nich który po niemiecku abo inszym cudzoziemskim nie łacińskim (krom niemca Paracelsa) językiem pisał/ wszytko z nauk naszych wyczerpnął. Ale jeszcze są głupszy drudzy/ którzy tego chędożonego tartarum mocy arcywolnej nieznają/ i bają że go kołtun i franca nie lubią: przydając/ że to ziemia z wina/ która aż do żeł mózgowych przenika/ a jako widzim/ prawią/ że wino samo drżenie/ kurcze/ podagri/ artetiki/ żbyt robi/ daleko prędzej z wina subtelnie ta materia przeprawna to wszytko może. Prawda że zbytek wina nie tylko te mianowane choroby ale gorsze czasem i śmierć sprawuje. Zaś miara wina/ człowieka roztrzeźwia/ zmacnia/ duchy
ńich ktory po niemiecku abo inszym cudzoźiemskim nie łáćinskim (krom niemcá Parácelsa) ięzykiem pisał/ wszytko z náuk nászych wyczerpnął. Ale ieszcze są głupszy drudzy/ ktorzy tego chędożonego tartarum mocy árcywolney nieznáią/ y báią że go kołtun y fráncá nie lubią: przydáiąc/ że to źiemiá z winá/ ktora áż do żeł mozgowych przenika/ á iáko widźim/ práwią/ że wino sámo drżenie/ kurcze/ podágri/ árthetiki/ żbyt robi/ daleko prędzey z winá subtelnie tá máteria przepráwna to wszytko może. Prawdá że zbytek winá nie tylko te miánowáne choroby ále gorsze czásem y śmierć spráwuie. Záś miára winá/ człowieká rostrzeźwia/ zmacnia/ duchy
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D2
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
ż niejakiej obrazy/ samo tylko tartarum takie/ że zaszkodnego w sobie nic nie ma/ i owszem żołądek swoją kwaskowatą wdzięcznością oczerstwia/ materią w nim grubą nakezioną niejako pokrajawszy z sobą wywodzi/ abo sposobniejszą do wyścia przysposabia/ a gdy na czyste ciało trafi żeły otwiera/ wszelką niepomierność gorącą wnętrzną okraca/ a do żeł mózgowych aby przemkać miało broni mu tego jegoż samo/ które się w beczce zawżdy ku dołowi ma/ które też z ciała naszego melancholią wywodzi/ przyrodzenie nie zmoże i miara/ jako się wyższej o winie trzeźwo zażytym powiedziao. Kołtun zaś abo franca będąc sobie w jadzie rodzeni/ aby to abo owo cierpieć/ aboby
ż nieiákiey obrázy/ sámo tylko tartarum takie/ że zászkodnego w sobie nic nie ma/ y owszem żołądek swoią kwaskowátą wdźięcznośćią oczerstwia/ máteryą w nim grubą nákeźioną nieiáko pokráiawszy z sobą wywodźi/ ábo sposobnieyszą do wyśćia przysposabia/ á gdy ná czyste ćiáło trafi żeły otwiera/ wszelką niepomierność gorącą wnętrzną okraca/ á do żeł mozgowych áby przemkáć miało broni mu tego iegoż sámo/ ktore się w beczce záwżdy ku dołowi ma/ ktore też z ćiáłá nászego meláncholią wywodźi/ przyrodzenie nie zmoże y miárá/ iáko się wyższey o winie trzeźwo záżytym powiedziáo. Kołtun záś ábo fráncá będąc sobie w iádźie rodzeni/ áby to ábo owo ćierpieć/ áboby
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: D2v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
prędkie i ostre choroby/ górny od Diocla są nazwane/ a Galenus zaś je tylko opisuje/ że którym poruszenie jest prędkie/ i nagłe niebezpieczeństwa następują takie złe są. Braserola mówi/ one są górne ostre/ które i krótkie są/ i srogie przypadki mają. Ztych niektóre z gorączką nacierają/ jako zapalenie błon mózgowych/ błon płucnych/ wrzód w gardle/ wątrobne i żołądkowe zapalenie/ gorączka z słonej flegmy/ śpik/ drugie bez gorączki/ jako apopleksia/ paraliz/ i wielka choroba. Tych chorób przyczyny są abo złe wilgotności/ które w ciele obfitiwały/ przedtym niż białagłowa zastąpi/ abo też zastąpienie wpłynieniu miesięcznym/ z którego
prędkie y ostre choroby/ gorny od Diocla są názwáne/ á Galenus záś ie tylko opisuie/ że ktorym poruszenie iest prędkie/ y nagłe niebespieczenstwá nástępuią tákie złe są. Braserolá mowi/ one są gorne ostre/ ktore y krotkie są/ y srogie przypadki maią. Ztych niektore z gorączką náćieráią/ iáko zapalenie błon mozgowych/ błon płucnych/ wrzod w gárdle/ wątrobne y żołądkowe zápalenie/ gorączká z słoney flegmy/ śpik/ drugie bez gorączki/ iáko ápoplexia/ páraliz/ y wielka chorobá. Tych chorob przyczyny są ábo złe wilgotnośći/ ktore w ćiele obfitiwały/ przedtym niż białagłowá zástąpi/ abo też zástąpienie wpłynieniu mieśięcznym/ z ktorego
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: Gv
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
kiedy z początku choroby tej wielkie burżenie krwi znajduje się: kiedy pacjent przedtym w Winie zbytkował; kiedy także przed chorobą częstokroć krew puszczał, kiedy wielce niby krwią nabrane i nadęte żyły ma: Kiedy zpoczątku samego tak choroba z nieznosnym głowy boleniem zaczyna się. Wtych okolicznościach, jeżeli puszczenia krwi zaniedbasz, zapalenie błonek mózgowych i szaleństwo nieomylne stąd wyniknąć może. Jak na reszczye pożyteczne wtym razie krwi puszczenie, rozumny człowiek z usilności natury miarkować powinien, ile sama natura częstokroć dobrowolnie Krew do cieczenia przymusza, i od obfitości jej uwalnia. Podobny przypadek niedawno miałem przy pewnej Damie w tejże łożnej chorobie zostającej, której drugiego dnia paroksyzmu z
kiedy z początku choroby tey wielkie burżenie krwi znayduie się: kiedy pacyent przedtym w Winie zbytkował; kiedy także przed chorobą częstokroć krew puszczał, kiedy wielce niby krwią nabrane y nadęte zyły ma: Kiedy zpoczątku samego tak choroba z nieznosnym głowy boleniem zaczyna się. Wtych okolicznośćiach, ieżeli puszczenia krwi zaniedbasz, zapalenie błonek mozgowych y szalenstwo nieomylne ztąd wyniknąć może. Jak na reszczie pożyteczne wtym razie krwi puszczenie, rozumny człowiek z usilnośći natury miarkować powinien, ile sama natura częstokroć dobrowolnie Krew do cieczenia przymusza, y od obfitośći iey uwalnia. Podobny przypadek niedawno miałem przy pewney Damie w teyże łożney chorobie zostaiącey, ktorey drugiego dnia paroxyzmu z
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 45
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
przikładana,, i inne ciepłe plastry pomocne są; o których w Anotacjach. A jeżeli w zwyż pomienione i aplikowane remedia gorączki nieukromią, i szaleństwo trwać będzie; pacjentowi w piersiach chrapi, paznogcie na ręku i nogach blednieją; Śmierc zapasem jest; i wszystka nadzieja do poratowania ginie. Co się tycze inflamacyj błonek mózgowych z zewnętrznych razów lub ran głowy pochodzących; równym je sposobem leczyć trzeba. Pilno przy tym starać się powinieneś, żebyś z żył ranionych wynikającą, i obciążającą błonki mózgowe krew wyprowadził, mocno rozwalniającemi lekarstwy; o których niżej a Anotacjach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflamacja, i krew zropą
prźykładana,, y inne ćiepłe plastry pomocne są; o ktorych w Annotacyach. A ieźeli w zwyż pomienione y applikowane remedia gorączki nieukromią, y szalenstwo trwać będźie; pacyentowi w pierśiach chrapi, paznogćie na ręku y nogach blednieią; Smierc zapasem iest; y wszystka nadźieia do poratowania ginie. Co się tycze inflammacyi błonek mozgowych z zewnętrznych razow lub ran głowy pochodzących; rownym ie sposobem leczyć trźeba. Pilno przy tym starać się powinieneś, żebyś z żył ranionych wynikaiącą, y obciążaiącą błonki mozgowe krew wyprowadźił, mocno rozwalniaiącemi lekarstwy; o ktorych niżey a Annotacyach. A kiedy przez zaniedbanie mocno się korżeni inflammacya, y krew zropą
Skrót tekstu: BeimJelMed
Strona: 122
Tytuł:
Medyk domowy
Autor:
Samuel Beimler
Tłumacz:
Jan Jerzy Jelonek
Drukarnia:
Michał Wawrzyniec Presser
Miejsce wydania:
Leszno
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1749
Data wydania (nie wcześniej niż):
1749
Data wydania (nie później niż):
1749
