męczyć, dodając mu w tym dzielności. Do tego dusza ludzka lubo duch szczery, a przecie czuje i boleje gdy ciało ogień pali, albo innemi torturami ciało męczą. A czemużby taż dusza natężonym wszechmocną sprawiedliwością Boską ogniem niemogła być męczona, karana, i oprócz ciała? Mają zmysły ludzkie tak przeciwne sobie kwalitatywy, że cierpieć je, rzecz jest nieznośna. I takie są obrzydliwe smaki osobliwie w lekarstwach, które smakowi ludzkiemu tak są przeciwne, że bez abominacyj pożywać się nie dadzą. Takie są w zgniliznach, kloakach smrodliwe wapory, iż wonieniu ludzkiemu długo ich cierpieć niepodobna. Takie są w straszydłach, poczwarach, odrażających oko ludzkie
męczyć, dodáiąc mu w tym dzielności. Do tego dusza ludzka lubo duch szczery, á przecie czuie y boleie gdy ciało ogień pali, álbo innemi torturami ciáło męczą. A czemużby taż dusza nátężonym wszechmocną sprawiedliwością Boską ogniem niemogła być męczona, karana, y oprocz ciała? Maią zmysły ludzkie ták przeciwne sobie kwalitatywy, że cierpieć ie, rzecz iest nieznośna. Y takie są obrzydliwe smaki osobliwie w lekarstwach, ktore smákowi ludzkiemu ták są przeciwne, że bez abominácyi pożywać się nie dadzą. Takie są w zgniliznach, kloakach smrodliwe wapory, iż wonieniu ludzkiemu długo ich cierpieć niepodobna. Takie są w straszydłach, poczwarach, odrażaiących oko ludzkie
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: A3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Przecięż ze wszystkiemi rzeczami sublunarnemi są te elementa pomieszane. Ziemia humorami i ekshalacjami wodnistemi napełniona, z ogniem i powietrzem podziemnym zmięszana. Aby służyła do generacyj i konserwacyj wszystkich rzeczy sublunarnych, oraz z innemi elementami, przez swoję i swoich kwalitatyw komunikacją.
II. Każdy z przerzeczonych element, dwie najmniej sobie własne ma kwalitatywy. J tak ogniowi własne jest ciepło i suchość. Gdyż eksperiencja uczy iż ogień grzeje i wysusza. Najpryncypalniejsze do niego są dyspozycje w jakiej materyj, na przykład w drewnie, aby się zajęło, suchość i ciepło. A jako przeciwne są ogniowi wilgoć i zimno, tak tamte są wrodzone.
Powietrza własne jest zimno i
. Przecięż ze wszystkiemi rzeczami sublunarnemi są te elementa pomięszane. Ziemia chumorami y exchalacyami wodnistemi napełniona, z ogniem y powietrzem podziemnym zmięszana. Aby służyła do generacyi y konserwacyi wszystkich rzeczy sublunarnych, oraz z innemi elementami, przez swoię y swoich kwalitatyw kommunikácyą.
II. Każdy z przerzeczonych element, dwie naymniey sobie własne ma kwalitatywy. J ták ogniowi własne iest ciepło y suchość. Gdyż experyencya uczy iż ogień grzeie y wysusza. Naypryncypalnieysze do niego są dyspozycye w iákiey máteryi, ná przykład w drewnie, áby się záięło, suchość y ciepło. A iáko przeciwne są ogniowi wilgoć y zimno, ták támte są wrodzone.
Powietrza własne iest zimno y
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: Q3v
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
przeciwna świa- tłości. Gdyż umbra da się widzieć, mierzyć, w tę lub owę figurę się formuje, według figury rzeczy, która cień rzuca. Co służyć nie może negacyj albo karencyj rzeczy, która w sobie nic nie jest. A jako inne kwalitatywy, na przykład, ciepło, suchość, białość mają przeciwne sobie kwalitatywy, zimno, wilgoć, czraność. Tak i światłość ma przeciwną kwalitatywę ciemność. J jako się temperują z sobą, lubo sobie przeciwne kwalitatywy. J tak w letniej wodzie jest nieco ciepła jest też i nie co zimna. W Szarym kolorze znajduje się białość i czarność. Tak cień, ma nie co światła, nie
przeciwna swia- tłości. Gdyż umbra da się widzieć, mierzyć, w tę lub owę figurę się formuie, według figury rzeczy, ktora cień rzuca. Co służyć nie może negácyi álbo karencyi rzeczy, ktora w sobie nic nie iest. A iáko inne kwalitatywy, ná przykład, ciepło, suchość, białość maią przeciwne sobie kwalitatywy, zimno, wilgoć, czraność. Ták y swiatłość ma przeciwną kwalitatywę cięmność. J iáko się temperuią z sobą, lubo sobie przeciwne kwalitatywy. J ták w letniey wodzie iest nieco ciepłá iest też y nie co źimna. W Szarym kolorze znaiduie się białość y czarność. Tak cień, ma nie co swiatła, nie
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: S
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
szabli lub chustce będąca, gdy na słońcu albo w cieple się rogrzeje, waporuje z siebie ekshalacje z medyczną tego proszku kwalitatywą. Które ekshalacje na wolne się dostawszy powietrze i popędzone, do swego subjectum zmierzają. Rana albowiem zarażliwe ewaporując humory, a nowe z powietrzem ciągnąc, z daleka przychodzące o de krwi własnej medyczne przyjmuje kwalitatywy, które uśmierzają ból, i z wolna ranę goją. Taż sama racja być może i dla sudoriferum. Iż z tego proszku do potów służącego z uryną zagrzanego ewaporując zgodne do potów ekshalacje, po powietrzu rozpierzchłe, przebrawszy się i w padszy przez pory lub odetchnienie z powietrzem w człowieka, skutek swoi sprawują. Czy
szabli lub chustce będąca, gdy ná słońcu álbo w cieple się rogrzeie, waporuie z siebie exchalacye z medyczną tego proszku kwalitatywą. Ktore exchalacye ná wolne się dostawszy powietrze y popędzone, do swego subjectum zmierzaią. Rana albowięm zarazliwe ewaporuiąc chumory, á nowe z powietrzem ciągnąc, z daleka przychodzące o de krwi własney medyczne przyimuie kwalitatywy, ktore uśmierzaią bol, y z wolna ranę goią. Taż sama racya być może y dla sudoriferum. Jż z tego proszku do potow służącego z uryną zagrzánego ewaporuiąc zgodne do potow exchalacye, po powietrzu rozpierzchłe, przebrawszy się y w padszy przez pory lub odetchnienie z powietrzem w człowieka, skutek swoi sprawuią. Czy
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: S3
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
wiatr niedochodził. Będziesz miał w najgórętsze lato dla wygody lód, i lodownią: w której mięsiwo, zwierzyny jak w pół zimy konserwować możesz.
3tio. Wody mineralne, i różne źródła są medyczne wielu afekcyj. Iż płynąc, czyli z kruszców czyli z korzeni różnych drzew, ziół, zdrowiu ludzkiemu służących, zabierają kwalitatywy. Jako przeciwnym sposobem wiele innych wód jest zaraźliwych, dla miejsc, przez które płyną, niezdrowych.
4to. Morskie wody by największą nawałnością wzburzone, tak się nie wznoszą aby potop jakiej części świata, dopieroż generalny czyniły. Lubo ledwie czwartą część ziemia zabiera, a trzy wody, z całego okręgu ziemi. To
wiatr niedochodził. Będziesz miał w naygorętsze lato dla wygody lod, y lodownią: w ktorey mięsiwo, zwierzyny iák w puł zimy konserwowáć możesz.
3tio. Wody mineralne, y rożne zrodła są medyczne wielu affekcyi. Jż płynąc, czyli z kruszcow czyli z korzeni rożnych drzew, zioł, zdrowiu ludzkiemu służących, zábieraią kwalitatywy. Jáko przeciwnym sposobem wiele innych wod iest zaraźliwych, dla mieysc, przez ktore płyną, niezdrowych.
4to. Morskie wody by naywiększą náwałnością wzburzone, ták się nie wznoszą áby potop iákiey części swiata, dopieroż generalny czyniły. Lubo ledwie czwartą część ziemia zábiera, á trzy wody, z całego okrągu ziemi. To
Skrót tekstu: BystrzInfElem
Strona: T3v
Tytuł:
Informacja elementarna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
