miejsca dojdziesz godzin dnia najdłuższego i nocy. Wiedziawszy bowiem szerokość Geograficzną czyli elewacją poli jakiego miejsca: obaczysz w tej tabelli które Clima koresponduje tej szerokości. Czyli zaś we śrzodku czyli na końcu miedzy parallelowemi cyrkułami położone miejsce, to jest czyli we śrzodku, czyli na końcu jakiego Clima, o bok w trzecim kwadracie znajdziesz liczbę godzin dnia najdłuższego: alboli liczbę dni lub miesięcy dnia ustawicznego. REGUŁA V. Opisuje resztę Własności ciekawych, które zamykają Mapy, do rezolucyj kwestyj, względem ziemi, służących.
I. Z map, jako i z sfery ziemnej łatwo dojść możesz które są kraje, Państwa i Prowincje podsłoneczne. Zaczym jakie
mieysca doydziesz godzin dnia naydłuższego y nocy. Wiedziawszy bowiem szerokość Geograficzną czyli elewacyą poli iákiego mieysca: obaczysz w tey tábelli ktore Clima korresponduie tey szerokości. Czyli zaś we śrźodku czyli ná końcu miedzy parallelowemi cyrkułámi położone mieysce, to iest czyli we śrźodku, czyli ná końcu iákiego Clima, o bok w trzecim kwadracie znaydziesz liczbę godzin dnia naydłuższego: álboli liczbę dni lub miesięcy dnia ustáwicznego. REGUŁA V. Opisuie resztę Własności ciekáwych, ktore zámykáią Mappy, do rezolucyi kwestyi, względem ziemi, służących.
I. Z mapp, iáko y z sfery ziemney łatwo doiść możesz ktore są kráie, Państwa y Prowincye podsłoneczne. Záczym iákie
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: M3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
DH, od D, ku H, aby były Db. Po ośme. Przez b, przeciągnij bt, równoodległą danej DC: a gdzie przetnie linią SC, na t: od t, zaprowadź linią tq, równoodległą i równą samej bD. Po dziewiąte. Od q, do C, obejmij cyrklem odległość na Kwadracie DHBC, i postaw na Skali podziałów, abyś wiedżyał wiele ma części qC, jakieś brał na tq, to jest na bD. Gdyż ta liczba poda do wiadomości odległość MN wmiarach linii MZ, według Nauki 13. o fundamencie rozmierzania przez Instrumenta. Trianguły bowiem tqC, ZMN, są równokatne: (anguły
DH, od D, ku H, áby były Db. Po osme. Przez b, przećiągniy bt, rownoodległą dáney DC: á gdżie przetnie liniią SC, ná t: od t, záprowadź liniią tq, rownoodległą y rowną sámey bD. Po dźiewiąte. Od q, do C, obeymiy cyrklem odległość ná Kwádraćie DHBC, y postaw ná Skáli podźiałow, ábyś wiedżiał wiele ma częśći qC, iákieś brał ná tq, to iest ná bD. Gdyż tá liczbá poda do wiádomosći odległość MN wmiárách linii MZ, według Náuki 13. o fundámenćie rozmierzánia przez Instrumentá. Tryánguły bowiem tqC, ZMN, są rownokatne: (ánguły
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
X. Kwadratu doskonałego, i Rombusa, abo Czwartaka, obwód znaleźć, miawszy wiadomą jednę Ścianę. WIadomej ściany DC, miarę weźmi cztery razy. Będzie ten produkt, obwód kwaddratu ABCD, szukany. Także miarę ściany D, weźmi cztery razy; Produkt da Obwód Czwartaka MDOE. Zabawa VIII.
Z poprzecznej linii w kwadracie doskonałym, znależyenie Obwodu jego, masz niżej w Nauce 23. Nauka XI. DWie ściany: jednę krótszą, i drugą dłuższą złoż w jednę summę: Ta dwa razy wzięta, da obwód kwadratu podłużneg, JOMK, i Czwurtaczka ABZE. Figurv poprzedziąca. Nauka XII. Piąciokątów, Sześciokątów, i wszelkich innych Wielościennych
X. Kwádratu doskonáłego, y Rombusá, ábo Czwártáká, obwod ználeść, miawszy wiádomą iednę Sćiánę. WIádomey śćiány DC, miárę weżmi cztery rázy. Będżie ten produkt, obwod kwáddratu ABCD, szukány. Tákże miárę śćiány D, weżmi cztery rázy; Produkt da Obwod Czwártaká MDOE. Zábáwá VIII.
Z poprzeczney linii w kwádraćie doskonáłym, ználeżięnie Obwodu iego, masz niżey w Náuce 23. NAVKA XI. DWie śćiány: iednę krotszą, y drugą dłuszszą złoż w iednę summę: Tá dwá rázy wżięta, da obwod kwádratu podłużneg, IOMK, y Czwvrtaczká ABZE. Figurv poprzedziąca. NAVKA XII. Piąćiokątow, Sześćiokątow, y wszelkich innych Wielośćiennych
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 68
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tangensa CP, w punkcie P. Stanie CP, blisko równa Lunecie CN. Zaczym CP, wzięta tyle razy: na wiele części jest podzielona Luneta CD: wyda CG, równą całej Lunecie CD danej do rozmierzania. Andreas Tácquet Geometriae Practicae lib. 2. probl: 6. Nauka XXIII. Z poprzecznej linii w Kwadracie doskonałym, znaleźć obwód kwadratu. UCzyń: Jako 17 do 48, tak poprzeczna wiadoma do czwartego: Wynidzie Obwód kwadratu trochę mniejszego jedną cząstką z ośmi. Abo uczyń: Jako 7. do 20. tak poprzeczna w kwadracie wiadoma do czwartego: wynidzie Obwód kwadratu trochę większego jedną cząstką ze czterech. Drugi Sposób. Dla
tángensá CP, w punktćie P. Stánie CP, blisko rowna Lunećie CN. Záczym CP, wżięta tyle rázy: ná wiele częśći iest podźielona Lunetá CD: wyda CG, rowną cáłey Lunećie CD dáney do rozmierzánia. Andreas Tácquet Geometriae Practicae lib. 2. probl: 6. NAVKA XXIII. Z poprzeczney linii w Kwádraćie doskonáłym, ználeść obwod kwadratu. VCzyń: Iáko 17 do 48, ták poprzeczna wiádoma do czwartego: Wynidżie Obwod kwádratu trochę mnieyszego iedną cząstką z ośmi. Abo vczyń: Iáko 7. do 20. ták poprzeczna w kwádraćie wiádoma do czwartego: wynidźie Obwod kwádratu trochę większego iedną cząstką ze czterech. Drugi Sposob. Dla
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 73
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Tácquet Geometriae Practicae lib. 2. probl: 6. Nauka XXIII. Z poprzecznej linii w Kwadracie doskonałym, znaleźć obwód kwadratu. UCzyń: Jako 17 do 48, tak poprzeczna wiadoma do czwartego: Wynidzie Obwód kwadratu trochę mniejszego jedną cząstką z ośmi. Abo uczyń: Jako 7. do 20. tak poprzeczna w kwadracie wiadoma do czwartego: wynidzie Obwód kwadratu trochę większego jedną cząstką ze czterech. Drugi Sposób. Dla tych co ze trzech liczb wiadomych, nie potrafią wyrachować czwartej niewiadomej. NA skali obejmij cyrklem, tyle cząstek, ile łokci liczy poprzeczna kwadratu wiadoma, i przenieśto otwarcie cyrkla na linią jaką CT.
Potym rozdzieliwszy ją na dwoje
Tácquet Geometriae Practicae lib. 2. probl: 6. NAVKA XXIII. Z poprzeczney linii w Kwádraćie doskonáłym, ználeść obwod kwadratu. VCzyń: Iáko 17 do 48, ták poprzeczna wiádoma do czwartego: Wynidżie Obwod kwádratu trochę mnieyszego iedną cząstką z ośmi. Abo vczyń: Iáko 7. do 20. ták poprzeczna w kwádraćie wiádoma do czwartego: wynidźie Obwod kwádratu trochę większego iedną cząstką ze czterech. Drugi Sposob. Dla tych co ze trzech liczb wiádomych, nie potráfią wyráchowáć czwartey niewiádomey. NA skáli obeymiy cyrklem, tyle cząstek, ile łokći liczy poprzeczna kwádratu wiádoma, y przenieśto otwárćie cyrklá ná liniią iáką CT.
Potym rozdźieliwszy ią ná dwoie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 73
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
wyszła z multyplikacyj ściany, LM 3, przez ścianę TL 4. Całe albowiem pole MT, tyle ma podłużnych kwadratów LD, BF, CN, ile jest łokci w ścianie LM, to jest 3. każdy zaś z tych podłużnych kwadratów, tyle zawiera łokci kwadratowych ile jest łokci w ścianie LT. Zaczym w całym kwadracie TM, tyle jest łokci kwadratowych, jaka jest liczba (12.) która wyszła z mułtyplikacyj ściany LM (3.) przez ścianę LT, (4.) PRZESTROGA. Począł Geometra rozmierzanie Pol wfigurach, nie od triangułu, pierwszej figury, ale od kwadratu krzyżokątnego. Ponieważ na sposobie rozmierzania pola kwadratu krzyżokątnego
wyszłá z multyplikácyi ściany, LM 3, przez śćiánę TL 4. Cáłe álbowiem pole MT, tyle ma podłużnych kwádratow LD, BF, CN, ile iest łokći w śćiánie LM, to iest 3. káżdy záś z tych podłużnych kwádratow, tyle záwiera łokci kwádratoẃych ile iest łokći w śćiánie LT. Záczym ẃ cáłym kwádraćie TM, tyle iest łokći kwádratowych, iaka iest liczbá (12.) ktora wyszłá z mułtyplikácyi śćiány LM (3.) przez śćiánę LT, (4.) PRZESTROGA. Począł Geometrá rozmierzánie Pol wfigurách, nie od tryángułu, pierwszey figury, ále od kwádratu krzyżokątnego. Ponieważ ná sposobie rozmierzánia pola kwadratu krzyżokątnego
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 76
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przeciwnej ściany (DG,) zmierz zosobna samę krzyżową BN, i tę ścianę (CB,) od której jest wyprowadzona krzyżowa. Gdy miód której jest wyprowarę jednej, przez drugą przemultyplikujesz; wynidzie pole kwód której jest wyprowadratu, nie równokątnego (CBGD.) Około Rozmierzania Pola Figur.
Naprzykład. W kwadracie CBGD, ściana CB, ma łokci 40. Linia krzyżowa BN, łokci 50: których dwóch liczb produkt 2000; jest pole kwadratu CBGD. DEMONSTRACJA. Wyprowadżywszy z punktu D, i G, linie krzyżowe DF, GE, kwadrat DFEG, krzyżokątny, jest równy kwadratowi nierwnokątnemu DCBG (według Własności 115. Zabawy 6
przećiwney śćiány (DG,) zmierz zosobná sámę krzyżową BN, y tę śćiánę (CB,) od ktorey iest wyprowádzona krzyżowa. Gdy miod ktorey iest wyprowárę iedney, przez drugą przemultyplikuiesz; wynidżie pole kwod ktorey iest wyprowádratu, nie rownokątnego (CBGD.) Około Rozmierzánia Polá Figur.
Náprzykład. W kwádraćie CBGD, śćiáná CB, ma łokći 40. Liniia krzyżowa BN, łokći 50: ktorych dwoch liczb produkt 2000; iest pole kwádratu CBGD. DEMONSTRACYA. Wyprowádżiwszy z punktu D, y G, liniie krzyżowe DF, GE, kwádrat DFEG, krzyżokątny, iest rowny kwádratowi nierwnokątnemu DCBG (według Własnośći 115. Zábáwy 6
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 77
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, jako miara jego zniesie. Toż osypawszy go gorczycą, abo makiem, wszytkie te ziarna ma przenieść na mapę: i wiele placu zastąpią, tyle go przydać d łanu. Naprzykład: wŁanie wymierzonym DEKsZ, znajduje się Staw Z, którego długość jest łokci 630, a szerokość 210. Tedy odmierrzywszy wkwadracie cbed, długością bt, i szerokością cb, kwadracik cbtm, i on ziarnami zasypawszy, gdy ziarna przeniesiesz, do SKsWV, zastąpią kwadrat podługowaty SKsWV, który dopełni Łanu pożytkowego DEWV, krom Stawu Z. A drugi Łan już będzie trzeba poczynać za linią UW. 2. Takie praktyczne trzeba pomiarkowanie ziarnami placów różnych figur
, iáko miárá iego znieśie. Toż osypawszy go gorczycą, ábo mákiem, wszytkie te źiárná ma przenieść ná máppę: y wiele plácu zástąpią, tyle go przydać d łanu. Náprzykład: wŁanie wymierzonym DEXZ, znáyduie się Staw S, ktorego długość iest łokći 630, á szerokość 210. Tedy odmierrzywszy wkwádraćie cbed, długośćią bt, y szerokośćią cb, kwádraćik cbtm, y on źiárnami zásypawszy, gdy źiárná przenieśiesz, do ZXWV, zástąpią kwádrat podługowáty ZXWV, ktory dopełni Łanu pożytkowego DEWV, krom Stáwu S. A drugi Łan iuż będźie trzebá poczynáć zá liniią VW. 2. Takie praktyczne trzebá pomiárkowánie źiárnámi plácow rożnych figur
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 151
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
mapę LGHBM, grunt dany; zasyp jego pole ziarnem gorczycznym. Potym, zrysuj kwadrat Łanowy CBED; i przenieś weń ziarna z pola LGHBM. Jeżeli okryją doskonale kwadrat cb Ed; grunt ma Łan zupełny. Jeżeli ziarna nie wystarczą kwadratowi: grunt nie ma zupełnego Łanu. Jeżeli nakoniec ziarna nie zmieszczą się w kwadracie: grunt Łan przechodzi. Wieleby zaś gruntowi nie dostawało do miary Łanu zupełnego, tenże kwadrat bedc oznajmi. Niech bowiem ziarna w kwadracie staną przy tm, zostawując plac goły tmcb. Tedy przzenioższy cyrklem bt na skalę; abyś wiedział, wiele bt na skali cząstek; a na ziemi łokci, zabiera. Przemultyplikujesz
máppę LGHBM, grunt dány; zásyp iego pole źiárnem gorczycznym. Potym, zrysuy kwádrat Łanowy CBED; y przenieś weń żiárná z polá LGHBM. Ieżeli okryią doskonále kwádrat cb Ed; grunt ma Łan zupełny. Ieżeli źiárná nie wystárczą kwádratowi: grunt nie ma zupełnego Łanu. Ieżeli nákoniec źiárná nie zmieszczą się w kwádraćie: grunt Łan przechodźi. Wieleby záś gruntowi nie dostawáło do miáry Łanu zupełnego, tenze kwádrat bedc oznáymi. Niech bowiem źiárna ẃ kwadraćie stáną przy tm, zostáwuiąc plác goły tmcb. Tedy przzenioższy cyrklem bt ná skálę; ábyś wiedźiał, ẃiele bt ná skáli cząstek; á ná źiemi łokći, zábiera. Przemultyplikuiesz
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 152
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
LGHBM. Jeżeli okryją doskonale kwadrat cb Ed; grunt ma Łan zupełny. Jeżeli ziarna nie wystarczą kwadratowi: grunt nie ma zupełnego Łanu. Jeżeli nakoniec ziarna nie zmieszczą się w kwadracie: grunt Łan przechodzi. Wieleby zaś gruntowi nie dostawało do miary Łanu zupełnego, tenże kwadrat bedc oznajmi. Niech bowiem ziarna w kwadracie staną przy tm, zostawując plac goły tmcb. Tedy przzenioższy cyrklem bt na skalę; abyś wiedział, wiele bt na skali cząstek; a na ziemi łokci, zabiera. Przemultyplikujesz bt, przez bc. A produkt oznajmi wiele gruntowi LGHBM, niedostaje do całego łanu. Stegoż kwadratu dojdziesz, wieląm grunt LGHBM,
LGHBM. Ieżeli okryią doskonále kwádrat cb Ed; grunt ma Łan zupełny. Ieżeli źiárná nie wystárczą kwádratowi: grunt nie ma zupełnego Łanu. Ieżeli nákoniec źiárná nie zmieszczą się w kwádraćie: grunt Łan przechodźi. Wieleby záś gruntowi nie dostawáło do miáry Łanu zupełnego, tenze kwádrat bedc oznáymi. Niech bowiem źiárna ẃ kwadraćie stáną przy tm, zostáwuiąc plác goły tmcb. Tedy przzenioższy cyrklem bt ná skálę; ábyś wiedźiał, ẃiele bt ná skáli cząstek; á ná źiemi łokći, zábiera. Przemultyplikuiesz bt, przez bc. A produkt oznáymi wiele gruntowi LGHBM, niedostáie do cáłego łanu. Ztegoż kwádratu doydźiesz, wieląm grunt LGHBM,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 152
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
