w Suplemencie. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA IX. Około Rozmierzania Pola Figur.
OD Rozmierzania Obwodu Figur, postępuje Geometra do Rozmierzania Pola, abo Placu Figur wszelakich Gładkich, abo Płaskich. PRZESTROGA. JAko długości Geometrowie mierzą miarami długimi: stopami, laskami, sznurami, etc: Tak Pola Figur, abo place, mierzać powinni kwadratami wiadomej jakiej miary, jako kwaratową stopą, kwadratowym krokiem, kwadratową laską, kwadratowym sznurem: to jest kwadratem, którego ściana, jest stopa, krok, laska abo sznur. Geometra Polski mierzać je będzie łokciem kwadratowym. DEFINICJE. POle, Plac, abo wielkość figury płaskiej, nażywamy rozmierzoną abo wiadomą: kiedy wiemy wiele
w Supplemenćie. GEOMETRY POLSKIEGO, ZABAWA IX. Około Rozmierzánia Polá Figur.
OD Rozmierzánia Obwodu Figur, postępuie Geometrá do Rozmierzánia Polá, ábo Plácu Figur wszelákich Głádkich, ábo Płáskich. PRZESTROGA. IAko długośći Geometrowie mierzą miárámi długimi: stopámi, laskámi, sznurámi, etc: Ták Polá Figur, ábo pláce, mierzáć powinni kwádratámi wiádomey iákiey miáry, iáko kwáratową stopą, kwádratowym krokiem, kwádratową laską, kwádratowym sznurem: to iest kwádratem, ktorego śćianá, iest stopá, krok, laska ábo sznur. Geometrá Polski mierzáć ie będźie łokćiem kwadratowym. DEFINICYE. POle, Plác, ábo wielkość figury płáskiey, náżywamy rozmierzoną ábo wiádomą: kiedy wiemy wiele
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 75
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
pola między nimi. Przez wierzch E triangułu przeciągnij DE równoodległą samej CF. Będzie kwadrat CDEF równokątny, równy placem triangułowi równościennemu CEG, według Własności 105. Zaczym ostatek DTE, różnica pola między triangułem równokątnym CTE, który jest równy obwodem triangułowi. Co się miało pokazać. Nauka XXXI. Pokazać różnice placu abo pola między kwadratami równoobwodnymi, z których jeden nie jest równokątny. NIech będzie kwadrat nachylony EBCD równościenny, nie równokątny, równy w obwodzie, abo ścianach, kwadratowi równokątnemu EFÓD, i trzeba pokazać różnicę placu między nimi. Pociągnąwszy ściany BC do H, pokaże się HFOT różnica między kwadratami równoobwodnymi EFÓD, EBCD.
Czego tak dowodzę: Kwadrat
polá między nimi. Przez wierzch E tryángułu przećiągniy DE rownoodległą sámey CF. Będźie kwádrat CDEF rownokątny, rowny plácem tryángułowi rownośćiennemu CEG, według Własności 105. Záczym ostátek DTHE, rożnicá polá między tryángułem rownokątnym CTHE, ktory iest rowny obwodem tryángułowi. Co się miáło pokazáć. NAVKA XXXI. Pokazáć rożnice plácu ábo polá między kwádratámi rownoobwodnymi, z ktorych ieden nie iest rownokątny. NIech będżie kwádrat náchylony EBCD rownośćienny, nie rownokątny, rowny w obwodźie, ábo śćiánách, kwádratowi rownokątnemu EFOD, y trzebá pokazáć rożnicę plácu między nimi. Poćiągnąwszy śćiány BC do H, pokaże się HFOT rożnicá między kwádratámi rownoobwodnymi EFOD, EBCD.
Czego ták dowodzę: Kwádrat
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 93
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. Nauka XXXI. Pokazać różnice placu abo pola między kwadratami równoobwodnymi, z których jeden nie jest równokątny. NIech będzie kwadrat nachylony EBCD równościenny, nie równokątny, równy w obwodzie, abo ścianach, kwadratowi równokątnemu EFÓD, i trzeba pokazać różnicę placu między nimi. Pociągnąwszy ściany BC do H, pokaże się HFOT różnica między kwadratami równoobwodnymi EFÓD, EBCD.
Czego tak dowodzę: Kwadrat EBCD, według Własn: 115. jest równy kwadratowi EHTD, (gdyż są na jednejże Bazie ED, i między jednymisz równoodległymi HC, ED.) Ale kwadrat EHTD jest mniejszy od tegoż kwadratu równokątnego EFÓD, kwadratem HFOT. Jest tedy kwadrat HFOT, różnica
. NAVKA XXXI. Pokazáć rożnice plácu ábo polá między kwádratámi rownoobwodnymi, z ktorych ieden nie iest rownokątny. NIech będżie kwádrat náchylony EBCD rownośćienny, nie rownokątny, rowny w obwodźie, ábo śćiánách, kwádratowi rownokątnemu EFOD, y trzebá pokazáć rożnicę plácu między nimi. Poćiągnąwszy śćiány BC do H, pokaże się HFOT rożnicá między kwádratámi rownoobwodnymi EFOD, EBCD.
Czego ták dowodzę: Kwádrat EBCD, według Własn: 115. iest rowny kwádratowi EHTD, (gdyż są ná iedneyże Báżie ED, y między iednymisz rownoodległymi HC, ED.) Ale kwádrat EHTD iest mnieyszy od tegoż kwádratu rownokątnego EFOD, kwádratem HFOT. Iest tedy kwádrat HFOT, rożnicá
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 93
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
EFÓD, EBCD.
Czego tak dowodzę: Kwadrat EBCD, według Własn: 115. jest równy kwadratowi EHTD, (gdyż są na jednejże Bazie ED, i między jednymisz równoodległymi HC, ED.) Ale kwadrat EHTD jest mniejszy od tegoż kwadratu równokątnego EFÓD, kwadratem HFOT. Jest tedy kwadrat HFOT, różnica między kwadratami etc. Co się miało demonstrować. Nauka XXXII. Wyrachować Różnicę między Kwadratem na bazie triangułu Rozwartokątnego, i między Kwadratami na ścianach tegoż triangułu. Także między Kwadratem na bazie triangułu Krzyżokątnego, między tylimisz ścianami zawartego. JEżeli baza HC jest wiadoma, przemultiplikuj ją wsię, a z produktu obydwóch kwadratów inszych dwóch ścian wyjmi
EFOD, EBCD.
Czego ták dowodzę: Kwádrat EBCD, według Własn: 115. iest rowny kwádratowi EHTD, (gdyż są ná iedneyże Báżie ED, y między iednymisz rownoodległymi HC, ED.) Ale kwádrat EHTD iest mnieyszy od tegoż kwádratu rownokątnego EFOD, kwádratem HFOT. Iest tedy kwádrat HFOT, rożnicá między kwádratámi etc. Co się miáło demonstrowáć. NAVKA XXXII. Wyráchowáć Rożnicę między Kwádratem ná báżie tryángułu Rozwártokątnego, y między Kwádratámi ná ściánách tegoż tryángułu. Tákże między Kwádratem ná báżie tryángułu Krzyżokątnego, między tylimisz śćiánámi záwártego. IEżeli bázá HC iest wiádoma, przemultyplikuy ią wśię, á z produktu obudwoch kwádratow inszych dwoch śćian wyymi
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 93
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
gdyż są na jednejże Bazie ED, i między jednymisz równoodległymi HC, ED.) Ale kwadrat EHTD jest mniejszy od tegoż kwadratu równokątnego EFÓD, kwadratem HFOT. Jest tedy kwadrat HFOT, różnica między kwadratami etc. Co się miało demonstrować. Nauka XXXII. Wyrachować Różnicę między Kwadratem na bazie triangułu Rozwartokątnego, i między Kwadratami na ścianach tegoż triangułu. Także między Kwadratem na bazie triangułu Krzyżokątnego, między tylimisz ścianami zawartego. JEżeli baza HC jest wiadoma, przemultiplikuj ją wsię, a z produktu obydwóch kwadratów inszych dwóch ścian wyjmi summę. Ostatek będzie różnica kwadratu na bazie triangułu Rozwartokątnego, od kwadratów na ścianach, i od kwadratu na bazie triangułu
gdyż są ná iedneyże Báżie ED, y między iednymisz rownoodległymi HC, ED.) Ale kwádrat EHTD iest mnieyszy od tegoż kwádratu rownokątnego EFOD, kwádratem HFOT. Iest tedy kwádrat HFOT, rożnicá między kwádratámi etc. Co się miáło demonstrowáć. NAVKA XXXII. Wyráchowáć Rożnicę między Kwádratem ná báżie tryángułu Rozwártokątnego, y między Kwádratámi ná ściánách tegoż tryángułu. Tákże między Kwádratem ná báżie tryángułu Krzyżokątnego, między tylimisz śćiánámi záwártego. IEżeli bázá HC iest wiádoma, przemultyplikuy ią wśię, á z produktu obudwoch kwádratow inszych dwoch śćian wyymi summę. Ostátek będźie rożnicá kwádratu ná báźie tryángułu Rozwártokątnego, od kwádratow ná śćiánách, y od kwádratu ná báźie tryángułu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 94
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
oboje zwierzęta na podwórzach, nie na pierfrach Kawalerskich dają się widzieć, lubo był właśnie służący Order Oficjalistom ad vigilantiam obligujący.
Z. KatARYNE Order na Gorze Synaj w Palestynie, gdzie Jej Ciało Święte przez Aniołów pogrzebione, od Książat fundowany Roku 1067. Znak Ordynis jest Krzyż Jerozolimski, alias większy, czyery mniejszych mający między kwadratami Krzyża ze dworu Był konferowany od Klasztoru Synajskiego Superiora. Takiż Order znajduje się w Moskwie od Piotra I. Cara postanowiony dla Dam samych A 1715. Noszą alias Metal od ramienia prawego pod łewe z Obrazkiem Z. Katarzyny na wstędze białej.
CLAVIS AUREE w Niemczech Order postanowiony dla Podkomorzych, aby obserent et referent Pokoje
oboie zwierzęta na podworzach, nie na pierfrach Kawalerskich daią się widzieć, lubo był właśnie służący Order Officyalistom ad vigilantiam obliguiący.
S. CATHARINAE Order na Gorze SINAI w Palestynie, gdzie Iey Ciało Swięte przez Aniołow pogrzebione, od Xiążat fundowany Roku 1067. Znak Ordinis iest Krzyż Ierozolimski, alias większy, cziery mnieyszych maiący między kwadratami Krzyża ze dworu Był konferowany od Klasztòru Synayskiego Superiora. Takiż Order znayduie się w Moskwie od Piotra I. Cara postanowiony dla Dam samych A 1715. Noszą alias Metal od ramienia prawego pod łewe z Obrazkiem S. Katarzyny na wstędze białey.
CLAVIS AUREAE w Niemczech Order postanowiony dla Podkomorzych, aby obserent et referent Pokoie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1048
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
54. Wyjęto kwadrat mniejszy niewiadomy, skwadratu niewiadomego; i pozostał kwadrat wiadomy, a potrzeba znaleźć obadwa kwadraty, i ten który jest wyjęty, i ten zktórego po wyjęciu pozostał dany. Jakim sposobem? na karcie. 191. 55. Skwadratu danego, wyjąwszy dany, zrysować pozostały. 191. 56. Między dwiema kwadratami danymi, znaleźć różnicę. 192. 57. Połowicę kwadratu całego, jakąkolwiek linią równą przedzielonego, przemienić na kwadrat doskonały. 192. 58. Dwa kwadraty nierówne, przemienić na drugie dwa, i sobie, i dwiema nierównym równe. 192. 116.Kwadrat podobny, wyjąć z drugiego niepodobnego. 217. 59.
54. Wyięto kẃádrat mnieyszy niewiádomy, zkwádratu niewiádomego; y pozostał kwádrat wiádomy, á potrzebá ználeść obádwá kwádraty, y ten ktory iest wyięty, y ten zktorego po wyięćiu pozostał dány. Iákim sposobem? ná kárćie. 191. 55. Zkwádratu dánego, ẃyiąwszy dány, zrysowáć pozostáły. 191. 56. Między dwiemá kwádratámi dánymi, ználeść roźnicę. 192. 57. Połowicę kwádratu cáłego, iákąkolwiek liniią rowną przedźielonego, przemięnić ná kwádrat doskonały. 192. 58. Dwá kwádraty nierowne, przemięnić ná drugie dwá, y sobie, y dẃiemá nierownym rowne. 192. 116.Kwádrat podobny, ẃyiąć z drugiego niepodobnego. 217. 59.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 17
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
figura, która nie mając ani ścian równych, ani angułów krzyżowych, ma po parze ścian, i angułów przeciwnych równych. Tu się zwać będzie Kwadratem spłaszczonym dłuższym, albo kwadratem podłużnym splaszczonym, albo Czwartaczek albo kwadrat spłaszczony dwuściennorówny. Def. 32. primi. WYKŁAD. TE cztery rodzaje czworościennych figur, zowią Autorowie często kwadratami, bez przydatu inszego słowa, respektując więcej na równość dwóch przeciwnych ścian, w kwadratach spłaszczonych, i w kwadracie podłużnym równokątnym, nakształt kwadratu doskonałego; aniżeli na różność angułów. Trzeba jednak mieć Refleksją na to, że gdy kędy przeczytasz: Kwadrat na linii; masz rozumieć o kwadracie doskonałym, mającym wszytkie cztery ściany
figurá, ktora nie máiąc áni śćian rownych, áni ángułow krzyżowych, ma po parze śćian, y ángułow przećiwnych rownych. Tu się zwáć będźie Kwádratem spłászczonym dłuższym, álbo kwádratem podłużnym splászczonym, álbo Czwártaczek álbo kwádrat spłászczony dwuśćiennorowny. Def. 32. primi. WYKŁAD. TE cztery rodzáie czworośćiennych figur, zowią Autorowie często kwádratámi, bez przydatu inszego słowá, respektuiąc więcey ná rowność dwuch przećiwnych śćian, w kwádratách spłászczonych, y w kwádraćie podłużnym rownokątnym, nákształt kwádratu doskonáłego; ániżeli ná rożność ángułow. Trzebá iednák mieć Reflexyą ná to, że gdy kędy przeczytasz: Kwádrat ná linii; masz rozumieć o kwadrácie doskonáłym, máiącym wszytkie cztery śćiany
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 17
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
jaki jest kwadrat CDBE. 53. Trapezjus, jest każda figura Czworościenna, różna od przerzeczonych; która nie ma ani wszytkich czterech ścian równych, ani angułów wszytkich krzyżowych, ani po parze ścian przeciwnych równych; ani po parze angułów przeciwnych równych. Jakie są A, D, T. Nie będą się zwać takowe nigdy kwadratami, tylko Czworościenne figury, albo czworoboki, albo cztery kąty, albo cztery granie. Definitio 3. primi. 54. Kędy w kwadracie danym (CBED,) poprzeczna (CE,) będzie przeciągniona; a dwie linie (FH, i ML,) równoodległe ścianom, przecinające poprzeczną (CE,) wiednymże punkcie
iáki iest kwádrat CDBE. 53. Trápezyus, iest káżda figurá Czworośćienna, rożna od przerzeczonych; ktora nie ma áni wszytkich czterech śćian rownych, áni ángułow wszytkich krzyżowych, áni po parze śćian przećiwnych rownych; áni po parze ángułow przećiwnych rownych. Iákie są A, D, T. Nie będą się zwáć tákowe nigdy kwádratámi, tylko Czworośćienne figury, álbo czworoboki, álbo cztery kąty, álbo cztery gránie. Definitio 3. primi. 54. Kedy w kwádraćie dánym (CBED,) poprzeczna (CE,) będżie przećiągniona; á dwie liniie (FH, y ML,) rownoodległe śćiánom, przećináiące poprzeczną (CE,) wiednymże punkćie
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
danego kwadratu V, zatoczywszy półcyrkuł NLF. jako w poprzedzającej Nauce 54: i wstawiwszy ścianę NL, w półcyrkuł NLF: gdy punkta L, F,złączysz prostą LF, będzie LF ściana według Własności 123. na której pozostały kwadrat T, masz zrysować. Zabawa V. Część III.
Nauka LVI. Między dwiema kwadratami danymi (V, i C.) znaleźć różnicę.
NA ścianie NF, kwadratu większego V, zatocz półcyrkuł; i postaw w nim NL, ścianę kwadratu C; i zrysuj FL, według Nauki poprzedzającej: kwadrat na FL, pokaże różnicę, według Własności 123 między kwadratami V, C.
Nauka LVII. Połowicę
dánego kwádratu V, zátoczywszy połcyrkuł NLF. iáko w poprzedzaiącey Náuce 54: y wstáwiwszy śćiánę NL, w połcyrkuł NLF: gdy punktá L, F,złączysz prostą LF, będżie LF śćiáná według Własnośći 123. ná ktorey pozostáły kwádrat T, masz zrysowáć. Zábáwá V. Część III.
NAVKA LVI. Między dwiemá kwádratámi dánymi (V, y C.) ználeść rożnicę.
NA śćiánie NF, kwádratu większego V, zátocz połcyrkuł; y postaw w nim NL, śćiánę kwádratu C; y zrysuy FL, według Nauki poprzedzáiącey: kwádrat ná FL, pokaże rożnicę, według Własnośći 123 między kwádratámi V, C.
NAVKA LVII. Połowicę
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 192
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
