NOWE ZIELE
Między różnymi, których ogród mój ma wiele, Osobliwie panienki lubią jedno ziele, Które rwą nie na wieńce zdobić krasne czoła, Nie na równianki, nie na poświąt do kościoła, Nie wąchać, nie na trunny, nie na nieboszczyki, Nie wódki destylować ani do apteki; A to ziele nie jest mak gnuśny ani wiosny Pierwiastkowe fiołki, nie co kwiat niesprosny Rozwijają lilije ani powój kręty, Nie lotnymi tulipan przywiezion okręty, Nie róża skropiona krwią najgładszej boginie, Nie wartogłów słonecznik, nie kwiat na jaśminie,
Nie stokroć, nie majeran zapachem niebrzydki, Insze to ziele, insze ma swoje pożytki. Korzeń się wprzód u spodku
NOWE ZIELE
Między różnymi, których ogród mój ma wiele, Osobliwie panienki lubią jedno ziele, Które rwą nie na wieńce zdobić krasne czoła, Nie na równianki, nie na poświąt do kościoła, Nie wąchać, nie na trunny, nie na nieboszczyki, Nie wódki destylować ani do apteki; A to ziele nie jest mak gnuśny ani wiosny Pierwiastkowe fijałki, nie co kwiat niesprosny Rozwijają lilije ani powój kręty, Nie lotnymi tulipan przywiezion okręty, Nie róża skropiona krwią najgładszej boginie, Nie wartogłów słonecznik, nie kwiat na jaśminie,
Nie stokroć, nie majeran zapachem niebrzydki, Insze to ziele, insze ma swoje pożytki. Korzeń się wprzód u spodku
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 46
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
wszczepionej; A o jej namiestniczce nabliższej co wiedzieć, Coć mam pierwej strony jej przymiotów powiedzieć, Lukrecjej Borgiej, której dobrotliwa Układność, gładkość, cnota i sława uczciwa I fortuna tak roście, jako roście młody Szczep, między uprawnemi wsadzony ogrody?
LXX.
Jako cyna ku srebru, jako miedź ku złotu, Jako mak polny, podle różanego płotu, Jako wybladła wierzba przeciw cyprysowi, Jako szkło malowane ku diamentowi, Tak wszytkie insze panie, co są zawołane, Zostaną, gdy z Borgią będą porównane W rozumie, w obyczajach, w wielkiej roztropności, W dobroci, w pobożności i świątobliwości.
LXXI.
Ale nad insze chwały, które
wszczepionej; A o jej namiestniczce nabliższej co wiedzieć, Coć mam pierwej strony jej przymiotów powiedzieć, Lukrecyej Borgiej, której dobrotliwa Układność, gładkość, cnota i sława uczciwa I fortuna tak roście, jako roście młody Szczep, między uprawnemi wsadzony ogrody?
LXX.
Jako cyna ku srebru, jako miedź ku złotu, Jako mak polny, podle różanego płotu, Jako wybladła wierzba przeciw cyprysowi, Jako śkło malowane ku dyamentowi, Tak wszytkie insze panie, co są zawołane, Zostaną, gdy z Borgią będą porównane W rozumie, w obyczajach, w wielkiej roztropności, W dobroci, w pobożności i świątobliwości.
LXXI.
Ale nad insze chwały, które
Skrót tekstu: ArKochOrlCz_I
Strona: 291
Tytuł:
Orland Szalony, cz. 1
Autor:
Ludovico Ariosto
Tłumacz:
Piotr Kochanowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1620
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1620
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1905
, Mak, i wszelakie zboża kłosy: Dianie Knicie, i Dyptan ziele, Jeleniów postrzelonych Lekarctwo; Herkulesowi Jawor i Topolę: Jowiszowi Dąb i Buk: Larybus albo Domowym Deastrom Mak, Czosnek, Cebulę: Marszowi Jesion, i Laurowe Drzewo Minerwie albo Palladzie Oliwne, Muzom Palmowe i Laurowe: Morfeuszowi snu Bożkowi, Mak w Główkach; Próżerpinie Narcyz: Plutonowi Cypris: Cybeli Matce Bogów Dąb: Wenerze Roża i Mirrowe Drzewa: Junonie[...] Llię, jako z jej Mleka urodzoną: Gritijs albo Boginiom Wdzięczności, i Przyjemności, Wirydarze, osobliwie Hespery[...] skie Złotych Jabłek ro dzące frukta: Furyis Piekielnym Rezydentkom, Głóg, Ciernie, Jałowiec, i
, Mák, y wszelakie zbożá kłosy: Dyánie Knicie, y Dyptan ziele, Ieleniow postrzelonych Lekarctwo; Herkulesowi Iawor y Topolę: Iowiszowi Dąb y Buk: Laribus álbo Domowym Deastrom Mak, Czosnek, Cebulę: Márszowi Iesion, y Laurowe Drzewo Minerwie álbo Palladzie Oliwne, Muzom Palmowe y Laurowe: Morfeuszowi snu Bożkowi, Mak w Głowkach; Prozerpinie Narcyz: Plutonowi Cypris: Cybeli Mátce Bogow Dąb: Wenerze Roża y Mirrowe Drzewá: Iunonie[...] Llię, iáko z iey Mleka urodzoną: Gritiis álbo Boginiom Wdzięczności, y Przyiemności, Wirydarze, osobliwie Hespery[...] skie Złotych Iabłek ro dzące frukta: Furiis Piekielnym Rezydentkom, Głog, Ciernie, Iałowiec, y
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 23
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
. Dworzanina od Pańskich rozkazów, Zakonnika od Superiora obediencyj dependującego ten kwiat symbolizuje: rodzi się w Afryce, i tam jest pospolity i zwyczajny. W szafranowy wieniec stroją na znak rozkoszy, albo cierpliwości, gdyż Crocus z częstego deptania rośnie, i pomnaża się. Spiących strojono w korony z główek makowych, z racyj iż mak somnum causat.
Ornamenta głów męskich Bogu poswięconych.
Dawnychczasów stante superstitione, Biskupów i Doktorów głowy w wstęgi strojono; żeBiskupi byliBożemi, a ci mądrości Antistites. Różni Jakich strojów na głowie zażywano?
byli Bogowie, różny Biskupów ich strój i mitry. U Rzymianów trojaki był rodzaj czapek Duchownych. 1. Apex acuminatus, alias
. Dworzanina od Pańskich roskazow, Zakońnika od Superiora obediencyi dependuiącego ten kwiat symbolizuie: rodzi się w Afryce, y tam iest pospolity y zwycżayny. W szafranowy wieniec stroią na znak roskoszy, albo cierpliwości, gdyż Crocus z częstego deptania rośnie, y pomnaża się. Spiących stroiono w korony z głowek makowych, z racyi iż mak somnum causat.
Ornamenta głow męskich Bogu poswięconych.
Dawnychcżasow stante superstitione, Biskupow y Doktorow głowy w wstęgi stroiono; żeBiskupi byliBożemi, á ci mądrości Antistites. Rożni Iakich stroiòw na głowie zażywano?
byli Bogowie, rożny Biskupow ich stroy y mitry. U Rzymianow troiaki był rodzay cżapek Duchownych. 1. Apex acuminatus, alias
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 80
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Cyranki. Kaczki dzikie, Kuligi, Ptaszki drobne różnego rodzaju Potrzeby Domowe. Słonina. Masło. Mąka pszenn Mąka żytna, Jajca Kokosze, Jajca Gęsie, Cebula, Sól, Groch Turecki, Wielo Groch, Groch prosty, Ser suchy, Ser mokry, Śmietana, Mleko.
Miód, Sok wiśniowy, Powidła, Mirdownik Mak. Gorczyca czarna, Ocet piwny, Krupki perłowe, Krupki Grałowe, Krupki Tatarczane drobne, Krupy Tatarczane grube, Krupki Jęczmienne, Krupki Pszenne, Krupki Jajeczne, Krupki Jęczmienne, Jagły: Makarony Włoskie Makarony proste, suche, Jabka świeże, Jabka suche, Gruszki świeże, Gruszki suche, Wiśnie świeże, Wiśnie suche,
Cyranki. Kaczki dźikie, Kuligi, Ptaszki drobne rożnego rodzaiu Potrzeby Domowe. Słoniná. Másło. Mąka pszenn Mąká żytna, Iáycá Kokosze, Iáycá Gęśie, Cebulá, Sol, Groch Turecki, Wielo Groch, Groch prosty, Ser suchy, Ser mokry, Smietáná, Mleko.
Miod, Sok wiśniowy, Powidłá, Mirdownik Mák. Gorczycá czárna, Ocet piwny, Krupki perłowe, Krupki Gráłowe, Krupki Tátárczane drobne, Krupy Tátárczáne grube, Krupki Ieczmienne, Krupki Pszenne, Krupki Iáieczne, Krupki Ieczmienne, Iágły: Mákárony Włoskie Mákárony proste, suche, Iábká świeże, Iábká suche, Gruszki świeże, Gruszki suche, Wiśnie świeże, Wiśnie suche,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 2
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
wymocz/ uwierc masła młodego zmieszaj z sardellami/ ale nie topionego/ i niesłonego/ ponakrawaj gorącego kapłona/ przydawszy Imbieru i Gałki/ kładź w nakrawane/ daj gorąco. Tak Bażanty/ Jarząbki/ kuropatwy/ Dropie/ cielęce pieczenie/ i cokolwiek chcesz. Drugi Codyment.
Cebule sarowej usiec a i/ tak drobno jako mak/ zmieszaj z młodym Masłem/ Pieprzem/ kładź w nakrawane gorące pieczyste/ a daj gorąco. Trzeci Kondyment.
Czosnku uwierć niemalo jako masło/ zmieszaj z miodem/ masłem/ w nakrawanego Kapłona albo co inszego/ kładź/ a daj na stół. KondyMENTA Czwarty Codyment.
Gorczyce czarnej uwierć/ przywarz z octem winnym/
wymocz/ uwierc másłá młodego zmieszay z sardellámi/ ále nie topionego/ y niesłonego/ ponákráway gorącego kápłoná/ przydawszy Imbieru y Gałki/ kłádź w nákráwáne/ day goraco. Ták Bażanty/ Iarząbki/ kuropátwy/ Dropie/ cielęce pieczenie/ y cokolwiek chcesz. Drugi Codiment.
Cebule sarowey vśiec a y/ ták drobno iáko mák/ zmieszay z młodym Masłem/ Pieprzem/ kłádź w nákráwáne gorące pieczyste/ á day gorąco. Trzeći Condiment.
Czosnku vwierć niemálo iáko másło/ zmieszáy z miodem/ másłem/ w nákrawánego Kápłoná álbo co inszego/ kłádź/ á day na stoł. CONDIMENTA Czwarty Codiment.
Gorczyce czarney vwierć/ przywarz z octem winnym/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 42
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
! OŚMNASTY: BINEDA
Jest niedostępna jaskinia, gdzie ludzi Śpiewak czubaty nigdy nie przebudzi,
Gdzie nie dochodzą promienie słoneczne, Tylko szarawa noc ćmy sieje wieczne.
Z lochu cichego potok wyskakuje Niepomnej wody, która sny cukruje Szumem miluchnym, noc czarnoskrzydlata Wszędzie po gmachu tęsknociemnym lata.
Na łożu gnuśnym sen drzymie leniwy, Wokoło niego mak roście senliwy, Na którym ptaków czarnych nieme roje Budują gniazda i mieszkania swoje.
Tu Zariadres z piękną się obeznał Odatą, której krom snu nigdy nie znał; Tu ja zakusił rozkoszy nietrwały, Bo gdy nadobne boginie mijały,
Jedna piękniejsza, czyli tak się zdało, Otoli serce za nią pobieżało
! OŚMNASTY: BINEDA
Jest niedostępna jaskinia, gdzie ludzi Śpiewak czubaty nigdy nie przebudzi,
Gdzie nie dochodzą promienie słoneczne, Tylko szarawa noc ćmy sieje wieczne.
Z lochu cichego potok wyskakuje Niepomnej wody, która sny cukruje Szumem miluchnym, noc czarnoskrzydlata Wszędzie po gmachu tesknociemnym lata.
Na łożu gnuśnym sen drzymie leniwy, Wokoło niego mak roście senliwy, Na którym ptaków czarnych nieme roje Budują gniazda i mieszkania swoje.
Tu Zaryjadres z piękną się obeznał Odatą, której krom snu nigdy nie znał; Tu ja zakusił rozkoszy nietrwały, Bo gdy nadobne boginie mijały,
Jedna piękniejsza, czyli tak się zdało, Otoli serce za nią pobieżało
Skrót tekstu: ZimSRoks
Strona: 79
Tytuł:
Roksolanki
Autor:
Szymon Zimorowic
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
sielanki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Ludwika Ślękowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1983
/ kosmate/ na pułtory piędzi/ abo na pół łokcia/ ile na bujnej ziemi. Przy wierzchu w gałązki się rozkrzewia/ od których małe listeczki wyrastają/ na kształt więtszych/ także około krajów ząbkowane. W wierzchu gałązek w Maju i w Czerwcu wynikają kwiateczki żółtozielone/ jako gwiazdeczki. Z tych potym nasienie drobne jako mak/ że go w łupinkach zaledwie znać/ żółtozielone także jako i kwiatki. Liście. Kwiat. Miejsce
ROście na miejscach trawistych/ zwłaszcza w pastewnikach/ na łąkach/ na pagórkach i górach zielistych/ i trawistych/ na gruntach i ziemiach wilgotnych. Księgi Pierwsze. Przyrodzenie
PRzyrodzenia jest miedzy ciepłem a zimnem pomiarkowanego. Ani nazbyt
/ kosmáte/ ná pułtory piędźi/ ábo ná puł łokciá/ ile ná buyney źiemi. Przy wierzchu w gáłąski się roskrzewia/ od ktorych máłe listeczki wyrastáią/ ná kształt więtszych/ tákze około kráiow ząbkowáne. W wierzchu gáłązek w Máiu y w Czerwcu wynikáią kwiateczki żołtoźielone/ iáko gwiazdeczki. Z tych potym naśienie drobne iáko mák/ że go w łupinkách záledwie znáć/ żołtoźielone tákże iáko y kwiatki. Liśćie. Kwiát. Mieysce
ROśćie ná mieyscách tráwistych/ zwłasczá w pástewnikách/ ná łąkách/ ná págorkách y gorách źielistych/ y trawistych/ ná gruntách y źiemiách wilgotnych. Kśięgi Pierwsze. Przyrodzenie
PRzyrodzenia iest miedzy ćiepłem á źimnem pomiárkowánego. Ani názbyt
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 326
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
umarłe. Prior pozwolił/ drugiego na jego miejsce naznaczywszy. On tedy każdy dzień mając Requem, w nocy za ono mnóstwo które widział z serdecznymi łzami ze wszytkiego afektu się modlił. W końcu tygodnia/ ukazał się mu onże brat/ za otrzymanie miłosierdzia dziękując/ i powiadał/ iż wielka część onego mnóstwa/ z mak srogich przez miłosierdzie Boże/ i przez ofiary jego wybawiona jest/ i do Królestwa niebieskiego poszła. WYbawiłeś/ prawi/ nas od dręczących nas/ i mających nas w nienawiści pohanbiłeś. Ex vitis Fratrum Eremitarum, lib: 2. cap: 18. Dzień Zaduszny/ Czyściec/ Przykład XVIII. Zmarłych/ podlejszy pogrzeb
vmárłe. Prior pozwolił/ drugiego ná iego mieysce náznáczywszy. On tedy każdy dźień máiąc Requem, w nocy zá ono mnostwo ktore widział z serdecznymi łzámi ze wszytkiego áffektu sie modlił. W końcu tygodniá/ vkazał sie mu onże brát/ zá otrzymánie miłośierdźia dziękuiąc/ y powiádał/ iż wielka część onego mnostwá/ z mak srogich przez miłosierdźie Boze/ y przez ofiáry iego wybáwiona iest/ y do Krolestwá niebieskiego poszłá. WYbáwiłeś/ práwi/ nas od dręczących nas/ y máiących nas w nienawiśći pohanbiłeś. Ex vitis Fratrum Eremitarum, lib: 2. cap: 18. Dźień Zaduszny/ Czyściec/ PRZYKLAD XVIII. Zmárłych/ podleyszy pogrzeb
Skrót tekstu: ZwierPrzykład
Strona: 284
Tytuł:
Wielkie zwierciadło przykładów
Autor:
Anonim
Tłumacz:
Szymon Wysocki
Drukarnia:
Jan Szarffenberger
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przypowieści, specula (zwierciadła)
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1612
Data wydania (nie wcześniej niż):
1612
Data wydania (nie później niż):
1612
chwały/ a nie dla miłości ode mnie były czynione. Którego gdy o insze rzeczy pytać chciała/ odpowiedział. Pozwolono mi się tobie ukazać/ ale nie godzi mi się długo mieszkać. Oto prowadziciel mój szatan za drzwiami stoi czekając mię. A wiedz to/ iż gdyby wszytko liście na drzewach w języki się obróciło/ mak i udręczenia mego wyrazić by nie mogło. Potym zawołany i wypchniony/ w wyszciu jego/ znowu wszytek zamek zadrżał/ głosy/ stękania/ i jęczenia jego słyszane były. Caesarius lib: 12. cap: 19. Jałmużna. Przykład IX. Jałmużny czyniąc z. Jan Jałmużnik/ wziął wężeł ze ztem groszów srebrnych
chwały/ a nie dla miłośći ode mnie były czynione. Ktorego gdy o insze rzeczy pytáć chćiáłá/ odpowiedźiał. Pozwolono mi sie tobie vkázáć/ ále nie godzi mi sie długo mieszkáć. Oto prowádźićiel moy szátan za drzwiámi stoi czekaiąc mię. A wiedz to/ iż gdyby wszytko lisćie na drzewách w ięzyki sie obroćiło/ mak y vdręczenia mego wyráźić by nie mogło. Potym záwołány y wypchniony/ w wyszćiu iego/ znowu wszytek zamek zádrżał/ głosy/ stękánia/ y ięczenia iego słyszane były. Caesarius lib: 12. cap: 19. Iáłmużná. PRZYKLAD IX. Iáłmużny czyniąc s. Ian Iáłmużnik/ wźiął węźeł ze stem groszow srebrnych
Skrót tekstu: ZwierPrzykład
Strona: 334
Tytuł:
Wielkie zwierciadło przykładów
Autor:
Anonim
Tłumacz:
Szymon Wysocki
Drukarnia:
Jan Szarffenberger
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przypowieści, specula (zwierciadła)
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1612
Data wydania (nie wcześniej niż):
1612
Data wydania (nie później niż):
1612
