em.
Żołądek: Wątrobę. Ślezionę: Oziębłym i zamulonym/ jest osobliwym ratunkiem/ pijąc go. Drżeniu.
Drżeniu i kołataniu serca/ dobre. Opuchłem.
Opuchłym jest lekarstwem/ moczem wodę zaskronią z nich wywodząc. (Tab) Żółtaczce.
Żółtą chorobę spądza. Flegmę i kolerę wywodzi.
Wilgotności Flegmiste i koleryczne moczem wywodzi. Mózg i głowę rozgrzewa.
Głowę i Mózg zaziębiony rozgrzewa. Szkodzi. Szkodzi. Paniom brzemiennym.
Tak sam Kopytnik/ jako jego Olejek i Wodka/ Paniom brzemiennym szkodzi/ bo swym używaniem płód z żywota wyciąga. Womity pobudza.
Womity czyni/ jako się wyżej powiedziało. Rozsądek.
Nakażone to o Kopytniku
em.
Zołądek: Wątrobę. Sleźionę: Oźiębłym y zámulonym/ iest osobliwym rátunkiem/ pijąc go. Drżeniu.
Drżeniu y kołátániu sercá/ dobre. Opuchłem.
Opuchłym iest lekárstwem/ moczem wodę zaskronią z nich wywodząc. (Tab) Zołtacce.
Zołtą chorobę spądza. Flágmę y kolerę wywodźi.
Wilgotnośći Flegmiste y kolerycżne moczem wywodźi. Mozg y głowę rozgrzewa.
Głowę y Mózg záźiębiony rozgrzewa. Szkodźi. Szkodźi. Pániom brzemiennym.
Ták sam Kopytnik/ iako iego Oleiek y Wodká/ Pániom brzemiennym szkodźi/ bo swym vżywániem płod z żywotá wyćiąga. Womity pobudza.
Womity czyni/ iáko sie wyszey powiedźiáło. Rozsądek.
Nákáżone to o Kopytniku
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 46
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
nać jego na czoło przykładana. Toż korzeń jego w ręku trzymany czyni. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Toku zbytniemu. Kancer.
Kancer wrzód goi. Fistule.
Fistuły i wrzody. Ranom i sadzelom.
Rany wszelakie i sadzele Sokiem tego ziela zakrapiając/ a samo ziele zwierzchu plastrując leczy. Womitom.
Womity koleryczne zawściąga. Biegunce.
Biegunki wszelakie zastanawia. Krwi z ran ciekącej.
Tok krwie zbytni z ran zawściąga/ zasypując je prochem z korzenia jego. Upław czerw.
Upławy czerwone i Złotym żyłkom.
Złote żyłko/ zbytnie płynące zawiera/ po pas kąpiel sobie czyniąc/ z obyga tego ziela. W maść wchód.
Wchodzi
nać iego ná czoło przykłádána. Toż korzeń iego w ręku trzymány czyni. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Toku zbytniemu. Káncer.
Káncer wrzod goi. Fistule.
Fistuły y wrzody. Ránom y sadzelom.
Rány wszelákie y sadzele Sokiem tego źiela zákrapiáiąc/ á sámo źiele zwierzchu plastruiąc leczy. Womitom.
Womity koleryczne záwśćiąga. Biegunce.
Biegunki wszelákie zástánawia. Krwi z ran ćiekącey.
Tok krwie zbytni z ran záwśćiąga/ zásypuiąc ie prochem z korzenia iego. Vpław czerw.
Vpłáwy czerwone y Złotym żjłkom.
Złote żyłko/ zbytnie płynące záwiera/ po pás kąpiel sobie czyniąc/ z obygá tego źiela. W máść wchod.
Wchodźi
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 84
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
przerzeczonych na nie spadających flusów. Ropą plującym.
Ropą zagniłą plującym. Pleurze.
Pleurze i kłóciu zbytniemu w bokach. Moczu.
Moczu zatrzymanemu/ albo z ciężkością odchodzącemu jest ratunkiem. Kolice.
Kolikę/ i gryzienie w kiszkach uskramia/ w winie go warząc a pijąc. Odmiataniu żołądka.
Womity i odmiatania gorące/ albo koleryczne z żołądka uspokaja. Mdłości serca.
Twierdzą/ że i mdłe serce posila. czasu morowego powietrza
Octem w którymby korzeń tego ziela moknął/ czasu powietrza morowego/ skronie/ pod nosem/ pod pachami/ słabizny/ i członki wstydliwe nacierać dobrze: albowiem odraża morowe powietrze/ i od zarazy człowieka zachowuje. Kolice.
przerzeczonych ná nie spadáiących flusow. Ropą pluiącym.
Ropą zágniłą pluiącym. Pleurze.
Pleurze y kłoćiu zbytniemu w bokách. Moczu.
Moczu zátrzymánemu/ álbo z ćiężkośćią odchodzącemu iest rátunkiem. Kolice.
Kolikę/ y gryźienie w kiszkách vskramia/ w winie go wárząc á piiąc. Odmiátániu żołądká.
Womity y odmiátánia gorące/ álbo koleryczne z żołądká vspokaia. Mdłośći sercá.
Twierdzą/ że y mdłe serce pośila. czásu morowego powietrza
Octem w ktorymby korzeń tego źiela moknął/ czásu powietrza morowego/ skronie/ pod nosem/ pod pachámi/ słábizny/ y członki wstydliwe náćieráć dobrze: álbowiem odraża morowe powietrze/ y od zarázy człowieká záchowuie. Kolice.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
czasów ciepło używane. Glistom.
Glisty i czerw wszelaki ze wnętrzności wypędza proch tego korzenia/ po kwincie go na raz z winem/ albo z wodką tegoż ziela naczczo pijąc. Albo toż korzenie w winie abo w wodzie warzyć/ a ciepło naczczo i na noc po dobrym trunku dawać pić. Krtuszenie i womity Koleryczne zawściąga/ a ile dla ludzi ubogich/ którzy nie mają do Apteki na lekarstwo/ wziąć prochu Kurzego ziela i z korzeniem/ ile się zda i podoba/ zaczyń go białkiem świeżego jaja/ i upiecz na dnie ogniska gorącego/ a chowaj do potrzeby. Tego na raz biorąc co złoty czerwony zaważy/ utrzeć/ a
czásow ćiepło vżywáne. Glistom.
Glisty y czerw wszeláki ze wnętrznośći wypądza proch tego korzenia/ po kwinćie go ná raz z winem/ álbo z wodką tegoż źiela náczczo piiąc. Albo toż korzenie w winie ábo w wodźie wárzyć/ á ćiepło náczczo y ná noc po dobrym trunku dáwáć pić. Krtuszenie y womity Koleryczne záwśćiąga/ á ile dla ludźi vbogich/ ktorzy nie máią do Apteki ná lekárstwo/ wźiąć prochu Kurzego źiela y z korzeniem/ ile się zda y podoba/ záczyń go białkiem świeżego iáiá/ y vpiecz ná dnie ogniská gorącego/ á choway do potrzeby. Tego ná raz biorąc co złoty czerwony záważy/ vtrzeć/ á
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 312
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
) Bolączkom nabrzmiałym
Bolączkom nabrzmiałym z przymiotem ognistym/ tymże sposobem tłuczony i przykładany bywa ratunkiem. (Ciz.) Liszajom gorącym
Liszaje z Kolerycznej materii leczy/ przerzeczonym sposobem plastrowany. (Gal.) Nasienie Sporyszowe purguje.
Nasienie w obfitości używane/ żywot odmiękcza i purguje. (Plin.) Spadkom kolery.
Spadki Koleryczne zawściaga i hamuje. Męchyrzowi bolejącemu.
W Męchyrzu boleści układa toż liście tłuczone/ i na próg łona przywijane. Toż czyni sokiem jego nacierając. Boleniu oczu.
Oczom bolącym z kolerycznego i gorącego flusu/ abo z zbytniego zapalenia krwie leczy. (Tenże) Jad z ciała wywodzi.
Jad z ciała wywodzi/
) Bolączkom nábrzmiáłym
Bolączkom nábrzmiáłym z przymiotem ognistym/ tymże sposobem tłuczony y przykłádány bywa rátunkiem. (Ciz.) Liszáiom gorącym
Liszáie z Koleryczney máteryey leczy/ przerzeczonym sposobem plastrowány. (Gal.) Naśienie Sporyszowe purguie.
Nasienie w obfitośći vżywáne/ żywot odmiękcza y purguie. (Plin.) Spadkom kolery.
Spadki Koleryczne záwśćiaga y hámuie. Męchyrzowi boleiącemu.
W Męchyrzu boleśći vkłáda toż liśćie tłuczone/ y ná prog łoná przywiiáne. Toż czyni sokiem iego nácieráiąc. Boleniu oczu.
Oczom bolącym z kolerycznego y gorącego flusu/ ábo z zbytniego zápalenia krwie leczy. (Tenże) Iád z ćiáłá wywodźi.
Iad z ciáłá wywodźi/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 323
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
