zaś z czasem wiele Dóbr konfiskowanych przybyło, i innych Miast i Zamków, tak najpierwej Kazimierz III. Aleksander, Zygmunt August Poczęli się kontentować udzieleniem tych Dóbr od Rzeczypospolitej do dyspozycyj ich. Zygmunt zaś III. Roku 1590. na Sejmie specyfikować kazał intraty Stołu swego, jako to; Zupy Wielickie, Bocheńskie, Ruskie, Metale Srebrne[...] Okuskie, cła Koronne, i Ruskie, Ekonomią Sandomierską, Szamborską z Oziminą,[...] Mdenicą Malborską, Wielkorządy Krakówskie, Rogozno, Tczów, Funczuł, Młyny Gdańskie, cło Płockie etc. Mennice zaś Gdańskie, Elbląskie, i Rygskie ustąpił tenże Król Rzeczypospolitej. W Litwie zaś Grodzieńską Ekonomią, Szawelską, Brzeską
zaś z czasem wiele Dóbr konfiskowanych przybyło, i innych Miast i Zamków, tak naypierwey Kaźimierz III. Alexander, Zygmunt August poczeli śię kontentować udźieleniem tych Dóbr od Rzeczypospolitey do dyspozycyi ich. Zygmunt zaś III. Roku 1590. na Seymie specyfikować kazał intraty Stołu swego, jako to; Zupy Wielickie, Bocheńskie, Ruskie, Metalle Srebrne[...] Okuskie, cła Koronne, i Ruskie, Ekonomią Sendomirską, Szamborską z Oźiminą,[...] Mdenicą Malborską, Wielkorządy Krakôwskie, Rogozno, Tczów, Funczuł, Młyny Gdańskie, cło Płockie etc. Mennice zaś Gdańskie, Elbląskie, i Rygskie ustąpił tenże Król Rzeczypospolitey. W Litwie zaś Grodźieńską Ekonomią, Szawelską, Brzeską
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 150
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
liczbę funtów towaru. Kto obszerniej chce być informowany w sposobach ważenia rzeczy, niech czyta Statykę X. Schotta X. Solskiego, Wolfa etc. O Monecie Starodawnej.
XXIX. Wiedzieć należy iż Starodawnych wieków, osobliwie u Rzymian, Greków, Hebraiczyków, niezażywano cechowanych pieniędzy. Ale tylko w kupnie i w przedaży służyły metale według wagi. Ani figurowana ani cechowana miedź, srebro, złoto, według mniejszej lub większej wagi i jej nazwiska, mniejszą lub większą u ludzi miała stymę, a według tej była taksa rzeczy. Co po dziś dzień zachowują Chineńczykowie. J tak u dawnych Rzymian sławna była waga nazwana. As to jest funt ważąca metalu
liczbę funtow towaru. Kto obszerniey chce być informowany w sposobach ważenia rzeczy, niech czyta Statykę X. Schotta X. Solskiego, Wolffa etc. O Monecie Starodawney.
XXIX. Wiedzieć należy iż Starodawnych wiekow, osobliwie u Rzymian, Grekow, Hebraiczykow, niezażywano cechowanych pieniędzy. Ale tylko w kupnie y w przedaży służyły metale według wagi. Ani figurowana áni cechowana miedź, srebro, złoto, według mnieyszey lub większey wagi y iey nazwiska, mnieyszą lub większą u ludzi miała stymę, á według tey była taxa rzeczy. Co po dziś dzień zachowuią Chineńczykowie. J ták u dawnych Rzymian sławna była waga nazwána. As to iest funt ważąca metalu
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z4
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
niewięcej jak 30000 funtów ziemi w górę wyrzucają. Wody zaś 140 funtów obróconej w wapory wyrzuca w góre funtów ziemi 77000
Wpuść do kulki szklannej malutkiej kroplę wody, a do drugiej ziarno prochu. Kładąc jednę po drugiej na węglach rozżarzonych doświadczysz, iż pierwsza nierównie z większym hukiem niż druga roztrzaśnie się.
Olej, łój, metale wrzące z wielkim impetem, i grzmotem z naczyń wypadają, rozlatują się, okna, drzwi wyrywają, ludzi kaleczą; i zabijają, gdy do nich trochę wody przyleje się. Bo olej wrzący niemal trzy razy więcej niż woda wrząca mając w sobie gorącości, a metale roztopione daleko jeszcze więcej, wodę w wapory zmieniają.
niewięcey iak 30000 funtow ziemi w gorę wyrzucaią. Wody zaś 140 funtow obroconey w wapory wyrzuca w gore funtow ziemi 77000
Wpuść do kulki szklanney malutkiey kroplę wody, a do drugiey ziarno prochu. Kładąc iednę po drugiey na węglach rozżarzonych doświadczysz, iż pierwsza nierownie z większym hukiem niż druga roztrzaśnie się.
Oley, łoy, metale wrzące z wielkim impetem, y grzmotem z naczyń wypadaią, rozlatuią się, okna, drzwi wyrywaią, ludzi kaleczą; y zabiiaią, gdy do nich trochę wody przyleie się. Bo oley wrzący niemal trzy razy więcey niż woda wrząca maiąc w sobie gorącości, a metale roztopione daleko iescze więcey, wodę w wapory zmieniaią.
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 259
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
hukiem niż druga roztrzaśnie się.
Olej, łój, metale wrzące z wielkim impetem, i grzmotem z naczyń wypadają, rozlatują się, okna, drzwi wyrywają, ludzi kaleczą; i zabijają, gdy do nich trochę wody przyleje się. Bo olej wrzący niemal trzy razy więcej niż woda wrząca mając w sobie gorącości, a metale roztopione daleko jeszcze więcej, wodę w wapory zmieniają.
Potrzecie w lochach podziemnych w jednych znajduje się woda, do drugich płynęłaby przez malutkie kanały z podziemnych rzek, jezior, morza, gdyby powietrze w nich zgęstwione, i ściśnione niewstrzymywało jej zatykając, iż tak rzekę, i zawalając otworzystości kanałów. Nad to bałwany
hukiem niż druga roztrzaśnie się.
Oley, łoy, metale wrzące z wielkim impetem, y grzmotem z naczyń wypadaią, rozlatuią się, okna, drzwi wyrywaią, ludzi kaleczą; y zabiiaią, gdy do nich trochę wody przyleie się. Bo oley wrzący niemal trzy razy więcey niż woda wrząca maiąc w sobie gorącości, a metale roztopione daleko iescze więcey, wodę w wapory zmieniaią.
Potrzećie w lochach podziemnych w iednych znayduie się woda, do drugich płynęłaby przez malutkie kanały z podziemnych rzek, iezior, morza, gdyby powietrze w nich zgęstwione, y ściśnione niewstrzymywało iey zatykaiąc, iż tak rzekę, y zawalaiąc otworzystości kanałow. Nad to bałwany
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 259
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
ż rozeznani popierają Myśliwi przydający, że tylko ślepo rodzą się dzieci, i nie doskonałą okryte fczerścią, tak dalece, że się gołe być zdają, ale ze wszelką proporcją. De LAPIDE PHILOSOPHORUM. Czyli jest, albo być może?
ANte omnia wiedzieć potrzeba, że Chymia jest trojaka. Jedna Purgativa Polorująca, czyszcąca Metale. Druga Resolutoria z Metalów i Ziół Olejki, Spirytus, i esłencje, albo quintas esentias wyprowadzająca Trzecia część albo species jest Alchimia z Arabskiego znacząca Ars secreta; albo Ars Hermetica, zupełnie konsekrowana robieniu Złota Artyficjalnego, aequivalentis, a prawie jedno valentis, zinnych species Metalów, przez pewny sekret. A że ta Ars
ż rozeznani popieraią Myśliwi przydáiący, że tylko ślepo rodzą się dzieci, y nie doskonałą okryte fczerścią, tak dalece, że się gołe bydż zdaią, ale ze wszelką proporcyą. De LAPIDE PHILOSOPHORUM. Czyli iest, albo bydz może?
ANte omnia wiedzieć potrzeba, że Chymia iest troiaka. Iedna Purgativa Poloruiąca, czyszcąca Metalle. Druga Resolutoria z Metallow y Zioł Oleyki, Spiritus, y esłencye, albo quintas esentias wyprowadzaiąca Trzecia część albo species iest Alchimia z Arabskiego znacząca Ars secreta; albo Ars Hermetica, zupełnie konsekrowána robieniu Złota Artyficyalnego, aequivalentis, a prawie iedno valentis, zinnych species Metallow, przez pewny sekret. A że ta Ars
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 133
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
od tychże Minerałów ekshalacje ciepłe, temiż dobywając się meatami, któremi i Woda, ją zagrzewają sobą. WODY te często mają vim medend, odor z siebie lub miły, lub przykry wydają i smak winny: Czego obojga jest okazją Sól, Salitra, Hałun, Siarka, item Złoto, Srebro, i inne Metale, albo w żyłach, albo in fundo Cieplic się znajdujące.
CIEPLIC tych w Europie samej Kircher wiele wylicza in Mundo Subterraneo, tojest w Luzytanii 8, w Hiszpanii 40, w Francyj 45 w Włoszech 86 w Węgrzech i bliskich miejscach 9; w Ilirycum 16. w Niemczech 120, z których do skonalsze i doświadczeńsze
od tychże Minerałow exhalacye ciepłe, temisz dobywaiąc się meatami, ktoremi y Woda, ią zagrzewaią sobą. WODY te często maią vim medend, odor z siebie lub miły, lub przykry wydaią y smak winny: Czego oboyga iest okazyą Sol, Salitra, Hałun, Siarka, item Złoto, Srebro, y inne Metalle, albo w żyłach, albo in fundo Cieplic się znayduiące.
CIEPLIC tych w Europie samey Kircher wiele wylicza in Mundo Subterraneo, toiést w Luzytanii 8, w Hiszpanii 40, w Francyi 45 w Włoszech 86 w Węgrzech y bliskich mieyscach 9; w Illyricum 16. w Niemczech 120, z ktorych do skonalsze y doświadczeńsze
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 571
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
7mo Rozpadliny w górach są to usta ogłaszające latens Metallum, któremi wychodzą ekshalacje. 8vo Częstokroć z miejsc owych z materyj siarczystej zajęte ognie w nocy wybuchają. 9no Miejsca Minerały w sobie mające są nie płodne, suche, nie urodzajne, bo wszytkie wilgotności do wrzostu i pomnożenia się potrzebne, w ziemi ukryte do siebie ciągną metale.
DROGICH KAMIENI Matką te są Krainy: Naprzód INDIA Wschodnia i Zachodnia: Diamentów w ziemi i i w skałach rodzących się jest Fodyna; Królestwo Golgonda na Peninsule Indyjskiej Komorynie, i w Królestwie Pegu osobliwie w Maragonie w Brazylii.
PERŁY się znajdują najpiękniejsze i najdroższe w Państwach Orientalnych, i te są daleko lepsze od Europejskich
7mo Rospadliny w gorach są to usta ogłaszaiące latens Metallum, ktoremi wychodzą exhalacye. 8vo Częstokroć z mieysc owych z materyi siarczystey zaięte ognie w nocy wybuchaią. 9no Mieysca Minerały w sobie maiące są nie płodne, suche, nie urodzayne, bo wszytkie wilgotności do wrzostu y pomnożenia się potrzebne, w ziemi ukryte do siebie ciągną metalle.
DROGICH KAMIENI Matką te są Krainy: Naprzod INDIA Wschodnia y Zachodnia: Dyamentow w ziemi y y w skałach rodzących sie iest Fodyna; Krolestwo Golgonda na Peninsule Indiyskiey Komorinie, y w Krolestwie Pegu osobliwie w Maragonie w Brazylii.
PERŁY się znayduią naypięknieysze y naydroższe w Państwach Orientalnych, y te są daleko lepsze od Europeyskich
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 999
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
nowej Lustracyj 50 tysięcy, Obywatelów 7 kroć sto tysięcy, Przedmieść ma 7 Z Germana, Z Antoniego, Z Wiktora, Z Marcella, Z Marcina, Z Michała, Z Jakuba. Akademie Paryskie te są: 1 Akademia Francuzski język perfekcjonująca. 2 Des Inscription, Belles Letres, alias Inskrypcje, Listy, Dywizy, Metale, pięknie koncypować ucząca. 3 Akademia Scientiarum, gdzie jest Kolegium LXX Asesorów. 4 Akademia Piktury i Skulptury. 5 Akademia Architektury. 6 Akademia Polityki: gdzie różne Traktaty cytują, eksercytują się w materiach Posłowania, Traktowania. 7 Akademia Muzyczna. Kolegiów Literatorum 60 między niemi najokazalsza SORBONA od Karola X fundowana. Roku 790
nowey Lustracyi 50 tysięcy, Obywatelow 7 kroć sto tysięcy, Prźedmieść ma 7 S Germana, S Antoniego, S Wiktora, S Marcella, S Marcina, S Michała, S Iakuba. Akademie Paryskie te są: 1 Akademia Francuzski ięzyk perfekcyonuiąca. 2 Des Inscription, Belles Letres, alias Inskrypcye, Listy, Diwizy, Metalle, pięknie koncypować ucząca. 3 Akádemiá Scientiarum, gdzie iest Kollegium LXX Asesorow. 4 Akademia Piktury y Skulptury. 5 Akademiá Architektury. 6 Akádemia Polityki: gdzie rożne Traktaty cytuią, exercytuią się w materyach Posłowania, Tráktowania. 7 Akademia Muzyczna. Kollegiow Literatorum 60 między niemi náyokazalsza SORBONA od Karolá X fundowána. Roku 790
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 186
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
że Kamień duży wrzucony zaraz wyrzuci, w raz z piaskiem czarniawym. Nie zamarza najtęższej Zimy, tylko wapory z niego wychodzą gęste; drzewo weń wrzucone i długo tam trzymane jak pochodnią zapala. Wodą z tego zrzodła czyli Strumienia srebro zaraz zaczerni, a to znać dla siarki albo koperwasu w wodzie się znajdującego. Inne Metale tam umoczone, biorą na się Kolor żółtawy, i niby złoty, i wkrótce go tracą. Naczynia miedziane, pieniądze worku zawiązane, i w brzegu tego strumienia schowane, w krótkim czasie lsność swoją tracą Zagrzawszy tej wody, wydaje się jak krzyszrał czysta, dlatego dno widać, i to coby na dnie leżało.
że Kamień duży wrzucony zaraz wyrzuci, w raz z piaskiem czarniawym. Nie zamarza naytęższey Zimy, tylko wapory z niego wychodzą gęste; drzewo weń wrzucone y długo tam trzymane iak pochodnią zapalá. Wodą z tego zrzodła czyli Strumienia srebro zaraz zaczerni, a to znać dla siarki albo koperwasu w wodzie się znayduiącego. Inne Metálle tam umoczone, biorą na się Kolor żołtawy, y niby złoty, y wkrotce go tracą. Naczynia miedziane, pieniądze worku zawiązane, y w brzegu tego strumieniá schowane, w krotkim czasie lsnośc swoią tracą Zagrzawszy tey wody, wydaie się iak krzyszrał czysta, dlatego dno widać, y to coby na dnie leżało.
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 339
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Srebrze. ROZDZIAŁ III. O Złocie i Srebrze.
O Złocie i Srebrze. A. Wiesz iż co się mięsza/ to ma zawsze większe trudności/ a iż srebro i złoto są naprzedniejszymi metalami/ bez których ludzie prawie być żyć nie mogą/ przetoż zdało mi się fundamentalnie pokazać tobie (ponieważ najbardziej się te metale mięszają) skąd i jako swych różności nabywają. Pierwszy Punkt. Masz to za fundament wiedzieć/ iż najlepsze złoto/ które z kruszca wytopione będzie/ także i srebro/ bez wszelakiej przysady zowie się lauter złoto/ pur złoto/ a według Rachmistrzów Faingolo z Niemiecka/ a srebro zaś Famsilber/ od którego wszytkie insze Złota
Srebrze. ROZDZIAŁ III. O Zloćie y Srebrze.
O Złoćie y Srebrze. A. Wiesz iż co się mięsza/ to ma záwsze większe trudnośći/ á iż srebro y złoto są naprzednieyszymi metálámi/ bez ktorych ludźie práwie bydź żyć nie mogą/ przetoż zdáło mi się fundámentálnie pokázáć tobie (ponieważ naybárdźiey się te metále mięszáią) zkąd y iáko swych rożnośći nábywáią. Pierwszy Punkt. Masz to zá fundáment wiedźieć/ iż naylepsze złoto/ ktore z kruszczá wytopione będźie/ tákże y srebro/ bez wszelákiey przysady zowie się lauter złoto/ pur złoto/ á według Ráchmistrzow Faingolo z Niemiecká/ á srebro záś Famsilber/ od ktorego wszytkie insze Złotá
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 137
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
