tylko dla zachowania w pokoju państwa; a nie żeby miał o Religią dbać. Chrystiernus jego syn po śmierci ojcowskiego/ wprowadził do Saksoniej Kalwiństwo: lecz gdy też prędko i ten umarł/ Książę Fryderycus Guilelmus de Vinaria jego opiekun/ znowu wyrzucił Kalwinisty/ i Ministry ich wygnał/ a drugie potracił/ a znowu tam ożywił Luterstwo. Wszyscy bowiem Książęta Niemieckie idą za Kalwinem abo za Lutrem. Za Lutrem idą Książęta Pomorskie/ Marchionowie Brandenburscy/ Książęta Saskie/ Brunswickie/ Wittemberskie/ Comites z Mansfeltu: i miasta wolne heretickie/ które graniczą z morzem i z Francją. Za Kalwinem zaś idą Comites Palatini Reni, Argentina, Szwajcarowie heretycy/ i miasta
tylko dla záchowánia w pokoiu páństwá; á nie żeby miał o Religią dbáć. Christiernus iego syn po śmierći oycowskiego/ wprowádźił do Sáxoniey Kálwiństwo: lecz gdy też prędko y ten vmárł/ Kśiążę Fridericus Guilelmus de Vinaria iego opiekun/ znowu wyrzućił Kálwinisty/ y Ministry ich wygnał/ á drugie potráćił/ á znowu tám ożywił Luterstwo. Wszyscy bowiem Kśiążętá Niemieckie idą zá Kálwinem ábo zá Lutrem. Zá Lutrem idą Kśiążętá Pomorskie/ Márchionowie Brándeburscy/ Kśiążętá Sáskie/ Brunswickie/ Wittemberskie/ Comites z Mánsfeltu: y miástá wolne heretickie/ ktore grániczą z morzem y z Fráncią. Zá Kálwinem záś idą Comites Palatini Reni, Argentina, Szwáycárowie heretycy/ y miástá
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 11
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
z których wiele ludzi prostych zostali/ nie postrzegszy się Luterany. Postanowił pod winami srogimi/ żeby żaden nie posyłał swych synów na naukę z królestwa/ tylko do Wittembergu/ i do inszych Akademi Luterskich: i żeby żaden z tamtych/ którzy już wyjachali byli z domu/ nie mógł się wracać do ojczyzny/ tylko przyjąwszy Luterstwo. Takimi/ i inszymi podobnemi postępkami/ zagasił w państwach swych wiarę Chrześcijańską/ a wprowadził niezbożność Luterską. Taż tam trwała aż do tego czasu/ i trwa ustawicznie/ bez przymieszania inszych herezyj (acz ich wiele potym się narodziło) oprócz niektórych krajów/ będących pod Karłem III. synem Gostawowym/ książęciem Vermelandiej/
z ktorych wiele ludźi prostych zostáli/ nie postrzegszy się Lutherany. Postánowił pod winámi srogimi/ żeby żaden nie posyłał swych synow ná náukę z krolestwá/ tylko do Wittembergu/ y do inszych Akádemiy Lutherskich: y żeby żaden z támtych/ ktorzy iuż wyiácháli byli z domu/ nie mogł się wrácáć do oyczyzny/ tylko przyiąwszy Lutherstwo. Tákimi/ y inszymi podobnemi postępkami/ zágáśił w páństwách swych wiárę Chrześćiáńską/ á wprowádźił niezbożność Lutherską. Táż tám trwáłá áż do tego czásu/ y trwa vstáwicznie/ bez przymieszánia inszych haeresiy (ácz ich wiele potym się národźiło) oprocz niektorych kráiow/ będących pod Kárłem III. synem Gostáwowym/ kśiążęćiem Vermelándiey/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 68
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
wypuścił w roku 1513. Było na ten czas 5. Biskupstw w tej prowincji/ w Derptcie/ w Asiliej/ w Oeseliej/ w Kurlandiej/ i w Rewlu/ a w Ridze Arcybiskupstwo: a wszyscy mieli władzą duchowną i doczesną w miastach swych. W roku 1528. wielki Mistrz i zakonnicy jego/ przyjęli jawnie Luterstwo/ które weszło do Liuoniej znienagła/ tak jakośmy też i o Prusiech powiedzieli. Stali jednak statecznie przez niektóry czas Biskupi. W roku 1557. Krzyżacy podnieśli wojnę przeciw Arcybiskupowi Riskiemu/ którzy był z domu Brandenburczyków/ siostrzeniec Sigmunta króla Polskiego. I wsadzili go do więzienia/ iż niechciał pozwolić na ich niezbożność
wypuśćił w roku 1513. Było ná ten czás 5. Biskupstw w tey prouinciey/ w Derptćie/ w Asiliey/ w Oeseliey/ w Kurlándiey/ y w Rewlu/ á w Ridze Arcibiskupstwo: á wszyscy mieli władzą duchowną y doczesną w miástách swych. W roku 1528. wielki Mistrz y zakonnicy iego/ przyięli iáwnie Lutherstwo/ ktore weszło do Liuoniey znienagłá/ ták iákosmy też y o Pruśiech powiedźieli. Stali iednák státecznie przez niektory czás Biskupi. W roku 1557. Krzyżacy podnieśli woynę przećiw Arcibiskupowi Riskiemu/ ktorzy był z domu Brándeburczykow/ śiestrzeniec Sigmuntá krolá Polskiego. Y wsádźili go do więźienia/ iż niechćiał pozwolić ná ich niezbożność
Skrót tekstu: BotŁęczRel_IV
Strona: 112
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. IV
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
widzieliśmy cztery odmiany z jednej sekty w drugą: bo oni nędzni ludzie/ będąc Luterany/ przymuszeni byli do Kalwiństwa/ a potym z Kalwiństwa do Luterstwa: znowu zaś od tego do owego/ bez końca/ akomodując swe sumnienie ku wolej Pana swego. i tego roku 1591. Chrystianus książę Saskie zagubił w Państwach swych Luterstwo/ które tam trzymał ociec jego wszystką mocą/ i wprowadził Kalwiństwo/ które jednak nie długo się tu zostoi: a jednak Luterani i Kalwinistowie poczynają swoję Ewangelią od wolności sumnienia. Z Katolików zażywają tej Konstytuciej Rzeskiej Albertus Książę Bawarskie/ i nie mniej też Guilelm syn jego/ i Rudolf Cesarz/ i Arcybiskup Salzburski/ i
widźielismy cztery odmiány z iedney sekty w drugą: bo oni nędzni ludźie/ będąc Lutherany/ przymuszeni byli do Kálwiństwá/ á potym z Kálwiństwá do Luterstwá: znowu zás od tego do owego/ bez końcá/ áccommoduiąc swe sumnienie ku woley Páná swego. y tego roku 1591. Christianus kśiąze Sáskie zágubił w Páństwách swych Luterstwo/ ktore tám trzymał oćiec iego wszystką mocą/ y wprowádźił Kálwiństwo/ ktore iednák nie długo się tu zostoi: á iednák Luterani y Kálwinistowie poczynáią swoię Ewángelią od wolnośći sumnienia. Z Kátholikow záżywáią tey Constituciey Rzeskiey Albertus Kśiążę Báwárskie/ y nie mniey też Guilelm syn iego/ y Rudolf Cesarz/ y Arcibiskup Sálzburski/ y
Skrót tekstu: BotŁęczRel_III
Strona: 20
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. III
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
