ty przydaj trzecią, aby CL i BH były podzielone na 4. części, jako w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 dla sposobniejszego wymierzania wysokości dłuższych nad odległość mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W. Nauka VI. O Linii z Celami potrzebnej do Tablice Mierniczej. AByś mógł używać Tablice Mierniczej na granicach, i w mierzeniu odległości, wysokości, i Głębokości; potrzeba do niej sporządzić Linią z Celami (bez których żaden Instrument mierniczy być nie może,) w ten sposób. Z drewna twardego suchego, gruszkowego abo grabowego, niech Stlarz wyprawi linią CB, długą na półłokcia
ty przyday trzećią, áby CL y BH były podżielone ná 4. częśći, iáko w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karćie 9 dla sposobnieyszego wymierzánia wysokośći dłuższych nád odległość mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W. NAVKA VI. O Linii z Celámi potrzebney do Tablice Mierniczey. AByś mogł vżywáć Tablice Mierniczey ná gránicách, y w mierzęniu odległośći, wysokośći, y Głębokośći; potrzebá do niey sporządźić Liniią z Celámi (bez ktorych żaden Instrument mierniczy bydź nie może,) w ten sposob. Z drewna twárdego suchego, gruszkowego ábo grábowego, niech Stlarz wypráwi liniią CB, długą ná połłokćiá
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
BH były podzielone na 4. części, jako w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 dla sposobniejszego wymierzania wysokości dłuższych nad odległość mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W. Nauka VI. O Linii z Celami potrzebnej do Tablice Mierniczej. AByś mógł używać Tablice Mierniczej na granicach, i w mierzeniu odległości, wysokości, i Głębokości; potrzeba do niej sporządzić Linią z Celami (bez których żaden Instrument mierniczy być nie może,) w ten sposób. Z drewna twardego suchego, gruszkowego abo grabowego, niech Stlarz wyprawi linią CB, długą na półłokcia abo pięć ćwierci, według wielkości Tablice
BH były podżielone ná 4. częśći, iáko w Figurze 2. Tablice 4. przeciwko Karćie 9 dla sposobnieyszego wymierzánia wysokośći dłuższych nád odległość mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W. NAVKA VI. O Linii z Celámi potrzebney do Tablice Mierniczey. AByś mogł vżywáć Tablice Mierniczey ná gránicách, y w mierzęniu odległośći, wysokośći, y Głębokośći; potrzebá do niey sporządźić Liniią z Celámi (bez ktorych żaden Instrument mierniczy bydź nie może,) w ten sposob. Z drewna twárdego suchego, gruszkowego ábo grábowego, niech Stlarz wypráwi liniią CB, długą ná połłokćiá ábo pięć ćwierći, według wielkośći Tablice
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
GH widżysz. W której bdqp, jest światłość otwarta: a stronka nawleczona we cztery krzyże B, C, T, E, sklada cztery średnie trianguły ostre dwa około B, a dwa około T, przez które ma się prowadzić promień oka przypadający na pomyślną linią GH. Nauka VIII. O pachołku do trzymania Tablice Mierniczej potrzebnym. PAchołkiem nazywam laskę na której ma stawać Tablica Miernicza, gdy jej Geometra zechce użyć lubo w polu, na granicach, libo do wymierzania Odległości i Wysokości. Wizerunk takowej laski masz w Figurze 1. Tablice 4. przeciwko Karcie 9 między Figurą 2. i 3. oznaczonej literami WY. Talaska na jednym końcu
GH widżisz. W ktorey bdqp, iest świátłość otwárta: á stronká náwleczona we cztery krzyże B, C, T, E, skláda cztery srzednie tryánguły ostre dwá około B, á dwá około T, przez ktore ma się prowádźić promień oká przypadáiący ná pomyślną liniią GH. NAVKA VIII. O páchołku do trzymánia Tablice Mierniczey potrzebnym. PAchołkiem náżywam laskę ná ktorey ma stawáć Tablicá Miernicza, gdy iey Geometrá zechce vżyć lubo w polu, ná gránicách, libo do wymierzánia Odległośći y Wysokośći. Wizerunk tákowey laski masz w Figurze 1. Tablice 4. przećiwko Kárćie 9 między Figurą 2. y 3. oznáczoney literámi WY. Tálaská ná iednym końcu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. przeciwko Karcie 9 między Figurą 2. i 3. oznaczonej literami WY. Talaska na jednym końcu Z, ma być w żelażo okowana; a na drugim W, ma mieć dwie dziury; jednę z goty ku dołowi, głęboką na cztery palce, drugą W, poprzeczną na wylot, w którejby rękojeść Tablice Mierniczej dychtownie, a wolno chodzić mogła. Między W, i I, ma jeszcze mieć komórkę wyciętą na perpendykuł tak głęboko, żeby się kamieniem Moskiewskim, albo rogiem zakrywać mógł. Za perpendykułem niech będzie linia, na której perpendykuł wiszący, powinien Pachołka prosto stanowić, aby na bok nie uchodżył z Tablicą Mierniczą, gdy go
. przećiwko Kárćie 9 między Figurą 2. y 3. oznáczoney literámi WY. Tálaská ná iednym końcu Z, ma bydż w żeláźo okowána; á ná drugim W, ma mieć dwie dźiury; iednę z goty ku dołowi, głęboką ná cztery pálce, drugą W, poprzeczną ná wylot, w ktoreyby rękoieść Tablice Mierniczey dychtownie, á wolno chodźić mogłá. Między W, y Y, ma ieszcze mieć komorkę wyćiętą ná perpendykuł ták głęboko, żeby się kámięniem Moskiewskim, álbo rogiem zákrywáć mogł. Zá perpendykułem niech będżie liniia, ná ktorey perpendykuł wiszący, powinien Páchołká prosto stánowić, áby ná bok nie vchodżił z Tablicą Mierniczą, gdy go
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
w którejby samymi rękami mógł się stanowić bez pobijania. Nauka IX. O Tarczy. Figura 1. Tabl: 4. przy Karcie 9.
TArczą nazywam lada sztukę deski wyciosaną na formę figury DC, albo też bez wszelkiego ociosania, mającą rękojeść przy D, miąższą i długą do miary rękojeści w posrzodku Tablicy Mierniczej: żeby ta rękojeść D, mogła dychtownie stawać w szyj dżyuerawej Pachołka wyżej opisanego, gdy tego potrzebować będzie Geometra do rozmierzania Pol, i Granic. Na tej desce ma być zrysowanych spięć cyrkułów, jako chcesz odległych, między którymi ze dwa pola powinny być odmienną farbą zmalowane glinką i kredą, albo inszymi farbami do upodobania
w ktoreyby sámymi rękámi mogł się stánowić bez pobiiánia. NAVKA IX. O Tarczy. Figurá 1. Tabl: 4. przy Kárćie 9.
TArczą náżywam ládá sztukę deski wyćiosáną ná formę figury DC, álbo też bez wszelkiego oćiosánia, máiącą rękoieść przy D, miąszszą y długą do miáry rękoieśći w posrzodku Tablicy Mierniczey: żeby tá rękoieść D, mogłá dychtownie stawáć w szyi dżiueráwey Páchołká wyżey opisánego, gdy tego potrzebowáć będżie Geometrá do rozmierzánia Pol, y Gránic. Ná tey desce ma bydż zrysowánych zpięć cyrkułow, iáko chcesz odległych, między ktorymi ze dwá polá powinny bydź odmienną fárbą zmálowáne glinką y kredą, álbo inszymi fárbámi do vpodobánia
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 11
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Odległości przez Instrumenta. ILe razy Geometra nie może, albo niechce przystąpić do terminu jakiej Odległości którą ma odmierzać; obiera naprzód jakąkolwiek część owej Odległości, albo inszą w bok na ziemi, i onę po prostu mierzy według Nauki poprzedzającej XII. miarą pięć łokciową, albo dziesięćłokciową. Potym na Instrumencie (Tablicy naprzykład Mierniczej) bierze dwie miary, sposobem jaki się na swym miejscu opisze w następujących Naukach. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Toż dopiero ztych trzech miar wiadomych, dochodzi niewiadomej miary, danej Odległości. A to z tego fundamentu. Ze dwa trianguły (DCE, DBG) jednakowych angułów (C, i B, krzyżowych
Odległośći przez Instrumentá. ILe rázy Geometrá nie może, álbo niechce przystąpić do terminu iákiey Odległośći ktorą ma odmierzáć; obiera naprzod iákąkolwiek część owey Odległośći, álbo inszą w bok ná żięmi, y onę po prostu mierzy według Náuki poprzedzaiącey XII. miárą pięć łokćiową, álbo dźieśięćłokćiową. Potym ná Instrumenćie (Tablicy náprzykład Mierniczey) bierze dwie miáry, sposobem iáki się ná swym mieyscu opisze w nástępuiących Náukách. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
Toż dopiero ztych trzech miar wiádomych, dochodźi niewiádomey miáry, dáney Odległośći. A to z tego fundámentu. Ze dwá tryánguły (DCE, DBG) iednákowych ángułow (C, y B, krzyżowych
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
postawioną na linii BC ustaw tę Tablicę tak, żeby linia BC, czyniła prostą linią z linią ZM, jako w figurze widzisz. Nie ruchając Tablice. Linią z Celami przystaw do szpilki wbitej na C, i około C kręć tę Linią z Celami, póki nie obaczysz terminu N. Naznacz na linii DH, Tablice Mierniczej DHBC, podle Linii z Celami, punkt Z. ze wszelką pilnością. Obejmij Cyrklem DS, i przestaw na Skalę na 1000. części wydzieloną, abyś się dowiedżyał wiele części zamyka DS, jakich DC ma 1000. których niech będzie naprzykład 500. Toż uczyń. Jako DS 500. do DC 1000 na
postáwioną ná linii BC vstaw tę Tablicę ták, żeby liniia BC, czyniłá prostą liniią z liniią ZM, iáko w figurze widźisz. Nie rucháiąc Tablice. Liniią z Celámi przystaw do szpilki wbitey ná C, y około C kręć tę Liniią z Celámi, poki nie obaczysz terminu N. Náznácz ná linii DH, Tablice Mierniczey DHBC, podle Linii z Celámi, punkt S. ze wszelką pilnośćią. Obeymiy Cyrklem DS, y przestaw ná Skalę ná 1000. częśći wydźieloną, ábyś się dowiedżiał wiele częśći zámyka DS, iákich DC ma 1000. ktorych niech będźie náprzykład 500. Toż vczyń. Jáko DS 500. do DC 1000 ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 17
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przemysłem wszelką odległość niedostępną i doźrzaną tak przemierzysz. Niech będzie odległość poziomna terminów MN, i z punktu M, termin N, niedostępny ani widziany; a niech się godzi prześć z punktu M, do punktów O, i Q, danych, abo wolno obranych, z których N widać. Naprzód: W centrum Tablice Mierniczej wbiwszy kawałek szpilki mosiężnej, i arkusz papieru na tę szpilkę o dwa palca od rogu jednego karty zatknąwszy, przylep ją woskiem do Tablice, i Tablicę ustaw Horyzontalnie na obranym punkcie O: a tarcze dwie na M, i na Q, postaw. 2.Weżmij Linią z Celami, i przystawiwszy ją na Tablicy
przemysłem ẃszelką odległość niedostępną y doźrzáną ták przemierzysz. Niech będźie odległość poźiomna terminow MN, y z punktu M, termin N, niedostępny áni widźiány; á niech się godźi prześć z punktu M, do punktow O, y Q, dánych, ábo wolno obránych, z ktorych N widáć. Naprzod: W centrum Tablice Mierniczey wbiwszy kawałek szpilki mośiężney, y árkusz pápieru ná tę szpilkę o dwá pálcá od rogu iednego kárty zátknąwszy, przylep ią woskiem do Tablice, y Tablicę vstaw Horizontálnie ná obránym punkćie O: á tarcze dwie ná M, y ná Q, postaw. 2.Weżmiy Liniią z Celámi, y przystáwiwszy ią ná Tablicy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 19
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
na karcie. 5.Zdejmij Tablicę Mierniczą z Pachołka, na miejscu O, stojącego: Pachołka jednak jej, na tymże O zostawując wbitego; i wstawiwszy weń Tarczą, obrócona ku Q, opisaną w Nauce 9, przenieś samę Tablicę na Pachołka stojącego na Q. 6.Zdejmij kartę przylepioną woskiem z Tablice Mierniczej, i przebiwszy subtelną dziureczkę w punkcie Q (wterminie odległości zrysowanej OQ) zatkniej kartę tą dżyurką na szpilkę we srzodku Tablicy Mierniczej stojącą, i tę kartę utwierdz woskiem na Tablicy. Potym przystawiwszy linią celową do linii QO, kręć ją wespół z Tablicą i z kartą; póki od Q, przez O
ná kárćie. 5.Zdeymiy Táblicę Mierniczą z Páchołká, ná mieyscu O, stoiącego: Páchołká iednák iey, ná tymże O zostáwuiąc wbitego; y wstáwiwszy weń Tarczą, obrocona ku Q, opisáną w Náuce 9, przenieś samę Tablicę ná Páchołká stoiącego ná Q. 6.Zdeymiy kártę przylepioną woskiem z Tablice Mierniczey, y przebiwszy subtelną dźiureczkę w punktćie Q (wterminie odległośći zrysowáney OQ) zátkniey kártę tą dżiurką na szpilkę we srzodku Tablicy Mierniczey stoiącą, y tę kártę vtwierdz woskiem ná Tablicy. Potym przystáwiwszy liniią celową do linii QO, kręć ią wespoł z Tablicą y z kártą; poki od Q, przez O
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
wbitego; i wstawiwszy weń Tarczą, obrócona ku Q, opisaną w Nauce 9, przenieś samę Tablicę na Pachołka stojącego na Q. 6.Zdejmij kartę przylepioną woskiem z Tablice Mierniczej, i przebiwszy subtelną dziureczkę w punkcie Q (wterminie odległości zrysowanej OQ) zatkniej kartę tą dżyurką na szpilkę we srzodku Tablicy Mierniczej stojącą, i tę kartę utwierdz woskiem na Tablicy. Potym przystawiwszy linią celową do linii QO, kręć ją wespół z Tablicą i z kartą; póki od Q, przez O, nie dojźrzysz Tarcze stojącej na ziemi w punkcie O. Dojźrzawszy zaś tarcze O, i przez to jej obaczenie z punktu Q, ustawiwszy
wbitego; y wstáwiwszy weń Tarczą, obrocona ku Q, opisáną w Náuce 9, przenieś samę Tablicę ná Páchołká stoiącego ná Q. 6.Zdeymiy kártę przylepioną woskiem z Tablice Mierniczey, y przebiwszy subtelną dźiureczkę w punktćie Q (wterminie odległośći zrysowáney OQ) zátkniey kártę tą dżiurką na szpilkę we srzodku Tablicy Mierniczey stoiącą, y tę kártę vtwierdz woskiem ná Tablicy. Potym przystáwiwszy liniią celową do linii QO, kręć ią wespoł z Tablicą y z kártą; poki od Q, przez O, nie doyżrzysz Tarcze stoiącey ná żięmi w punkćie O. Doyżrzawszy záś tarcze O, y przez to iey obaczenie z punktu Q, vstáwiwszy
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
