią BMD, krzyżową samej KMN; i niech wygotuje Węgielnicę płaską W, której pomocą, potrafi by naprostszy, wymierzać wszelkie Wysokości przystępne u spodu, i Odległości niedostępne: bez skale podziałów, bez cyrkla, bez przylepiania karty na Tablicy Mierniczej, bez rysowania linij jakich na niej, i bez umiejętności Arytmetyki; byle umiał do sta zliczyć. Wygotowanie Węgielnice Płaskiej. WEźmi W, czwartą część arkusza papieru (mniejszą większą według wielkości czwartej części Tablice Mierniczej,) abo tyląż blaszkę mosiężną cienką: i wszytkie jej boki mn, nu, u
liniiámi przećináiącymi się ná krzyż. Tedy aby sobie Geometrá tę trudność vłátẃił. Niech ná Tablicy Mierniczey przyda liniią BMD, krzyżową sámey KMN; y niech wygotuie Węgielnicę płáską W, ktorey pomocą, potráfi by naprostszy, wymierzáć wszelkie Wysokośći przystępne v spodu, y Odległosći niedostępne: bez skále podżiałow, bez cyrklá, bez przylepiánia kárty ná Tablicy Mierniczey, bez rysowánia liniy iákich ná niey, y bez vmieiętnośći Arythmetyki; byle vmiał do stá zliczyć. Wygotowánie Węgielnice Płáskiey. WEźmi W, czwartą część árkuszá pápieru (mnieyszą większą według wielkośći czwartey częśći Tablice Mierniczey,) ábo tyląż blászkę mośiężną ćienką: y wszytkie iey boki mn, nu, u
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Celami, i upatrzywszy przez jej cele terminy niedostępne N, i D, zosobna; nanotuj liczbę części n, i d, odcięte zramienia bn Węgielnice Lbd. A gdy wyjmiesz mniejszą bn, zwiększej b, d; zostanie nd, liczba łokci odległości niedostępnej ND. Dla triangułów równokątnych End, END. Figura Karty 30. o Wymierzaniu Wysokości. Rozdział III. O Wymierzaniu Wysokości Dostępnych i Niedostępnych.
WYsokość nazywam, Długość każdej rzeczy od ziemie do wierzchu, jaką w Figurze następującej jest CD. Nauka XXXVI. Przestrogi do wymierzania Wysokości potrzebne. Geometrowie (wyjąwszy W. Księdza Tacqueta,) nie dokładając Przestróg potrzebnych w wymierzaniu Wysokości,
Celámi, y vpátrzywszy przez iey cele terminy niedostępne N, y D, zosobná; nánotuy liczbę częśći n, y d, odćięte zrámięnia bn Węgielnicé Lbd. A gdy wyymiesz mnieyszą bn, zwiększey b, d; zostánie nd, liczbá łokći odległosći niedostępney ND. Dla tryángułow rownokątnych End, END. Figurá Karty 30. o Wymierzániu Wysokośći. ROZDZIAL III. O Wymierzániu Wysokośći Dostępnych y Niedostępnych.
WYsokość náżywam, Długość káżdey rzeczy od źięmie do wierzchu, iáką w Figurze nástępuiącey iest CD. NAVKA XXXVI. Przestrogi do wymierzánia Wysokośći potrzebne. Geometrowie (wyiąwszy W. Xiędzá Tácquetá,) nie dokładáiąc Przestrog potrzebnych w wymierzániu Wysokośći,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 34
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
pomocą Węgielnice płaskiej: (jaka jest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy karcie 9. tej Części 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrkla i skale i skale podziałów, wydzielonych na linii z Celami. Do pierwszego sposobu: to jest z pomocą Węgielnice, nie potrzeba ani inszej karty na Tablicy, ani cyrkla, ani skale podziałów, na linii z celami, ani wyrachowania czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. Tak iż od naprostszych ludzi praktykować się może z wielkim ich podziwieniem. Jakoś czytał w Naukach 29. 31. 32. 33. 34. 36. i 37. Wtóry sposób
pomocą Węgielnice płáskiey: (iáka iest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy kárćie 9. tey Częśći 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrklá y skále y skále podźiałow, wydźielonych ná linii z Celámi. Do pierwszego sposobu: to iest z pomocą Węgielnice, nie potrzebá áni inszey karty ná Tablicy, áni cyrkla, áni skále podźiałow, ná linii z celámi, áni wyráchowánia czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. Tak iż od naprostszych ludźi práktykowáć się może z wielkim ich podźiwięniem. Iákoś czytał w Náukách 29. 31. 32. 33. 34. 36. y 37. Wtory sposob
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
postawi Pachołka trzymającego Tablicę, abo Tarczą: jakie w figurze następującej są B, C. D. E, F, G, H. Patrzenie odwrotne od stacyj: jest gdy Geometra ze wtórej stacyj (C,) patrzy na pierwszą stacją (B.) po jednejże linii (IK.) Ustawienie Tablice abo karty, patrzeniem odwrotnym: jest, kiedy ze wtórej stacyj obaczysz pierwszą stacją przez linią z Celami przystawioną do zrysowanej linii na Tablicy w pierwszej stacyj, podle linii z Celami, patrząc przez cele, na wtórą stacją. Zebranie Krociusińkie,
Naprzykład: w figurze ustawiona jest Tablica na wtórej stacyj C, odwrotnym patrzeniem: kiedy
postáwi Páchołká trzymáiącego Tablicę, ábo Tarczą: iákie w figurze nástępuiącey są B, C. D. E, F, G, H. Pátrzenie odẃrotne od stácyi: iest gdy Geometrá ze wtorey stácyi (C,) pátrzy ná pierwszą stácyą (B.) po iedneyże linii (IK.) Vstáwienie Tablice ábo kárty, pátrzeniem odwrotnym: iest, kiedy ze wtorey stácyi obaczysz pierwszą stácyą przez liniią z Celámi przystáwioną do zrysowáney linii ná Tablicy w pierwszey stácyi, podle linii z Celámi, pátrząc przez cele, ná wtorą stácyą. Zebránie Kroćiuśińkie,
Náprzykład: w figurze vstáwiona iest Tablicá ná wtorey stácyi C, odwrotnym pátrzeniem: kiedy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 58
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
