Obywatelów po pułtora sta lat żyjących według Pliniusza.
Na Insule Hiszpanioli w Nowym świecie, Columbus widział, że na Początku Februaryj, siano, zboże, a na końcu Marca, zbierano: Owszem w Nowej Hiszpanii całej, jako też w Urabie Nowego świata, AEquinoctium ustawiczne, trży razy na Rok sieją i zbierają. Melony, Ogórki, Dynie, za 20 dui przychodzą do perfekcyj, a Kapusta, Ćwikła, Sałata za dni 30 Autor Petrus Martyr: W Indii Wschodniej dwa razy na rok jest lato. a zima jedna między temi latami, dlatego tam dwa razy żniwa na rok bywają. U Chińczyków zaś koło kraju Kantaon trzy razy na
Obywatelow po pułtora sta lat żyiących według Pliniusza.
Na Insule Hiszpanioli w Nowym swiecie, Columbus widział, że na Początku Februarii, siano, zboże, a na końcu Marca, zbierano: Owszem w Nowey Hiszpanii całey, iako też w Urabie Nowego świata, AEquinoctium ustawiczne, trży razy na Rok sieią y zbieraią. Melony, Ogorki, Dynie, za 20 dui przychodzą do perfekcyi, a Kapusta, Cwikła, Sałatá zá dni 30 Author Petrus Martyr: W Indii Wschodniey dwa razy na rok iest lato. a zima iedna między temi latami, dlatego tam dwa razy żniwa na rok bywaią. U Chinczykow zaś koło kraiu Kantaon trzy razy na
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1006
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Italiae, Arx Fidei, Fulmen Turcarum stoi na gorze, otoczone mocnemi. basztami. Drugi tu Zamek Z Anioła, i Miasto Wiktoria. Trzeci Zamek Z Anioła Michała, i Miasto Senglea. W pośrzodku wyspu Stołeczne Miasto Melita. Malta cała jest szczera skała, rodzi jednak figi i wino tylko do jedzenia jak śliwki, melony i bawełnę, owies; pszenicy tam nie masz, przecież miejscami sieją, ale mało zbierają; z Sycylii mając zboża. Od wężów ta Insuła uwolniona, za bytnością tu Z Pawła. Ciepła tu wielkie, gorąca nawet i w nogi, powietrze tu zdrowe, wodę tu dla gorąca plią z lodem skąd inąd za
Italiae, Arx Fidei, Fulmen Turcarum stoi na gorze, otoczone mocnemi. básztami. Drugi tu Zamek S Anioła, y Miasto Victoria. Trzeci Zámek S Anioła Michała, y Miasto Senglea. W pośrzodku wyspu Stołeczne Miasto Melita. Malta cała iest szczera skała, rodzi iednak figi y wino tylko do iedzenia iak śliwki, melony y bawełnę, owies; pszenicy tam nie masz, przecież mieyscami sieią, ale mało zbieraią; z Sycylii maiąc zboża. Od wężow ta Insuła uwolniona, za bytnością tu S Pawła. Ciepła tu wielkie, gorąca nawet y w nogi, powietrze tu zdrowe, wodę tu dla gorącá plią z lodem zkąd inąd za
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 233
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Peninsule Propontydzie, aliàs morzu Carogrodzkim Mar dy Marmora zwanym, od marmurów tam się znajdujących, i kopanych, czyli słupów marmurowych. Tu NIKOMEDIA, olim Arcybiskupie Miasto, teraz Miasteczko na obalinach blisko morza od Turków Iśmit nazwane, od Nikomeda Króla Bytynii fundowane, i nazwane, w równinie między winnemi ogrodami, i źrzodłami. Melony ma najwyśmienitsze; handlowne jest w materie jedwabne, sukna, owoce, szkla. Ma Obywatelów na 30. tysięcy Greków, Żydów, Całego świata, praecipue o AZYJ
Ormianów, Turków. Są tam jeszcze inskrypcje Greckie, i Łacińskie. Tu był uszedł Annibal do Pruziasza Króla, i obawiając się wydania siebie Rzymianom, truciznę
Peninsule Propontydzie, aliàs morzu Carogrodzkim Mar di Marmora zwanym, od marmurow tam się znayduiących, y kopanych, czyli słupów marmurowych. Tu NIKOMEDIA, olim Arcybiskupie Miasto, teraz Miásteczko na obalinach blisko morza od Turkow Ismith nazwane, od Nikomeda Krola Bytynii fundowane, y nazwane, w rowninie między winnemi ogrodami, y źrzodłami. Melony ma naywyśmienitsze; hándlowne iest w materye iedwabne, sukná, owoce, szkla. Ma Obywatelow na 30. tysięcy Grekow, Zydow, Całego świata, praecipuè o AZYI
Ormianow, Turkow. Są tam ieszcze inskrypcye Greckie, y Łacińskie. Tu był uszedł Annibal do Pruziasza Krola, y obawiaiąc się wydania siebie Rzymianom, truciznę
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 455
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
równiny wychodząc, na wiele podzielona kanałów, grunta zyżne czyni, stąd nazwana Chrysorroas, to jest złotoródna, czyli od wód zdrowych, czyli od sprawowania gruntów; reszta jego w ziemie się kryje i wpada. Te wspomniane kanały północą Damaszku stronę, i zachodnią, w ogrodach niezliczonych skrapiają, rodzących owoce najwyśmienitsze, i melony, ciasnemi uliczkami podzielonych. Każdy ogród miewał budynek i wycieczkę. Te ogrody na mil dwie rozciągały się podczas Krucjaty od Zachodu i pułnocy, z tej racyj przychodzącemu z tamtej strony zdał się las tylko ciągnący się aż pod mury. Od Wschodu zaś i południa, gołe tylko dają się widzieć pola, i Miasto murem wysokim
rowniny wychodząc, na wiele podzielona kanałow, grunta zyżne czyni, ztąd názwana Chrysorroas, to iest złotorodna, czyli od wod zdrowych, czyli od sprawowania gruntow; reszta iego w ziemie się kryie y wpada. Te wspomniane kanały pułnocną Damaszku stronę, y zachodnią, w ogrodach niezliczonych skrapiaią, rodzących owoce naywyśmienitsze, y melony, ciasnemi uliczkami podzielonych. Każdy ogrod miewał budynek y wycieczkę. Te ogrody na mil dwie rozciągały się podczas Krucyaty od Záchodu y pułnocy, z tey racyi przychodzącemu z tamtey strony zdał się las tylko ciągnący się aż pod mury. Od Wschodu zaś y południa, gołe tylko daią się widzieć pola, y Miasto murem wysokim
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 470
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
jak świt, wyjechali w pole Widzieć, jak tu swe sprawia gospodarstwo role; Jako sprzątają z pola i co na nim sieją, Czyli koresponduje ich praca z nadzieją. Niezbyt tu wielka praca, zysk zaś z niej obfity, Bujno zagon urodzi, choć mało co zryty. Jęczmień, pszenicę sieją, arbuzy, melony, Bawełnę, groch, tym tylko zapełnią zagony. Owsa, żyta, tatarki w tym kraju nie znają; Pszenicę na chleb, jęczmień na obroki dają. Bawełna jak tatarka rośnie. Z wierzchu główki Okrągłe się podnoszą, jak u nas makówki. W tych się bawełna rodzi, a gdy się dostoi, Z suchych
jak świt, wyjechali w pole Widzieć, jak tu swe sprawia gospodarstwo role; Jako sprzątają z pola i co na nim sieją, Czyli koresponduje ich praca z nadzieją. Niezbyt tu wielka praca, zysk zaś z niej obfity, Bujno zagon urodzi, choć mało co zryty. Jęczmień, pszenicę sieją, arbuzy, melony, Bawełnę, groch, tym tylko zapełnią zagony. Owsa, żyta, tatarki w tym kraju nie znają; Pszenicę na chleb, jęczmień na obroki dają. Bawełna jak tatarka rośnie. Z wierzchu główki Okrągłe się podnoszą, jak u nas makówki. W tych się bawełna rodzi, a gdy się dostoi, Z suchych
Skrót tekstu: GośPosBar_II
Strona: 461
Tytuł:
Poselstwo wielkie Stanisława Chomentowskiego...
Autor:
Franciszek Gościecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
relacje
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1732
Data wydania (nie wcześniej niż):
1732
Data wydania (nie później niż):
1732
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Poeci polskiego baroku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jadwiga Sokołowska, Kazimiera Żukowska
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1965
słona i po nich w zimie zbierają sztuki jak palec solne, i tą solą najwięcej handlują opłaciwszy sobie wolne ich zbieranie, z Rzeki Wołgi najwięcej robią kawiaru, którym także handlują. ASTRAHAM Miasto Stołeczne położone na Wyspie oblanej w około Rzeką Wolgą, w około Miasta Ziemia obfituje w wszelakie owoce, a najwięcej w melony wyśmienite. To Miasto Jan Bazyli odebrał Roku 1554. i wygnawszy wszystkich Tatarów Moskalami osadził, jest dwoistym murem opasane, i zmocnione Artylerią dobrą i Garnizonem licznym, ma dwa Predmieścia, w jednym mieszkają Ormianie, a w drugim Tatarowie Nogajscy, ma swego Arcybiskupa i handluje z Moskwą, Persją, i Turkią w Azyj.
słona y po nich w zimie zbieráią sztuki iák pálec solne, y tą solą naywięcey hándluią opłáciwszy sobie wolne ich zbieránie, z Rzeki Wolgi naywięcey robią kawiáru, ktorym tákże hándluią. ASTRAHAM Miásto Stołeczne położone ná Wyspie oblaney w około Rzeką Wolgą, w około Miástá Ziemiá obfituie w wszelákie owoce, á naywięcey w melony wysmienite. To Miásto Ian Bázyli odebrał Roku 1554. y wygnáwszy wszystkich Tátárow Moskalámi osádził, iest dwoistym murem opasáne, y zmocnione Artyleryą dobrą y Gárnizonem licznym, ma dwá Predmiesciá, w iednym mieszkáią Ormianie, á w drugim Tátárowie Nogayscy, ma swego Arcybiskupá y hándluie z Moskwą, Persyą, y Turkią w Azyi.
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 551
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Konsylium Generalnym III. odprawionym tu i potępiającym Nestoriusza Patriarchę Konstantynopolitańskiego, o czym wolno czytać obszerniej w Dziejach Kościelnych, było na nim Biskupów 224. NICOMEDIA Miasto nazwane od Nikomeda Króla Bitynijskiego od Turków zwane Iśmid, położone nad Golfem Morza czarnego w równinie bardzo wesołej i ozdobionej winnicami, ogrodami, fontannami, obfitującej zaś w najwyśmienitsze melony, Miasto wielkie, ludne, i handlowne najwięcej w Materie jedwabne, sukna, owoce, i szkła, ma około 30000. ludzi w sobie mieszkających, osobliwie Greków, Żydów, Ormianów, Turków, etc. Konserwuje jeszcze w sobie, starodawne inskrypcje Greckie i Łacińskie. Tu był uszedł Annibał Generał Kartageński do Pruzjasza Króla
Concilium Generálnym III. odpráwionym tu y potępiáiącym Nestoryuszá Pátryárchę Konstántynopolitáńskiego, o czym wolno czytáć obszerniey w Dzieiách Koscielnych, było ná nim Biskupow 224. NICOMEDIA Miásto názwáne od Nikomedá Krolá Bityniiskiego od Turkow zwáne Ismid, położone nád Golfem Morzá czarnego w rowninie bárdzo wesołey y ozdobioney winnicámi, ogrodámi, fontánnámi, obfituiącey záś w naywysmienitsze melony, Miásto wielkie, ludne, y hándlowne naywięcey w Máterye iedwábne, sukná, owoce, y skłá, ma około 30000. ludzi w sobie mieszkáiących, osobliwie Grekow, Zydow, Ormiánow, Turkow, etc. Konserwuie ieszcze w sobie, stárodáwne inskrypcye Greckie y Łacińskie. Tu był uszedł Annibał Generał Kártágeński do Pruzyászá Krolá
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 561
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
koło morzem oblane, mocno ufortyfikowane, Karol V. je był odebrał, ale przez Maurów, prędko wydarte. SUSA ma Port dobry i cytadellą ufortyfikowane. PANTALAREA Wyspa blisko Suzy między Maltą i Tunis, Kraj ma suchy i płonny, tylko w niektórych miejscach obfitujący w zioła, bawełnę, kapary, Anyż, figi, melony, i wina dobre, wydaje z siebie jedno drzewo fruktyfikujące owoc okrągły czerwony, który jak się dostoi jest czarny, z niego oliwę robią dobrą do jedzenia i do amp, zowie się u Maurów Vers a u Sycylianów Steinca, białegłowy smarują sobie tą oliwą włosy żeby rosły i kolor miały piękniejszy, ta wyspa koni nie
koło morzem oblane, mocno ufortyfikowane, Karol V. ie był odebrał, ále przeź Maurow, prędko wydarte. SUSA ma Port dobry y cyttadellą ufortyfikowane. PANTALAREA Wyspa blisko Suzy między Maltą y Tunis, Kray ma suchy y płonny, tylko w niektorych mieyscach obfituiący w zioła, báwełnę, kápáry, Anyż, figi, melony, y wina dobre, wydaie z siebie iedno drzewo fruktyfikuiące owoc okrągły czerwony, ktory iák się dostoi iest czarny, z niego oliwę robią dobrą do iedzenia y do ámp, zowie się u Maurow Vers á u Sycyliánow Steinca, białegłowy smáruią sobie tą oliwą włosy żeby rosły y kolor miały pięknieyszy, tá wyspá koni nie
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 613
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
Fuego, i Brawa. Z. JAKUB jest Miasto Stołeczne tych wszystkich wysp należących do Portugalów. Te Wyspy obfitują w Sól, skory Kozie, wina, mięsa słone, przedtym nie były ani ludne, ani uprawne kiedy Portugalowie je wynaleźli, ale teraz obfitują w ryż, proso, pszenicę Turecką, pomarancze, cytryny, melony, figi, kukumery, rozynki, i wiele innych które dwa razy do roku zbierają. Przytym Kury Barbaryiskie, Domowe, Pawie, Synogarlice, Kuropatwy, przepiórki, i wiele innego ptastwa znajdują w sobie. Znajduje się tu także osobliwa natura ptastwa, zwanego Famencos mają mięso białe, a pióra czerwoności tak żywej jak
Fuego, y Bráwá. S. JAKUB iest Miásto Stołeczne tych wszystkich wysp náleżących do Portugallow. Te Wyspy obfituią w Sol, skory Kozie, wina, mięsa słone, przedtym nie były áni ludne, áni upráwne kiedy Portugallowie ie wynalezli, ále teráz obfituią w ryż, proso, pszenicę Turecką, pomáránćze, cytryny, melony, figi, kukumery, rozynki, y wiele innych ktore dwa rázy do roku zbieraią. Przytym Kury Barbaryiskie, Domowe, Páwie, Synogarlice, Kuropatwy, przepiorki, y wiele innego ptástwá znáyduią w sobie. Znáyduie się tu tákże osobliwá natura ptástwá, zwánego Famencos maią mięso biáłe, á piorá czerwonośći ták żywey iák
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 633
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
a 45. i 30. w szerz, z kąd może liczyć się między największymi w całym Świecie, a największą między Afrykańskiemi. Powietrze ma zbytnie gorące jednak ma być zdrowe. Kraj ma oblany wielą Rzek, które się poczynają z gór wielkich ciągnących się środkiem Wyspy na w zdłuż. Obfituje w Pomarancze, cytryny, melony, legumina, ryż, bawełnę, cukier, szafran, Tyton, i coś podobnego do Konopi, których liście ususzywszy, i zażywszy nakształt tabaki, zaraz do spania chęć bierze, a po przespaniu wesołość w człowieku sprawuje. Przytym obfituje w drzewa najprzedniejsze i szacowne, Hebanowe, Brezylskie, Sandalskie różnego koloru,
á 45. y 30. w szerz, z kąd może liczyc się między náywiększymi w cáłym Swiecie, á náywiększą między Afrykáńskiemi. Powietrze ma zbytnie gorące iednák ma bydź zdrowe. Kráy ma oblány wielą Rzek, ktore się poczynáią z gor wielkich ciągnących się srodkiem Wyspy ná w zdłuż. Obfituie w Pomaráncze, cytryny, melony, leguminá, ryż, báwełnę, cukier, szafrán, Tyton, y coś podobnego do Konopi, ktorych liscie ususzywszy, y záżywszy náksztáłt tabáki, zaráz do spánia chęć bierze, á po przespániu wesołość w człowieku spráwuie. Przytym obfituie w drzewá náyprzednieysze y szácowne, Hebánowe, Brezylskie, Sandálskie rożnego koloru,
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 634
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
