omylne Mapy rysować, gdy się łańcuch nie da słusznie wyciągać, ale się łamie po brozdach. Sznury Konopne, gubią miarę gdy namokną, i słabym ciągnieniem: przyczyniają miary gdy uschną, albo gwałtowny ciągnieniem. Przeto nie radzę ich używać. W równych Polach nie wymyślisz nic sposobniejszego nad Wozek, który zwać będę, Wozek Mierniczy.
Figura jego składa się naprzód: z kołka prostego L nie szybistego, mającego wysokości łokci półtora, i calów 2. i nad to dwie części, na jakich XI. może być podzielony cal jeden: a obwodu łokci 5, zupełna, na walcu sczopami żelaznymi, wzwiązaniu nakształt kary. Potym: ma mieć
omylne Máppy rysowáć, gdy się łáńcuch nie da słusznie wyćiągáć, ále się łamie po brozdách. Sznury Konopne, gubią miárę gdy námokną, y słábym ćiągnięniem: przyczyniáią miáry gdy vschną, álbo gwałtowny ciągnięniem. Przeto nie rádzę ich vżywáć. W rownych Polách nie wymyślisz nic sposobnieyszego nád Wozek, ktory zwáć będę, Wozek Mierniczy.
Figurá iego skłáda się naprzod: z kołká prostego L nie szybistego, máiącego wysokośći łokći połtorá, y calow 2. y nád to dwie częśći, ná iákich XI. może bydż podżielony cal ieden: á obwodu łokći 5, zupełna, ná wálcu zczopámi żeláznymi, wzwiązániu nákształt káry. Potym: ma mieć
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 6
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
mierniczego od spodu wysokości: Igiełka, jest na C: Linia celowa, jest W. Nauka VI. O Linii z Celami potrzebnej do Tablice Mierniczej. AByś mógł używać Tablice Mierniczej na granicach, i w mierzeniu odległości, wysokości, i Głębokości; potrzeba do niej sporządzić Linią z Celami (bez których żaden Instrument mierniczy być nie może,) w ten sposób. Z drewna twardego suchego, gruszkowego abo grabowego, niech Stlarz wyprawi linią CB, długą na półłokcia abo pięć ćwierci, według wielkości Tablice, (im będzie dłuższa tym lepsza,) szeroką na dwa palce abo półtora cala. Miąższą na pół cala. Potym przy jej końcach
mierniczego od spodu wysokośći: Igiełká, iest ná C: Liniia celowa, iest W. NAVKA VI. O Linii z Celámi potrzebney do Tablice Mierniczey. AByś mogł vżywáć Tablice Mierniczey ná gránicách, y w mierzęniu odległośći, wysokośći, y Głębokośći; potrzebá do niey sporządźić Liniią z Celámi (bez ktorych żaden Instrument mierniczy bydź nie może,) w ten sposob. Z drewna twárdego suchego, gruszkowego ábo grábowego, niech Stlarz wypráwi liniią CB, długą ná połłokćiá ábo pięć ćwierći, według wielkośći Tablice, (im będżie dłuższa tym lepsza,) szeroką ná dwá pálce ábo połtorá calá. Miąszszą ná poł calá. Potym przy iey końcách
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 9
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
rękojeść noża przystawała do wierzchu miary, a ostrza samego nie zostawało więcej nad ziemią tylko jako gruba miara będzie. Wielkie odległości zwłaszcza nie równe, wymierzaj miarą pięćdziesiąt łokciową albo sto łokciową, które masz opisane w Nauce 4. tej Zabawy 7. Do pol równych, jeżeli wyśmienitej mapy nie trzeba, bardzo dobry jest Wozek Mierniczy, którego używanie przeczytaj w tejże Nauce 4. tej Zabawy 7. Nauka XIII. O Fundamencie Rozmierzania wszelkiej Odległości przez Instrumenta. ILe razy Geometra nie może, albo niechce przystąpić do terminu jakiej Odległości którą ma odmierzać; obiera naprzód jakąkolwiek część owej Odległości, albo inszą w bok na ziemi, i onę po
rękoieść nożá przystawáłá do wierzchu miáry, á ostrza sámego nie zostawáło więcey nád żiemią tylko iáko gruba miárá będźie. Wielkie odległośći zwłaszczá nie rowne, wymierzay miárą pięćdźieśiąt łokćiową álbo sto łokćiową, ktore masz opisáne w Nauce 4. tey Zábáwy 7. Do pol rownych, ieżeli wyśmienitey máppy nie trzebá, bárdzo dobry iest Wozek Mierniczy, ktorego vżywánie przeczytay w teyże Náuce 4. tey Zábáwy 7. NAVKA XIII. O Fundámenćie Rozmierzánia wszelkiey Odległośći przez Instrumentá. ILe rázy Geometrá nie może, álbo niechce przystąpić do terminu iákiey Odległośći ktorą ma odmierzáć; obiera naprzod iákąkolwiek część owey Odległośći, álbo inszą w bok ná żięmi, y onę po
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
47. tej Zabawy. 5.Ze często Wieże, Gałki, Krzyże, Wietrzniki, Dachy, Piramidy, Słupy, Posągi, wysoko stojące, krzywo stoją; potrzeba ich wprzód sprobować pianem wyciągnionym przed okiem, jeżeli nie ustępują od swego piana: naprzykład D, od C. 6.Punkt na którym stanie Mierniczy, powinien być w jednej linii Horyzontalnej, abo Poziomej FC, z punktem spodu wysokości CD. Gdyż wyższy od C jaki jest M, umniejszyłby wysokości: niższy zaś, przyczyniłby jej. Także gdy się Geometry Część 2. E2 wymierzanie przez dwie stacje odprawuje, obiedwie mają być na jednejże linii Horyzontalnej. 7
47. tey Zábáwy. 5.Ze często Wieże, Gałki, Krzyże, Wietrzniki, Dáchy, Pirámidy, Słupy, Posągi, wysoko stoiące, krzywo stoią; potrzebá ich wprzod sproboẃáć pianem wyćiągnionym przed okiem, ieżeli nie vstępuią od swego piana: náprzykład D, od C. 6.Punkt ná ktorym stánie Mierniczy, powinien bydź w iedney linii Horizontálney, ábo Poźiomney FC, z punktem spodu wysokośći CD. Gdyż wyższy od C iáki iest M, vmnieyszyłby wysokośći: niszszy záś, przyczyniłby iey. Także gdy się Geometry Część 2. E2 wymierzánie przez dwie stácye odpráwuie, obiedwie máią bydź ná iedneyże linii Horyzontálney. 7
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 35
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
na B, gdy obaczysz Cel E łaty stojącej na N; pomocnik niech naznaczy punkt N na gorze. Po trzecie: Niech postąpi z łatą na V, a ty na N. Kędy już naprzykład Cel E przypadnie nad linią wzrokową TN. Tedy pomocnik ma inszą laskę pomykac po łacie VE, póki na niej Mierniczy nie upatrzy punktu T. Ten zaś punkt T upatrzywszy, niech go pomocnik z pilnością naznaczy. Po czwarte: Przemierz UT, i tę liczbę (łokci 2. wyrzuciwszy dla wysokości pachołka) nanotuj (niech będzie łokci 5.) a tyle razy 10. łokci przydaj, ile razy przestawiał pomocnik łatę przed ostatnim przestawieniem
ná B, gdy obaczysz Cel E łáty stoiącey ná N; pomocnik niech náznáczy punkt N ná gorze. Po trzećie: Niech postąpi z łátą ná V, á ty ná N. Kędy iuż náprzykład Cel E przypádnie nád liniią wzrokową TN. Tedy pomocnik ma inszą laskę pomykác po łáćie VE, poki ná niey Mierniczy nie vpátrzy punktu T. Ten záś punkt T vpátrzywszy, niech go pomocnik z pilnośćią náznáczy. Po czwarte: Przemierz VT, y tę liczbę (łokći 2. wyrzućiwszy dla wysokośći páchołka) nánotuy (niech będźie łokći 5.) á tyle rázy 10. łokći przyday, ile rázy przestáwiał pomocnik łátę przed ostátnim przestáwięniem
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 49
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
jeszcze wszytkie te trudności według Nauki następującej rozwiązać, którym dosyć uczynił, gdy mu był dany punkt E, od którego widział C i B, zachowawszy kondycje podane, byle mu było wolno użyć dwa razy tylko rachowania według Reguły Trzech. Nauka XXX. Wszytkie propozycje Nauki poprzedzającej odprawić, zmiejsca E, zktórego nie może Mierniczy widzieć C i B: zachowawszy kondycyje założone, byle się godziło dwa razyj użyć rachowania według Reguły Trzech. Niech przed wodą będzie miejsce M, z którego Mierniczy nie może widzieć (dla odległości) znaków C, i B: które jednak widać zbliżywszy się do linii OS. Tedy 1. obiera sobie Geometra stacją T
ieszcze wszytkie te trudnośći według Náuki nástępuiącey rozwiązáć, ktorym dośić vczynił, gdy mu był dány punkt E, od ktorego widźiał C y B, záchowawszy kondycye podáne, byle mu było wolno vżyć dwá rázy tylko ráchowánia według Reguły Trzech. NAVKA XXX. Wszytkie propozycye Náuki poprzedzáiącey odpráwić, zmieyscá E, zktorego nie może Mierniczy widźieć C y B: záchowawszy kondycyie záłożone, byle się godźiło dwá rázyy vżyć ráchowánia według Reguły Trzech. Niech przed wodą będźie mieysce M, z ktorego Mierniczy nie może widżieć (dla odległośći) znákow C, y B: ktore iednák widáć zbliżywszy się do linii OS. Tedy 1. obiera sobie Geometrá stácyą T
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 123
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
w sobie - - 20.
Łokieć Grecki stop pułtrzeci zawiera w sobie.
Łokiec zwyczajny z Schotta Autora pułtory stopy czyni.
Sążeń ma w sobie łokci. 4.
A według drugich łokci 3.
W łokiec wchodzi calów - 24
Dłoni w chodzi w łokieć - 6
Ćwierć ma calów - 6
Pertica, Zerdź, albo mierniczy pręt ma stop - 10.
Ta miara inaczej zowie się Decempeda. Dziesięć stopna miara.
Pasus simplex. pułtrzeci stopy,
Pasus Geometricus stop. - 5.
Plethron jest Miara stop - 100.
Stadium Romanum, albo Staje kroków - - 125.
A stop w sobie ma - 600.
A według Tiryna - 625
w sobie - - 20.
Łokieć Grecki stop pułtrzeci zawiera w sobie.
Łokiec zwyczayny z Schotta Autora pułtory stopy czyni.
Sążeń ma w sobie łokci. 4.
A według drugich łokci 3.
W łokiec wchodzi calow - 24
Dłoni w chodzi w łokieć - 6
Cwierć ma calow - 6
Pertica, Zerdź, albo mierniczy pręt ma stop - 10.
Ta miara inacżey zowie się Decempeda. Dziesięć stopna miara.
Pasus simplex. pułtrzeci stopy,
Pasus Geometricus stop. - 5.
Plethron iest Miara stop - 100.
Stadium Romanum, albo Staie krokow - - 125.
A stop w sobie ma - 600.
A według Tirina - 625
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 159
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
linij, albo ścian zawartych. Figura płaska. Figura plana. Jakie są na równinie trianguły, kwadraty i insze wielościenne. Figura pełna. Solidum. Corpus. Jakie są wszelkie Bryły: kostki, Czworotrianguły, Słupy, Piramidy, Dwunastopiąciokąty, Dwadzieściotrianguły, Sfery, albo kule. etc. G. GEometra. Geometra. Mierniczy Gruntów. Geometria. Geometria. Nauka o Rozmierzaniu ziemie i wszelkej inszej wielkości. Geometrycznie. Geometricè. Umiejętnie. Nie poprostu. Globus. Globus. Kula, Gałka, Sfera. G. H. I. K. Górzysty. Convexus: Okrągły, Puklasty. Gradus. Gradus. Stopień albo część, na jakich
liniy, álbo śćian záwártych. Figurá płáska. Figura plana. Iákie są ná rowninie tryánguły, kwádraty y insze wielośćienne. Figurá pełna. Solidum. Corpus. Iákie są wszelkie Bryły: kostki, Czworotryánguły, Słupy, Pirámidy, Dwunastopiąćiokąty, Dwádźieśćiotryánguły, Sfery, álbo kulé. etc. G. GEometrá. Geometra. Mierniczy Gruntow. Geometrya. Geometria. Náuká o Rozmierzániu źiemie y wszelkey inszey wielkośći. Geometrycznie. Geometricè. Vmieiętnie. Nie poprostu. Globus. Globus. Kulá, Gałká, Sferá. G. H. I. K. Gorzysty. Convexus: Okrągły, Puklásty. Gradus. Gradus. Stopień álbo część, ná iákich
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 3
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
którą do upodobania dłuższa ryfować możesz. Linia wciąż: toż co linia wbród. Luneta. Arcus Circuli. Część jaka obwodu cyrkułowego. M. MAchina: Machina. Związanie jakie misterne zdrzewa, albo z inszej materyj. Mapa: Mappa: Zryfowanie placów Budynkowych, Granic, Powiatu, Królestwa, Ziemie całej. Mierniczy: Geometra. Minuta: Minutum. Część sześćdziesiąta gradusa jednego; jakich gradusów jest 90. W kwadransie cyrkułu. N. Niepomierne linie, lunety, anguły. Incommensurabiles. Których żadna spolna miara cała, albo zupełna podzielić nie może. Numerus. Numerus. Liczba. O.P. O. Objętość: Superficies Solidorũ
ktorą do vpodobánia dłuższa ryfowáć możesz. Liniia wćiąż: toż co liniia wbrod. Lunetá. Arcus Circuli. Część iáká obwodu cyrkułowego. M. MAchiná: Machina. Związánie iákie misterne zdrzewá, álbo z inszey máteryi. Máppá: Mappa: Zryfowánie plácow Budynkowych, Gránic, Powiátu, Krolestwá, Ziemie cáłey. Mierniczy: Geometra. Minutá: Minutum. Część sześćdźieśiąta gradusá iednego; iákich gradusow iest 90. W kwádránśie cyrkułu. N. Niepomierne liniie, lunety, ánguły. Incommensurabiles. Ktorych żadna spolna miárá cáła, álbo zupełna podźielić nie może. Numerus. Numerus. Liczbá. O.P. O. OBiętość: Superficies Solidorũ
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 4
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
