Światu poczyniła Machin, które wyliczają Autorowie, o Mechanice traktujący jakie są Glosocomum Heronis et Pappi; Machina Heronis wodę ciągnąca od Kardana opisana: Pancratiũ infinitae potentiae Simonis Stevini: Pancratium Aurigárum: Scytále Aristoteles: Memnona Statua gadająca, śpiewająca, grzmoty czyniąca, wozy same bieżące bez koni na drodze: Archity z Tarentinu gołąb drzewiany latający: Jana Regiomontana Orzeł Miedziany lecący przeciwko Karolowi V. Cesarzowi do Norembergii wieżdzającemu, i aż do Bramy onemu astystu. o STATYCE
jący: Dedala sławnego Mechanika statuj: Apolloniusza (nie Apollina) Tripodes, albo trzy nogi; Ktesifonta, Metagenesa, Archimedesa MACHINY; Archimedesa Machina, a raczej Cochlea, którą dwa razy Egipt
Swiatu poczyniła Machin, ktore wyliczaią Autorowie, o Mechanice traktuiący iakie są Glosocomum Heronis et Pappi; Machina Heronis wodę ciągnąca od Kardana opisana: Pancratiũ infinitae potentiae Simonis Stevini: Pancratium Aurigárum: Scytále Aristoteles: Memnona Statua gadaiąca, spiewaiąca, grzmoty czyniąca, wozy same bieżące bez koni na drodze: Archity z Tarentinu gołąb drzewiany lataiący: Iana Regiomontana Orzeł Miedziany lecący przeciwko Karolowi V. Cesarzowi do Norembergii wieżdzaiącemu, y aż do Bramy onemu astystu. o STATYCE
iący: Dedala sławnego Mechanika statuy: Apolloniusza (nie Apollina) Tripodes, albo trzy nogi; Ktesifonta, Metagenesa, Archimedesa MACHINY; Archimedesa Machiná, a raczey Cochlea, ktorą dwa razy Egypt
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 225
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
nie nazywaj Psa Wezyrem, Sołtanem, bo te Imiona są Ludziom Znacznym służące: nie zwij Boruchem, bo Baruch jest Z, Prorok. o Zwierzętach osobliwych
PSÓW Osobliwe Denominacje od Poetów skoncypowane z Autorów wytłumaczone co do Etymon.
Melampus. tojest Czarno-Nogi
Ichnobates, Wiatrem ścigający,
Pamphagus, tojest Zarłok.
Oribasus, Po górach latający.
Aellus, Dziwnie rący, lecący.
Thèús, Chyży.
Harpalos, Zarłoczny.
Melaneus, Jelenie młode łamiący.
Lelaps, Impetyczny.
Theron, Srogi, nieugłaskany,
Pteleras, Jako skrzydło lotny.
Dorcèus, Ostrowidz, Bystrooki.
Ladon, Nad Ladem rzęką urodzony.
Lèúcon, Białawy, Białasy,
Absolus,
nie nazyway Psa Wezyrem, Sołtanem, bo te Imiona są Ludziom Znacznym służące: nie zwiy Boruchem, bo Baruch iest S, Prorok. o Zwierzętach osobliwych
PSOW Osobliwe Denominacye od Poetow skoncypowane z Autorow wytłumaczone co do Etymon.
Melampus. toiest Czarno-Nogi
Ichnobates, Wiatrem ścigaiący,
Pamphagus, toiest Zarłok.
Oribasus, Po gorach lataiący.
Aellus, Dziwnie rączy, lecący.
Thèús, Chyży.
Harpalos, Zarłoczny.
Melaneus, Ielenie młode łamiący.
Lelaps, Impetyczny.
Theron, Srogi, nieugłaskany,
Pteleras, Iako skrzydło lotny.
Dorcèus, Ostrowidz, Bystrooki.
Ladon, Nad Ladem rzęką urodzony.
Lèúcon, Białawy, Białasy,
Absolus,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 583
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
skąd też jedwab Serycum nazwany. Snuje z siebie jak Pająk delikatną nić, i zwija też same jak na kłębek adinstar formy jaja kurzego, we wnątrz sam siebie zamyka; a tak te Opus wystawiwszy, sibi funera texit. Sukcesorom kolebkę, Ludziom jedwab, Aliis Sericum, sibi construit urnam, gdyż się stąd zawięzuje motyl latający, który nowego płodu Jedwabniczków jest Autorem, bo ten znowu ikrę puszcza, a z tej Robaczek się zawięzuje żyjący morowym liściem. Zbierają te kłębuszki, w które się oni De Insectis, albo o Robactwie Nacinanym
uwijają, w ciepłą rzucają wodę, a tak z wątka swego, odebrane bywają, Jedwab światu providendo.
O
zkąd też iedwab Sericum nazwany. Snuie z siebie iak Paiąk delikatną nić, y zwiia też same iak na kłębek adinstar formy iaia kurzego, we wnątrz sam siebie zamyka; a tak te Opus wystawiwszy, sibi funera texit. Sukcesorom kolebkę, Ludziom iedwab, Aliis Sericum, sibi construit urnam, gdyż się ztąd zawięzuie motyl lataiący, ktory nowego płodu Iedwabniczkow iest Autorem, bo ten znowu ikrę puszcza, á z tey Robaczek się zawięzuie żyiący morowym liściem. Zbieraią te kłębuszki, w ktore się oni De Insectis, albo o Robactwie Nacinanym
uwiiaią, w ciepłą rzucaią wodę, a tak z wątka swego, odebrane bywaią, Iedwab światu providendo.
O
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 604
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
animam diffudit ARIUS. Hunc sequeris nimiô vane Luthere merô. AEcoque* Lampadius, crudelibus occidit umbris, Quem cieras diro, Zvinglie Marte cádis Ad Caerolstadium nocturuns strangulat ultor, Bucerus haec eadem fata superbus obit. Moribus Herodi similis Calvine fuisti, Par erat et vitam claudere morte pari. *Tojest AEcolampadius
Tojest: Szymon Czarnoksiężnik po powietrzu latający, za modlitwą Z Piotra o ziemię uderzony, z połamanie goleni, teste Egesyppo. Herezje Chrześcijańskie
MANESA Manichejczyków Autora Król Perski z skory obedrzeć rozkazał, iż Syna jego podjąwszy się uleczyć, jak dusz, tak i ciał Zabójca, teste Epifanio. Montanus obwieszony, jako Eusebius świadczy. Nestoriusza język przy śmierci robacy roztoczyli,
animam diffudit ARIUS. Hunc sequeris nimiô vane Luthere merô. AEcoque* Lampadius, crudelibus occidit umbris, Quem cieras diro, Zvinglie Marte cádis Ad Caerolstadium nocturuns strangulat ultor, Bucerus haec eadem fata superbus obit. Moribus Herodi similis Calvine fuisti, Par erat et vitam claudere morte pari. *Toiest AEcolampadius
Toiest: Szymon Czarnoksiężnik po powietrzu latáiący, za modlitwą S Piotra o ziemię uderzony, z połamanie goleni, teste Egesyppo. Herezye Chrześciańskie
MANESA Manicheyczykow Autora Krol Perski z skory obedrzeć roskázáł, iż Syna iego podiąwszy się uleczyć, iak dusz, tak y ciáł Zaboyca, teste Epiphanio. Montanus obwieszony, iako Eusebius świadczy. Nestoriusza ięzyk przy śmierci robacy rostoczyli,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1132
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
sposobem, choć-bym ja był in partibus księcia kanclerza, sejmik dojść nie może, aby pozwolił na niedojście tegoż sejmiku, w czym ani żadnego zysku, ani obietnic marszałka nadwornego koronnego, ani księcia hetmana nie mam, ale szczególnie, że mnie wstyd, abym tak był płochy i ustawnie od jednej do drugiej partii latający.
Przyrzekałem oraz, że do dalszych sejmików brzeskich albo się nie będę implikować, albo też, widząc zupełną dla mnie księcia kanclerza łaskę, do niego mnie po dawnemu przywiążę, a tak nagle odmiennym być nie mogę. Nie wiem tedy, jeżeli Mostowski mówił to księciu kanclerzwi, bo się z nim więcej nie widział
sposobem, choć-bym ja był in partibus księcia kanclerza, sejmik dojść nie może, aby pozwolił na niedojście tegoż sejmiku, w czym ani żadnego zysku, ani obietnic marszałka nadwornego koronnego, ani księcia hetmana nie mam, ale szczególnie, że mnie wstyd, abym tak był płochy i ustawnie od jednej do drugiej partii latający.
Przyrzekałem oraz, że do dalszych sejmików brzeskich albo się nie będę implikować, albo też, widząc zupełną dla mnie księcia kanclerza łaskę, do niego mnie po dawnemu przywiążę, a tak nagle odmiennym być nie mogę. Nie wiem tedy, jeżeli Mostowski mówił to księciu kanclerzwi, bo się z nim więcej nie widział
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 462
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
nacinanych
skrzydełek złotawych tych kantarydów dobrze ususzonych, i na proszek startych, ołowiem roztopionym, napojonych, tyle szczerego zrobił złota, ile grochowe duże ziarno, jako świadczy Beccherus in Physica subterranea.
SCARABAEUS zowie się i chrząszcz, i krowka robab Scarabaeus zaś cornutus, albo Scarabalaphus, jest jelonek robak na Podolu i Wołyniu gęsto latający. Ma rogi formalne jelenie. Scarabaeo rosa mors, jest przysłowie na tych, co podli będąc i szpętni, wielkich i pieknych są rzeczy apetyczni: albo na tych co się na czym cale nie znają, a pragną tego. Origo przysłowia stąd, iż czyli ten chrząszcz, czyli krowka, czy jelonek roży
nacinanych
skrzydełek złotawych tych kantarydow dobrze ususzonych, y na proszek startych, ołowiem roztopionym, napoionych, tyle szczerego zrobił złota, ile grochowe duże ziarno, iako swiadczy Beccherus in Physica subterranea.
SCARABAEUS zowie się y chrząszcz, y krowka robab Scarabaeus zaś cornutus, albo Scarabalaphus, iest ielonek robak na Podolu y Wołyniu gęsto lataiący. Ma rogi formalne ielenie. Scarabaeo rosa mors, iest przysłowie na tych, co podli będąc y szpętni, wielkich y pieknych są rzeczy appetyczni: albo na tych co się na czym cale nie znaią, á pragną tego. Origo przysłowia ztąd, iż czyli ten chrząszcz, czyli krowka, czy ielonek roży
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 320
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, tylko się tam O Drzewach i Drzewkach Historia naturalna
na noc i przed słotą chowają, dzieci wywodzą: żyją ossy miodem cudzym, gruszkami, jabłkami, śliwkami, i ledwo nie wszystkim, co jest comestibile.
TRZMIEL na Rusi corruptè Czmiel, po łacinie Tusaria, Lardaria, Carpinus. Jest i to insectum, robak latający. Są wielkie; czarne; a trochę mniejsze, żółte są małe szare, a wszystkie krótkie, zwięzłe, grube, podczas lotu huk wydające. Mnożą się w jamkach, wosk robią, jak kule, albo groch tyczny do kupy skleiwszy, a je miodem napełniają, czerw robią jako pszczoły i swoje wypuszczają roje,
, tylko się tam O Drzewach y Drzewkach Historya naturalna
na noc y przed słotą chowaią, dzieci wywodzą: żyią ossy miodem cudzym, gruszkami, iabłkami, śliwkami, y ledwo nie wszystkim, co iest comestibile.
TRZMIEL na Rusi corruptè Czmiel, po łacinie Tusaria, Lardaria, Carpinus. Iest y to insectum, robak lataiący. Są wielkie; czarne; á troche mnieysze, żołte są małe szare, á wszystkie krotkie, zwięzłe, grube, podczas lotu huk wydaiące. Mnożą się w iamkach, wosk robią, iak kule, albo groch tyczny do kupy skleiwsży, á ie miodem napełniaią, czerw robią iako pszczoły y swoie wypuszczaią roie,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 321
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
potrzeba stawać/ Animuszu nie strwożonego być. To szlachecka. Z lekkim się w rzecz nie wdawać/ W nierównym polu wytrwać/ W równym odpor dać. Żołnierz pod chorągiew się wproszący/ Biegun ode wsi do wsi biegający; Sługa pochlebujący. Nie ma się gdzie podziec. Czołn na wodzie płynący/ Ptak po powietrzu latający/ Panna czystość tyrająca. Jednaki znak po sobie zostawiują. Pan/ Urząd/ Marszałek/ Ma być jako kryształ. Na ludzi niewinnie następować/ Z upadku się cieszyć/ Do żalu przywodzić. Szatańska. W wieku młodym utracony wstyd/ W śrzednim nieprawda. W starym zdrada. Do cnoty nic szkodliwszego. Boga zapomnieć/
potrzebá stawáć/ Animuszu nie strwożonego bydź. To szláchecka. Z lekkim się w rzecż nie wdawáć/ W nierownym polu wytrwáć/ W rownym odpor dáć. Zołnierz pod chorągiew się wproszący/ Biegun ode wśi do wśi biegáiący; Sługá pochlebuiący. Nie ma się gdzie podziec. Czołn ná wodźie płynący/ Ptak po powietrzu latáiący/ Pánná cżystość tyráiąca. Iednáki znák po sobie zostáwiuią. Pan/ Vrząd/ Márszáłek/ Ma byc iáko krzyształ. Ná ludźi niewinnie nástępowáć/ Z vpadku się ćieszyć/ Do żálu przywodźić. Szátáńska. W wieku młodym vtrácony wstyd/ W śrzednim nieprawdá. W stárym zdrádá. Do cnoty nic szkodliwszego. Bogá zápomnieć/
Skrót tekstu: ŻabPol
Strona: Cv
Tytuł:
Polityka dworska
Autor:
Jan Żabczyc
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przysłowia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
nie wcześniej niż 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1616
Data wydania (nie później niż):
1650
gęstych lesiech wszędzie. Kości z liściem i trzaski/ zgorzałe gałęzi/ Które ziemiawietrunkiem zarwie i przygrązi.
W gurach pod Sudetami wszędy miedzy lasy/ Gdzie kruszce są/ i rudy nawiosnę/ i w czasy Letne: ludzie ci co tam pobliżu mieszkają/ takie wietrunki w nocy częstokroć widają.
Tym wietrunkom podobny jest ów latający Ogień/ co się więc w lesiech ukazuje w nocy. Który czasem wędrowne i podróżne ludzi/ Zdrogi wielkie błądzenie (zmamiwszy) zawodzi.
Niemcy te latające ognie nazywają/ (Pospolicie Irwischem) co w nocy latają. Wszakoż się to diabeł tak w powietrzu kręci/ Aby ludźmi kuglował w ognistej postaci. Polacy je
gęstych leśiech wszędźie. Kośći z liściem y trzaski/ zgorzáłe gáłęźi/ Ktore źiemiáwietrunkiem zárwie y przygrązi.
W gurách pod Sudetámi wszędy miedzy lásy/ Gdźie kruszce są/ y rudy náwiosnę/ y w czásy Letne: ludźie ći co tám poblyzu mieszkáią/ tákie wietrunki w nocy częstokroć widáią.
Tym wietrunkom podobny iest ow latáiący Ogień/ co sie więc w lesiech ukázuie w nocy. Ktory czásem wędrowne y podrożne ludźi/ Zdrogi wielkie błądzenie (zmámiwszy) záwodźi.
Niemcy te latáiące ognie názywáią/ (Pospolićie Irwischem) co w nocy latáią. Wszákosz sie to dyabeł ták w powietrzu kręći/ Aby ludźmi kuglował w ognistey postáci. Polacy ie
Skrót tekstu: RoźOff
Strona: H3v
Tytuł:
Officina ferraria
Autor:
Walenty Roździeński
Drukarnia:
Szymon Kempini
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
hutnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1612
Data wydania (nie wcześniej niż):
1612
Data wydania (nie później niż):
1612
a tych jest 36. Między któremi Celebriores: Chius vulgò Scio: Lesbos, vulgò Metelino od stołecznego Miasta Metylene, nazwana Insuła, mająca Arcy-Biskupa i Biskupów, i Wino wyśmienite: Lemnos vulgò Stalimene od stolicy Arcy-Biskupiej eiusde nominis, gdzie kopią Terram Lemniam Sigillatam przeciw truciźnie. Nicaria przedtym Icaria, gdzie utonął ów po Niebie latający Icarus: Naxos vulgò Naksia z dwiema Arcy-Biskupami Łacińskim i Greckim: Samos vulgò Samo: Cos vulgò Lango, którą Hippokrates Medyk i Apeles Malarz wsławili: Carpatus teraz Scarpanto; etc. etc. Quarti generis Insuły na tym są Morzu NEUTRALES zwane, że ani do Cyclades, ani do SPORADES Insuł należą, a jest ich
á tych iest 36. Między ktoremi Celebriores: Chius vulgò Scio: Lesbos, vulgò Metelino od stołecznego Miastá Metylene, názwána Insuła, maiąca Arcy-Biskupa y Biskupow, y Wino wyśmienite: Lemnos vulgò Stalimene od stolicy Arcy-Biskupiey eiusde nominis, gdźie kopią Terram Lemniam Sigillatam przeciw truciźnie. Nicaria przedtym Icaria, gdźie utonął ow po Niebie látaiący Icarus: Naxos vulgò Naxia z dwiemá Arcy-Biskupami Łacinskim y Greckim: Samos vulgò Samo: Cos vulgò Lango, ktorą Hippokrates Medyk y Apelles Malárz wsławili: Carpatus teráz Scarpanto; etc. etc. Quarti generis Insuły ná tym są Morzu NEUTRALES zwáne, że ani do Cyclades, ani do SPORADES Insuł náleżą, á iest ich
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 441
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
