. Wynaleś linią południową, miejsca tego, do którego rektyfikujesz sferę, i na tej linii tak ją ustaw, ażeby cyrkuł południowy uniwersalny doskonale wpadł na linią południową. To przytym zachowując aby polus północy na pułnoc, południowy na południe był obrócony. Linią zaś południową znajdziesz według Reguły IV. Praktyki Astronomicznej. Albo według Magnesowej igiełki: atoli pierwej wyprobowanej, czy, nie mija linii południowej i siłą gradusami. Albo też według regularnego zegarku o samej 12. godzinie styl perpendykularnie postawiony na równej płaszczyznie ug. stole, swoim cieniem linią południową skaże. IV. Szukaj na sferze Geograficznej tego miejsca do którego rektyfikujesz sferę, albo jemu bliskiego, i
. Wynáleś linią południową, mieysca tego, do ktorego rektyfikuiesz sferę, y ná tey linii ták ią ustaw, áżeby cyrkuł południowy uniwersalny doskonale wpadł ná linią południową. To przytym zachowuiąc áby polus pułnocny ná pułnoc, południowy ná południe był obrocony. Linią zaś południową znaydziesz według Reguły IV. Praktyki Astronomiczney. Albo według Magnesowey igiełki: átoli pierwey wyprobowáney, czy, nie miia linii południowey y siłą gradusami. Albo też według regularnego zegarku o samey 12. godzinie styl perpendykularnie postawiony ná rowney płaszczyznie vg. stole, swoim cieniem linią południową skaże. IV. Szukay ná sferze Geograficzney tego mieysca do ktorego rektyfikuiesz sferę, álbo iemu bliskiego, y
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
; aby przypadało doskonale na ten punkt ziemi, w którym pachołek stoi trzymający instrument. Co czyni anguły nierównokątne na instrumencie, angułom na ziemi. Dioptry, to jest Linii z Celami krótkiej używają, która w wielkich odległościach znacznie dukty na karcie od prawdziwych na ziemi fałszuje. Dioptry mosiężne by nadłuższe, jeżeli wolno chodzą około magnesowej komórki, uwodzą od centrum Linią Prawdy, z fałszowaniem duktów na karcie: Abo ciasno chodząc, instrument ustawiony wyruszają z miejsca. Cel dalszy od oka miewają abo z stronką nad linią prawdy wyciągnioną, ziakim błędem? masz w Nauce 7 tej Zabawy: Abo rozerznięty jeszcze gorszy jako w Zabawie 10. pokażę. Ze igiełka
; aby przypadáło doskonále na ten punkt źiemi, w ktorym páchołek stoi trzymáiący instrument. Co czyni anguły nierownokątne ná instrumenćie, ángułom ná żiemi. Dyoptry, to iest Linii z Celámi krotkiey vżywáią, ktora w wielkich odległośćiách znácznie dukty ná kárćie od prawdźiwych ná źiemi fałszuie. Dyoptry mośiężne by nadłuższe, ieżeli wolno chodzą około mágnesowey komorki, vwodzą od centrum Liniią Prawdy, z fałszowániem duktow ná kárćie: Abo ćiásno chodząc, instrument vstáwiony wyruszáią z mieyscá. Cel dalszy od oka miewáią abo z stronką nád liniią prawdy wyćiągnioną, ziákim błędem? masz w Náuce 7 tey Zábawy: Abo rozerznięty ieszcze gorszy iáko w Zabáwie 10. pokażę. Ze igiełká
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. (ponieważ 15 razy, 15. czynią 225) Włańcuchu zaś długim na łokci 50, gubi łokci 2500. A włokciu kwadratowym, tylko jeden łokieć. W Rysoowaniu linii południowej, (którą rysuj na nakródszej stacyj,) jeżeli ją przez igiełkę magnesową będziesz rysował.) (1. nie upatruj Igiełki magnesowej zboku, ale patrz na nią przez całą jej długość aż do koniuszka ostrego. Gdyż jak namniej pojrzysz na nią zboku, omylnieć pokaże linią południową A jej ustęp na włosek jeden (jakich 300 okryją długość cala jednego) jeżeli acus tylko dwa cala jest długa, czyni omyłki w odległości na 1000 łokci, łokcie 3.
. (poniewasz 15 rázy, 15. czynią 225) Włańcuchu zaś długim ná łokći 50, gubi łokći 2500. A włokćiu kwádratowym, tylko ieden łokieć. W Rysoowániu linii południowey, (ktorą rysuy ná nakrodszey stácyi,) ieżeli ią przez igiełkę mágnesową będźiesz rysował.) (1. nie vpatruy Igiełki mágnesowey zboku, ále pátrz ná nię przez całą iey długość áż do koniuszka ostrego. Gdyż iák namniey poyrzysz ná nię zboku, omylnieć pokaże liniią południową A iey vstęp ná włosek ieden (iakich 300 okryią długość cala iednego) ieżeli acus tylko dwá cala iest długa, czyni omyłki w odległośći ná 1000 łokći, łokćie 3.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 98
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
południową A jej ustęp na włosek jeden (jakich 300 okryją długość cala jednego) jeżeli acus tylko dwa cala jest długa, czyni omyłki w odległości na 1000 łokci, łokcie 3. i calów 8.) (2. Jeżeli igiełkę we srzodku Tablice Mierniczej będziesz miał żelazną: wyjmi ją wprzód, niż zechcesz użyć Igiełki magnesowej, ani żelaza inszego nie miej przy sobie, jako pektóralika, faftki, szable: bo ją wnet zbeztwią od pwawwdżywej linii południowej.) (3. Sprobuj wprzód jeżeli Igiełki magnesowe i ustęp od linii południowej prawdziwie jest zrysowany w kompasie, oczym masz Naukę w Zabawie 13. Oraz i z sposobem bardzo snadnym znalezienia
południową A iey vstęp ná włosek ieden (iakich 300 okryią długość cala iednego) ieżeli acus tylko dwá cala iest długa, czyni omyłki w odległośći ná 1000 łokći, łokćie 3. y calow 8.) (2. Ieżeli igiełkę we srzodku Tablice Mierniczey będźiesz miał żelazną: wyymi ią wprzod, niż zechcesz vżyć Igiełki mágnesowey, áni żeláza inszego nie miey przy sobie, iáko pektoraliká, fáftki, száble: bo ią wnet zbestwią od pwawwdżiwey linii południowey.) (3. Sprobuy wprzod ieżeli Igiełki mágnesowe y vstęp od linii południowey prawdźiwie iest zrysowány w kompáśie, oczym masz Naukę w Zábáwie 13. Oraz y z sposobem bárdzo snádnym ználeźienia
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 98
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
nie miej przy sobie, jako pektóralika, faftki, szable: bo ją wnet zbeztwią od pwawwdżywej linii południowej.) (3. Sprobuj wprzód jeżeli Igiełki magnesowe i ustęp od linii południowej prawdziwie jest zrysowany w kompasie, oczym masz Naukę w Zabawie 13. Oraz i z sposobem bardzo snadnym znalezienia linii południowej bez igielki magnesowej. Jeżeli niemasz przystępu do jednego abo obydwóch końców linii jakiej. Szukaj jej tymi sposobami. Według Nauki 14. abo 15, abo 16, abo 17, Zabawy 7 Z Nauki 14. abo 15, 26, abo 17, tejże Zabawy 7 Zwiadomej jakiej ściany obranej by dobrze nie wchodzącej w dukt granicznej
nie miey przy sobie, iáko pektoraliká, fáftki, száble: bo ią wnet zbestwią od pwawwdżiwey linii południowey.) (3. Sprobuy wprzod ieżeli Igiełki mágnesowe y vstęp od linii południowey prawdźiwie iest zrysowány w kompáśie, oczym masz Naukę w Zábáwie 13. Oraz y z sposobem bárdzo snádnym ználeźienia linii południowey bez igielki magnesowey. Ieżeli niemasz przystępu do iednego abo obudwoch końcow linii iákiey. Szukay iey tymi sposobami. Według Náuki 14. ábo 15, ábo 16, ábo 17, Zábáwy 7 Z Náuki 14. ábo 15, 26, ábo 17, teyże Zábáwy 7 Zwiádomey iákiey śćiány obráney by dobrze nie wchodzącey w dukt grániczney
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 98
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
cyrkla.) (2. Przylepiwszy na niej mocno arkusz papieru BCFK woskiem, zrysuj na nim około srzodka linią tajemną PS, abyć służyła za linią południową: i zatknij tę Tekturę, pokrytą arkuszem papieru, na igiełkę średnią M Tablice, która w takiej okazji ma być mosiężna nie żelazna, aby nie beztwiła igiełki Magnesowej.) (3. Przylep woskiem podle linii PS, Kompas prosty kwadratowy D, jakie bywają kościane za kilkanaście groszy, z igiełką magnesem natartą dla wiadomości godżyn gdy Słońce świeci.) (4. Pożyc u Stolarza Węgielmusza IV, jeżeli swego nie masz. Możesz miasto niego zażyć Węgielnice opisanej w Nauce 2. Zabawy
cyrklá.) (2. Przylepiwszy na niey mocno árkusz pápieru BCFK woskiem, zrysuy ná nim około srzodká liniią táiemną PS, ábyć służyłá zá liniią południową: y zátkniy tę Tekturę, pokrytą árkuszem pápieru, ná igiełkę srzednią M Tablice, ktora w tákiey okázyi ma bydż mośiężna nie żelázna, áby nie bestwiłá igiełki Mágnesowey.) (3. Przylep woskiem podle linii PS, Kompás prosty kwádratowy D, iákie bywáią kośćiáne zá kilkánaśćie groszy, z igiełką mágnesem nátártą dla wiádomośći godżin gdy Słońce świeći.) (4. Pożyc v Stolarzá Węgielmuszá IV, ieżeli swego nie masz. Możesz miásto niego záżyć Węgielnicé opisáney w Náuce 2. Zabáwy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 102
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, HH, TT, którego zetknienia nie mogła wydać prawdziwie figura na perspektywę zrysowana. RWYZ: Pachołek. Nauka XI. Struktura prostego Kwadraciku Abrysowego. KWadracik gruszkowy BDE, mający rogi doskonale do Węgielnice, długi i szeroki na 3. abo 4. cale, wysoki na szerokość palca; wytnij we srzodku dla schowania igiełki magnesowej: i na dnie wycięcia, wydziel gradusów 360. liczbę im przypisawszy od ręki prawej ku lewej, nie tak, jako wfigurze. Bokowi ED przypisz: Bok bliższy Mierniczego: bokowi zaś BC, przypisz: Bok Celowy. Daszli cele na obydwóch tych bokach, zejdzieć się Instrumencik do brania angułów i linij krzyżowych
, HH, TT, ktorego zetknienia nie mogła wydáć prawdźiwie figurá ná perspektywę zrysowána. RWYZ: Páchołek. NAVKA XI. Strukturá prostego Kwádraćiku Abrysowego. KWádraćik gruszkowy BDE, máiący rogi doskonále do Węgielnice, dlugi y szeroki ná 3. ábo 4. calé, wysoki ná szerokość pálcá; wytniy we srzodku dla schowánia igiełki mágnesowey: y ná dnie wyćięcia, wydźiel gradusow 360. liczbę im przypisawszy od ręki práwey ku lewey, nie ták, iáko wfigurze. Bokowi ED przypisz: Bok bliższy Mierniczego: bokowi záś BC, przypisz: Bok Celowy. Daszli celé ná obudwoch tych bokách, zeydźieć się Instrumenćik do bránia ángułow y liniy krzyżowych
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
trzeba poczynać od doły karty, i prowadżyć go ku gorze. Linią południową na Abrysie doskonałym przydaj, przystawiwszy ścianę jednę Abrysu, do podobnej ściany samego budynku, i zrysowawszy na karcie wtym położeniu podle kompasu linią: Czego wszytkiego doświadczenie lepiej nauczy. Nauka XV. Plantę Budynku mającego węgły rowarte i ostre, zrysować bez igiełki Magnesowej. NIech przypadnie okazja, rysować Plantę Ogrodu obmurowanego, kiedy nie masz żadnego instrumentu, ani kompasa zigiełką magnesową. Tedy wziąwszy arkusz papieru i wydzieliwszy na nim, skalę włokci 30, abo więcej; zrysuj jednę ścianę CB, ogrodu na karcie; i postawiwszy jej długość wczęściach drobnych wziętych zskale, weźmi
trzebá poczynáć od doły kárty, y prowádżić go ku gorze. Liniią południową ná Abryśie doskonáłym przyday, przystáwiwszy śćiánę iednę Abrysu, do podobney śćiány sámego budynku, y zrysowawszy ná kárćie wtym położęniu podle kompásu liniią: Czego wszytkiego doświádczęnie lepiey náuczy. NAVKA XV. Plántę Budynku máiącego węgły rowárte y ostre, zrysowáć bez igiełki Mágnesowey. NIech przypádnie okázya, rysowáć Plántę Ogrodu obmurowánego, kiedy nie mász żadnego instrumentu, áni kompásá zigiełką mágnesową. Tedy wźiąwszy árkusz pápieru y wydżieliwszy ná nim, skálę włokći 30, ábo więcey; zrysuy iednę śćiánę CB, ogrodu ná kárćie; y postáwiwszy iey długość wczęśćiách drobnych wżiętych zskále, weźmi
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 106
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
widżysz. Na Anguły ostre, trzeba obydwóch arkuszów abo zawinąć, abo przystrzyc, po liniach CS, CP. Dobre do brania angułów, i dwie trzaski rozłupionego gunta, i złożone końcami dwiema w kupę. Jakiego Instrumentu Cieśle i Mularze używają do węgłów, i Glisów. Nauka XVI. Sposób rysowania Planty Budynku bez Igiełki Magnesowej, i bez przenoszenia Węgłów. Gdzie w budynku ściany są do węgłów krzyżowych, jako teraźniejszych czasów pospolicie bywają. Pomierzywszy ściany spodworza, i miarę ich nanotowawszy na pugilarach, z odległością drzwi walnych D, od węgła jednego C; stan wedrzwiach Siennych D, i wypisz ich szerokość wpugilarach.) (2 Wszedszy do
widżisz. Ná Anguły ostre, trzebá obudwoch árkuszow ábo záwinąć, ábo przystrzyc, po liniiách CS, CP. Dobre do bránia ángułow, y dwie trzaski rozłupionego guntá, y złożone końcámi dwiemá w kupę. Iákiego Instrumentu Cieśle y Mulárze vżywáią do węgłow, y Glisow. NAVKA XVI. Sposob rysowánia Plánty Budynku bez Igiełki Mágnesowey, y bez przenoszenia Węgłow. Gdźie w budynku ściány są do węgłow krzyżowych, iáko teráźnieyszych czásow pospolicie bywáią. Pomierzywszy śćiány zpodworza, y miárę ich nánotowawszy ná pugilarách, z odległośćią drzwi wálnych D, od węgłá iednego C; stan wedrzwiách Siennych D, y wypisz ich szerokość wpugilarach.) (2 Wszedszy do
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 107
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Fran Miasta. AZJA. Azyj Mniejszej, albo Natolii Kraje.
Druga Część ARABII, jest ARABIA PUSTA albo Beriara, Pustą nazwana, że mało w sobie ma Miast, gdzie Obywatele w salaszach, namiotach i kotarach mieszkają: gdzie na dni 12. drogi piaskami ciężkiemi zasypane, ledwie mogą być przebyte, i to aż Magnesowej zażywszy iglicy. Mieszkali tu dawnych czasów sławni Nomades i Scenitae. Stolica tej Arabii jest Anna Miasto nad Eufratem. 2. Mexat Ali, niby Meczet, Oratorium Alego, albo Halego Tłumacza A koranu, że się tam urodził. 3. Mexat Ocen, to jest Modlalnia Ocena, Miasto na 4. tysiące Domów mające
Frán Miásta. AZYA. Azyi Mnieyszey, albo Nátolii Kráie.
Drugá Część ARABII, iest ARABIA PUSTA albo Beriara, Pustą názwaná, że mało w sobie má Miast, gdźie Obywátele w salászách, námiotach y kotarách mieszkáią: gdźie ná dni 12. drogi piaskami cięszkiemi zásypane, ledwie mogą bydź przebyte, y to aż Magnesowey záżywszy iglicy. Mieszkáli tu dawnych czasow słáwni Nomades y Scenitae. Stolica tey Arábii iest Anna Miasto nad Eufratem. 2. Mexat Ali, niby Meczet, Oratorium Alego, albo Halego Tłumácza A koránu, że się tam urodźił. 3. Mexat Ocen, to iest Modlalnia Ocená, Miasto ná 4. tysiące Domow maiące
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 517
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
