tego ziela albo korzenia samego używał. Krztuszenie i womity rado czyni. Przeto ma być z Rutą używane. Poronienie Pan:
Poronienie płodu Paniom czyni/ korzeń warzony/ a w otwór łona puszczony. (Dios.) Rozsądek.
Mylą się/ którzy ten Dzięgiel Włoski albo Arabski Lubczykiem zowią. Także ci/ którzy go Miarzem abo Mistrzownikiem mieć chcą. Niemniej i oni/ którzy pospolitym Dzięgielem rozumieją go i udają. Ale i ci są w błędzie/ którzy Girem naszym/ albo Aleksandryjską Pietruszką być go rozumieją. Co się snadnie z opisania każdego z osobna baczyć może. Przewłoka/ Rozdział 25. Kłącze.
PRzewłoka jest ziele mając kłącze stryfiaste/
teg^o^ źiela álbo korzeniá sámego vżywał. Krztuszenie y womity rádo czyni. Przeto ma być z Rutą vżywáne. Poronienie Pán:
Poronienie płodu Pániom czyni/ korzeń wárzony/ á w otwor łoná pusczony. (Dios.) Rozsądek.
Mylą sie/ ktorzy ten Dźięgiel Włoski álbo Arábski Lubsczykiem zowią. Tákże ći/ ktorzy go Miarzem ábo Mistrzownikiem mieć chcą. Niemniey y oni/ ktorzy pospolitym Dźięgielem rozumieią go y vdáią. Ale y ći są w błędźie/ ktorzy Girem nászym/ álbo Alexándriyską Pietruszką być go rozumieią. Co sie snádnie z opisánia káżdego z osobná baczyć może. Przewłoká/ Rozdźiał 25. Kłącze.
PRzewłoká iest źiele máiąc kłącze stryfiáste/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 101
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jeszcze to znośniejsza. Sprośniejsza to/ i niewyczosanego rozumu/ co twierdzą/ i pismem podają Miarz być to ziele/ którym Mydelnicą/ Łacinnicy Lanariam, Saponariam/ abo Struthium zowią. Ślepi/ samym domacaniem/ lepszyby rozsądek uczynili/ niżli ci oczyma swymi tych ziół różność mogą rozeznać. Takowa albowiem społeczność i podobieństwo miedzy Miarzem a Mydelnicą jest/ jako miedzy Wierzbą a Dębem/ albo Brzoskiwnią a Topolą białą. Drudzy rozumieją go być Arabskim Dzięgielem: ale i ci brodu własnego chybili. Jednak lżej dla podobieństwa/ które z sobą mają/ liściem i korzeniem. Kani abo kotczy Pazur/ Miłosna. Rozdział 33.
Cathanance. Damnamene. Damnamete.
iescze to znośnieysza. Sprośnieysza to/ y niewyczosánego rozumu/ co twierdzą/ y pismem podáią Miarz być to źiele/ ktorym Mydelnicą/ Lácinnicy Lanariam, Saponariam/ ábo Struthium zowią. Slepi/ sámym domácániem/ lepszyby rozsądek vczynili/ niżli ći oczymá swymi tych źioł rozność mogą rozeznáć. Tákowa álbowiem społeczność y podobieństwo miedzy Miarzem á Mydelnicą iest/ iáko miedzy Wierzbą á Dębem/ álbo Brzoskiwnią á Topolą białą. Drudzy rozumieią go być Arábskim Dźięgielem: ále y ći brodu własnego chybili. Iednák lżey dla podobieństwá/ ktore z sobą máią/ liśćiem y korzeniem. Káni abo kotczy Pázur/ Miłosna. Rozdźiał 33.
Cathanance. Damnamene. Damnamete.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 123
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Rozmarynkiem/ albo Rozmarynem dzikim/ dla podobieństwa/ które ma z Rozmarynem naszym ogródnym. Księgi Pierwsze. Niedzwiedzia łapa/ albo Wodny i płonny Barszcz/ Rozdział52.
Sphondylium. Sphondylis. Chamaeplatanus. Rutinalis herba. Verticularis et verticilarys herba. Beerenklawe. Beerentacz.
TO ziele/ Miarzowi jest barzo podobne. Przeto drudzy trzecim go Miarzem mienią/ krom zapachu/ który ma przyjemniejszy. Mocy i skutków słabszych. Korzenia bielszego łokietnego/ w kilka odnóg/ takież jako i sam miąższych rozdzielny. Liścia Labrzystego/ więtszego/ dłuższego/ i szerszego/ Jaworowemu barzo podobnego/ po piąci na jednej stopce. Ciemno zielone/ i ostro wełniste. Kłącza na półtora
Rozmárynkiem/ álbo Rozmárynem dźikim/ dla podobieństwá/ ktore ma z Rozmárynem nászym ogrodnym. Kśięgi Pierwsze. Niedzwiedzia łápá/ álbo Wodny y płonny Barscz/ Rozdźiał52.
Sphondylium. Sphondylis. Chamaeplatanus. Rutinalis herba. Verticularis et verticilaris herba. Beerenklawe. Beerentacz.
TO źiele/ Miarzowi iest bárzo podobne. Przeto drudzy trzećim go Miarzem mienią/ krom zápáchu/ ktory ma przyiemnieyszy. Mocy y skutkow słábszych. Korzeniá bielszego łokietnego/ w kilká odnog/ tákież iáko y sam miąższych rozdźielny. Liśćia Labrzystego/ więtszego/ dłuższego/ y szyrszego/ Iáworowemu bárzo podobnego/ po piąći ná iedney stopce. Ciemno źielone/ y ostro wełniste. Kłącza ná połtorá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 172
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Myśl wesołą czyni. Owa serdecznym dolegliwościom miałby służyć. Ale tego wszytkiego/ przy tych samych wiarę zostawuję: Rozsądek.
Niektórzy Nasienia tego Wodnego Barzcu/ albo Niedźwiedzej Lapy/ miasto Nasienia Laniego Czyśćcu używają/ ale nieprzystojnie. Też nieprzystonie/ którzy go Ródzieńcem własnym/ a Grekowie Acanthum mianują. Zle ci/ którzy Miarzem/ albo Mistrzownikiem być go rozumieją. jeszcze gorzej/ co go z naszym Polskim/ albo z Ruskim Barszczem mieszają/ i za jedno być rozumieją/ jako Fuchsius. Zapaliczka/ Rozdział 53.
ZApaliczka dwojaka/ wielka i mała/ obie jednym tylko Prętem z korzenia swego wyrastają. Te niczym są od siebie różne/ tylko
Myśl wesołą czyni. Owa serdecznym dolegliwośćiom miałby służyć. Ale tego wszytkieg^o^/ przy tych sámych wiárę zostáwuię: Rozsądek.
Niektorzy Naśienia tego Wodnego Barzcu/ álbo Niedźwiedzey Lápy/ miásto Naśienia Lániego Czyścu vżywáią/ ále nieprzystoynie. Też nieprzystonie/ ktorzy go Rodźieńcem własnym/ á Grekowie Acanthum miánuią. Zle ći/ ktorzy Miarzem/ álbo Mistrzownikiem być go rozumieią. iescze gorzey/ co go z nászym Polskim/ álbo z Ruskim Bársczem mieszáią/ y zá iedno być rozumieią/ iáko Fuchsius. Zapáliczká/ Rozdział 53.
ZApalicżká dwoiáka/ wielka y máła/ obie iednym tylko Prętem z korzeniá swego wyrastáią. Te niczym są od śiebie rozne/ tylko
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 177
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
mającym/ drobno ukrążane/ a z obrokiem dawane/ jest lekarstwem doświadczonym. Zakiel samica/ abo Miarz czarny. R. 73.
Sanicula foemina. Astrantia nigra. Ostrutium nigrum. Imperatoria nigra. Sanickel weiblein. Schwartz Sanickel. Schwartz Astrantz. Schwartz Mey sterwurtzl. Klein Meysterwurtzl. ZAnkiel samica/ który Mistrzownikiem drudzy abo Miarzem czarnym zowią/ jest korzenia zwierzchu czarnego/ wewnątrz białego/ wzmiąsz na mały palec/ od którego wiele odnóżek cienkich pochodzi/ do czarnej Ciemierzyce podobne: z korzenia tego sok żółtawy/ nie tak ostry jako w Miarzu. Liście i z kłączem na wiosnę wynika z ziemie. Pręt na pułtory piędzi gładki i cienki.
máiącym/ drobno vkrążáne/ á z obrokiem dawáne/ iest lekárstwem doświádczonym. Zákiel sámicá/ ábo Miarz czarny. R. 73.
Sanicula foemina. Astrantia nigra. Ostrutium nigrum. Imperatoria nigra. Sanickel weiblein. Schwartz Sanickel. Schwartz Astrantz. Schwartz Mey sterwurtzl. Klein Meysterwurtzl. ZAnkiel sámicá/ ktory Mistrzownikiem drudzy ábo Miarzem czarnym zowią/ iest korzenia zwierzchu czarnego/ wewnątrz białego/ wzmiąsz ná máły pálec/ od ktorego wiele odnożek ćienkich pochodźi/ do czarney Ciemierzyce podobne: z korzenia tego sok żołtáwy/ nie ták ostry iáko w Miarzu. Liśćie y z kłączem ná wiosnę wynika z źiemie. Pręt ná pułtory piędźi głádki y ćienki.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: Y
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
