przysiężnym. 4. Przy każdym łokciu spiąciu, całego obwodu koła L, niech będzie znak jaki na obwodzie koła, dla rozeznania każdego zosobna łokcia spiąci. Może się ten podział odprawić ćwiekami na boku dzwon wbitymi, albo na walcu koła przy R. Nie zawadzi i na ćwierci każdego łokcia ten podział. Używanie Wozka Mierniczego. NIech się poda okzazja przemierzać Łęg jaki długi, albo drogę od terminu do terminu opisanym Wozkiem Mierniczym. Tedy jeden człowiek niech się nagotuje do rachowania głosów, które sprężyna drewniana RDB, podniesiona od palca R, i spuszczona na palec C, musi wydawać. A ten powinien mieć grochu ziarn z pięć set w kieszeni
przyśiężnym. 4. Przy káżdym łokćiu zpiąćiu, cáłego obwodu kołá L, niech będźie znák iáki ná obẃodźie kołá, dla rozeznánia káżdego zosobná łokćiá zpiąći. Może się ten podźiał odprawić ćwiekami ná boku dzwon wbitymi, álbo ná wálcu kołá przy R. Nie záwádźi y ná ćwierći káżdego łokćiá ten podźiał. Vżywánie Wozká Mierniczego. NIech się poda okzázya przemierzáć Łęg iáki długi, álbo drogę od terminu do terminu opisánym Wozkiem Mierniczym. Tedy ieden człowiek niech się nágotuie do ráchowánia głosow, ktore sprężyná drewniána RDB, podnieśiona od pálcá R, y spuszczona ná pálec C, muśi wydawáć. A ten powinien mieć grochu źiarn z pięć set w kieszeni
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 7
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
figurze. W której Tablica jest, EDS; perpendykuł Z: CBHL Kwadrat zrysowany na tablicy, i przedzielony równoodległymi dwiema FN, GL, (ty przydaj trzecią, aby CL i BH były podzielone na 4. części, jako w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 dla sposobniejszego wymierzania wysokości dłuższych nad odległość mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W. Nauka VI. O Linii z Celami potrzebnej do Tablice Mierniczej. AByś mógł używać Tablice Mierniczej na granicach, i w mierzeniu odległości, wysokości, i Głębokości; potrzeba do niej sporządzić Linią z Celami (bez których żaden Instrument mierniczy
figurze. W ktorey Tablicá iest, EDS; perpendykuł S: CBHL Kwádrat zrysowány ná tablicy, y przedżielony rownoodległymi dwiemá FN, GL, (ty przyday trzećią, áby CL y BH były podżielone ná 4. częśći, iáko w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karćie 9 dla sposobnieyszego wymierzánia wysokośći dłuższych nád odległość mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W. NAVKA VI. O Linii z Celámi potrzebney do Tablice Mierniczey. AByś mogł vżywáć Tablice Mierniczey ná gránicách, y w mierzęniu odległośći, wysokośći, y Głębokośći; potrzebá do niey sporządźić Liniią z Celámi (bez ktorych żaden Instrument mierniczy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
instrumentowy, wisi z tyłu na swojej linii. Gdyż jeżeli obadwa perpendykuły doskonale przystają do swoich linij, znak będzie nieomylny, że perpendykuł instrumentowy doskonale stawia instrument. Jeżeli między nimi będzie jaka różnica, trzeba z tyłu wiszącego poprawić, aby się zgadzał z perpendykułem zawieszonym na ścianie GS przedniej. 3.Odległość LM, Od mierniczego do spodu wysokości, nie ma się brać od spodu pachołka na którym instrument stoi; ale od angułu L, triangułu LST, wyrażonego na instrumencie. 4.Ieżeli wysokość kończy się ostro, jako wieże, dzwonice, dachy etc: Odległość LM, ma się brać do tego średniego punktu Wysokości, na którymby kulka
instrumentowy, wiśi z tyłu ná swoiey linii. Gdyż ieżeli obádwá perpendykuły doskonale przystaią do swoich liniy, znák będźie nieomylny, że perpendykuł instrumentowy doskonále stáwia instrument. Ieżeli między nimi będźie iáka roźnicá, trzebá z tyłu wiszącego popráwić, áby się zgadzał z perpendykułem záwieszonym ná śćiánie GS przedniey. 3.Odległość LM, Od mierniczego do spodu wysokośći, nie ma się bráć od spodu páchołká ná ktorym instrument stoi; ále od ángułu L, tryángułu LST, wyrażonego ná instrumenćie. 4.Ieżeli wysokość kończy się ostro, iáko wieże, dzwonice, dáchy etc: Odległość LM, ma się bráć do tego srzedniego punktu Wysokośći, ná ktorymby kulká
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 35
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
.
30 35
Która w Pierwszej kolumnie ma całą ścianę Instrumentu, cząstek 1000. w Drugiej kolumnie, części odcięte zdrugiej ściany instrumentu: w Trzeciej, Odległość od wysokości, włokciach: w Czwartej, samę wysokość, którą się mierzy. Na tej Tablicy widzisz jawnie, jako namniejsza odległość, w łokci 5, Mierniczego od wysokości gdyby jedną cząsteczką na Instrumencie pobłądził, jakich ma jego ściana 1000, nie uczyni omyłki w pomierzeniu wysokości na 30. łokci, tylko na 5 cząsteczek, jakich w jednym łokciu jest 1000, to jest, w jednej dwochsetnej części jednego łokcia. A gdyby odstąpił na 5000 łokci, od tejże wysokości,
.
30 35
Ktora w Pierwszey kolumnie ma cáłą śćiánę Instrumentu, cząstek 1000. w Drugiey kolumnie, częśći odćięte zdrugiey śćiány instrumentu: w Trzećiey, Odległość od wysokośći, włokćiách: w Czwartey, samę wysokość, ktorą się mierzy. Na tey Tablicy widźisz iáwnie, iáko namnieysza odległość, w łokći 5, Mierniczego od wysokośći gdyby iedną cząsteczką ná Instrumenćie pobłądźił, iákich ma iego śćiáná 1000, nie vczyni omyłki w pomierzeniu wysokośći ná 30. łokći, tylko ná 5 cząsteczek, iákich w iednym łokćiu iest 1000, to iest, w iedney dwochsetney części iednego łokciá. A gdyby odstąpił ná 5000 łokci, od teyże ẃysokości,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 36
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. a po tym pomiarkowaniu, dojdziesz wysokości terminu ostatniego względem pierwszego. O czym w Architekcie znajdziesz więcej wZabawie 3. Zabawa VII. Rozdżyał IV. i V. ROZDZIAŁ IV. O mierzeniu Odległości zawiesistych.
ODległości zawiesiste zowię linie które się na powietrzu wzrokiem czynią przez cele, których jeden termin oko, abo stopa Mierniczego; a drugi, punkt dany na wysokości jakiej odległej od Mierniczego. Jaka odległość jest CB w figurze następującej. Nauka LV. O mierzeniu Odległości zawiesistych.
NIech będzie odległość zawiesista CB, której miary nie wiem. Znalazłszy odległość pożyomną CD, i wysokość DB, według Nauk poprzedzających, abo po prostu miarą pięćłokciową, jeżeli
. á po tym pomiárkowániu, doydżiesz wysokośći terminu ostátniego względem pierwszego. O czym w Architekćie znaydżiesz więcey wZábáwie 3. Zábáwá VII. Rozdżiał IV. y V. ROZDZIAŁ IV. O mierzeniu Odległośći záwieśistych.
ODległośći záwieśiste zowię liniie ktore się ná powietrzu wzrokiem czynią przez cele, ktorych ieden termin oko, ábo stopá Mierniczego; á drugi, punkt dány ná wysokośći iákiey odległey od Mierniczego. Jáka odległość iest CB w figurze nástępuiącey. NAVKA LV. O mierzeniu Odległośći záwieśistych.
NIech będźie odległość záwieśista CB, ktorey miáry nie wiem. Ználaszszy odległość pożiomną CD, y wysokość DB, według Náuk poprzedzáiących, ábo po prostu miárą pięćłokćiową, ieżeli
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 50
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. O czym w Architekcie znajdziesz więcej wZabawie 3. Zabawa VII. Rozdżyał IV. i V. ROZDZIAŁ IV. O mierzeniu Odległości zawiesistych.
ODległości zawiesiste zowię linie które się na powietrzu wzrokiem czynią przez cele, których jeden termin oko, abo stopa Mierniczego; a drugi, punkt dany na wysokości jakiej odległej od Mierniczego. Jaka odległość jest CB w figurze następującej. Nauka LV. O mierzeniu Odległości zawiesistych.
NIech będzie odległość zawiesista CB, której miary nie wiem. Znalazłszy odległość pożyomną CD, i wysokość DB, według Nauk poprzedzających, abo po prostu miarą pięćłokciową, jeżeli CD, i DB, są dostępne: zrysuj linie krzyżowe CD
. O czym w Architekćie znaydżiesz więcey wZábáwie 3. Zábáwá VII. Rozdżiał IV. y V. ROZDZIAŁ IV. O mierzeniu Odległośći záwieśistych.
ODległośći záwieśiste zowię liniie ktore się ná powietrzu wzrokiem czynią przez cele, ktorych ieden termin oko, ábo stopá Mierniczego; á drugi, punkt dány ná wysokośći iákiey odległey od Mierniczego. Jáka odległość iest CB w figurze nástępuiącey. NAVKA LV. O mierzeniu Odległośći záwieśistych.
NIech będźie odległość záwieśista CB, ktorey miáry nie wiem. Ználaszszy odległość pożiomną CD, y wysokość DB, według Náuk poprzedzáiących, ábo po prostu miárą pięćłokćiową, ieżeli CD, y DB, są dostępne: zrysuy liniie krzyżowe CD
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 50
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
abo Wiezy, zmierzać. ZMierzywszy po prostu Studnie, abo wieżej szerokość MB włokciach: tęż liczbę na węgielnicy nmc, przymkniej do igiełki M, na Tablicy Mierniczej.
Potym ustaw Tablicę do perpendykułu na B, wierzchu Studnie tak, żeby ramię węgielnice dłuższe, było równoodległe ścianie MN, a stanęło ku gorze, bliżej Mierniczego. Na koniec przez linią z Celami, przystawioną do igiełki tablicznej, upatrz głębokość N, a pomocnik, niech nanotuje liczbę podziału na Węgielnicy, na który linia celowa przypadła Gdyż ta będzie liczba łokci, głębokości MN. DEMONSTRACJA z Nauki 13. tej Zabawy. Jeżelibyś nie mógł tak mało podziałów na Węgielnicy prżystawić do
ábo Wiezy, zmierzáć. ZMierzywszy po prostu Studnie, ábo wieżey szerokość MB włokćiách: tęż liczbę ná węgielnicy nmc, przymkniey do igiełki M, ná Tablicy Mierniczey.
Potym vstaw Tablicę do perpendykułu ná B, wierzchu Studnie ták, żeby rámię węgielnice dłuższe, było rownoodległe śćiánie MN, á stánęło ku gorze, bliżey Mierniczego. Ná koniec przez liniią z Celámi, przystáwioną do igiełki tabliczney, vpátrz głębokość N, á pomocnik, niech nánotuie liczbę podżiału ná Węgielnicy, ná ktory liniia celowa przypádłá Gdyż tá będżie liczbá łokći, głębokośći MN. DEMONSTRACYA z Náuki 13. tey Zábáwy. Jeżelibyś nie mogł ták máło podźiałow ná Węgielnicy prżystáwić do
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 57
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
rogi doskonale do Węgielnice, długi i szeroki na 3. abo 4. cale, wysoki na szerokość palca; wytnij we srzodku dla schowania igiełki magnesowej: i na dnie wycięcia, wydziel gradusów 360. liczbę im przypisawszy od ręki prawej ku lewej, nie tak, jako wfigurze. Bokowi ED przypisz: Bok bliższy Mierniczego: bokowi zaś BC, przypisz: Bok Celowy. Daszli cele na obydwóch tych bokach, zejdzieć się Instrumencik do brania angułów i linij krzyżowych wpolu: do stawiania linii południowej: dowiadomości gdzie Wschód Słońca, Południe, Zachód, Północy: ku której części świata która ściana budynku patrzy, etc. Nauka XII
rogi doskonále do Węgielnice, dlugi y szeroki ná 3. ábo 4. calé, wysoki ná szerokość pálcá; wytniy we srzodku dla schowánia igiełki mágnesowey: y ná dnie wyćięcia, wydźiel gradusow 360. liczbę im przypisawszy od ręki práwey ku lewey, nie ták, iáko wfigurze. Bokowi ED przypisz: Bok bliższy Mierniczego: bokowi záś BC, przypisz: Bok Celowy. Daszli celé ná obudwoch tych bokách, zeydźieć się Instrumenćik do bránia ángułow y liniy krzyżowych wpolu: do stáwiánia linii południowey: dowiádomośći gdźie Wschod Słońcá, Południe, Zachod, Połnocy: ku ktorey częśći świátá ktora śćiáná budynku pátrzy, etc. NAVKA XII
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 104
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Krakowskiego, Wileńskiego. Trockiego. Kasztelanów i Starostę Żmudzkiego dwunaste Krzesło mającego inter Seculares numerô 37. Kasztelanów większych 33. Ministros Statûs 10, Kasztelanów mniejszych 49. Ministros belli, albo Hetmanów in utraque Gente czterech. Oficjalistów, albo Urzędników w Koronie i Litwie 63; a według innej supatycyj, tojest rachując, Wojskiego, Mierniczego, i Piwnicznego, Urzędników Litewskich będzie Oficjalistów 66. Starostów cum Iurisdictione, albo Grodowych wraz z Generałami w Koronie jest 74, w Litwie 24. Starostów nie Grodowych jest bez liczby, bo ktokolwiek choć partykularną ma Królewszczyznę per abusum nazywa się Starostą. Posłów (jeśli wszystkie Sejmiki staną) w Izbie Poselskiej zasiada 182;
Krakowskiego, Wileńskiego. Trockiego. Kasztelanow y Starostę Zmudzkiego dwunaste Krzesło maiącego inter Seculares numerô 37. Kasztelanow większych 33. Ministros Statûs 10, Kasztelanow mnieyszych 49. Ministros belli, albo Hetmanow in utraque Gente czterech. Officialistow, albo Urzędnikow w Koronie y Litwie 63; a według inney suppatycyi, toiest rachuiąc, Woyskiego, Mierniczego, y Piwnicznego, Urzędnikow Litewskich będzie Officialistow 66. Starostow cum Iurisdictione, albo Grodowych wraz z Generałami w Koronie iest 74, w Litwie 24. Starostow nie Grodowych iest bez liczby, bo ktokolwiek choć partykularną ma Krolewszczyznę per abusum nazywa się Starostą. Posłow (ieśli wszystkie Seymiki staną) w Izbie Poselskiey zasiada 182;
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 309
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
jeżeli podobne K. N. we wszytkim tu na ziemi, niebu najwyższemu wystawiła. simile erit Regnum caelorum Virginibus.
13. Kochanek Chrystusów, Discipulus quem diligebat IESVS, bystrolotny w kontemplaciej rzeczy Boskich Orzeł, Aquila grandis, magnarum alarum; wzbiwszy się z wyspy Pathmos, nad wszytkie niebiosa; upatrzeł tam jakiegoś Geometrę, mierniczego, miasto one chwały wiecznej wymierzającego, którego taki nam abrys podał: Ciuitas in quadro posita est, muri eius ex hiacyntho, lapide iaspide: ipsa verò Ciuitas aurum mundum, simile vitro mundo. Miasto one Królestwa niebieskiego jest w kwadrat wybudowane, mury jego są z hiacintu, z jaspiżu, z szczerego miasto samo złota
ieżeli podobne K. N. we wszytkim tu ná źięmi, niebu naywyższemu wystáwiłá. simile erit Regnum caelorum Virginibus.
13. Kochanek Chrystusow, Discipulus quem diligebat IESVS, bystrolotny w kontempláciey rzeczy Boskich Orzeł, Aquila grandis, magnarum alarum; wzbiwszy się z wyspy Pathmos, nad wszytkie niebiosa; upátrzeł tám iakiegoś Geometrę, mierniczego, miásto one chwały wieczney wymierzáiącego, ktorego táki nąm ábrys podał: Ciuitas in quadro posita est, muri eius ex hiacyntho, lapide iaspide: ipsa verò Ciuitas aurum mundum, simile vitro mundo. Miásto one Krolestwá niebieskiego iest w kwádrat wybudowáne, mury iego są z hiácintu, z iáspiżu, z szczerego miásto samo złotá
Skrót tekstu: PiskorKaz
Strona: 803
Tytuł:
Kazania na Dni Pańskie
Autor:
Sebastian Jan Piskorski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1706
Data wydania (nie wcześniej niż):
1706
Data wydania (nie później niż):
1706
