, Domowemu przewoźne piwo nie przeszkodzi. 395 (N). NIE CHŁOPSKI HUMOR W CHŁOPIE
Jeden z tej, co i dziewka, drugi ze wsi obcej, Marcin z Bartkiem, o nią się starali parobcy. Choć grzeczny i dorodny, wzgardziła Marcinem; Tamten zaś, że był ojca bogatszego synem, U niego się miąższego spodziewając grosza, Wolała niezgrabnego z pieniędzmi Bartosza. Nie szlachta tylko, ale na wsi ludzie grubi, Każdy pieniądze, każdy dobre mienie lubi; Wszytko, cokolwiek możesz pomyślić, za temi, Że co słońce na niebie, to złoto na ziemi: Kto go nie ma, niech będzie piękny, mądry, grzeczny,
, Domowemu przewoźne piwo nie przeszkodzi. 395 (N). NIE CHŁOPSKI HUMOR W CHŁOPIE
Jeden z tej, co i dziewka, drugi ze wsi obcej, Marcin z Bartkiem, o nię się starali parobcy. Choć grzeczny i dorodny, wzgardziła Marcinem; Tamten zaś, że był ojca bogatszego synem, U niego się miąższego spodziewając grosza, Wolała niezgrabnego z pieniądzmi Bartosza. Nie szlachta tylko, ale na wsi ludzie grubi, Każdy pieniądze, każdy dobre mienie lubi; Wszytko, cokolwiek możesz pomyślić, za temi, Że co słońce na niebie, to złoto na ziemi: Kto go nie ma, niech będzie piękny, mądry, grzeczny,
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 168
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
. Sposób chowania 12. 13. 14. Wizerunk Monsztuka Koni. 15.
W monsztuku tedy jeśliby się Koń dla języka gniewać chciał/ co snadnie to poznać po jeżdzeniu/ jeśliby go nie przyjmował/ abo gdyby się nazad cofał/ zaraz mu potym sinieje język. Co to przydawa się Koniowi/ barzo z miąższego i okrągłego języka/ tedy na miejsce kołka/ podkowkę dać bczynić/ sztucek ukróciwszy/ aby mu Monsztuk/ ani wąski/ ani szeroki nie był/ Monsztuk w miejscach sobie należących/ ani na dół/ ani w zgórę nie ma przemykać się/ boby też tak i po gębie musiał Końskiej. Zskądby Koniowi przypadał
. Sposob chowánia 12. 13. 14. Wizerunk Monsztuká Koni. 15.
W monsztuku tedy ieśliby sie Koń dla ięzyká gniewáć chćiał/ co snádnie to poznáć po ieżdzeniu/ iesliby go nie przyimował/ ábo gdyby sie názad cofał/ záraz mu potym śinieie ięzyk. Co to przydawa sie Koniowi/ bárzo z miąższego y okrągłego ięzyká/ tedy ná mieysce kołká/ podkowkę dáć bczynić/ sztucek vkroćiwszy/ áby mu Monsztuk/ áni wąski/ áni szeroki nie był/ Monsztuk w mieyscách sobie należących/ áni ná doł/ áni w zgorę nie ma przemykáć sie/ boby też ták y po gębie muśiáł Końskiey. Zskądby Koniowi przypadał
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 11
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
wszystkim chorobom służy/ którym i Dzięgiele/ jeno nie tak potężnie. Dzięgiel Arabski/ Rozdział 24. Kłącze.
DZięgiel Włoski albo Arabski/ (bo tak my pospolicie zioła cudzoziemskie zowiemy Włoskiemi.) Kłącze ma Opichowemu podobne/ jeno Soku pełniejsze/ i obfitsze/ rosochate i gałęziste/ czerstwe. Liścia szerszego/ mocnego/ miąższego/ lipkiego/ a ku ziemi odwisłego: Zapachu ostrokorzennego /wdzięcznego. Barwy z żółta zielonej. Na wirzchu kłącza okołek jako u swojskiego kopru. Nasienie kapustnemu podobne/ okrągłe/ czarne/ ostrego i przykrego/ a do Mirhy podobnego smaku/ tak iż jedno miasto drugiego uchodzi. Korzeń także pachniący/ ostropieprzny usta rozpalający
wszystkim chorobom służy/ ktorym y Dźięgiele/ ieno nie ták potężnie. Dźięgiel Arabski/ Rozdźiał 24. Kłącze.
DZięgiel Włoski álbo Arábski/ (bo ták my pospolićie źiołá cudzoźiemskie zowiemy Włoskiemi.) Kłącże ma Opichowemu podobne/ ieno Soku pełnieysze/ y obfitsze/ rosocháte y gáłęźiste/ czerstwe. Liśćia szerszego/ mocnego/ miąższego/ lipkiego/ á ku źiemi odwisłego: Zapáchu ostrokorzennego /wdźięcznego. Bárwy z żołtá źieloney. Ná wirzchu kłącza okołek iáko v swoyskiego kopru. Naśienie kápustnemu podobne/ okrągłe/ czarne/ ostrego y przykrego/ á do Mirhy podobnego smáku/ ták iż iedno miásto drugiego vchodźi. Korzeń tákże pachniący/ ostropieprzny vstá rospaláiący
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 99
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
pełny/ miąsszy/ mocny/ gibki/ knodowaty/ pomarzczony/ i czarny. W starości swej/ przy wierzchu na wiele części rozdzielony/ które się potym w jeden ku środku zrastają. Liścia ma wiele/ Języczkom albo wąskiej Babce podobnego/ każdy zosobna z korzenia pochodzący/ ziobrowatego/ albo żyłowatego/ jeno węższego a miąższego. Rózg sitowych wiele/ obłych/ gładkich z miedzy liścia/ na łokieć wzwyż z korzenia wyrastających. W wierzchu tych główki okrągłe/ dziurek pełne/ jako w woszczynach/ w których kwiateczki zrumienna białe tkwią. Z tych potym nasienie w onychże komoreczkach barzo drobne/ a same główki na wierzchu pyrzasto wełniste. Nasienie
pełny/ miąsszy/ mocny/ gibki/ knodowáty/ pomarzczony/ y czarny. W stárośći swey/ przy wierzchu ná wiele częśći rozdźielony/ ktore sie potym w ieden ku środku zrastáią. Liśćia ma wiele/ Ięzyczkom álbo wąskiey Bábce podobnego/ káżdy zosobná z korzeniá pochodzący/ źiobrowáteg^o^/ álbo żyłowátego/ ieno węższeg^o^ á miąższe^o^. Rozg śitowych wiele/ obłych/ głádkich z miedzy liśćia/ ná łokieć wzwysz z korzeniá wyrastáiących. W wierzchu tych głowki okrągłe/ dźiurek pełne/ iáko w wosczynách/ w ktorych kwiateczki zrumienná białe tkwią. Z tych potym naśienie w onychże komoreczkách bárzo drobne/ á sáme głowki ná wierzchu pyrzásto wełniste. Naśienie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 128
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
z osobna/ z swej postaci i wyobrażenia/ swego przyrodzenia i skutków/ za Boską pomocą i błogosławieństwem/ opisanie od nas odniesie. A naprzód: Księgi Pierwsze.
Czarnogłów/ albo Lani Czyściec/ który dwojaki jest. Acz (od Dioszkoryda jedne tylko opisany jest.) To jest: Ten który korzenia jest długiego/ miąższego/ białego i pachniącego. Liścia Kopru Włoskiemu podobnego/ jeno miąższejszego. Prętu mocnego/ jako u Zapaliczki/ na półtora łokcia wzwyż/ gałęzistego. W wierzchu których Okołki wielkie/ szerokie/ Kopru swojskiemu podobne. Kwiatu z żółtabladego: z którego Nasienie obdłużne/ granowite/ zapachu dobrego/ smaku ostroszczypiącego. Do lekarstw tylko korzeń
z osobná/ z swey postáći y wyobráżenia/ swego przyrodzenia y skutkow/ zá Boską pomocą y błogosłáwieństwem/ opisanie od nas odnieśie. A naprzod: Kśięgi Pierwsze.
Czarnogłow/ álbo Láni Czyśćiec/ ktory dwoiáki iest. Acż (od Dioszkorydá iedne tylko opisany iest.) To iest: Ten ktory korzeniá iest długiego/ miąższego/ białego y pachniącego. Liśćia Kopru Włoskiemu podobnego/ ieno miąższeyszego. Prętu mocnego/ iáko v Zápáliczki/ ná połtorá łokćiá wzwysz/ gáłęźistego. W wierzchu ktorych Okołki wielkie/ szyrokie/ Kopru swoyskiemu podobne. Kwiátu z żołtábládego: z ktorego Naśienie obdłużne/ gránowite/ zapáchu dobrego/ smáku ostrosczypiącego. Do lekarstw tylko korzeń
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 138
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
niemałego/ gwiazdzistego/ jako Miesiączkowy/ który polnym Nogietkiem/ inni Wołowym okiem zowią: Po wierzchu czyrwono nakrapiany/ a we środku kwiatu każdego/ jako gałeczka złota: około maluchnymi listeczkami białymi obsadzona. Z tym nasienie w Lipcu doźrewające. Korzeń. Liście. Kłącze. Kwiecie
Drugie także korzenia długiego/ białego/ i tak miąższego/ smaku ostro korzennego/ usta rozpalającego. Liścia drobnego/ szczupłego/ głęboko wykrojonego/ albo rozdartego/ liściu psiego Rumnu barzo podobne: Z korzenia pięć/ albo sześć Rózg łokietnych pochodzi gałęzistych. Z tych każdy w wierzchu ma okołek/ z gęstych szypułek/ jako Kopr swojcki. Kwiecia białego/ drobnego/ pełny/ zapachu
niemáłego/ gwiazdźistego/ iáko Mieśiączkowy/ ktory polnym Nogietkiem/ ini Wołowym okiem zowią: Po wierzchu czyrwono nákrapiány/ á we środku kwiátu káżdego/ iáko gałeczká złota: około máluchnymi listeczkámi białymi obsádzona. Z tym naśienie w Lipcu doźrewáiące. Korzeń. Liście. Kłącze. Kwiećie
Drugie tákże korzeniá długiego/ białego/ y ták miąższego/ smáku ostro korzennego/ vstá rospaláiącego. Liśćia drobnego/ scżupłego/ głęboko wykroionego/ álbo rozdártego/ liśćiu pśiego Rumnu bárzo podobne: Z korzeniá pięć/ álbo sześć Rozg łokietnych pochodźi gáłęźistych. Z tych káżdy w wierzchu ma okołek/ z gęstych szypułek/ iáko Kopr swoycki. Kwiećia białego/ drobnego/ pełny/ zapáchu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 157
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
którejkolwiek krainie do potrzeby/ to inną rzeczą nagradzać raczy. Loczydło/ Rozdział 54.
Thapsia. Ferula Sylu: Ferulago. Trinacria. Hypopion. Tapsia.
TRojaki rodzaj Loczydła znajdujemy. Pierwsze Listu szerokiego. Drugie wąskiego. Trzecie/ które Turbitem zowiemy. Jednak chocia trojakie jest/ jednakich skutków wszystkie. Pierwsze korzenia długiego/ miąższego/ skory czarnej/ przytwardszej/ a miąższej/ we wnątrz białej/ nie zbytnie odnożysty/ ani żyłowaty/ ale tylko trzy albo cztery odnoszki ma/ miernej miąszości/ kosmaty/ soku białego pełny/ jako mleko. Smaku gorzkiego i ostrego/ jako i sama mięsiwość jego/ która też jest biała/ miękka/ rzadka i
ktoreykolwiek kráinie do potrzeby/ to iną rzeczą nágradzáć raczy. Loczydło/ Rozdźiał 54.
Thapsia. Ferula Sylu: Ferulago. Trinacria. Hypopion. Tapsia.
TRoiáki rodzay Loczydłá znáyduiemy. Pierwsze Listu szerokiego. Drugie wąskiego. Trzećie/ ktore Turbitem zowiemy. Iednák choćia troiákie iest/ iednákich skutkow wszystkie. Pierwsze korzeniá długiego/ miąższego/ skory czarney/ przytwárdszey/ á miąższey/ we wnątrz białey/ nie zbytnie odnożysty/ áni żyłowáty/ ále tylko trzy álbo cztyry odnoszki ma/ mierney miąszośći/ kosmáty/ soku białego pełny/ iáko mleko. Smáku gorzkiego y ostrego/ iáko y samá mięśiwość iego/ ktora też iest biała/ miękka/ rzadka y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 182
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
we wszem pierwszemu podobne/ a jako Dioscorydes twierdzi/ Zapaliczce we wszem równe/ okrom kłącza gładszego. Liścia włoskiego Kopru podobnego. Z rózg pochodzą gałązki/ na których także/ jako na pierwszym/ okołki oganiste z żółtym kwiatkami. Z tych potym Nasienie płaskie/ jako ogródnego Kopru. Korzenia takiegoż/ jako pierwszy/ miąższego /długiego/ skory miązszej/ twardej/ mięsiwości białej/ miękkiej: Soku pełny białego. Trzecie we wszystkiem wtóremu równe/ okrom Liścia węższego i drobniejszego. Miejsce i Wybór.
PIerwsze roście na górach wysokich i płonnych. Wtóre także na górach/ ale równiejszych. Naprzedniejszej dobroci/ na ostrowach morskich/ który Thapsiam zowią.
we wszem pierwszemu podobne/ á iáko Dioscorides twierdźi/ Zapaliczce we wszem rowne/ okrom kłącza głádszego. Liśćia włoskiego Kopru podobnego. Z rozg pochodzą gáłąski/ ná ktorych tákże/ iáko ná pierwszym/ okołki ogániste z żołtym kwiatkámi. Z tych potym Naśienie płáskie/ iáko ogrodnego Kopru. Korzeniá tákiegoż/ iáko pierwszy/ miąższego /długiego/ skory miązszey/ twárdey/ mięśiwośći białey/ miękkiey: Soku pełny białego. Trzećie we wszystkiem wtoremu rowne/ okrom Liśćia węższego y drobnieyszego. Mieysce y Wybor.
PIerwsze rośćie ná gorách wysokich y płonnych. Wtore tákże ná gorách/ ále rownieyszych. Naprzednieyszey dobroći/ ná ostrowách morskich/ ktory Thapsiam zowią.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 183
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Olejkiem z tegoż ziela namazać. Tak przykry świerzb odpędzi. Szkodzi.
Sok świeży tego ziela/ Głowę i Mózg obraża/ i zawrót głowy czyni. Górzysz wtóry albo Samica/ Rozdział 58.
JEst drugi Górzysz który my Samicą zowiemy/ jako pierwszy Samcem. Czechowie Sarnim korzeniem/ jako Samca Jelenim/ korzenia jest długiego miąższego zwierzchu czarnego/ we wnątrz żółtawego/ smaku korzennego usta rozpalającego z małą gorzkością i zapachem. Na wierzchu korzenia ma włoszenko Szczeciaste długie/ gęstę/ ku gorze wznie[...] jako szczesiny jakie. Okołek na wierzchu kłącza/ jako u Pasternaku/ biały w nim nasienie szerokie i wonne/ Pręt na pułtora łokcia wzwyż/ obły i
Oleykiem z tegoż źiela námázáć. Ták przykry świerzb odpędźi. Szkodźi.
Sok świeży teg^o^ źiela/ Głowę y Mozg obraża/ y zawrot głowy czyni. Gorzysz wtory álbo Sámica/ Rozdźiał 58.
IEst drugi Gorzysz ktory my Samicą zowiemy/ iáko pierwszy Sámcem. Czechowie Sarnim korzeniem/ iáko Sámcá Ielenim/ korzeniá iest długiego miąższego zwierzchu czarnego/ we wnątrz żołtáwego/ smáku korzennego vstá rospaláiącego z máłą gorzkośćią y zapáchem. Ná wierzchu korzeniá ma włoszenko Sczećiáste długie/ gęstę/ ku gorze wznie[...] iáko szcześiny iákie. Okołek ná wierzchu kłącza/ iáko v Pásternaku/ biáły w nim naśienie szerokie y wonne/ Pręt ná pułtorá łokćia wzwysz/ obły y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 100
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
czynię.
Jest i trzecie Eupatorium/ które zowią Aptekarze Eupatorium Mesue/ my po naszemu Zeniszkiem: o którym też zaraz/ w imię Boże/ mówić będziemy. Zeniszek/ Rozdział 84.
ZEniszków rodzaj troj najdujemy/ samica/ śamicę/ trzeci mały. Samiec/ abo pierwszy/ korzenia jest twardo zdrewniałego/ na mały palec miąższego/ z wielu odnóżek od niego pochodzących. Z tego rózg abo klącza wiele wyrasta cienkich/ oblich/ i zlekka wełnistych/ wzwyż na pułtory stopy. Te są liściem gęsto/ obdłużnym/ wełnisto kosmatym okryte/ liściu Centurzycy małej barzo podobnym/ jeno trochę szersze/ i nie tak zaostrzałe/ a około krajów gęsto
czynię.
Iest y trzećie Eupátorium/ ktore zowią Aptekárze Eupátorium Mesue/ my po nászemu Zeniszkiem: o ktorym też záraz/ w imię Boże/ mowić będźiemy. Zeniszek/ Rozdźiał 84.
ZEniszkow rodzay troy nayduiemy/ sámicá/ śámicę/ trzeći máły. Sámiec/ ábo pierwszy/ korzenia iest twárdo zdrewniáłego/ ná máły pálec miąższego/ z wielu odnożek od niego pochodzących. Z tego rozg ábo klącza wiele wyrasta ćienkich/ oblich/ y zlekká wełnistych/ wzwysz ná pułtory stopy. Te są liśćiem gęsto/ obdłużnym/ wełnisto kosmátym okryte/ liśćiu Centurzycy máłey bárzo podobnym/ ieno trochę szersze/ y nie ták záostrzáłe/ á około kráiow gęsto
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 285
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
