i suchych Ekshalacyj/ a że według Medyków/ gorącość zbyteczna i suchość z gruntu jest przeciwna Naturze Ludzkiej/ i humido radicali (quo omnibus Medicis consentientibus extincto, moritur homo et omne animal) które Kometa wysusza: Następują tedy za tym śmiertelności/ zwłaszcza ludzi starych abo słabej Kompleksji. Przyczyna druga/ złośliwi Planetowie wyciągają Ekshalacje Komety/ one prędko korumpują/ przez ich się zapalenie/ skąd zarażają powietrze/ ludzie zaś zarażeni złym powietrzem/ umierać muszą. Do tego/ że słośliwe Gwiazdy/ najprędzej z najlepszych rzeczy wyciągają Wapory/ z których się rodzi Kometa. Zaczym spaleniem zepsowane/ wielce są szkodliwe. Optimi enim corruptio pessima, vt patet in homine
y suchych Exhálácyi/ á że według Medykow/ gorącość zbyteczna y suchość z gruntu iest przećiwna Náturze Ludzkiey/ y humido radicali (quo omnibus Medicis consentientibus extincto, moritur homo et omne animal) ktore Kometá wysusza: Nástępuią tedy zá tym śmiertelnośći/ zwłaszczá ludźi stárych ábo słábey Komplexyey. Przyczyná druga/ złośliwi Plánetowie wyćiągáią Exhalacye Komety/ one prędko korumpuią/ przez ich się zápalenie/ zkąd zaráżaią powietrze/ ludźie záś zaráżeni złym powietrzem/ vmieráć muszą. Do tego/ że słośliwe Gwiazdy/ nayprędzey z naylepszych rzeczy wyćiągáią Wapory/ z ktorych się rodźi Kometá. Záczym spaleniem zepsowáne/ wielce są szkodliwe. Optimi enim corruptio pessima, vt patet in homine
Skrót tekstu: CiekAbryz
Strona: Av
Tytuł:
Abryz komety z astronomicznej i astrologicznej uwagi
Autor:
Kasper Ciekanowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astrologia, astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
.
1526
339. Ukazała się 23 Sierpnia, zniknęła siódmego Września.
1527 20 Października zorza północa miana od wielu za kometę.
Szarańcza wiatrem z Turek wiejącym do Europy zaniesiona.
1528
340. 18 Stycznia widziana w rybach.
1528 32 lato piącią letnie z głodem i morowym powietrzem złączone.
1529
341
342
343
344
Cztery komety.
Rok dżdżysty, głód, powietrze w Anglii.
18 Stycznia zorza północa.
8 Października powodź znaczna w Rzymie: woda podniosła się więcej niż na stop trzydzieści nad pole nazwane Campus Slore.
31 Października wielka część Holandyj, Zelandyj, i Slandryj morze zalało.
1530
345, 6 Sierpnia widziana aż do 3 Września.
.
1526
339. Ukazała się 23 Sierpnia, zniknęła siodmego Września.
1527 20 Października zorza pułnocna miana od wielu za kometę.
Szarańcza wiatrem z Turek wieiącym do Europy zaniesiona.
1528
340. 18 Stycznia widziana w rybach.
1528 32 lato piącią letnie z głodem y morowym powietrzem złączone.
1529
341
342
343
344
Cztery komety.
Rok dżdżysty, głód, powietrze w Anglii.
18 Stycznia zorza pułnocna.
8 Października powodź znaczna w Rzymie: woda podniosła się więcey niż na stop trzydzieści nad pole nazwane Campus Slorae.
31 Października wielka część Hollandyi, Zelandyi, y Slandryi morze zalało.
1530
345, 6 Sierpnia widziana aż do 3 Września.
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 76
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
: morze od brzegów odstąpiło na 200 kroków.
W Kantonie Glarys góra jedna upadła nie bez szkody.
1595 na górach Alpes niedaleko góry Z. Bernarda, góra jedna zmarzła rozerwała się, i zawaliwszy łoże rzek bliższych powodź sprawiła.
1596
382. w Lipcu nastąpiła susza, i trzęsienie ziemi w Azyj; Bonsiliusz kładzie dwie komety na ten rok.
26 Kwietnia zorza północa.
22 Lipca w japonii deszcz popiołu, potym piasku czerwonego, nakoniec materyj podobnych do włosów, zaraz ponim nastąpiło trzęsienie ziemi, które obaliło wiele kościołów i pałaców, zburzyło, i zatopiło miasta Ochinosama, Samaoqui, Ecuro, Singo, i Caścicanaro. Morze niezmiernie wzdęło
: morze od brzegow odstąpiło na 200 krokow.
W Kantonie Glaris góra iedna upadła nie bez szkody.
1595 na górach Alpes niedaleko góry S. Bernarda, góra iedna zmarzła rozerwała się, y zawaliwszy łoże rzek bliższych powodź sprawiła.
1596
382. w Lipcu nastąpiła susza, y trzęsienie ziemi w Azyi; Bonsiliusz kładzie dwie komety na ten rok.
26 Kwietnia zorza pułnocna.
22 Lipca w japonii deszcz popiołu, potym piasku czerwonego, nakoniec materyi podobnych do włosow, zaraz ponim nastąpiło trzęsienie ziemi, które obaliło wiele kościołow y pałacow, zburzyło, y zatopiło miasta Ochinosama, Samaoqui, Ecuro, Singo, y Cascicanaro. Morze niezmiernie wzdęło
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 94
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Ely w niebezpieczeństwie była zalania morskiego.
12 i 15 Lutego w Burgonij, a 19 Marca w w Lizbonie burza w Maju wyspa Pondoil i dwie bliższe na odnodze Zeiton przy Negroponcie na Archipelagu znagła w morzu pogrążone.
Około 10 Października burza gwałtowna w Anglij, a około 15 w Genewie.
1759
437
438
439
Trzy Komety.
20 Stycznia w Liwornie trzęsienie ziemi straszliwsze niż nieszkodliwe w Lutym gwałtowne w Berbiches w Indiach zachodnich w Surynam, i w innych częściach Ameryki południowej, nieszkodliwe jednak. 18 Marca gwałtowne w Pistoje. 18 Kwietnia tamże.
20 i 26 Maja w Neapolum, w Mediolanie, i w innych miastach Włoskich, tak gwałtowne w
Ely w niebespieczeństwie była zalania morskiego.
12 y 15 Lutego w Burgoniy, á 19 Marca w w Lizbonie burza w Maiu wyspa Pondoil y dwie bliższe na odnodze Zeiton przy Negroponcie na Archipelagu znagła w morzu pogrążone.
Około 10 Października burza gwałtowna w Angliy, á około 15 w Genewie.
1759
437
438
439
Trzy Komety.
20 Stycznia w Liwornie trzęsienie ziemi straszliwsze niż nieszkodliwe w Lutym gwałtowne w Berbiches w Indyach zachodnich w Surinam, y w innych częściach Ameryki południowey, nieszkodliwe iednak. 18 Marca gwałtowne w Pistoie. 18 Kwietnia tamże.
20 y 26 Maia w Neapolum, w Mediolanie, y w innych miastach Włoskich, tak gwałtowne w
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 218
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
stołów pańskich, nabywać mogli. A cóż powiedzieć się może o anielskiej fraucymerów ozdobie, w których para ócz pani i przełożonej, jako obadwa luminarze, przez dozór i pozór przykładu ustawicznie czuwały i świciły, tak dalece, że kąt nie miał cienia, ustronie po ciemku, ogród faworu, noc mroku i niebezpiecznej na uczciwe komety, którą plagą nazywają zwyczajnie. Zawsze cnota i czynienie oku, oko temu obojgu przytomne bywały.
Jacek: O szczęśliwości czasów! Czemużeś dzieciom naszym ustąpiła? Z których tylko póty pociechy kawałek mamy, póki aplikacji nie mają.
Wincenty: Tak jest, a nie inaczej. Dać syna albo córkę tymi czasy do dworu
stołów pańskich, nabywać mogli. A cóż powiedzieć się może o anielskiej fraucymerów ozdobie, w których para ócz pani i przełożonej, jako obadwa luminarze, przez dozór i pozór przykładu ustawicznie czuwały i świciły, tak dalece, że kąt nie miał cienia, ustronie po ciemku, ogród faworu, noc mroku i niebezpiecznej na uczciwe komety, którą plagą nazywają zwyczajnie. Zawsze cnota i czynienie oku, oko temu obojgu przytomne bywały.
Jacek: O szczęśliwości czasów! Czemużeś dzieciom naszym ustąpiła? Z których tylko póty pociechy kawałek mamy, póki aplikacyi nie mają.
Wincenty: Tak jest, a nie inaczej. Dać syna albo córkę tymi czasy do dworu
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 277
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
powietrze wyciągającej.
Podobneż zdanie było Stoików, Seneka L: VII. c. 20. lubo niektórzy z nich Laertius L VII. In Zenone twierdzili, iż kometa nic innego nie jest tylko część powietrza wyniesiona na miejsce ognia nadpowietrznego, albo obłok nad powietrze wyniesiony, i światłem niebieskim oświeconyNiedziw zaś iż ci Filozofowie komety mieli za ognie napowietrzne, a zatym, że ich obrotów nieobserwowali, bo sądziłi, iż Nieba są twarde, i niby z miedzi polerowanej, alba kryształu lane, do których gwiazdy jako świetne gozdzie lub kamyki przybite z niemi się obracały, a po niebie tam i ówdzie przebiegać się, w górę i na dół
powietrze wyciągaiącey.
Podobneż zdanie było Stoików, Seneca L: VII. c. 20. lubo niektórzy z nich Laertius L VII. In Zenone twierdzili, iż kometa nic innego nie iest tylko część powietrza wyniesiona na mieysce ognia nadpowietrznego, albo obłok nad powietrze wyniesiony, y światłem niebieskim oświeconyNiedziw zaś iż ci Filozofowie komety mieli za ognie napowietrzne, a zatym, że ich obrotów nieobserwowali, bo sądziłi, iż Nieba są twarde, y niby z miedzi polerowaney, alba kryształu lane, do których gwiazdy iako świetne gozdzie lub kamyki przybite z niemi się obracały, a po niebie tam y ówdzie przebiegać się, w górę y na dół
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 8
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
niebo, bez wątpienia większąby ich liczbę upatrzono. Często też jednegoż czasu wiele razem widziano komet. X. Ricciolus Jezuita przywodzi sześć tego przykładów, to jest R. 729, 761, 1214, 1337, 1529 i 1618 według zaś IP. Strujck R. 1748. widziano jednej nocy trzy różne od siebie komety. Są Astronomowie, którzy chcą dowieść, iż niema więcej komet na naszym niebia albo około słońca naszego obracających się nad 170: ale zdanie ich na niepewnych obserwacjach i rachunkach omylnych funduje się, Lecz ze wszystkich komet, które się ukazywały żadnej nie znajdujemy, którejby droga według reguł Astronomicznych była przed rokiem 1264 opisana
niebo, bez wątpienia większąby ich liczbę upatrzono. Często też iednegoż czasu wiele razem widziano komet. X. Ricciolus Jezuita przywodzi sześć tego przykładów, to iest R. 729, 761, 1214, 1337, 1529 y 1618 według zaś JP. Struyck R. 1748. widziano iedney nocy trzy rożne od siebie komety. Są Astronomowie, ktorzy chcą dowieść, iż niema więcey komet na naszym niebia albo około słońca naszego obracaiących się nad 170: ale zdanie ich na niepewnych obserwacyach y rachunkach omylnych funduie się, Lecz ze wszystkich komet, które się ukazywały żadney nie znayduiemy, któreyby droga według reguł Astronomicznych była przed rokiem 1264 opisana
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 12
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
trochę przed Achaiską wojną (to test przed Chrystusem Panem R. 152.) kometa ukazała się równa wielkością słońcu, roku zaś 1556 równała się wielkością połowicy Księżyca. Hevel. Cometogr p. 347. etc p. 329. Seneka L. 7 c. qucest: nat: 7. Heveliusz widział przez perspektywy niektóre komety ciemnemi liniami nakształt rozpadlin nakarbowane. Pródrom: comet p. 56.
8. Komet pierwszy raz niedaleko słońca ukazujących się głowa jest większa, i jaśniejsza; C. A. R. 1702. p. 149. ROZDZIAŁ III. Obserwacje brody albo ogona komet.
1 KOMETY mniejsze, które tylko przez kilka
trochę przed Achaiską woyną (to test przed Chrystusem Panem R. 152.) kometa ukazała się rowna wielkością słońcu, roku zaś 1556 równała się wielkością połowicy Xiężyca. Hevel. Cometogr p. 347. etc p. 329. Seneca L. 7 c. qucest: nat: 7. Heveliusz widział przez perspektywy niektóre komety ciemnemi liniami nakształt rozpadlin nakarbowane. Prodrom: comet p. 56.
8. Komet pierwszy raz niedaleko słońca ukazuiących się głowa iest większa, y iaśnieysza; C. A. R. 1702. p. 149. ROZDZIAŁ III. Obserwacye brody albo ogona komet.
1 KOMETY mnieysze, ktore tylko przez kilka
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 17
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
. 131, 151.
Wiadomość biegu komet najpotrzebniejsza jest: już to dla poznania drogi którą biegają, i czasu, którego do nas powracają, już też do odkrycia natury ich. Istot bowiem niebieskich najpewniej poznajemy naturę z obrotów ich podobnych tym, które nam są znajome. Starzy o nabycie tej wiadomości mało dbali: bo komety mieli za kurzawy ziemskie na powietrzu palące się, a Niebiosa za sfery niedostępne. Ledwo kolo wieku XIV Astronomowie oczy na bieg komet otworzyli. Pierwszy Niceforus Gregóras R. 1337 Histor: Rom: Lib: 4 c. 6. drogę komety przechodzącej przez niektóre gwiazdy opisał. Roku zaś 1472 Jan Muller pospolicie nazwany Regiomontanus nauki
. 131, 151.
Wiadomość biegu komet naypotrzebnieysza iest: iuż to dla poznania drogi którą biegaią, y czasu, którego do nas powracaią, iuż też do odkrycia natury ich. Istot bowiem niebieskich naypewniey poznaiemy naturę z obrotow ich podobnych tym, które nam są znaiome. Starzy o nabycie tey wiadomości mało dbali: bo komety mieli za kurzawy ziemskie na powietrzu palące się, a Niebiosa za sfery niedostępne. Ledwo kolo wieku XIV Astronomowie oczy na bieg komet otworzyli. Pierwszy Nicephorus Gregoras R. 1337 Histor: Rom: Lib: 4 c. 6. drogę komety przechodzącey przez niektóre gwiazdy opisał. Roku zaś 1472 Jan Muller pospolicie nazwany Regiomontanus nauki
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 27
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
(Rozdział 4 n. 9.) więc komety są albo tak jako gwiazdy od nas odległe, albo jako księżyc. A zatym nie są na powietrzu, którego część najwyższa od księżyca, gdy najbliższy jest ziemi, odległa jest więcej jak na 77848 mil francuskich. Obacz wykład słów pod liczbą 6.
Powtóre. Komety razem z innemi gwiazdami od wschodu ku zachodowi biegać zdają się, i razem przeciwny bieg mają: a to nie na moment, nie dzień jeden, ale przez dni kilka, i kilka miesięcy (Rozdział 4 I. 1 i 10 ) jakąż proszę wymyślemy przyczynę, któraby kurzawy lekuchne, i łacno rozsypujące się
(Rozdział 4 n. 9.) więc komety są albo tak iako gwiazdy od nas odległe, albo iako księżyc. A zatym nie są na powietrzu, którego część naywyższa od księżyca, gdy naybliższy iest ziemi, odległa iest więcey iak na 77848 mil francuskich. Obacz wykład słow pod liczbą 6.
Powtóre. Komety razem z innemi gwiazdami od wschodu ku zachodowi biegać zdaią się, y razem przeciwny bieg maią: a to nie na moment, nie dzień ieden, ale przez dni kilka, y kilka miesięcy (Rozdział 4 I. 1 y 10 ) iakąż proszę wymyślemy przyczynę, któraby kurzawy lekuchne, y łacno rozsypuiące się
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 33
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
