Trójcę wyznają, tojest z Chrześcijanami.
9. W Księdze Sonnat rozkazuje: Wojujcie z Ludźmi, aż Mahometanami pozostaną. Ale pytam się, gdzie się podzieje Libertas Religii?
10 Obiecywał swoim rozkosz w Raju z Pannami dziwnej urody; Wina słodlie, bańkiety, szaty drogie powiadając, że w tymże Raju jest drzewo z listkami srebrnemi i złotemi. na których popisano: Nie jest BÓG. tylko BEG i Mahometanismus, albo Religia Turecka
Mahomet Apostoł jego. Ciężki w pierwszym punkcie błąd jego: bo Rajskie delicje nie w rozkoszach cielska, ale w widzeniu siebie BÓG założył, Dość tych delicyj mają na świecie Macbometowi, a na tamtym świecie usłyszy z
Troycę wyznaią, toiest z Chrześcianami.
9. W Księdze Sonnat roskazuie: Woiuycie z Ludzmi, aż Machometanami pozostaną. Ale pytam się, gdzie się podzieie Libertas Religii?
10 Obiecywał swoim roskosz w Raiu z Pannami dziwney urody; Wina słodlie, bańkiety, szaty drogie powiadaiąc, że w tymże Raiu iest drzewo z listkami srebrnemi y złotemi. na ktorych popisano: Nie iest BOG. tylko BEG y Machometanismus, albo Religia Turecka
Máchomet Apostoł iego. Ciężki w pierwszym punkcie błąd iego: bo Rayskie delicye nie w roskoszach cielska, ale w widzeniu siebie BOG założył, Dość tych delicyi maią na świecie Macbometowi, a na tamtym swiecie usłyszy z
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1099
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Rudolfus Cesarz, alabardę oliwną roszczką obwinął z napisem: Utrum vultis. Na wolę dał, kto z nim wojną czy pokojem chciał, certować. Bella petant alii, iuvat haec nos pacis oliva, Masenius.
PALMA Palmowe drzewo, najbardziej w Indyjskiej rodziło się ziemi. Lubi gorące i ciepłe kraje. Frukt rodzi nie między listkami, ale u samych gałęzi. W Włoszech nie rodzą, co w Hiszpanii po gruntach nad morskich, a jeszcze w Afryce aż nazbyt, ile na piaszczystych pozycjach. Bardzo bowiem wysokie, gorące, piasków pełne lubi miejsca; gnojne jej szkodzą. Nacje Orientalne z owocu pałmowego wina takie robią, że upoić mogą człeka,
Rudolfus Cesarz, alabardę oliwną roszczką obwinął z napisem: Utrum vultis. Na wolę dał, kto z nim woyną czy pokoiem chciał, certować. Bella petant alii, iuvat haec nos pacis oliva, Masenius.
PALMA Palmowe drzewo, naybardziey w Indiyskiey rodziło się ziemi. Lubi gorące y ciepłe kraie. Frukt rodzi nie między listkami, ale u samych gałęzi. W Włoszech nie rodzą, co w Hiszpanii po gruntach nad morskich, á ieszcze w Afryce aż nazbyt, ile na piaszczystych pozycyach. Bardzo bowiem wysokie, gorące, piaskow pełne lubi mieysca; gnoyne iey szkodzą. Nacye Oryentalne z owocu pałmowego wina takie robią, że upoić mogą człeka,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 331
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
że roża ból głowy uśmierza, mózg i serce posila, krew czyści według Galena. Roże są O Kwiatach i Ziołach Historia naturalna.
różne wspomniane od naturalistów i opisane jako Prenestyńska, Kampańska, Trachinia, mniej czerwona, a kwiat białawy krajami: Milesia, bardzo gorąco, wysoko alias wysokim różowym wykwitająca kolorem: Centifolia wielu listkami wykwitająca, najbardziej w Kampanii konserwująca się: Rosa Graeca inaczej Lychnis rzeczona, więcej nad pięć nie mająca listków wzrostem równająca się fiałkom, cale nie mająca odoru, jako ją opisał Poęta: Nec foliis gaudet, nec gratum spirat odorem: Rosa Graecula szerokich listków, ale te listki zwijają się w trąbki, ani sama się
że roża bol głowy usmierza, mozg y serce posila, krew czysci według Galena. Roże są O Kwiatach y Ziołach Historyá naturalná.
rożne wspomniane od naturalistow y opisane iako Prenestynska, Kampańska, Trachinia, mniey czerwona, á kwiat białawy kraiami: Milesia, bardzo gorąco, wysoko alias wysokim rożowym wykwitaiąca kolorem: Centifolia wielu listkami wykwitaiącá, naybardziey w Kampanii konserwuiąca się: Rosa Graeca inaczey Lychnis rzeczona, więcey nad pięć nie maiąca listkow wzrostem rownaiąca się fiałkom, cale nie maiąca odoru, iako ią opisał Pòęta: Nec foliis gaudet, nec gratum spirat odorem: Rosa Graecula szerokich listkow, ale te listki zwiiaią się w trąbki, ani sama się
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 339
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Kleopatra Królowa Egipska przekopawszy, przeniosła do Egiptu na owe miejsca, koło źrzodła wspomnionego, a to z zazdrości takiej rzeczy Żydowskim Krajom, czyli z Boskiej dyspozycyj, aby z przenosinami maleńkiego JEZUSA, i te drzewko pełne odoru i zdrowia w Egipski Kraj przeniosło się, jakoż tam najobficjej krzewi się. Równa się winu wzrostem a listkami perpetuò zielonemi, rucie zielu. Sok jego zbierają pod Wschód Słońca (nie innego czasu) aliàs listki oberwawszy, ten sok czysty płynie cudnie pachnący, z miejsc zerwanych listków, który w szklanne zbierają naczynia, tak na świat magnô pretiô rozwożą.
W tymże Heliopolu był Kościół ONION dla Żydów, równy Jerozolimskiemu, ale
Kleopatra Krolowa Egypska przekopawszy, przeniosła do Egyptu na owe mieysca, koło źrzodła wspomnionego, a to z zazdrości takiey rzeczy Zydowskim Kraiom, czyli z Boskiey dyspozycyi, aby z przenosinami maleńkiego IEZUSA, y te drzewko pełne odoru y zdrowiá w Egypski Kray przeniosło się, iakoż tam nayobficiey krzewi się. Rowna się winu wzrostem a listkami perpetuò zielonemi, rucie zielu. Sok iego zbieraią pod Wschód Słońcá (nie innego czasu) aliàs listki oberwawszy, ten sok czysty płynie cudnie pachnący, z mieysc zerwanych listkow, który w szklanne zbieraią naczynia, tak na świat magnô pretiô rozwożą.
W tymże Heliopolu był Kościoł ONION dla Zydow, rowny Ierozolimskiemu, ale
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 556
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
co raz rosną, grubieją, sensim potym, formę liścia tracą, a gałęzi ostrokończastych nabywają, jak bodaki, albo oset, stąd też go tam niektórzy Carduum nazywają. Jedne te Tunales wydają frukta, nakształt wiszeń, albo mnie- Całego świata, praecipue o AMERYCE
chunek ziela: inne Tunales bez fruktu, ale pod listkami swemi, jak przylepione mają jakieś robaczki w mecherzynkach, czyli woreczkach, Grejn albo Cochinillia zwane, do Koloryzowania służące, które zasuszywszy, do Hiszpanii-exportantur, i tam bardzo popłacają. Znajduje się tam i PALMA Indyjska, COCOS zwana, i drzewo i frukt jednego nazwiska. Cocos jest owoc wielkością melona, póki zielony ma
co raz rosną, grubieią, sensim potym, formę liścia tracą, a gałęzi ostrokończastych nabywaią, iak bodaki, álbo oset, ztąd też go tam niektorzy Carduum nazywaią. Iedne te Tunales wydaią frukta, naksztáłt wiszeń, albo mie- Całego świata, praecipuè o AMERICE
chunek ziela: inne Tunales bez fruktu, ale pod listkami swemi, iak przylepione maią iakieś robaczki w mecherzynkach, czyli woreczkach, Greyn albo Cochinillia zwane, do Koloryzowania służące, ktore zasuszywszy, do Hiszpanii-exportantur, y tam bardzo popłacaią. Znayduie się tam y PALMA Indyiska, COCOS zwana, y drzewo y frukt iednego nazwiska. Cocos iest owoc wielkością melona, poki zielony ma
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 624
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
ma kroków 12. tysięcy, to jest mil włoskich 12. Niemieckich trzy: Wież ma 1030. Bram 12. W tymże Królestwie w Mieście Malaka vulgò Malaga w Kościele Katedralnym są tak wspaniałe, misterne Stalla dla Kanoników, że je taksują 50. tysięcy czerwonych złotych. HERB Granatańskiego Królestwa Pomum granatum zgałąską i listkami, w białym polu.
10. ANDALUZYJ Królestwo ma w sobie góry złote, srebrne Merkuriuszowe, aliàs żywego srebra, konie dzielne i bardzo rącze. Stołeczne Andaluzyj Miasto jest HISZPAL vulgò SEVILLA nad rzeką Baetis pospolicie Quadal qui vir. Też same Miasto jest Głową całej Hiszpanii, której dało i imię. Jest tu Kościół pod
ma krokow 12. tysięcy, to iest mil włoskich 12. Niemieckich trzy: Wież ma 1030. Brám 12. W tymże Krolestwie w Mieście Malaka vulgò Malaga w Kościele Katedrálnym są ták wspaniałe, misterne Stalla dla Kanonikow, że ie taxuią 50. tysięcy czerwonych złotych. HERB Gránatańskiego Krolestwá Pomum granatum zgałąską y listkami, w białym polu.
10. ANDALUZYI Krolestwo ma w sobie gory złote, srebrne Merkuryuszowe, aliàs żywego srebrá, konie dźielne y bardzo rącze. Stołeczne Andaluzyi Miasto iest HISZPAL vulgò SEVILLA nád rzeką Baetis pospolicie Quadal qui vir. Też same Miasto iest Głową całey Hiszpanii, ktorey dało y imię. Iest tu Kościoł pod
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 23
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
zbytnie miąższy/ jako u Situ. Listu długiego/ wąskiego/ jako u Wroniej nogi/ ciemnozielonego. To/ pierwszego roku w Kłącze nie wyrasta/ aż dopiero wtórego. Pięć albo sześć rózg z korzenia wypuszcza z wielą gałązek od nich pochodzących. Wzwyż na dwa łokcia/ Obłe/ we wnątrz czcze. V dołu drobnymi listkami okryte/ ku wierzchu więtszymi odziane/ mającym kształt Firlętki albo Fiołków białych/ tylko że dłuższe/ a zieloności ciemniejszej/ chropowate/ nie równe/ a jakoby fałdowane i pokurczone. Niektóre z nich Cynki mające/ właśnie jako na Wroniejnodze liściu. Kwiecia drobnego blado żółtego/ wiele i gęsto od środku Kłącza aż do wierzchu/
zbytnie miąższy/ iáko v Situ. Listu długiego/ wąskiego/ iáko v Wroniey nogi/ ćiemnoźieloneg^o^. To/ pierwszego roku w Kłącze nie wyrasta/ áż dopiero wtorego. Pięć álbo sześć rozg z korzeniá wypuscza z wielą gáłązek od nich pochodzących. Wzwysz ná dwá łokćiá/ Obłe/ we wnątrz czcze. V dołu drobnymi listkámi okryte/ ku wierzchu więtszymi odziane/ máiącym kształt Firlętki álbo Fiołkow białych/ tylko że dłuższe/ á źielonośći ćiemnieyszey/ chropowáte/ nie rowne/ á iákoby fałdowáne y pokurczone. Niektore z nich Cynki máiące/ właśnie iáko ná Wronieynodze liśćiu. Kwiećia drobnego bládo żołtego/ wiele y gęsto od środku Kłącza áż do wierzchu/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 123
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Coronaria. Rozmarein. Gałązki
ROzmaryn nasz pospolity ogródny/ z którego wience wiją/ jest ziele krzakowate/ mając gałązki cienkie/ mało nie łokietne/ około których listeczków pełno podługowatych/ wąskich miąższych. Z wierzchu zielonych/ od spodku białawych/ stryfy po sobie mające. Zapachu barzo przyjemnego/ smaku korzennogorzkiego i cierpkiego. Kwiatu miedzy listkami drobnego/ z blada modrego/ dwakroć do roku w ciepłych ziemiach kwitnącego/ na Wiosnę i w Jesieni. Nasienia drobnego/ czarnego. Korzenia rozpierzchłego. Listeczki Zapach. Smak. Kwiat. Nasienie. Księgi Pierwsze. Miejsce.
W Niektórych krainach ciepłych/ sam przez się w drzewa wielkie roście/ jako w Hiszpaniej/ w
Coronaria. Rozmarein. Gáłąski
ROzmáryn nász pospolity ogrodny/ z ktorego wience wiią/ iest źiele krzakowáte/ máiąc gáłąski ćienkie/ máło nie łokietne/ około ktorych listeczkow pełno podługowátych/ wąskich miąższych. Z wierzchu źielonych/ od spodku biáłáwych/ stryfy po sobie máiące. Zapáchu bárzo przyiemnego/ smáku korzennogorzkiego y ćierpkiego. Kwiátu miedzy listkámi drobnego/ z bládá modrego/ dwákroć do roku w ćiepłych źiemiách kwitnącego/ ná Wiosnę y w Ieśieni. Naśienia drobnego/ czarnego. Korzeniá rozpierzchłego. Listeczki Zapách. Smák. Kwiát. Naśienie. Kśięgi Pierwsze. Mieysce.
W Niektorych kráinách ćiepłych/ sam przez się w drzewá wielkie rośćie/ iáko w Hiszpániey/ w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 167
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
abo piwa/ a w cynowym naczyniu pilnie zalutowawszy/ przez pięć godzin w kotle ukropu wrzącego warzyć/ przecedzić/ a po pięci abo sześci łyżek tego rano i na noc ciepło używać. Item.
Item. Weźmi tego ziela bez korzenia dwie garści/ Srebrniku abo Złotniku/ Wołowego języka leśnego/ ziela/ Celidoniej mniejszej z listkami/ albo kwiatu mniejszego/ białej Szanty/ Pięciorniku/ Ćwikły czerwonej/ po garści. Muscu czerwono kwitnącego/ Gruszczyczki biało kwitnącej/ po pułtory garści. Kwiecia z Głogu/ Podeźrału/ po pół garści: korzenia Celidoniej/ albo Jaskolczego ziela/ dwa łoty. To wszystko co nadrobniej ukrążać/ pomieszać/ i na poły rozdzielić
ábo piwá/ á w cynowym náczyniu pilnie zálutowawszy/ przez pięć godźin w kotle vkropu wrzącego wárzyć/ przecedźić/ á po pięći ábo sześći łyżek tego ráno y ná noc ćiepło vżywáć. Item.
Item. Weźmi tego źiela bez korzenia dwie gárśći/ Srebrniku ábo Złotniku/ Wołowego ięzyká leśnego/ źiela/ Celidoniey mnieyszey z listkámi/ álbo kwiátu mnieyszego/ białey Szánty/ Pięćiorniku/ Cwikły czerwoney/ po gárśći. Muscu czerwono kwitnącego/ Grusczyczki biało kwitnącey/ po pułtory gárśći. Kwiećia z Głogu/ Podeźráłu/ po puł gárśći: korzenia Celidoniey/ álbo Iáskolczego źiela/ dwá łoty. To wszystko co nadrobniey vkrążáć/ pomieszáć/ y ná poły rozdźielić
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 276
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
namówiwszy, a potem w kowane boty obuwszy, wykradł. Ale go na jednej przeprawie dogoniono i srodze skarano, słoniowi nazad do króla kazano. Balduinus Calemba de 230 Asia: libro 5, capite 6.
(24) Roku 1619. Nad Sonakiem w górach naleziono w lesie jednym drzewo na kształt jaworu, co pod listkami rodziły się jakoby w błonce dzikie kaczki, które odrozszy, łatały tak jako z jajec wylężone. Ta rzecz acz się zda niepodobna, ale doszło tego, że w skockiej ziemi są takowe drzewa i znać, że kiedyś tam w tym miejscu zabito było Szota, który miał z sobą takowe nasienie, bo tuż podle onego
namówiwszy, a potem w kowane boty obuwszy, wykradł. Ale go na jednej przeprawie dogoniono i srodze skarano, słoniowi nazad do króla kazano. Balduinus Calemba de 230 Asia: libro 5, capite 6.
(24) Roku 1619. Nad Sonakiem w górach naleziono w lesie jednym drzewo na kształt jaworu, co pod listkami rodziły sie jakoby w błonce dzikie kaczki, które odrozszy, łatały tak jako z jajec wylężone. Ta rzecz acz sie zda niepodobna, ale doszło tego, że w skockiej ziemi są takowe drzewa i znać, że kiedyś tam w tym miejscu zabito było Szota, który miał z sobą takowe nasienie, bo tuż podle onego
Skrót tekstu: SzemTorBad
Strona: 306
Tytuł:
Z nowinami torba kursorska
Autor:
Fryderyk Szembek
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry
Poetyka żartu:
tak
Data wydania:
1645
Data wydania (nie wcześniej niż):
1645
Data wydania (nie później niż):
1645
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Polska satyra mieszczańska. Nowiny sowiźrzalskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Karol Badecki
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Polska Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1950
