/ tu Balwierz na stronie; Każ się przegrodzić od żony zasłonie.
SIERPIEN. Nie dać spać i jeść Syrius na niebie/ Nie myśl i Mężu z żoną o potrzebie. Precz z Cyrulikiem i gorące wody/ I po Doktora daremne zawody.
WRZESIEN. Nieleń się urwać owoc w sadzie z lekka: Przytym koziego możesz zażyć mleka A pteki zażyj różnego korzenia Do potraw/ na czas krwie zbytniej puszczenia.
Październik. Maszli psy w pole/ siatki staw na ptaki/ Wino pij dobre/ miód nie ladajaki. Zwłoska się chowaj/ bo tego potrzeba/ Miara podana za Doktora z nieba.
LISTOPAD. Słodkie wino/ miód
/ tu Bálwierz ná stronie; Każ się przegrodzić od żony zásłonie.
SIERPIEN. Nie dáć spáć y ieść Syryus ná niebie/ Nie myśl y Męzu z żoną o potrzebie. Precż z Cyrulikiem y gorące wody/ Y po Doktorá daremne záwody.
WRZESIEN. Nieleń się vrwać owoc w sádzie z lekká: Przytym koźiego możesz záżyć mleká A pteki záżiy rożnego korzenia Do potraw/ na cżas krwie zbytniey puscżenia.
PAZDZIERNIK. Maszli psy w pole/ śiatki staw ná ptaki/ Wino piy dobre/ miod nie ledáiáki. Zwłoská się choway/ bo tego potrzebá/ Miárá podána zá Doktorá z niebá.
LISTOPAD. Słodkie wino/ miod
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
najbliższy żyły urynnej) ażeby urynie, która z drogi sobie przyrodzonej zboczyła, dać miejsce do wyiścia, otworzyć kazałem; jakoż i uryna za przecięciem tego guza odchodziła, i dwa przerzeczone znikneły.
IX. Ażebym ostrość humorów uskromił, one wypędził, i od gangreny obronił, oprócz przerzeczonych napojów, serwatki, i koziego mleka, tudzież dekoktu według wyższej do używania informacyj, konfekt ex Balsamo de copaiba, extracto ligni sancti, terrebentinae, Rhabarbaro, sale Polychreste, et cassia, przez siedm dni na noc używać rozkazałem; rozwolniających enem, i trunku laksującego wyżej wyrażonego, według potrzeby zażywał.
X. Uryny dwa razy więcej przez incyzją
naybliższy żyły urynney) ażeby urynie, ktora z drogi sobie przyrodzoney zboczyła, dać mieysce do wyiścia, otworzyć kazałem; iakoż y uryna za przecięciem tego guza odchodziła, y dwa przerzeczone znikneły.
IX. Ażebym ostrość humorow uskromił, one wypędził, y od gangreny obronił, oprocz przerzeczonych napoiow, serwatki, y koziego mleka, tudzież dekoktu według wyższey do używania informacyi, konfekt ex Balsamo de copaiba, extracto ligni sancti, terrebentinae, Rhabarbaro, sale Polychreste, et cassia, przez siedm dni na noc używać rozkazałem; rozwolniaiących enem, y trunku laxuiącego wyżey wyrażonego, według potrzeby zażywał.
X. Uryny dwa razy więcey przez incyzyą
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 7
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Mają się za doskonałych Legis Mosaicae Observatores, za Kapłanów z Familii Aarona idących, dlatego u nich chłopi grzebią Chrześcijańscy umarłych, ne ipsi contaminentur. Sabasz tak stricte obserwują, że sobie i zapalić nie każą; Corek nie wydają za żydów; Mięso jadają z mlekiem i z masłem, powiadając, że Zakon Mojżeszów tylko koziego mięsa z mlekiem i z masłem zakazuje. Król też Jan Hircanus ich się chwycił Sekty. Którzy zaś Żydży przyjmują Pismo Z. z eksplikacjami, są Żydami simpliciter, i zowią się Peruszym, tojest tłumaczenie trzymający, jako się uczę z Rabinów, i ich Ksiąg.
Święta Żydzi obserwowali, i obserwują jedne z rozkazu Boskiego
Maią się za doskonałych Legis Mosaicae Observatores, za Kapłanow z Familii Aarona idących, dlatego u nich chłopi grzebią Chrześciańscy umarłych, ne ipsi contaminentur. Sabasz tak strictè obserwuią, że sobie y zapálić nie każą; Corek nie wydaią za żydow; Mięso iadaią z mlekiem y z masłem, powiádaiąc, że Zákon Moyżeszow tylko koziego mięsá z mlekiem y z masłem zakazuie. Krol też Ian Hircanus ich się chwycił Sekty. Ktorzy zaś Zydżi przyimuią Pismo S. z explikacyami, są Zydami simpliciter, y zowią się Peruszim, toiest tłumaczenie trzymáiący, iáko się uczę z Rabinow, y ich Ksiąg.
Swięta Zydzi obserwowali, y obserwuią iedne z rozkazu Boskiego
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1067
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
etc.
KOZY śmierdzący rodzaj zwierząt, w Piśmie Świętym znaczą grzesznych i potępionych, mających stać na dniu ostatnim na lewicy. Według Naturalistów uszyma i nosem oddychają, w nocy widzą, jak koty, sowy, puhacze, niedoperze. Wątrobę kozią jedząc, wzrok ludzki naprawuje się, owszem oddala się ślepota. Tygrys zwierz mięsa koziego nigdy nie jada, pierwej na śmierć, niż na tę potrawę rezolwowany. Taka między kozami jest sympatya, że czasu jednego gdy koza z kozą na ciasnym bardzo mostku czyli kładce zeszły się, i nazad obrócić się jedna nie mogła, położyła się, aby druga prze- O Zwierzętach Historia naturalna
zen przeszedłszy, kontynuowała podroż swoję
etc.
KOZY smierdzący rodzay zwierząt, w Pismie Swiętym znaczą grzesznych y potępionych, maiących stać na dniu ostatnim na lewicy. Według Naturalistow uszyma y nosem oddychaią, w nocy widzą, iak koty, sowy, puhacze, niedoperze. Wątrobę kozią iedząc, wzrok ludzki naprawuie się, owszem oddala się slepota. Tygrys zwierz mięsa koziego nigdy nie iada, pierwey na smierć, niż na tę potrawę rezolwowany. Taka między kozami iest sympatya, że czasu iednego gdy koza z kozą na ciasnym bardzo mostku czyli kładce zeszły się, y nazad obrocić się iedna nie mogła, położyła się, aby druga prze- O Zwierzetach Historia naturalna
zen przeszedłszy, kontynuowała podroż swoię
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 273.
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
przestawam; będąc przywiedziony wiadomością pewną czeladzi i białychgłów Chrześcijańskich (które dziecka ich karmią piersiami swemi/ czego niegodni) powiadających: iż smród jakiś przykry przyrodzony/ od małych dziecek Tatarskich czują/ którego od Chrześcijańskich dziatek nigdy nie czuć. Tego zaś smrodu podrozszy/ kozojedowie/ skurodubowie/ z plugastwa swego i z jedzenia kobylego i koziego przymnażają. Poczuł ten smród Tatarski i Żydowski Marcus Aurelius Cesarz Rzymski Państwa swe przejeżdżając; gdzie nietylko dla rebelii/ ale też dla plugastwa i smrodu przyrodzonego/ Żydzi/ Marcomani, Kwady i Tatarzy nie podobali się mu. I gdy do Egiptu przez Palestynę jachał/ gdzie ziemia Żydowska była/ a od Żydów tak
przestáwam; bedąc przywiedźiony wiádomośćią pewną cżeládźi y biáłychgłow Chrześćiáńskich (ktore dźiecka ich karmią pierśiámi swemi/ cżego niegodni) powiádáiących: iż smrod iákiś przykry przyrodzony/ od máłych dźiecek Tátárskich cżuią/ ktorego od Chrześćiáńskich dźiatek nigdy nie cżuć. Tego záś smrodu podrozszy/ kozoiedowie/ skurodubowie/ z plugástwá swego y z iedzenia kobylego y koźiego przymnażáią. Pocżuł ten smrod Tátárski y Zydowski Marcus Aurelius Cesarz Rzymski Páństwá swe przeieżdżáiąc; gdźie nietylko dla rebelliey/ ále też dla plugástwá y smrodu przyrodzonego/ Zydźi/ Marcomani, Quady y Tátárzy nie podobáli się mu. Y gdy do Egiptu przez Pálestynę iáchał/ gdźie źiemiá Zydowska byłá/ á od Zydow ták
Skrót tekstu: CzyżAlf
Strona: 68
Tytuł:
Alfurkan tatarski
Autor:
Piotr Czyżewski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
egzotyka, historia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
wołowego łotów 12. barszczu ogródnego łotów 8. jajec surowych trzy, Siarki pół funta; zmieszaj, warz, rozłożywszy na chuście, żywot obłóz. Item. Wodka wypalona z korzenia Hebdowego, i Bzowego wraz, znacznie puchline ściąga: pijąc ją. Item. Kataplasma na żywot wzdęty; Weś łajna wołowego, i koziego, ususz, w piecu, przesiej, przydaj soku piołunkowego, olejku rucianego, wosku trochę, zmieszaj nad ogniem, rozloż na chuście, to co dzień. Item. Weś Oliwy, i Mydła Barstiego, równe części, rozpusć wołnym ogniem przydaj do tego proszku z lubczyku, z barszczu ogródnego, z kwiatu bzowego
wołowego łotow 12. barsczu ogrodnego łotow 8. iáiec surowych trzy, Siarki puł funtá; zmieszay, warz, rozłożywszy ná chuśćie, żywot obłoz. Item. Wodká wypalona z korzenia Hebdowego, y Bzowego wraz, znácznie puchline śćiąga: piiąc ią. Item. Káthaplásmá ná żywot wzdęty; Weś łayná wołowego, y koziego, ususz, w piecu, przesiey, przyday soku piołunkowego, oleyku rućiánego, wosku trochę, zmieszay nád ogniem, rozloż ná chuśćie, to co dzień. Item. Weś Oliwy, y Mydłá Barstiego, rowne częśći, rospusć wołnym ogniem przyday do tego proszku z lubczyku, z barsczu ogrodnego, z kwiátu bzowego
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 307
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
/ który Penidium zowią/ utoczone/ glisty z żywota wywodzą/ i morzą/ dając ich na noc i poranu. (Plat:) Scjatyce
Scjatyce i Boleniu boków.
Boków boleniu/ tyż Piguły bez cukru pożywanej/ uśmierzają. Niepłodnym Paniom.
Niepłodnym Paniom służy/ wziąwszy wychędożonego z półtora łota/ rozetrzeć w połkwarciu Koziego Mleka/ i przywarzywszy trochę/ tym ciepło Macicę klisterować. Ciężkiemu rodzeniu.
Paniom w ciężkim rodzeniu dziatek jest ratunkiem/ wziąwszy go jako Bobowe ziarno z białym winem ciepło w trunku/ prędki i lekki rodzaj czyni. Macicy zaduszon.
Zaduszonej Macicy jest lekarstwem: Wziąć tego soku przechędożonego/ czartowego Lajna po kwincie: z tego
/ ktory Penidium zowią/ vtoczone/ glisty z żywotá wywodzą/ y morzą/ dáiąc ich ná noc y poránu. (Plat:) Scyátyce
Scyátyce y Boleniu bokow.
Bokow boleniu/ tyż Piguły bez cukru pożywáney/ vśmierzáią. Niepłodnym Pániom.
Niepłodnym Pániom służy/ wźiąwszy wychędożonego z połtorá łotá/ rozetrzeć w połkwarćiu Koźiego Mleká/ y przywárzywszy trochę/ tym ćiepło Máćicę klisterowáć. Ciężkiemu rodzeniu.
Pániom w ćięszkim rodzeniu dźiatek iest rátunkiem/ wźiąwszy go iáko Bobowe żiárno z białym winem ciepło w trunku/ prędki y lekki rodzay czyni. Máćicy záduszon.
Záduszoney Máćicy iest lekárstwem: Wźiąć tego soku przechędożoneg^o^/ czártowego Layná po kwinćie: z tego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 211
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
tobie. Tego dwanaście główek na gładkim marmorze Masz trzeć, począwszy z ranej aż do nocnej zorze. A gdy już zetrzesz w mąkę, nasienie tuszkowe Przyłącz i gumi, k temu i kwiecie gruszkowe. Miodu przaśnego takież pól funta zważywszy, Zmieszaj, po społu wszytkie te rzeczy złączywszy, Roztwórz to w kwarcie mleka koziego, urobisz Pomni barwiczkę, którą twarz swoję ozdobisz. I świetniejszą nierówno, niż chryzolit, będziesz, Przy tobie światło stanie, gdziekolwiek usiędziesz. Jeśli tego masz mało, dam lekarstwo nowe, O którym świadczą zacne księgi Galenowe. Dostań wilczego czosnku, tak też wielogrochu, Co zaważy pól funta, stłuc dobrze do prochu
tobie. Tego dwanaście główek na gładkim marmorze Masz trzeć, począwszy z ranej aż do nocnej zorze. A gdy już zetrzesz w mąkę, nasienie tuszkowe Przyłącz i gumi, k temu i kwiecie gruszkowe. Miodu przasnego takież pól funta zważywszy, Zmieszaj, po społu wszytkie te rzeczy złączywszy, Roztwórz to w kwarcie mleka koziego, urobisz Pomni barwiczkę, którą twarz swoję ozdobisz. I świetniejszą nierówno, niż chryzolit, będziesz, Przy tobie światło stanie, gdziekolwiek usiędziesz. Jeśli tego masz mało, dam lekarstwo nowe, O którym świadczą zacne księgi Galenowe. Dostań wilczego czosnku, tak też wielogrochu, Co zaważy pól funta, stłuc dobrze do prochu
Skrót tekstu: GładBarwBad
Strona: 57
Tytuł:
Barwiczka dla ozdoby twarzy panieńskiej
Autor:
Radopatrzek Gładkotwarski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1605
Data wydania (nie wcześniej niż):
1605
Data wydania (nie później niż):
1605
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
koń cudny: weźmi Kadzidła przedniego białego łotów dziesięć/ Fiołkowego korzenia leśnego/ pospólstwo Kosaciec zową/ łotów jedenaście/ pieprzu pułtora łota/ Bobków 2. łoty/ nasienia Opichowego 2. łoty zmieszaj wespół/ i stłucz dobrze/ uwarz w winie białym/ a potym daj to koniowi pić po grzeble. Insze.
Weźmi mleka koziego funt 1. krochmalu 6. łotów/ jajec kokoszych cztery/ olejku rożanego/ abo w niedostatku/ oliwy łoty trzy/ ktemu przymieszaj soku ziela Sklenicznik nazwanego/ abo w niedostatku soku Opichowego łotów cztery: zagrzej ciepło/ a daj koniowi pić przez dni sześć/ a ozdrowieje. Czwarte. Insze.
Weźmi Foenum Graecum,
koń cudny: weźmi Kádźidłá przedniego białego łotow dźieśięć/ Fiiołkowego korzenia leśnego/ pospolstwo Kosaćiec zową/ łotow iedennaśćie/ pieprzu pułtorá łotá/ Bobkow 2. łoty/ naśienia Opichowego 2. łoty zmieszay wespoł/ y stłucz dobrze/ vwarz w winie białym/ á potym day to koniowi pić po grzeble. Insze.
Weźmi mleká koźieg^o^ funt 1. krochmalu 6. łotow/ iáiec kokoszych cztery/ oleyku rożánego/ ábo w niedostátku/ oliwy łoty trzy/ ktemu przymieszay soku źiela Sklenicznik názwánego/ ábo w niedostátku soku Opichowego łotow cztery: zágrzey ćiepło/ á day koniowi pić przez dni sześć/ á ozdrowieie. Czwarte. Insze.
Weźmi Foenum Graecum,
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Nijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
co przepurgowawszy się, jeżeli nie dawne i z małej przyczyny pochodzić będzie: Weźmi Mięty suchej, na subtelny proszek utartej trzy ćwierci łota, nasienia Sałacianego, nasienia Rucianego, Babczanego, korzenia Fiołkowego, każdego po ćwierci łota, zmieszaj, utrzyj subtelno, dawaj co dzień po ćwierci łota w wodzie Babczanej.
Item weźmi mleka Koziego, zagaś w nim kilka razy rozpaloną stal, przydaj soku Babczanego i Bolum armenum, dawaj pić codzień ciepło z rana i na noc.
Item weźmi Terpentyny czystej, pół łota, wypłócz ją dobrze w czystej wodzie, przydaj Rhabarbarum utartego trzy ćwierci łota, Gumi Arabicum, Bursztynu tartego, Bolum armenum, Kamfory,
co przepurgowawszy się, ieżeli nie dawne y z máłey przyczyny pochodźić będźie: Weźmi Mięty suchey, ná subtelny proszek utártey trzy ćwierći łotá, naśienia Sáłaćiánego, naśienia Rućiánego, Babczánego, korzenia Fijałkowego, káżdego po ćwierći łotá, zmieszay, utrzyi subtelno, daway co dźień po ćwierći łotá w wodźie Bábczáney.
Item weźmi mleká Koźiego, zágaś w nim kilka rázy rospáloną stal, przyday soku Babczánego y Bolum armenum, daway pić codźień ćiepło z ráná y ná noc.
Item weźmi Terpentyny czystey, puł łotá, wypłocz ią dobrze w czystey wodźie, przyday Rhabarbarum utártego trzy ćwierći łotá, Gumi Arabicum, Bursztynu tártego, Bolum armenum, Kámfory,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 143
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
