EH uczyniwszy: Jako 7 do 22, tak Diameter do obwodu; przemultyplikujesz połowicę Diametru, przez połowicę obwodu. A będziesz miał pole cyrkułu, według Nauki 10. poprzedzającej. Nauka XII. Z Lunety cyrkułu danej, Diameter Geometrycznie znaleźć, a z niego Pole Cyrkułu. POstawiwszy cięciwę CE, i strzałę LE, w lunecie CEF: dwiema liniom EL, i LC, znajdź trzecią proporcjonalną LH. według Nauki 38. abo 39 Zabawy 2 Będzie ELH diameter pożądany. Dla ego że między częściami Diametru w cyrkule krzyżowa, jest średnia proporcjonalna, (według Własności 168 Zabawy 6.) Z diametru zaś wyrachowawszy obwód, znajdziesz z nich pole cyrkułu
EH vczyniwszy: Iáko 7 do 22, ták Dyámeter do obwodu; przemultyplikuiesz połowicę Dyámetru, przez połowicę obwodu. A będźiesz miał pole cyrkułu, według Nauki 10. poprzedzáiącey. NAVKA XII. Z Lunety cyrkułu dáney, Dyámeter Geometrycznie ználeść, á z niego Pole Cyrkułu. POstáwiwszy ćienćiwę CE, y strzałę LE, w lunećie CEF: dwiemá liniiom EL, y LC, znaydż trzećią proporcyonálną LH. według Náuki 38. ábo 39 Zábáwy 2 Będżie ELH dyámeter pożądány. Dla ego że między częśćiámi Dyámetru w cyrkule krzyżowa, iest srzednia proporcyonálna, (według Własnośći 168 Zábawy 6.) Z dyámetru záś wyráchowawszy obwod, znaydżiesz z nich pole cyrkułu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 84
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. 124. Drugi spoób. na kar: 124. 37. Na danej linii, by dobrze wsamej liczbie wiadomej, postawić część cyrkułu, któraby przytraciła połowicę wysokości półcyrkułu, gdyby miał być postawiony, na tej linii danej. 124. Drugi sposób. na kar: 125. 38. Znalesć liczbę gradusów w lunecie, postawionej na diametrze półcyrkułu, i przechodzącej przez srzodej promienia tegoż półcyrkułu. 126. Drugi sposób. 126. 39. Mając daną Cięciwę, i strzałę lunety Cyrkułowej, znalesć promień którym ma być zatoczona luneta. 126. 40. Tenże promień Cięciwy inaczej znaleźć, miawszy wiadome, Cięciwę i strzałę. 127
. 124. Drugi spoob. ná kár: 124. 37. Ná dáney linii, by dobrze wsámey liczbie wiádomey, postáwić część cyrkułu, ktoraby przytráciłá połowicę wysokośći połcyrkułu, gdyby miał bydź postáwiony, ná tey linii dáney. 124. Drugi sposob. ná kár: 125. 38. Ználesć liczbę gradusow w lunećie, postawioney ná dyámetrze połcyrkułu, y przechodzącey przez srzodej promięnia tegoż połcyrkułu. 126. Drugi sposob. 126. 39. Máiąc dáną Cienciwę, y strzałę lunety Cyrkułowey, ználesć promień ktorym ma bydź zátoczona lunetá. 126. 40. Tenże promień Cienćiwy ináczey ználeśc, miawszy wiádome, Cienćiwę y strzałę. 127
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
Może angułu pewnego bez końca przybywać, a drugiego bez końca ubywac, a przecię przybywanie pierwszego będzie zawsze mniejsze, nad zmniejszenie drugiego. 52. Może być przeście od mniejszej wielkości do większej: albo od większej do mniejszej, przez wszytkie śrzednie, a przecię nie przez równą. 54. WCyrkule anguły postawione na jednejże lunecie, są równe, jakożkolwiek ich postawisz. 94. i 115. Kiedy dwa Trianguły, albo kwadraty, na jednakowychże bazach, jednejże są wysokości; by na tysiąc i więcej mil był jeden znich rozciągniony, jednakowe pole zabiera zdrugim. 123. Wszelka figura postawiona na ścianie podkasującej anguł krzyżowy w triangule,
Może ángułu peẃnego bez końcá przybywáć, á drugiego bez końcá vbywác, á przećię przybywánie pierwszego będźie záwsze mnieysze, nád zmnieyszenie drugiego. 52. Może bydź prześćie od mnieyszey wielkości do większey: álbo od większey do mnieyszey, przez wszytkie śrzednie, á przecię nie przez rowną. 54. WCyrkule ánguły postáwione na iedneyże lunećie, są rowne, iákożkolwiek ich postáwisz. 94. y 115. Kiedy dwá Tryánguły, álbo kwádraty, ná iednákowychże bázách, iedneyże są wysokości; by ná tyśiąc y więcey mil był ieden znich rośćiągniony, iednákowe pole zabiera zdrugim. 123. Wszelka figura postáwiona na ściánie podkásuiącey anguł krzyżoẃy w tryángule,
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
do zawarcia angułu FEH; czego linie proste nie dokazują. Gdyż we wszelkim angule prostościennym, linie pociągnione, przeciąć się muszą.
37. Anguł pułcyrkułowy zowie się anguł który Diameter CL, i półcyrkuł CTL, zawiera. Anguł odcinku. Czytaj niżej Definicją 72. Anguł w odcinku. Czytaj niżej Definicją 73. Anguł na lunecie. Czytaj definicją 74.
38. Powtórnie: Anguł płaski, dzieli się na Krzyżowy, Ostry, i Rozwarty. Krzyżowy (TCL,) jest, który zawierają dwie linie proste (TC, CL,) na krzyż zrysowane. Ostry (TCF,) jest mniejszy od krzyżowego (TCL,) Rozwarty (TCV
do záwárćia ángułu FEH; czego liniie proste nie dokázuią. Gdyż we wszelkim ángule prostośćiennym, liniie poćiągnione, przećiąć się muszą.
37. Anguł pułcyrkułowy zowie się ánguł ktory Dyámeter CL, y połcyrkuł CTL, záwiera. Anguł odćinku. Czytay niżey Definicyą 72. Anguł w odćinku. Czytay niżey Definicyą 73. Anguł ná lunećie. Czytay definicyą 74.
38. Powtornie: Anguł płáski, dźieli się ná Krzyżowy, Ostry, y Rozwárty. Krzyżowy (TCL,) iest, ktory záwieráią dwie liniie proste (TC, CL,) ná krzyż zrysowáne. Ostry (TCF,) iest mnieyszy od krzyżowego (TCL,) Rozwárty (TCV
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
zowie się anguł półcyrkułu, jeżeli większa część niż pół cyrkułu; zowie się anguł odcinku większego: Jeżeli mniejsza, zowie się anguł odcinku mniejszego. Definicje figur Płaskich.
73.Defin: 7.tertii. Jaki jest anguł CTL.
74.Defin: 8. tertii. Jaki jest anguł prostościenny UCT, stojący na lunecie UFT. WYKŁAD. TRojaki tedy anguł w cyrkule Euclides stanowi. Anguł Odcinku, A nguł w Odcinku, i Anguł na lunecie. I lubo anguł w Odcinkun, i anguł na lunecie, jednoż są w rzeczy samej, wszakże anguł w Odcinku, należy do Odcinku, w którym stoi. Anguł zaś na lunecie
zowie się ánguł połcyrkułu, ieżeli większa część niż poł cyrkułu; zowie się ánguł odćinku większego: Ieżeli mnieysza, zowie się ánguł odćinku mnieyszego. Definicye figur Płáskich.
73.Defin: 7.tertii. Iáki iest ánguł CTL.
74.Defin: 8. tertii. Iáki iest ánguł prostośćienny VCT, stoiący ná lunećie VFT. WYKŁAD. TRoiáki tedy ánguł w cyrkule Euclides stánowi. Anguł Odćinku, A nguł w Odćinku, y Anguł ná lunećie. Y lubo ánguł w Odćinkun, y ánguł ná lunećie, iednoż są w rzeczy sámey, wszákże ánguł w Odćinku, należy do Odćinku, w ktorym stoi. Anguł záś ná lunećie
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
odcinku mniejszego. Definicje figur Płaskich.
73.Defin: 7.tertii. Jaki jest anguł CTL.
74.Defin: 8. tertii. Jaki jest anguł prostościenny UCT, stojący na lunecie UFT. WYKŁAD. TRojaki tedy anguł w cyrkule Euclides stanowi. Anguł Odcinku, A nguł w Odcinku, i Anguł na lunecie. I lubo anguł w Odcinkun, i anguł na lunecie, jednoż są w rzeczy samej, wszakże anguł w Odcinku, należy do Odcinku, w którym stoi. Anguł zaś na lunecie, należy do lunety, chociaż ta luneta nie jest miarą tego angułu prostościennego.
Krom tych trzech angułów, zwyczajny jest Czwarty u
odćinku mnieyszego. Definicye figur Płáskich.
73.Defin: 7.tertii. Iáki iest ánguł CTL.
74.Defin: 8. tertii. Iáki iest ánguł prostośćienny VCT, stoiący ná lunećie VFT. WYKŁAD. TRoiáki tedy ánguł w cyrkule Euclides stánowi. Anguł Odćinku, A nguł w Odćinku, y Anguł ná lunećie. Y lubo ánguł w Odćinkun, y ánguł ná lunećie, iednoż są w rzeczy sámey, wszákże ánguł w Odćinku, należy do Odćinku, w ktorym stoi. Anguł záś ná lunećie, należy do lunety, choćiaż tá lunetá nie iest miarą tego ángułu prostośćiennego.
Krom tych trzech ángułow, zwyczáyny iest Czwarty v
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
7.tertii. Jaki jest anguł CTL.
74.Defin: 8. tertii. Jaki jest anguł prostościenny UCT, stojący na lunecie UFT. WYKŁAD. TRojaki tedy anguł w cyrkule Euclides stanowi. Anguł Odcinku, A nguł w Odcinku, i Anguł na lunecie. I lubo anguł w Odcinkun, i anguł na lunecie, jednoż są w rzeczy samej, wszakże anguł w Odcinku, należy do Odcinku, w którym stoi. Anguł zaś na lunecie, należy do lunety, chociaż ta luneta nie jest miarą tego angułu prostościennego.
Krom tych trzech angułów, zwyczajny jest Czwarty u Geometrów, Anguł Zetknienia, o którym masz w Definicyj 36
7.tertii. Iáki iest ánguł CTL.
74.Defin: 8. tertii. Iáki iest ánguł prostośćienny VCT, stoiący ná lunećie VFT. WYKŁAD. TRoiáki tedy ánguł w cyrkule Euclides stánowi. Anguł Odćinku, A nguł w Odćinku, y Anguł ná lunećie. Y lubo ánguł w Odćinkun, y ánguł ná lunećie, iednoż są w rzeczy sámey, wszákże ánguł w Odćinku, należy do Odćinku, w ktorym stoi. Anguł záś ná lunećie, należy do lunety, choćiaż tá lunetá nie iest miarą tego ángułu prostośćiennego.
Krom tych trzech ángułow, zwyczáyny iest Czwarty v Geometrow, Anguł Zetknienia, o ktorym masz w Definicyi 36
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
lunecie UFT. WYKŁAD. TRojaki tedy anguł w cyrkule Euclides stanowi. Anguł Odcinku, A nguł w Odcinku, i Anguł na lunecie. I lubo anguł w Odcinkun, i anguł na lunecie, jednoż są w rzeczy samej, wszakże anguł w Odcinku, należy do Odcinku, w którym stoi. Anguł zaś na lunecie, należy do lunety, chociaż ta luneta nie jest miarą tego angułu prostościennego.
Krom tych trzech angułów, zwyczajny jest Czwarty u Geometrów, Anguł Zetknienia, o którym masz w Definicyj 36. Tu się przydaje: że anguł zetknienia jest dwojaki: jeden zmiędzany (CEF) z linii prostej CE, i krzywej EF:
lunećie VFT. WYKŁAD. TRoiáki tedy ánguł w cyrkule Euclides stánowi. Anguł Odćinku, A nguł w Odćinku, y Anguł ná lunećie. Y lubo ánguł w Odćinkun, y ánguł ná lunećie, iednoż są w rzeczy sámey, wszákże ánguł w Odćinku, należy do Odćinku, w ktorym stoi. Anguł záś ná lunećie, należy do lunety, choćiaż tá lunetá nie iest miarą tego ángułu prostośćiennego.
Krom tych trzech ángułow, zwyczáyny iest Czwarty v Geometrow, Anguł Zetknienia, o ktorym masz w Definicyi 36. Tu się przydáie: że ánguł zetknienia iest dwoiáki: ieden zmiędzány (CEF) z linii prostey CE, y krzywey EF:
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
doskonale stanął na H, a namniej go na stronę nie mijał. Trzymając sznur wyciągniony nad centrum H, naznacz na obwodzie półcyrkułowym ECF, (albo lunetach in, fu,) punkta E, i F, na które sznur przypadł przeciągniony przez centrum H. Zdjąwszy sznur; na obwodzie półcyrkuła ECF, (albo na lunecie ed,) obierz do upodobania punkt C (nasposobniejszy będzie okło śrzodka półcyrkułu) i przezeń, a punkt E, zatni linią prostą CE, sznurem, albo podle sznuru tarcicami okrawanymi, albo kołkami naznacz. Przez C, i F, także sznur przeciągni; A ten z pierwszą EC, postawi doskonale krzyżową CF
doskonále stánął ná H, á namniey go ná stronę nie miiał. Trzymáiąc sznur wyćiągniony nád centrum H, náznácz ná obwodżie połcyrkułowym ECF, (álbo lunetách in, fu,) punktá E, y F, ná ktore sznur przypadł przećiągniony przez centrum H. Zdiąwszy sznur; ná obwodźie połcyrkułá ECF, (álbo ná lunećie ed,) obierz do vpodobánia punkt C (nasposobnieyszy będźie okło śrzodká połcyrkułu) y przezeń, á punkt E, zátni liniią prostą CE, sznurem, álbo podle sznuru tárćicámi okrawánymi, álbo kołkámi náznácz. Przez C, y F, tákże sznur przećiągni; A ten z pierwszą EC, postáwi doskonále krzyżową CF
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 31
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
lunety qp, hn; tego upatrując, żeby krom punktu C, danego na danej linii CL, półcyrkuł, albo luneta hn, przypadła na któryżkolwiek punkt drugi L; który z pilnością naznaczywszy; przez ten punkt L, i przez gwoźdź T, sznur LTO przeciągni, dozornie także upatrując punktu O na obwodzie półcyrkułowym albo lunecie qp, gdzie ten sznur LTO na nią przypadnie. Nakoniec naznaczywszy punkt O, przezeń i przez dany punkt C, sznur wyciągniony pokazę linią krzyżową danej LC, bez węgielnice, cyrkla, i linii stolarskiej: którą wolnoć będzie prowadzić nie tylko na kilkadziesiąt, ale i na kilka set łokci. Nauka IX
lunety qp, hn; tego upátruiąc, żeby krom punktu C, dánego ná dáney linii CL, połcyrkuł, álbo lunetá hn, przypádłá ná ktoryżkolwiek punkt drugi L; ktory z pilnośćią náznáczywszy; przez ten punkt L, y przez gwoźdź T, sznur LTO przećiągni, dozornie tákże upátruiąc punktu O ná obwodźie połcyrkułowym álbo lunećie qp, gdźie ten sznur LTO ná nię przypádnie. Nákoniec náznáczywszy punkt O, przezeń y przez dány punkt C, sznur wyćiągniony pokazę liniią krzyżową dáney LC, bez węgielnice, cyrklá, y linii stolárskiey: ktorą wolnoć będźie prowádźić nie tylko ná kilkádżieśiąt, ále y ná kilká set łokći. NAVKA IX
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
