co ru- szając. Na drugich zaś miejscach ochrzczono do piąci set osób dorosłych/ wyjąwszy dwoje dziatek.
Na drugim zaś Wysłaniu ochrzczono za trzy miesiące/ ośmset trzydzieści i sześć person: i uprzątnęło się wiele nierządnic/ które tam były. i na inszych miejscach przyjmowano święty chrzest/ tak iż było ich w liczbie wszytkich jakmiarz 3680. Rezydencia w Dulaku.
POmnaża się nauka w Dulaku/ z pracą zwyczajną szeszciu naszych. Zaczęlismy Seminarium dziatek: jest ich tam już do trzydziestu/ których w cnocie i dobrych obyczajach wychowywamy: dopomagają też naszym prostaków uczyć Katechizmu/ i ludzi inszych: tak iż częstokroć gdy naszy przychodzą na to miejsce/ gdzie oni
co ru- száiąc. Ná drugich záś mieyscách ochrzczono do piąći set osob dorosłych/ wyiąwszy dwoie dźiatek.
Ná drugim záś Wysłániu ochrzczono zá trzy mieśiące/ ośmset trzydźieśći y sześć person: y uprzątnęło się wiele nierządnic/ ktore tám były. y ná inszych mieyscách prziymowano święty chrzest/ ták iż było ich w liczbie wszytkich iákmiarz 3680. Residencia w Dulaku.
POmnaża się náuká w Dulaku/ z pracą zwyczáyną szeszćiu nászych. Záczęlismy Seminarium dźiatek: iest ich tám iuż do trzydźiestu/ ktorych w cnoćie y dobrych obyczáiách wychowywamy: dopomagáią też nászym prostakow uczyć Cáthechizmu/ y ludźi inszych: ták iż częstokroć gdy nászy przychodzą ná to mieysce/ gdźie oni
Skrót tekstu: WaezList
Strona: 59.
Tytuł:
List roczny z wysep Philippin
Autor:
Francisco Vaez
Tłumacz:
Anonim
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
listy
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
Flegmę jeszcze lepiej/ tak górą/ jako i dołem/ równie jako Ciemierzyca biała. Nie może tedy być Kopytnik porównany w skutkach zielu Tatarskiemu. Księgi Pierwsze.
Niektórzy też/ tych czasów/ żadnej różnice w Aptekach niemają/ miedzy Kopytnikiem/ a miedzy wonną Obłapą/ którą Baccaram Łacinnicy zowią: i owszem wszyscy jakmiarz/ jednostajnym głosem/ Kopytnik nazywają wonną Obłapą: a Obłapę Kopytnikiem/ tak iż i imiona ich poodmieniali/ i skutki pomieszali. Ale jako te zioła oboje są od siebie różne kształtem/ znakami/ przyrodzeniem/ i skutkami/ ten niechaj da rozsądek o tym/ który Historią i opisanie/ od Dioskoryda/ obojga dobrze wybaczy
Flegmę iescze lepiey/ ták górą/ iáko y dołem/ rownie iáko Ciemierzycá biała. Nie może tedy być Kopytnik porownány w skutkách źielu Tátárskiemu. Kśięgi Pierwsze.
Niektórzy też/ tych czásow/ żadney roznice w Aptekách niemáią/ miedzy Kopytnikiem/ á miedzy wonną Obłápą/ którą Baccaram Láćinnicy zowią: y owszem wszyscy iákmiarz/ iednostáynym głosem/ Kopytnik názywáią wonną Obłápą: á Obłápę Kopytnikiem/ ták iż y imioná ich poodmieniáli/ y skutki pomieszáli. Ale iáko te źiołá oboie są od śiebie rózne kształtem/ znákámi/ przyrodzeniem/ y skutkámi/ ten niechay da rozsądek o tym/ ktory Historyą y opisánie/ od Dioskorydá/ oboygá dobrze wybaczy
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 47
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
suszone/ przestrzegając tego w suszeniu/ żeby kotowie i kotki ich nie dochodziły/ które się barzo rady po nim trą i walają śliniąc go: Takowy nie jest dobry/ ani bezpieczny do lekarstw. Moc i skutki.
Te wszystkie Kozłki jednostajnych są skutków/ jednak wielki jest potężniejszy/ i silniejszy w rozgrzewaniu.
Wszyscy jakmiarz Kozłkowie mają wielkie zalecenie/ przeciwko ciemnemu wzroku/ i napoły utraconemu/ używając ich tak w potrawach/ w polewkach/ w jaju miękkim/ na grzance w winie albo w Małmazji ciepło obmaczanej/ jako też z trunkiem i z lekarstwem/ a mianowicie Korzenia Kozłku pospolitego wielkiego/ po pół łota/ miałko utarszy/ albo
suszone/ przestrzegáiąc tego w suszeniu/ żeby kotowie y kotki ich nie dochodźiły/ ktore sie bárzo rády po nim trą y waláią śliniąc go: Tákowy nie iest dobry/ áni bespieczny do lekarstw. Moc y skutki.
Te wszystkie Kozłki iednostáynych są skutkow/ iednák wielki iest potężnieyszy/ y śilnieyszy w rozgrzewániu.
Wszyscy iákmiarz Kozłkowie máią wielkie zálecenie/ przećiwko ćiemnemu wzroku/ y nápoły vtráconemu/ vżywáiąc ich ták w potráwách/ w polewkách/ w iáiu miękkim/ ná grzance w winie álbo w Máłmázyey ćiepło obmaczáney/ iáko też z trunkiem y z lekárstwem/ á miánowićie Korzenia Kozłku pospolitego wielkiego/ po pół łotá/ miáłko vtárszy/ álbo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 51
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wilgotności/ przez kilka dni porządnie/ pijąc go po kwincie z ciepłym winem/ w którymby to ziele było warzone. (Tab. ) Rany i Sadzele.
Ranom i Sadzelom starym barzo użyteczne/ warzone/ i nim wymywane. Także z wierzchu plastrując/ albo do innych maści przynależących przykładając. (Tab.) Miarz/ albo Mistrzownik/ Rozdział 32.
MIstrzownik albo Miarz ma liście podobne naszemu/ albo wodnemu Barszczu jeno mniejsze na troję rozdzielone/ labrzysto wykrawnane/ około ząbkowane. Ciemno zielone/ kosmate i ostre/ a po ziemi się rozkładające. Kłącze według bujności ziemie/ na której roście/ podczas na wzwyż człowieka obwyszne/ podczas na
wilgotnośći/ przez kilká dni porządnie/ piiąc go po kwinćie z ćiepłym winem/ w ktorymby to źiele było wárzone. (Tab. ) Rány y Sádzele.
Ránom y Sadzelom stárym bárzo vżyteczne/ wárzone/ y nim wymywáne. Tákże z wierzchu plastruiąc/ albo do inych máśći przynależących przykłádaiąc. (Tab.) Miarz/ álbo Mistrzownik/ Rozdział 32.
MIstrzownik álbo Miarz ma liśćie podobne nászemu/ álbo wodnemu Barsczu ieno mnieysze ná troię rozdzielone/ lábrzysto wykrawnáne/ około ząbkowáne. Ciemno zielone/ kosmáte y ostre/ á po źiemi sie roskłádáiące. Kłącze według buynośći źiemie/ ná ktorey rośćie/ podczás ná wzwysz człowieká obwyszne/ podczás ná
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 113
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
kwincie z ciepłym winem/ w którymby to ziele było warzone. (Tab. ) Rany i Sadzele.
Ranom i Sadzelom starym barzo użyteczne/ warzone/ i nim wymywane. Także z wierzchu plastrując/ albo do innych maści przynależących przykładając. (Tab.) Miarz/ albo Mistrzownik/ Rozdział 32.
MIstrzownik albo Miarz ma liście podobne naszemu/ albo wodnemu Barszczu jeno mniejsze na troję rozdzielone/ labrzysto wykrawnane/ około ząbkowane. Ciemno zielone/ kosmate i ostre/ a po ziemi się rozkładające. Kłącze według bujności ziemie/ na której roście/ podczas na wzwyż człowieka obwyszne/ podczas na dwa łokcia: niekiedy mniejsze/ obie/ kolankowate/
kwinćie z ćiepłym winem/ w ktorymby to źiele było wárzone. (Tab. ) Rány y Sádzele.
Ránom y Sadzelom stárym bárzo vżyteczne/ wárzone/ y nim wymywáne. Tákże z wierzchu plastruiąc/ albo do inych máśći przynależących przykłádaiąc. (Tab.) Miarz/ álbo Mistrzownik/ Rozdział 32.
MIstrzownik álbo Miarz ma liśćie podobne nászemu/ álbo wodnemu Barsczu ieno mnieysze ná troię rozdzielone/ lábrzysto wykrawnáne/ około ząbkowáne. Ciemno zielone/ kosmáte y ostre/ á po źiemi sie roskłádáiące. Kłącze według buynośći źiemie/ ná ktorey rośćie/ podczás ná wzwysz człowieká obwyszne/ podczás ná dwá łokćiá: niekiedy mnieysze/ obie/ kolankowáte/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 113
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
tak że jedno od drugiego rozeznać trudno/ jeno to trochę mniejsze i szarsze/ a przyjemnie pachniące. Leuisticum vulgare, et Laser, vel Laserpicium Gallicum, aut Europeum.Liebstõckel. Badkraut. Księgi Pierwsze. Korzeń. Liście. Kwiat. Nasienie.
Smaku ostrego i rozpalającego w język/ albo szczypiącego. Kochają się jakmiarz wszyscy gospodarze niepomału w tym Zielu/ dla rozmaitych skutków jego do wielu chorób. Przeto i w nanędzniejszych Ogrodkach nie trydno o nie. gdyż też korzeń jego i do dwanaści lat w ziemi nie wyniszczeje. Ten gdzieby nożem/ albo żelazem był narzniony/ wydaje z siebie barzo pachniący/ Sok gęsty jako Żywica
ták że iedno od drugieg^o^ rozeznáć trudno/ ieno to trochę mnieysze y szársze/ á przyiemnie pachniące. Leuisticum vulgare, et Laser, vel Laserpicium Gallicum, aut Europeum.Liebstõckel. Badkraut. Kśięgi Pierwsze. Korzeń. Liśćie. Kwiát. Naśienie.
Smáku ostrego y rospaláiącego w ięzyk/ álbo sczypiącego. Kocháią sie iákmiarz wszyscy gospodarze niepomáłu w tym Zielu/ dla rozmáitych skutkow iego do wielu chorob. Przeto y w nanędznieyszych Ogrodkách nie trydno o nie. gdyż też korzeń iego y do dwánaśći lat w źiemi nie wynisczeie. Ten gdźieby nożem/ álbo żelázem był nárzniony/ wydáie z śiebie bárzo pachniący/ Sok gęsty iáko Zywicá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 240
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ziele na wierzch kładąc/ abo plastrując. Kaszlom owczym bydlecym.
Owcom i innemu Bydłu rogatemu Kaszle zastanawia Liście suche miałko na proch utarte/ a z solą często od lizania dane. Koniom dychawicznym.
Koniom dychawicznym a piersi ciasne mającym/ drobno ukrążane/ a z obrokiem dawane/ jest lekarstwem doświadczonym. Zakiel samica/ abo Miarz czarny. R. 73.
Sanicula foemina. Astrantia nigra. Ostrutium nigrum. Imperatoria nigra. Sanickel weiblein. Schwartz Sanickel. Schwartz Astrantz. Schwartz Mey sterwurtzl. Klein Meysterwurtzl. ZAnkiel samica/ który Mistrzownikiem drudzy abo Miarzem czarnym zowią/ jest korzenia zwierzchu czarnego/ wewnątrz białego/ wzmiąsz na mały palec/ od
źiele ná wierzch kłádąc/ ábo plastruiąc. Kászlom owczym bydlecym.
Owcom y innemu Bydłu rogátemu Kászle zástánawia Liśćie suche miáłko ná proch vtárte/ á z solą często od lizánia dáne. Koniom dycháwicznym.
Koniom dycháwicznym á pierśi ćiásne máiącym/ drobno vkrążáne/ á z obrokiem dawáne/ iest lekárstwem doświádczonym. Zákiel sámicá/ ábo Miarz czarny. R. 73.
Sanicula foemina. Astrantia nigra. Ostrutium nigrum. Imperatoria nigra. Sanickel weiblein. Schwartz Sanickel. Schwartz Astrantz. Schwartz Mey sterwurtzl. Klein Meysterwurtzl. ZAnkiel sámicá/ ktory Mistrzownikiem drudzy ábo Miarzem czarnym zowią/ iest korzenia zwierzchu czarnego/ wewnątrz białego/ wzmiąsz ná máły pálec/ od
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: Y
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest gęsto kolonkowaty. Pnie się po ziemi jako trawa. Listki ma zielone/ Rucianym/ albo radniej Cąbrowym podobne/ jeno dłuższe: kształt Języczków mając. Kwiatków drobnych białych/ podczas rumiennych. Nasienia pod każdym listkiem obfitość. Korzenia cienkiego/ twardego/ od którego wiele innych drobnych/ i rozpierzchłych pochodzi. Miejsce.
JAk miarz wszędy go tak obficie/ że mało nie każdego dnia poniem cho- Proserpinaca. Polygonum. Sanguinaria. Corrigiola. Centum nodia Seminalis. Weggraß. Wegtrit. Denngras. Blutkraut. Zielnik D. Simona Syreniusa/
dziemy. Miejsca lubi jałowe/ i suche/ przeto się naczęściej znajduje przy drogach i ścieżkach/ na jałowych polach
iest gęsto kolonkowáty. Pnie się po źiemi iáko trawá. Listki ma źielone/ Rućiánym/ álbo rádniey Cąbrowym podobne/ ieno dłuższe: kształt Ięzyczkow máiąc. Kwiatkow drobnych białych/ podczás rumiennych. Náśienia pod káżdym listkiem obfitość. Korzenia ćienkiego/ twárdego/ od ktorego wiele innych drobnych/ y rospierzchłych pochodźi. Mieysce.
IAk miarz wszędy go ták obfićie/ że máło nie káżde^o^ dniá poniem cho- Proserpinaca. Polygonum. Sanguinaria. Corrigiola. Centum nodia Seminalis. Weggraß. Wegtrit. Denngras. Blutkraut. Zielnik D. Simoná Syreniusá/
dźiemy. Mieyscá lubi iáłowe/ y suche/ przeto się naczęśćiey znáyduie przy drogách y śćieszkách/ ná iáłowych polách
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 321
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wyniść/ ukazała mu się matka barzo smutna/ pytając czemuby to uczynić chciał. Który gdy się uskarżał/ iż ostrości zakonnej wytrwać nie mógł. Pytała matka jeśliby srogości piekielnej wytrwać mógł by namniejszą mękę. A gdy on mówił/ co za piekło abo Zakon tak ostry i twardy jest jako ten/ gdzie jakmiarz ustawiczne milczenie/ pościel żelazna/ pokarm niesmaczny/ ostrość nie znośna. Odpowiedziała matka. Chcesz sprobować jednego namniejszego udręczenia piekielnego? A gdy rzekł chcę: usłyszał tak ogromny i straszliwy kwik świni/ iż z nim żadna męka nie mogła być porównana. Zdało mu się tedy iż się niebo rozerwało i na głowę jego padło.
wyniśdź/ vkazałá mu sie mátká bárzo smutna/ pytáiąc czemuby to vczynić chćiał. Ktory gdy sie vskarżał/ iż ostrośći zakonney wytrwáć nie mogł. Pytáłá mátká ieśliby srogośći piekielney wytrwáć mogł by namnieyszą mękę. A gdy on mowił/ co zá piekło ábo Zakon ták ostry y twárdy iest iáko ten/ gdźie iákmiarz vstáwiczne milczenie/ pościel żelázna/ pokarm niesmácżny/ ostrość nie znośna. Odpowiedźiáłá mátká. Chcesz sprobowáć iednego namnieyszego vdręczenia piekielnego? A gdy rzekł chcę: vsłyszał ták ogromny y strászliwy kwik świni/ iż z nim żadna męká nie mogłá bydź porownána. Zdáło mu sie tedy iż sie niebo rozerwáło y ná głowę iego pádło.
Skrót tekstu: ZwierPrzykład
Strona: 66
Tytuł:
Wielkie zwierciadło przykładów
Autor:
Anonim
Tłumacz:
Szymon Wysocki
Drukarnia:
Jan Szarffenberger
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przypowieści, specula (zwierciadła)
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1612
Data wydania (nie wcześniej niż):
1612
Data wydania (nie później niż):
1612
insze pomocy duchowne/ dusze zmarłe pragną) że się rozpływał wszytek w słodkości nabożeństwa. Gdy tedy przy tej Mszej nabożnej Ciało Pańskie naświętsze wzgórę podnosił/ ofiarując je Bogu Ojcu/ aby dla miłości onego/ który na Krzyżu wisiał/ dusze one/ od niego stworzone i odkupione/ z więzienia miłościwie wybawić raczył. Ujźrzał jak miarz bez liczby dusz z Czyśca wychodzących/ jakoby mnogość iskier z pieca ognistego wylatających/ a do ojczyzny niebieskiej idących/ dla zasług Pana Chrystusowych/ który dla zbawienia ludziego na Krzyżu był zawieszon. Antonius part: 3. tit. 24. cap: 8. §. 15. Ex Chronico Minorum. Przykład XV. Zmarłego
insze pomocy duchowne/ dusze zmárłe prágną) że sie rospływał wszytek w słodkośći nabożeństwá. Gdy tedy przy tey Mszey nabożney Ciało Páńskie naświętsze wzgorę podnosił/ ofiáruiąc ie Bogu Oycu/ áby dla miłości onego/ ktory na Krzyżu wiśiał/ dusze one/ od niego stworzone y odkupione/ z więźienia miłośćiwie wybáwić raczył. Vyźrzał iák miarz bez liczby dusz z Czyścá wychodzących/ iákoby mnogość iskier z pieca ognistego wylatáiących/ á do oyczyzny niebieskiey idących/ dla zasług Páná Chrystusowych/ ktory dla zbáwienia ludziego ná Krzyżu był záwieszon. Antonius part: 3. tit. 24. cap: 8. §. 15. Ex Chronico Minorum. PRZYKLAD XV. Zmárłego
Skrót tekstu: ZwierPrzykład
Strona: 281
Tytuł:
Wielkie zwierciadło przykładów
Autor:
Anonim
Tłumacz:
Szymon Wysocki
Drukarnia:
Jan Szarffenberger
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
przypowieści, specula (zwierciadła)
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1612
Data wydania (nie wcześniej niż):
1612
Data wydania (nie później niż):
1612
