wypływa z morza spokojnego w Ameryce północej, jest morze Wermilskie. Są i inne pomniejsze morza: jako to w Europie morze Białe: w Azyj morze Gangesowe. Redukują niektórzy do międzyziemnych morza, i morze Kaspijskie w Azyj. Ale raczej jest obszerne jezioro, nie morze. Gdyż komunikacyj z oceanem niema, chyba podziemnemi meatami. AFRYKA
XXXII. Afryka od innych części ziemi morzem zewsząd rozgraniczona. Od Azyj morzem Czerwonym. Od ziemi subpolarnej południowej, Oceanem południowym. Od Ameryki, Oceanem zachodnim. Od Europy morzem Medyterrańskim. Długość jej liczy się na gradusów blisko 80. na mil zaś Niemieckich takich w której jednej po 4. włoskich, 1150
wypływa z morza spokoynego w Ameryce pułnocney, iest morze Wermilskie. Są y inne pomnieysze morza: iako to w Europie morze Biáłe: w Azyi morze Gangesowe. Redukuią niektorzy do międzyziemnych morza, y morze Kaspiyskie w Azyi. Ale raczey iest obszerne iezioro, nie morze. Gdyż kommunikacyi z oceanem niemá, chyba podziemnemi meatami. AFRYKA
XXXII. Afryka od innych części ziemi morzem zewsząd rozgraniczona. Od Azyi morzem Czerwonym. Od ziemi subpolarney południowey, Oceanem południowym. Od Ameryki, Oceanem záchodnim. Od Europy morzem Medyterrańskim. Długość iey liczy się ná gradusow blisko 80. na mil zaś Niemieckich takich w ktorey iedney po 4. włoskich, 1150
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
nie mogą i nad tym haerent Attoniti. Tedy tak Z. Augustyn (jako i wszyscy Ojcowie Święci dawniejsi trzymali) decyduje, że te O RAJU ZIEMSKIM
cztery Rzeki verè et realiter actu z jednego zizodła wypadają z miejsca rozkosznego Raju, ale od nas odległego; dopiero stamtąd wypłynąwszy, pod ziemie się kryją, i podziemnemi meatami, i wykrętnemi zrzodłami przez wielkie spatia ziemi upłynąwszy, secundarios w teraźniejszych miejscach pokazują fontes, oko ciekawe decipiendo, rozumiejące, że to tu pierwsze tych Rzek są scaturigines. Takie są Rzeki; Alpheus w Arkadyj, pod Achają w ziemię się kryjący, i aż w Sycylii ad Syracusas znowu spód ziemi wypływający. Taka rzeka
nie mogą y nad tym haerent Attoniti. Tedy tak S. Augustyn (iako y wszyscy Oycowie Swięci dawnieysi trzymali) decyduie, że te O RAIU ZIEMSKIM
cztery Rzeki verè et realiter actu z iednego zizodła wypadaią z mieysca roskosznegò Raiu, ale od nas odległego; dopiero ztamtąd wypłynąwszy, pod ziemie się kryią, y podziemnemi meatami, y wykrętnemi zrzodłami przez wielkie spatia ziemi upłynąwszy, secundarios w teraznieyszych mieyscach pokazuią fontes, oko ciekawe decipiendo, rozumieiące, że to tu pierwsze tych Rzek są scaturigines. Takie są Rźeki; Alpheus w Arkadyi, pod Achaią w ziemię się kryiący, y aż w Sycylii ád Syracusas znowu zpod ziemi wypływaiący. Taka rzeka
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 93
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Bordoa i Berno Królestwa jest JUBA JEZIORO, Szalonym nazwane, które codzień raz jest gorzkie, drugi raz słone, trzeci raz słodkie, Testibus Pliniô, et Maiolô. ZRZODŁA OSOBLIWSZE w ŚWIECIE-
ZRZODEŁ Originem jedni być twierdzą z Waporów podziemnych, zimnem w wodę obróconych, Drudzy z Śniegów, deszczów, podziemnemi na dół płynących meatami: ale to najpewniej, że z Morza i wielkich rzek, jezior mają swoje początki, alias gdyby deszcze, śniegi nie padały, uschłyby Zrzodła, które są perennes. Ze zaś na wysokich najczęściej górach. ZRZODŁA się znajdują, to pochodzi, że albo podziemne Spiritus, ją na wierzch wypychają, albo też,
Bordoa y Berno Krolestwa iest IUBA IEZIORO, Szalonym názwane, ktore codzień raz iest gorzkie, drugi raz słone, trzeci raz słodkie, Testibus Pliniô, et Maiolô. ZRZODŁA OSOBLIWSZE w SWIECIE-
ZRZODEŁ Originem iedni bydź twierdzą z Waporow podziemnych, zimnem w wodę obroconych, Drudzy z Sniegow, deszczow, podziemnemi na doł płynących meatami: ale to naypewniey, że z Morza y wielkich rzek, iezior maią swoie początki, alias gdyby deszcze, śniegi nie padały, uschłyby Zrzodła, ktore są perennes. Ze zaś ná wysokich nayczęściey gorach. ZRZODŁA się znayduią, to pochodzi, że albo podziemne Spiritus, ię na wierzch wypychaią, albo też,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 568
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
przez Hunnów wyznaczyło, Teste Vincentio. o Zrzodłach osobliwych TERME, albo CIEPLICE, ŁAZNIE i Wody Kąpiącym się Zdrowe
CIEPLICE ordinariè od ciepłych Wód biorą denominacją: Ciepłe zaś Wody sprawuje albo ogień podziemny, albo siarczysta materia in fundo ich będąca, albo też, że od tychże Minerałów ekshalacje ciepłe, temiż dobywając się meatami, któremi i Woda, ją zagrzewają sobą. WODY te często mają vim medend, odor z siebie lub miły, lub przykry wydają i smak winny: Czego obojga jest okazją Sól, Salitra, Hałun, Siarka, item Złoto, Srebro, i inne Metale, albo w żyłach, albo in fundo Cieplic się znajdujące
przez Hunnow wyznaczyło, Teste Vincentio. o Zrzodłach osobliwych THERMAE, albo CIEPLICE, ŁAZNIE y Wody Kąpiącym się Zdrowe
CIEPLICE ordinariè od ciepłych Wod biorą denominacyą: Ciepłe zaś Wody sprawuie albo ogień podziemny, albo siarczysta materya in fundo ich będąca, albo też, że od tychże Minerałow exhalacye ciepłe, temisz dobywaiąc się meatami, ktoremi y Woda, ią zagrzewaią sobą. WODY te często maią vim medend, odor z siebie lub miły, lub przykry wydaią y smak winny: Czego oboyga iest okazyą Sol, Salitra, Hałun, Siarka, item Złoto, Srebro, y inne Metalle, albo w żyłach, albo in fundo Cieplic się znayduiące
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 571
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, które demonstruje piramida B przez HIK, ku temu fontanny i głowę lwią LM, aby woda wysoko szła w N rurami ołowianymi albo drewnianymi, jako się uczyło w tym traktacie 8, rozdziale 1. A nad wszystko trzeba do tego dojźrzeć, aby wiadomość była i aby woda zawsze stała wyżej niż skąd ma wynijść swymi meatami. Dla książęcia tedy, który by był potężniejszy i większy powagi, postawisz piramidę na prawej stronie, ale dla cesarza i króla we środku, z przyprawionym herbem, znowu trzecią dla mniej potężnego książęcia albo pana na lewy stronie, z herbem także. I ta piramida średnia to sygnifikuje, że ten między nimi najpotężniejszy cesarz
, które demonstruje piramida B przez HIK, ku temu fontany i głowę lwią LM, aby woda wysoko szła w N rurami ołowianymi albo drewnianymi, jako się uczyło w tym traktacie 8, rozdziale 1. A nad wszystko trzeba do tego dojźrzeć, aby wiadomość była i aby woda zawsze stała wyżej niż skąd ma wynijść swymi meatami. Dla książęcia tedy, który by był potężniejszy i większy powagi, postawisz piramidę na prawej stronie, ale dla cesarza i króla we środku, z przyprawionym herbem, znowu trzecią dla mniej potężnego książęcia albo pana na lewy stronie, z herbem także. I ta piramida średnia to sygnifikuje, że ten między nimi najpotężniejszy cesarz
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 420
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
większych sił swoich, inne rzeczy tym samym z miejsca ruguje. Toż samo w powietrzu się pokazuje gdy jest trzęsienie ziemi, gdy wiatry panują. Wlochach bowiem podziemnych ogniem także podziemnym zagrzane powietrze gdy meatu znaleźć niemoże, aby według obszerności swojej dostateczne miało miejsce, konkussyą czyniąc ziemi, sprawuje trzęsienie. Gdy zaś meatami wypada, wzrusza erią, która samą agitacją zagrzana, i popędzona, sprawuje wiatry. Woda też sama przy ogniu w garcu rozgrzana, znacznie większe miejsce zabiera. Trzeci tedy sposób pędzenia wody w górę jest, rozgrzanie lub powietrza, które większego szukając miejsca w górę wysadza wodę.
4to. Sam impet wody popędzić może wodę
większych sił swoich, inne rzeczy tym samym z mieysca ruguie. Toż samo w powietrzu się pokázuie gdy iest trzęsienie ziemi, gdy wiatry pánuią. Wlochach bowięm podziemnych ogniem tákże podziemnym zagrzane powietrze gdy meatu ználeść niemoże, áby według obszerności swoiey dostateczne miało mieysce, konkussyą czyniąc ziemi, spráwuie trzęsienie. Gdy zaś meatami wypada, wzrusza aeryą, ktora samą agitacyą zagrzana, y popędzona, sprawuie wiatry. Woda też sama przy ogniu w garcu rozgrzana, znacznie większe mieysce zábiera. Trzeci tedy sposob pędzenia wody w gorę iest, rozgrzanie lub powietrza, ktore większego szukáiąc mieysca w gorę wysadza wodę.
4to. Sąm impet wody popędzić może wodę
Skrót tekstu: BystrzInfHydr
Strona: X3
Tytuł:
Informacja hydrograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
fizyka, żeglarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
a kończący błonka suchą, natężoną nakształt skory na bębnie: za którą jest wyciągniona przez srzodek żyła sucha utrzymująca tęż błonkę, aby impetem chuku i odgłosu wpadającego w ucho, ani się przerwała, ani dalej wewnątrz nie wciągnęła. Drugi za nim meat jest nakształt konchy wyrobiony. Trzeci meat labirynt nazwany, różnemi pomniejszemi meatami i anfraktami podzielony. Czwarty nakształt ślimaczej skorupy. A że trzy meaty napełnia subtelne powietrze: które w swoich anfraktach jest zasklepione suchą i dobrze natężoną błonką nakształt pęcherzowej. Ta cała struktura ucha ma komunikacją z muzgiem, i łący sięz muzgiem przez żyłowaty kanalik nervus auditorius nazwany.
LVIII. Co się tycze objectum słuchu
á kończący błonka suchą, nátężoną nakształt skory ná bębnie: zá ktorą iest wyciągniona przez srzodek żyła sucha utrzymuiąca tęż błonkę, áby impetem chuku y odgłosu wpadáiącego w ucho, áni się przerwała, ani dáley wewnątrz nie wciągnęłá. Drugi zá nim meat iest nakształt konchy wyrobiony. Trzeci meat labirynt nazwany, rożnemi pomnieyszemi meátami y anfraktámi podzielony. Czwarty nakształt ślimáczey skorupy. A że trzy meaty nápełnia subtelne powietrze: ktore w swoich anfraktach iest zasklepione suchą y dobrze nátężoną błonką nákształt pęcherzowey. Tá całá struktura ucha ma kommunikácyą z muzgiem, y łączy sięz muzgiem przez żyłowaty kánalik nervus auditorius názwany.
LVIII. Co się tycze objectum słuchu
Skrót tekstu: BystrzInfCosm
Strona: E3
Tytuł:
Informacja Cosmograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
biologia, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, lub opasaniem kratą żelazną. Służyłyby i sanki żelazne wysuwane, aby przy czeluściach drwa nałożone, wsunąć się i z niemi mogły, a rzucanie drew, kaflów nieztrząsało i pieca nierozwalało. 5. Znajdują się insze sposoby ogrzewania pokojów, to przez ścienne, to przez szafiaste, to dolne piece, lub ściennemi meatami prowadzeniem ciepła. Atoli ta kosztowna inwencja, i do konserwacyj codziennego używania jest przytrudna. LI. Oprócz pieców wygodne w pokojach kominki, nie tylko dla ciepła, ale osobliwie dla wyciągnienia wilgoci, szkodliwych humorów, i puryfikowania powietrza, którym tchnąć co momentalnie mięszkaniec musi. A inaczej wentylować aury zimowa pora niedopuszcza. Aby
, lub opásaniem kratą żelazną. Służyłyby y sanki żelazne wysuwane, áby przy czeluściach drwa náłożone, wsunąć się y z niemi mogły, á rzucanie drew, kaflow nieztrząsało y pieca nierozwalało. 5. Znaiduią się insze sposoby ogrzewania pokoiow, to przez ścienne, to przez szafiaste, to dolne piece, lub ściennemi meatami prowadzeniem ciepła. Atoli ta kosztowna inwencya, y do konserwacyi codziennego używania iest przytrudna. LI. Oprocz piecow wygodne w pokoiach kominki, nie tylko dla ciepłá, ále osobliwie dla wyciągnienia wilgoci, szkodliwych chumorow, y puryfikowania powietrza, ktorym tchnąć co momentalnie mięszkaniec musi. A inaczey wentylować aury zimowa pora niedopuszcza. Aby
Skrót tekstu: BystrzInfArch
Strona: E2v
Tytuł:
Informacja architektoniczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, budownictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
