.
CHRYZOLIT, złotawym jaśnieje i ognistym kolorem: stąd Chrizolitus z Greckiego znaczy Aureum numerum, po Hebrajsku zowie się Tarsis, tojest morski kamień. Cnota tego kamienia, według Rueusa, i Kardana, że duszność z piersi ruguje, i wszelką odetchnienia ciężkość, nocne odpędza strachy; według Piotra Berchoriusza, złych Duchów odpędza i melancholie. Blisko ognia położony, ogień przyciąga do siebie vi arcana według tegoż Autora i Izydora mówiącego: Rapacissimus ignium. Orientalny jest twardszy i rodzi się w Indyj, Arabii, i Murzyńskim Państwie. Europejski jest miększy, którego natale solum Niemieckie kraje.
COBRA de Capelos z Luzytańskiego języka; wąż kosmaty, tak nazwany
.
CHRYZOLIT, złotawym iasnieie y ognistym kolorem: ztąd Chrizolitus z Greckiego znaczy Aureum numerum, po Hebraysku zowie się Tharsis, toiest morski kamień. Cnota tego kamienia, według Rueusá, y Kardana, że duszność z piersi ruguie, y wszelką odetchnienia cięszkość, nocne odpędza strachy; według Piotra Berchoryusza, złych Duchow odpędza y melancholie. Blisko ognia położony, ogień przyciąga do siebie vi arcana według tegoż Autora y Izydora mowiącego: Rapacissimus ignium. Orientalny iest twardszy y rodzi się w Indyi, Arabii, y Murzyńskim Państwie. Europeyski iest miększy, ktorego natale solum Niemieckie kraie.
COBRA de Capelos z Luzytańskiego ięzyka; wąż kosmaty, tak názwany
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 651
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
na żywot najmilszego Synaczka; żałosne przez trzy dni w Jerozolimskim Kościele zniknienie? jako owe pod czas ciężkiej męki jego prawdziwie własne męki swoje/ z wielką cierpliwością/ z nieosłabioną w Bogu dufnością/ z szczerą na inne (by też większe utrapienia przepuszczone były) gotowością/ ponosiła etc. A według tych jej przykładów/ ciesz melancholie twoje/ utwierdzaj walące się nadzieje/ zmacniaj cierpliwość/ ogrzewaj na przyjęcie woli Boskiej ochotę twoję Słowem/ coć się kolwiek w postępkach Panny Przenajświętszej podobać ma/ a do twego zbawiennego postępku służy/ z usilnością i z szczerym gorliwym nabożeństwem naśladuj. 5. Z szczerym i gorliwym mówię nabożeństwem. Nie z owym (jako
ńá żywot náymilszego Synáczka; żáłosne przez trzy dńi w Ierozolimskim Kośćiele zńiknienie? iáko owe pod czás ćięszkiey męki iego prawdźiwie własne męki swoie/ z wielką ćierpliwośćią/ z nieosłábioną w Bogu dufnośćią/ z szczerą ná inne (by też większe utrápieniá przepuszczone były) gotowośćią/ ponosiła etc. A według tych iey przykładow/ ciesz meláncholie twoie/ utwierdzay wálące się nádźieie/ zmácniay ćierpliwość/ ogrzeway ná przyięćie woli Boskiey ochotę twoię Słowem/ coć się kolwiek w postępkách Panny Przenáyświętszey podobáć má/ á do twego zbáwiennego postępku służy/ z uśilnośćią y z szczerym gorliwym nabożeństwem náśláduy. 5. Z szczerym y gorliwym mowię nábożeństwem. Nie z owym (iáko
Skrót tekstu: BujnDroga
Strona: 343
Tytuł:
Droga do domu
Autor:
Michał Bujnowski
Drukarnia:
Akademia Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1688
Data wydania (nie później niż):
1688
/ i zaraz jakoby w obłoku Niegdy Eneaszowym/ na wszytkim widoku Prospektów pospolitych/ nie ludzkiego dzieła/ Ani ręki śmiertelnej pałac postawiła/ Pałac/ kształtu którego i fozy wspaniałej Oczy do tąd pod niebem żadne nie widziały. A prócz tym Kawalerem wchodzić się tam godzi/ Których ona uwiodszy pod znakiem swym wodzi/ W dziwne melancholie wprawiła i wniki/ I za swoje na wieki ma już niewolniki. Z tych Ochmistrze/ z tych słudzy/ i młodz pokojowa/ Aż i warta na koniec u drzwi Pałacowa. Punkt I.
Był szczero z Alabastru czarno układany Wszachownicę Marmurem/ wewnątrz mając ściany Od samych Chryzolitów/ i złota błyszczące/ Progi/
/ y záraz iákoby w obłoku Niegdy Eneaszowym/ ná wszytkim widoku Prospektow pospolitych/ nie ludzkiego dziełá/ Ani ręki śmiertelney páłác postáwiłá/ Páłác/ kształtu ktorego y fozy wspániáłey Oczy do tąd pod niebem żadne nie widziáły. A procz tym Káwállerem wchodzić się tám godzi/ Ktorych oná vwiodszy pod znákiem swym wodzi/ W dziwne melánkolie wpráwiłá y wniki/ Y zá swoie ná wieki ma iuż niewolniki. Z tych Ochmistrze/ z tych słudzy/ y młodz pokoiowa/ Aż y wártá ná koniec v drzwi Páłácowa. Punkt I.
Był szczero z Alábástru czarno vkłádány Wszáchownicę Mármurem/ wewnątrz máiąc ściány Od sámych Chryzolitow/ y złotá błyszczące/ Progi/
Skrót tekstu: TwarSPas
Strona: 3
Tytuł:
Nadobna Paskwalina
Autor:
Samuel Twardowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1701
Data wydania (nie wcześniej niż):
1701
Data wydania (nie później niż):
1701
oczu zastanawiają/ sercu radości jakiś i wesołości obmywaniem twarzy dodawają/ wodę na twarz pryskając we mdłość wpadających otrzeźwiają/ płokaniem ust po jedzeniu ciepło do wnętrza zganiając żołądek posilają/ piciem cuchnienie z ust znoszą/ po pijaństwie ból głowy i zgagi w żołądku gaszą/ wanną kurcze/ gorącości z ciała i trudy wyciągają/ suchoty/ melancholie leczą/ poty kąpaniem nóg przywodzą/ i inne rozliczne choroby/ wodą niszczą/ i tracą. Lecz zamysł mój i przedsięwzięcie nie jest/ o wodach pospolitych pisać. ale o tych/ które Medykowie Minerales, albo Metallicas, i Medicatas zowią/ i których więcej w chorobach niż w zdrowiu zażywają/ jako o Druzbackiej i
oczu zástánawiáią/ sercu radośći iákiś y wesołośći obmywániem twarzy dodawáią/ wodę ná twarz pryskáiąc we mdłosć wpadáiących otrzeźwiáią/ płokániem vst po iedzeniu ciepło do wnętrza zganiaiąc żołądek pośiláią/ pićiem cuchnienie z vst znoszą/ po piiaństwie bol głowy y zgági w żołądku gászą/ wánną kurcze/ gorącośći z ćiáłá y trudy wyćiągáią/ suchoty/ melánkolie leczą/ poty kąpániem nog przywodzą/ y inne rozliczne choroby/ wodą niszczą/ y trácą. Lecz zamysł moy y przedśięwźięćie nie iest/ o wodách pospolitych pisáć. ále o tych/ ktore Medykowie Minerales, álbo Metallicas, y Medicatas zowią/ y ktorych więcey w chorobách niż w zdrowiu záżywáią/ iáko o Druzbáckiey y
Skrót tekstu: PetrJWod
Strona: 3
Tytuł:
O wodach w Drużbaku i Łęckowej
Autor:
Jan Innocenty Petrycy
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1635
Data wydania (nie wcześniej niż):
1635
Data wydania (nie później niż):
1635
. Głowy gorącość. oczu zapalenie/ zdymów do głowy bijących trzęsienie/ kaduki powściąga. Suchotom pluciu krwawemu zabiega. Dychawicę spłynienia cienkich katarusów i kaszel znosi. Drżenie serca i ciężkość leczy. Kanikuły/ abo odrzeczne mowy oddala. Sny przywodzi. Zgagę/ obrzydliwość/ do jedzenia niechęć znosi. Wątroby zapalone wychładza. Śledziony melancholie skutecznie niszczy. W nerkach/ w pęcherzu kamień kruszy/ prochy wymiata. Rzezanie/ płynienie krwie/ ropy uśmierza i znosi. w Druzbaku i Lęckowej Jedna woda jako może rozlicznym przypadkom pomagać.
Lecz w tak wielkim rejestrze chorób/ będzie podobno komu dziwno/ jako jedna rzecz i woda/ tak wiele chorobom różnym i członkom
. Głowy gorącość. oczu zápalenie/ zdymow do głowy biiących trzęśienie/ káduki powśćiąga. Suchotom pluciu krwáwemu zábiega. Dycháwicę spłynienia ćienkich kátárusow y kászel znośi. Drżenie sercá y ćieszkość leczy. Kánikuły/ ábo odrzeczne mowy oddala. Sny przywodźi. Zgágę/ obrzydliwość/ do iedzenia niechęć znośi. Wątroby zápalone wychładza. Sledźiony melánkolie skutecznie niszczy. W nerkách/ w pęcherzu kámień kruszy/ prochy wymiáta. Rzezánie/ płynienie krwie/ ropy vśmierza y znośi. w Druzbáku y Lęckowey Iedná wodá iako może rozlicznym przypadkom pomagáć.
Lecz w ták wielkim reiestrze chorob/ będzie podobno komu dźiwno/ iáko iedná rzecz y wodá/ ták wiele chorobom rożnym y członkom
Skrót tekstu: PetrJWod
Strona: 17
Tytuł:
O wodach w Drużbaku i Łęckowej
Autor:
Jan Innocenty Petrycy
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1635
Data wydania (nie wcześniej niż):
1635
Data wydania (nie później niż):
1635
była klarowna i czysta/ nieprzeszkadzająca nijakimi[...] młami/ kontemplacjej i wesołości/ naktórą jest stworzony człowiek. Dla pierwszej potrzeby przy wątrobie pęcherzyk uczyniła/ który gorzkość i żółć z niej powinien czyścić: Dla wtórej nerki i pęcherz/ aby ją z cienkich wilgotności i wody obsuszały: Dla trzeciej Śledzionę/ aby czernidło we krwi/ melancholie i sadze chędożyła. Śledziona tedy/ kiedy abo wzbyt zaszpeconej z pokarmów złych krwiej zdoleć nie może/ abo z swej powinności wykroczyć jej przyjdzie/ tym kałem i mułem ze krwi siebie sama odyma/ i kolo boków obstrukcje robi. Które w cieśni i wilgoci gnijąc/ i zapalająt się/ wzniecają kwartany/ hyppokondriaki/
byłá klarowna y czysta/ nieprzeszkadzáiąca niiákimi[...] młámi/ kontęmplácyey y wesołośći/ náktorą iest stworzony człowiek. Dla pierwszey potrzeby przy wątrobie pęcherzyk uczyniłá/ ktory gorzkość y żołć z niey powinien czyśćić: Dla wtorey nerki y pęcherz/ áby ią z ćienkich wilgotnośći y wody obsuszáły: Dla trzećiey Sledźionę/ aby czernidło we krwi/ melánkolie y sadze chędożyłá. Sledźioná tedy/ kiedy ábo wzbyt zászpeconey z pokármow złych krwiey zdoleć nie może/ ábo z swey powinnośći wykroczyć iey prziydźie/ tym kałem y mułem ze krwi śiebie sámá odyma/ y kolo bokow obstrukcye robi. Ktore w ćieśni y wilgoći gniiąc/ y zápáláiąt się/ wzniecáią kwártány/ hyppokondryaki/
Skrót tekstu: PetrJWod
Strona: 24
Tytuł:
O wodach w Drużbaku i Łęckowej
Autor:
Jan Innocenty Petrycy
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1635
Data wydania (nie wcześniej niż):
1635
Data wydania (nie później niż):
1635
