po dwie części wydzielone Krzyżakom na obronę Prowincyj, a na trzech częściach od trzech części pozostałych, Biskupstwa 3. erygowane: WARMIŃSKIE, SAMBIJSKIE, i POMEZAŃSKIE i przez tegoż Posła Biskupi zaraz byli kreowani, i konsekrowani. Absolutny zaś Rząd całych Prusów zostawiony do dyspozycyj Apostołskiej. Biskupstwa Sambijskie i Pomezańskie były fundowane w Prusach Książęcych, abo jak teraz zwane w Brandenburgskich, i te zawsze były w Teutonicznej Potencyj, jak zaś dostały się pod Rząd Alberta Margrabi, tak te dwa Biskupstwa zatracone, bo na Księstwa Świeckie czyli Dobra przemienione za dyspensą Marcina Lutra. Biskupstwo zaś Warmińskie zostało się w dyspozycyj Monarchów Polskich, po zawojowanych Krzyżakach, o czym niżej
po dwie częśći wydźielone Krzyżakom na obronę Prowincyi, á na trzech częśćiach od trzech częśći pozostałych, Biskupstwa 3. erygowane: WARMINSKIE, SAMBIYSKIE, i POMEZANSKIE i przez tegoż Posła Biskupi zaraz byli kreowani, i konsekrowani. Absolutny zaś Rząd całych Prusów zostawiony do dyspozycyi Apostolskiey. Biskupstwa Sambiyskie i Pomezańskie były fundowane w Prusach Xiążęcych, abo jak teraz zwane w Brandeburgskich, i te zawsze były w Teutoniczney Potencyi, jak zaś dostały śię pod Rząd Alberta Margrabi, tak te dwa Biskupstwa zatracone, bo na Xięstwa Swieckie czyli Dobra przemienione za dyspensą Marćina Lutra. Biskupstwo zaś Warmińskie zostało śię w dyspozycyi Monarchów Polskich, po zawojowanych Krzyżakach, o czym niżey
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 177
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
krojów. Szaty u nich bywały nie zbytne karwatki/ Kamizele/ Sajany/ nie długie kabatki. Trzymali się ochopniów/ żupic kopieniaków/ Telejów/ i kaftanów/ i szarych giermaków. Ale czasy dzisiejsze zbytek zagęściły/ I was wielu strojami prawie zniewieściły. Już dzić nie znać Polaka/ Włoszy Fracuzowie/ Wszędzie w Dworach Książęcych/ zgniąć Polskiej mowie Zginąć i zwykłym strojom bo dziś Stradyoty/ Rubany także kapy z złotymi forboty. Saltebrety/ kolety/ i insze wymysły/ Owo zgoła do Polski cudze stroje przyszły. Więc naszyję łańcuchów naręce pierścieni/ Z Diamenty/ z Szafiry w Zaponach kamieni/ Drogich tak wiele nakładł: że się od nich
kroiow. Száty v nich bywáły nie zbytne kárwatki/ Kámizele/ Sáiany/ nie długie kábatki. Trzymáli się ochopniow/ żupic kopieniakow/ Teleiow/ y káftanow/ y szárych giermakow. Ale czásy dźieśieysze zbytek zágęściły/ Y was wielu stroiámi práwie zniewieśćiły. Iuż dźić nie znáć Polaká/ Włoszy Frácuzowie/ Wszędzie w Dworách Xiążęcych/ zgniąć Polskiey mowie Zginąć y zwykłym stroiom bo dźiś Strádyoty/ Rubany tákże kápy z złotymi forboty. Sáltebrety/ kolety/ y insze wymysły/ Owo zgołá do Polski cudze stroie przyszły. Więc nászyię łáncuchow náręce pierśćieni/ Z Dyámenty/ z Száfiry w Zaponách kámieni/ Drogich ták wiele nákładł: żę się od nich
Skrót tekstu: WitkWol
Strona: F
Tytuł:
Złota wolność koronna
Autor:
Stanisław Witkowski
Drukarnia:
Szymon Kempini
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
panem kapitanem na Ostrów z żołnierzami naszemi się udali, na którym się jeszcze trzymamy i mamy przy sobie sto dwadzieścia żołnierzy z spisnikami. Intencji jego niemożemy pewnie wiedzieć, ale ja tak rozumiem, żeby się rad chciał do Lubawy i do Osteroda udać, a wszędzie tu w około, jako w królewskich także i w książęcych miastach aż pod Elbing z żołnierzami się swojemi położył, aby z Elblągu aż do Brodnice wolny pas miał, póki około Elbiąng i Malbork o żywności trudno. Ja się na tym Ostrowie tak długo będę trzymał, póki piechota Książęcia Jego Mści będzie, a potem do obozu Wm., mego miłościwego Pana, ze wszystkiem się
panem kapitanem na Ostrow z żołnierzami naszemi się udali, na którym się jeszcze trzymamy i mamy przy sobie sto dwadzieścia żołnierzy z spisnikami. Intenciej jego niemożemy pewnie wiedzieć, ale ja tak rozumiem, żeby się rad chciał do Lubawy i do Osteroda udać, a wszędzie tu w około, jako w królewskich także i w xiążęcych miastach aż pod Elbing z żołnierzami się swojemi położył, aby z Elbiągu aż do Brodnice wolny pas miał, póki około Elbiąng i Malborg o żywności trudno. Ja się na tym Ostrowie tak długo będę trzymał, póki piechota Xiążęcia Jego Mści będzie, a potém do obozu Wm., mego miłościwego Pana, ze wszystkiém się
Skrót tekstu: SzwabKoniec
Strona: 138
Tytuł:
[List] od Szwabego do pana hetmana
Autor:
Szwabe
Miejsce wydania:
Ostrów
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
listy
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1628
Data wydania (nie wcześniej niż):
1628
Data wydania (nie później niż):
1628
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pamiętniki o Koniecpolskich. Przyczynek do dziejów polskich XVII wieku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Stanisław Przyłęcki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Leon Rzewuski
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1842
drogach/ i gościńce którędy Książę przejeżdżać miał/ naprawiali/ i owe mosty od Rudnik aż do Waki/ z Soroktatar Tatarowie powinni naprawiać/ i nowe budować/ na co i przywilej mają/ i tę osiadłość Soroktatarską dla tego nadano. Tatarowie swarząc się miedzy sobą to wydali.
Piąta. Aby w zamkach i w palacach Książęcych piece palili/ gnój od koni wymiatali/ kominy chędożyli/ do kuchnie wodę nosili/ i drwa rąbali. etc. Tatarzy żon Chrześcijanek mieć nie mogą.
Szósta. Aby do ostępów w łowy z oszczepami i z rusznicami/ tak jako osocznicy/ zwierz ubijać na potrzebę Książęcą bywali. Tego wszytkiego teraz zapomnieli.
Siódmąby
drogách/ y gośćińce ktorędy Xiążę przeieżdżáć miał/ nápráwiali/ y owe mosty od Rudnik áż do Wáki/ z Soroktátar Tátárowie powinni nápráwiáć/ y nowe budowáć/ ná co y przywiley máią/ y tę ośiádłość Soroktátárską dla tego nádano. Tátárowie swárząc się miedzy sobą to wydáli.
Piąta. Aby w zamkách y w pálácách Xiążęcych piece palili/ gnoy od koni wymiátáli/ kominy chędożyli/ do kuchnie wodę nośili/ y drwá rąbáli. etc. Tátárzy żon Chrześćiánek mieć nie mogą.
Sżosta. Aby do ostępow w łowy z oszcżepámi y z rusznicámi/ ták iáko osocżnicy/ źwierz vbiiáć ná potrzebę Xiążęcą bywáli. Tego wszytkiego teraz zápomnieli.
Siodmąby
Skrót tekstu: CzyżAlf
Strona: 52
Tytuł:
Alfurkan tatarski
Autor:
Piotr Czyżewski
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
egzotyka, historia, obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
Patrona szuka, gdyż W. X. M. od Najaśniejszego KORYBUTA Książęcia Litewskiego, i Króla Czeskiego Brata Króla Jagiła (który będąc Królem Czeskim dla Heretyckich Sekt wszytkiej ziemi panujących dobrowolnie Królestwo porzucił, żeby się nie zdał być Heretyków Fautorem) haud interrupta serie Prosapiae tuae originem trahis, i wusługach na przeciw Rzeczypospolitej w Książęcych Famliach inter primos fulges; et faeliciter tam in Antecessoribus tuis, quam in propria personâ (nad wielu inszych) FAMILIAE TVAE ET PATRIAE luces. W. X. M. P. mój Miłościwy, non tam oblatum quam offerentis animum uważywaszy, tę małą pracą pod miłościwą Pańską Proteccją racz przyjąć. Supremus autemomnium Principium et
Patroná szuká, gdyż W. X. M. od Náiaśnieyszego KORYBVTA Xiążęćiá Litewskiego, y Krola Czeskiego Bratá Krola Iagiłá (ktory będąć Krolem Czeskim dla Heretyckich Sekt wszytkiey źiemi panuiących dobrowolnie Krolestwo porzućił, żeby śię nie zdał być Heretykow Fautorem) haud interrupta serie Prosapiae tuae originem trahis, y wusługách ná przeciw Rzeczypospolitey w Xiążęcych Famliach inter primos fulges; et faeliciter tam in Antecessoribus tuis, quam in propria personâ (nad wielu inszych) FAMILIAE TVAE ET PATRIAE luces. W. X. M. P. moy Miłośćiwy, non tam oblatum quam offerentis animum vwazywszy, tę máłą pracą pod miłośćiwą Panską Protectią racz przyiąc. Supremus autemomnium Principium et
Skrót tekstu: BielejObrona
Strona: 4
Tytuł:
Obrona tytułów książęcych od Rzeczypospolitej uchwałą sejmową pozwolonych
Autor:
Jeremiasz Bielejowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1641
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1641
albo inszym urzędem Rzeczypospolitej są złączone/ mają być tylko do żywotnym prawem i za własnemi żasługami dawane: jednakże to o Dygnitarstwach względem samych Tytulów Książęcych od Rzeczypospolitej nie którym Familiam pozwolonych/ nie ma się rozumieć. Bo jako w Domu Szlacheckim/ absque vllis merytis, rodzi się każdy Iure haereditario Szlachcicem: tak w Domach Książęcych/ każdy absque vllis propriis meritis, Iure heredytario rodzi się Książęciem. III.
Stan Szlachecki w Reczypospolitej naszej/ i względem wołności/ i względem Dostojności/ porównać może i znawietszym Książęciem cudzoziemskim; gdyż każdy Szlachcic rodzi się Electorem Króla swego; (at verò in Romano Imperio, in quo tot Principes et Duces reperiuntur,
álbo inszym vrzędem Rzeczypospolitey są złączone/ máią bydź tylko do żywotnym práwem y zá własnemi źasługámi dawane: iednakże to o Dignitárstwách wzgledem samych Tytulow Xiążęcych od Rzeczypospolitey nie ktorym Familiam pozwolonych/ nie ma śię rozumieć. Bo iáko w Domu Slacheckim/ absque vllis meritis, rodźi śię káżdy Iure haereditario Slachćicęm: ták w Domách Xiążęcych/ każdy absque vllis propriis meritis, Iure haereditario rodźi śię Xiążeciem. III.
Stan Slachecki w Reczypospolitey nászey/ y względem wołnośći/ y względem Dostoynośći/ porownáć moźe y znawietszym Xiążećiem cudzoźiemskim; gdyź káżdy Szláchćic rodźi śię Electorem Krolá swego; (at verò in Romano Imperio, in quo tot Principes et Duces reperiuntur,
Skrót tekstu: BielejObrona
Strona: Av
Tytuł:
Obrona tytułów książęcych od Rzeczypospolitej uchwałą sejmową pozwolonych
Autor:
Jeremiasz Bielejowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1641
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1641
Capitaneorum, et aliorum Magistratuum et Officialium, tam generalium, quam prouincialium. Senatorum enim et Officialium, corpus, successiuè, et non vna vice compactum: et denominationes Officiorum multae nouae introductae sunt; à quo tempore, statim Procerum, Comitum, Baronum, merito in legibus nostris nomen euanuit. Przetoż po tych Tytułach Książęcych nić; ponieważ miasto tych Tytułów Książęcych/ mamy Wojewodów.
Odpowiadam, iż nić u naś po tych Tytułach Książęcych (jako i Comessów i Baronów etc. których niektórzy chćą de nouo dostawać pro praemijs meritorum, lubo ratione Honoris Family swoich; ponieważ Rzeczpospolita nasza bene meritis potest conserre praemia, Honores, et Titulos Honorum,
Capitaneorum, et aliorum Magistratuum et Officialium, tam generalium, quam prouincialium. Senatorum enim et Officialium, corpus, successiuè, et non vna vice compactum: et denominationes Officiorum multae nouae introductae sunt; à quo tempore, statim Procerum, Comitum, Baronum, merito in legibus nostris nomen euanuit. Przetoż po tych Tytułách Xiążęcych nić; poniewasz miásto tych Tytułow Xiążęcych/ mamy Woiewodow.
Odpowiadam, iż nić v naś po tych Tytułach Xiążęcych (iáko y Comessow y Baronow etc. ktorych niektorzy chćą de nouo dostawáć pro praemijs meritorum, lubo ratione Honoris Family swoich; poniewasz Rzeczpospolita naszá bene meritis potest conserre praemia, Honores, et Titulos Honorum,
Skrót tekstu: BielejObrona
Strona: B4v
Tytuł:
Obrona tytułów książęcych od Rzeczypospolitej uchwałą sejmową pozwolonych
Autor:
Jeremiasz Bielejowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1641
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1641
successiuè, et non vna vice compactum: et denominationes Officiorum multae nouae introductae sunt; à quo tempore, statim Procerum, Comitum, Baronum, merito in legibus nostris nomen euanuit. Przetoż po tych Tytułach Książęcych nić; ponieważ miasto tych Tytułów Książęcych/ mamy Wojewodów.
Odpowiadam, iż nić u naś po tych Tytułach Książęcych (jako i Comessów i Baronów etc. których niektórzy chćą de nouo dostawać pro praemijs meritorum, lubo ratione Honoris Family swoich; ponieważ Rzeczpospolita nasza bene meritis potest conserre praemia, Honores, et Titulos Honorum, (oprócz tych Tytułów cudzoziemskich) miasto Książęcych/ Wojewodże/ miasto Marchionów/ Podkomorze/ etc. a zwłaszcza mówiąc
successiuè, et non vna vice compactum: et denominationes Officiorum multae nouae introductae sunt; à quo tempore, statim Procerum, Comitum, Baronum, merito in legibus nostris nomen euanuit. Przetoż po tych Tytułách Xiążęcych nić; poniewasz miásto tych Tytułow Xiążęcych/ mamy Woiewodow.
Odpowiadam, iż nić v naś po tych Tytułach Xiążęcych (iáko y Comessow y Baronow etc. ktorych niektorzy chćą de nouo dostawáć pro praemijs meritorum, lubo ratione Honoris Family swoich; poniewasz Rzeczpospolita naszá bene meritis potest conserre praemia, Honores, et Titulos Honorum, (oprocz tych Tytułow cudzoźiemskich) miásto Xiążęcych/ Woiewodźe/ miásto Marchionow/ Podkomorze/ etc. á zwłászcza mowiąc
Skrót tekstu: BielejObrona
Strona: B4v
Tytuł:
Obrona tytułów książęcych od Rzeczypospolitej uchwałą sejmową pozwolonych
Autor:
Jeremiasz Bielejowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1641
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1641
Comessów i Baronów etc. których niektórzy chćą de nouo dostawać pro praemijs meritorum, lubo ratione Honoris Family swoich; ponieważ Rzeczpospolita nasza bene meritis potest conserre praemia, Honores, et Titulos Honorum, (oprócz tych Tytułów cudzoziemskich) miasto Książęcych/ Wojewodże/ miasto Marchionów/ Podkomorze/ etc. a zwłaszcza mówiąc o tych Tytułach Książęcych które po łacinie brzmią Principes Romani Imperij; jednakże nie mają być dla tego eradykowane Tytuły Książęce/ które ob memoriam vetustae dignitatis od samejże Rzeczypospolitej są wcałości swojej zachowane. Nie gani tych Tytułów sam że pomieniony Pan Wojnicki w tymże liście przypomnionym/ gdy mówi: Vnum scrupulum hac in re tibi euellam.
Comessow y Baronow etc. ktorych niektorzy chćą de nouo dostawáć pro praemijs meritorum, lubo ratione Honoris Family swoich; poniewasz Rzeczpospolita naszá bene meritis potest conserre praemia, Honores, et Titulos Honorum, (oprocz tych Tytułow cudzoźiemskich) miásto Xiążęcych/ Woiewodźe/ miásto Marchionow/ Podkomorze/ etc. á zwłászcza mowiąc o tych Tytułách Xiążęcych ktore po łácinie brzmią Principes Romani Imperij; iednakże nie máią bydź dla tego eradikowane Tytuły Xiążęce/ ktore ob memoriam vetustae dignitatis od sameyże Rzeczypospolitey są wcáłośći swoiey zachowane. Nie gáni tych Tytułow sam że pomieniony Pan Woynicki w tymże liśćie przypomnionym/ gdy mowi: Vnum scrupulum hac in re tibi euellam.
Skrót tekstu: BielejObrona
Strona: C
Tytuł:
Obrona tytułów książęcych od Rzeczypospolitej uchwałą sejmową pozwolonych
Autor:
Jeremiasz Bielejowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1641
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1641
Ustawy Sejmowe utwierdziły: przetoż niemają być źniesione. Bo jeżeli quod iure fit, iustè fit: toć tedy quod contra legem, et ius fit, iniustè fit. III.
Ciężka/ i nieżnośna sobie to wydzierać/ co kto od Przodków swoich ma/ i z czym się urodził. A te Tytuły w Książęcych Familiach od Pradziadów/ i nad dżyadów trwają; Czemuż je mamy wydzierać? IV.
PRzybywa ztych Tytułów Splendoru Majestatowi Królów Polskich; gdy takich mają za własne poddane swoje: którzy i uródżyli się/ i żowią się Książęty. V.
Z tych Tytułów Ornamentum singulare roście Stanowi Szlacheckiemu; kiedy Książęta aequalitate Iuris z
Vstawy Seymowe vtwierdźiły: przetosz niemaią bydź źnieśione. Bo ieżeli quod iure fit, iustè fit: toc tedy quod contra legem, et ius fit, iniustè fit. III.
CIęszká/ y nieżnośna sobie to wydźieráć/ co kto od Przodkow swoich ma/ y z czym się vrodźił. A te Tytuły w Xiążęcych Familiach od Pradźiádow/ y nad dżiádow trwaią; Czemusz ie mamy wydźieráć? IV.
PRzybywa ztych Tytułow Splendoru Máiestátowi Krolow Polskich; gdy tákich maią za własne poddane swoie: ktorzy y vrodżili się/ y żowią się Xiążęty. V.
Z tych Tytułow Ornamentum singulare rośćie Stanowi Szlácheckiemu; kiedy Xiążętá aequalitate Iuris z
Skrót tekstu: BielejObrona
Strona: C3
Tytuł:
Obrona tytułów książęcych od Rzeczypospolitej uchwałą sejmową pozwolonych
Autor:
Jeremiasz Bielejowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1641
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1641
