przydanych przeciwko temuż czynione. A te w Aptekach Diairys zowią. Kaszlu.
Toż czyni Korzeń Kosacowy/ z gruba przetłuczony w miodowej sycie/ albo w wodzie przewarzonej/ przydawszy Lakryciej/ Poleju/ Izopu/ Lępieżniku/ albo szerokiego Podbiału/ każdego z tych po łocie/ do dwu łotów Fiołkowego korzenia/ Fig suchych mięsistych ze cztery/ Dragakantu z łot. Do tego wszystkiego Cukru/ albo miodu chędogiego białego ile potrzeba. To wespół warzyć/ aż trzecia część wywre/ a przecedziwszy/ poranu i na noc ciepło tego dawać pić po kwaterce.
Może i tak kto chce uczynić.
Wziąć korzenia Kosacowego/ Izopu/ Lakryciej/ Korzenia i
przydánych przećiwko temuż czynione. A te w Aptekách Diairis zowią. Kászlu.
Toż czyni Korzeń Kosacowy/ z grubá przetłuczony w miodowey syćie/ álbo w wodźie przewárzoney/ przydawszy Lákryciey/ Poleiu/ Izopu/ Lępieżniku/ álbo szerokiego Podbiału/ káżdego z tych po łoćie/ do dwu łotow Fiołkowego korzenia/ Fig suchych mięśistych ze cztery/ Drágákantu z łot. Do tego wszystkiego Cukru/ álbo miodu chędogiego białe^o^ ile potrzebá. To wespoł wárzyć/ áż trzećia część wywre/ á przecedźiwszy/ poránu y ná noc ciepło te^o^ dawáć pić po kwáterce.
Może y ták kto chce vczynić.
Wziąć korzenia Kosacowego/ Izopu/ Lákryciey/ Korzenia y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 6
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
korzeń jego warząc a pijąc. Kaszlu dawnemu.
Kaszel zastarzały i zdawna zawzięty. Piersiom ciasnym.
Ciasność w piersiach. Dychawicy.
Dychawicę i ciężkość tchnienia leczy/ warzyć korzenie wielkiego Kozłku pospolitego trzy łoty/ Lakrycjej świeżej/ Omanowego korzenia po półtora łota/ korzenia Pokrzywianego/ Florenckiego Fiołkowego korzenia/ po łocie/ Fig suchych mięsistych opłokanych czternaście łotów/ Rozynków mięsistych albo Cybeb słodkich/ kosteczki albo jąderka z nich wyjąwszy/ ze cztery łoty/ Anyżu/ Kopru Włoskiego nasienia/ Lepieżnikowego korzenia/ albo wysokiego podbiału po łocie/ Driakwie Polnej/ Izopu suchego/ Rzepiku/ Włosków Matki Bożej/ Weroniki albo Przerarżnice po pół łota/ albo po garść. To
korzeń iego wárząc á piiąc. Kászlu dawnemu.
Kászel zástárzáły y zdawná záwźięty. Piersiom ćiásnym.
Ciásność w pierśiách. Dycháwicy.
Dycháwicę y ćięszkość tchnienia leczy/ wárzyć korzenie wielkiego Kozłku pospolitego trzy łoty/ Lákrycyey świeżey/ Omanowego korzenia po połtorá łotá/ korzenia Pokrzywiánego/ Florenckiego Fiołkowego korzenia/ po łocie/ Fig suchych mięśistych opłokánych czternaśćie łotow/ Rozynkow mięśistych álbo Cybeb słodkich/ kosteczki álbo iąderká z nich wyiąwszy/ ze cztery łoty/ Anyżu/ Kopru Włoskiego naśienia/ Lepieżnikowego korzenia/ álbo wysokiego podbiału po łoćie/ Dryakwie Polney/ Izopu suchego/ Rzepiku/ Włoskow Mátki Bożey/ Weroniki álbo Przerárżnice po poł łotá/ álbo po gárść. To
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 51
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Kaszlu dawnemu.
Kaszel zastarzały i zdawna zawzięty. Piersiom ciasnym.
Ciasność w piersiach. Dychawicy.
Dychawicę i ciężkość tchnienia leczy/ warzyć korzenie wielkiego Kozłku pospolitego trzy łoty/ Lakrycjej świeżej/ Omanowego korzenia po półtora łota/ korzenia Pokrzywianego/ Florenckiego Fiołkowego korzenia/ po łocie/ Fig suchych mięsistych opłokanych czternaście łotów/ Rozynków mięsistych albo Cybeb słodkich/ kosteczki albo jąderka z nich wyjąwszy/ ze cztery łoty/ Anyżu/ Kopru Włoskiego nasienia/ Lepieżnikowego korzenia/ albo wysokiego podbiału po łocie/ Driakwie Polnej/ Izopu suchego/ Rzepiku/ Włosków Matki Bożej/ Weroniki albo Przerarżnice po pół łota/ albo po garść. To wszystko drobno posiekać/ i w
Kászlu dawnemu.
Kászel zástárzáły y zdawná záwźięty. Piersiom ćiásnym.
Ciásność w pierśiách. Dycháwicy.
Dycháwicę y ćięszkość tchnienia leczy/ wárzyć korzenie wielkiego Kozłku pospolitego trzy łoty/ Lákrycyey świeżey/ Omanowego korzenia po połtorá łotá/ korzenia Pokrzywiánego/ Florenckiego Fiołkowego korzenia/ po łocie/ Fig suchych mięśistych opłokánych czternaśćie łotow/ Rozynkow mięśistych álbo Cybeb słodkich/ kosteczki álbo iąderká z nich wyiąwszy/ ze cztery łoty/ Anyżu/ Kopru Włoskiego naśienia/ Lepieżnikowego korzenia/ álbo wysokiego podbiału po łoćie/ Dryakwie Polney/ Izopu suchego/ Rzepiku/ Włoskow Mátki Bożey/ Weroniki álbo Przerárżnice po poł łotá/ álbo po gárść. To wszystko drobno pośiekáć/ y w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 51
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wodą pomienioną bok obmyć. I tak to długo czynić/ aż twardość zniknie. Ślezienie zastarzał.
Taż maść abo plastr uśmierza boleść Śleziony. Item.
Amoniak/ Pieprz tłuczony/ Kądzidło także miałko utarte/ po równej części octem winnym zaczyniwszy mazać/ albo bok plastrować. Item.
Weźmi Amoniaku/ Bdelium/ Fig suchych mięsistych po dwu łoty/ Kwasu z dzieże/ albo naciasty łot/ Liścia Ruty świeżej/ Jagód Tamaryszkowych/ Saletry kopanej po ćwierci łota/ Armoniak i Naciaskę w occie rozczynić. Po tym inne rzeczy z tym umięszawszy/ na lewy bok plastrować. Item.
Doświadczony plastr na zatwardzenie i bolenie Śleziony: Wziąć Amoniaku/ wosku po
wodą pomienioną bok obmyć. Y ták to długo czynić/ áż twárdosć zniknie. Sleźienie zástárzáł.
Táż máść ábo plastr vśmierza boleść Sleźiony. Item.
Ammoniak/ Pieprz tłuczony/ Kądźidło tákże miáłko vtarte/ po rowney częśći octem winnym záczyniwszy mázáć/ álbo bok plastrowáć. Item.
Weźmi Ammoniaku/ Bdelium/ Fig suchych mięśistych po dwu łoty/ Kwásu z dźieże/ álbo náciásty łot/ Liścia Ruty świeżey/ Iágod Támáryszkowych/ Sáletry kopáney po czwierći łotá/ Armoniak y Naćiaskę w occie rozczynić. Po tym ine rzeczy z tym vmięszawszy/ ná lewy bok plastrować. Item.
Doświadczony plastr ná zátwárdzenie y bolenie Sleźiony: Wźiąć Ammoniaku/ wosku po
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 220
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
na płótnie albo Barchanie rozciągnąwszy. Kurcz ranny.
Zranonym/ kurcz odpędza/ okurzając nim ranę/ abo wszystek członek zraniony Dymnicom morowym
Dyminice powietrzne/ albo Morowe zropia/ i w otok zbiera/ a potym otwiera: wziąwszy ze trzy łoty Amoniaku/ Serapinu/ Bdelium po półtora łota/ Naciasty kwaśnej dwa łoty/ Fig suchych mięsistych dwanaście/ Nasienia Gorczyce/ Korzenia Piretrowego/ albo ziela zębnego/ po pół łota/ to miałko utrzeć/ Euforbium dwie części kwinty jednej. Tę Żywicę i z naciastą w occie rozczynić/ a potym inne pomienione rzeczy do tego przydać/ uczynić plastr z pilnością/ a na Dymienicę Morową przykładać. Pępku wypukłemu.
Pępku przepukłemu
ná płotnie álbo Bárchánie rośćiągnąwszy. Kurcz ránny.
Zránonym/ kurcz odpądza/ okurzáiąc nim ránę/ ábo wszystek członek zrániony Dymnicom morowym
Dyminice powietrzne/ álbo Morowe zropia/ y w otok zbiera/ á potym otwiera: wźiąwszy ze trzy łoty Ammoniaku/ Serápinu/ Bdelium po połtorá łotá/ Naciásty kwáśney dwá łoty/ Fig suchych mięśistych dwánaśćie/ Naśienia Gorczyce/ Korzeniá Piretroweg^o^/ álbo źiela zębnego/ po poł łotá/ to miáłko vtrzeć/ Euforbium dwie częśći kwinty iedney. Tę Zywicę y z náćiástą w ocćie rozczynić/ á potym ine pomienione rzeczy do tego przydáć/ vczynić plastr z pilnośćią/ á ná Dymienicę Morową przykłádáć. Pępku wypukłemu.
Pępku przepukłemu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 221
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
suchej i żyłowatej/ ale nie mięsistej. Piersi szerokich niezawieszonych. Lopatek płaskich/ szerokich niepodługowatych. Karku wyniosłego/ ale nie hrubego/ związłego . Kłębu dużego/ uszu maluczkich/ subtelnych/ żyłowatych/ wewnątrz niekośmatych/ na przód się nieco pochylających. Głowy nie wielkiej/ suchej/ miedzy uszyma szerokiej/ czeluści szerokich ale nie mięsistych/ oka czarnego wypukłego/ warg twardych i nieobwisłych/ nozdrzy przestronych. Boków okrągłych/ brzucha niewypukłego/ udów podkasałych wszakoż nie subtelnych/ grzebietowej spiny jakoby na dwoje się rozdzielającej/ zadu płaskiego nieostrego/ grzywy długiej/ także i ogona/ a włosu w nich roztrząśnionego i nieco kędzierzawego. Co wszytko iż się zrzadka najduje
suchey y żyłowátey/ ále nie mięśistey. Pierśi szerokich niezáwieszonych. Lopátek płáskich/ szerokich niepodługowátych. Kárku wyniosłego/ ále nie hrubego/ związłego . Kłębu dużego/ vszu máluczkich/ subtelnych/ żyłowátych/ wewnątrz niekosmátych/ ná przod się nieco pochyláiących. Głowy nie wielkiey/ suchey/ miedzy vszymá szerokiey/ czeluśći szerokich ále nie mięśistych/ oká czarnego wypukłego/ warg twárdych y nieobwisłych/ nozdrzy przestronych. Bokow okrągłych/ brzuchá niewypukłego/ vdow podkasáłych wszákoż nie subtelnych/ grzebietowey spiny iákoby ná dwoie się rozdźieláiącey/ zádu płáskiego nieostrego/ grzywy długiey/ tákże y ogoná/ á włosu w nich rostrząśnionego y nieco kędźierzáwego. Co wszytko iż się zrzadká náyduie
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Bivv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
Varronis. Wszakoż jeśli świerzopy wielkie będą/ podniosłego stadnika potrzebują/ ale podniosłego w ciele/ nie wysokiego w nogach: jeśli też małe/ tedy nie wielkiego/ abowiem inaczej/ w uchowywaniu abo przesięże abo nie dosięże. K temu obierać dużego/ ciała żyłowatego/ twardego/ oka czarnego/ jasnego/ nie zamrużonego/ łopatek mięsistych szerokich/ także i piersi/ zadu i kości płaskiej a hrubej/ nóg suchych/ niskich a dużych/ kopyta płaskiego a podniosłego/ żebr wołowi podobnych/ spiny grzbietowej krótkiej/ głowy też suchej/ a karku nasiadłego/ wszakoż nie ociężałego/ jądr i moszny wielkiej ale nieobwisłej/ bowiem to słabość znaczy: a naostatek
Varronis. Wszákoż iesli świerzopy wielkie będą/ podniosłego stádniká potrzebuią/ ále podniosłego w ćiele/ nie wysokiego w nogách: iesli też máłe/ tedy nie wielkiego/ ábowiem ináczey/ w vchowywániu ábo prześięże ábo nie dośięże. K temu obieráć dużego/ ćiáłá żyłowátego/ twárdego/ oká czarnego/ iásnego/ nie zámrużonego/ łopátek mięśistych szerokich/ tákże y pierśi/ zádu y kośći płáskiey á hrubey/ nog suchych/ niskich á dużych/ kopytá płáskiego á podniosłego/ żebr wołowi podobnych/ spiny grzbietowey krotkiey/ głowy też suchey/ á kárku náśiádłego/ wszákoż nie oćiężáłego/ iądr y moszny wielkiey ále nieobwisłey/ bowiem to słábość znáczy: á náostátek
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: C
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
