według Proporcyj odległości od cyrkułu polarnego. Tak, iż po kilka tygodni albo miesięcy dzień raz w roku ustawiczny, noc raz w roku ustawiczna. Pod samym zaś polum północym kraje położone od Marca do Września dzień mają sześć miesięczny, ledwie co nocy, czyli wieczoru i brzaszczku zarywając. Od Września do drugiego Marca noc sześć miesięczną nieustanną. Atoli z niejakim zawsze brzaszczkiem, dla promieni słońca lubo podziemnego, oświecających Niebo i Atmosferę. Konstelacje południowe niżej ekwatora położone ledwie które widzieć mogą, wszystkie zaś nad ekwatorowe. Pod polum zaś północym mięszkającym żadne gwiazdy niewschodzą ani zachodzą, ale tylko nad choryzontem dokoła krążą. Krajów zaś subpolarnych między polarnym południowym cyrkułem
według Proporcyi odległości od cyrkułu polarnego. Tak, iż po kilka tygodni álbo miesięcy dzień raz w roku ustawiczny, noc raz w roku ustawiczna. Pod samym zaś polum pułnocnym kraie położone od Marca do Września dzień maią sześć miesięczny, ledwie co nocy, czyli wieczoru y brzaszczku zarywaiąc. Od Września do drugiego Marca noc sześć miesięczną nieustanną. Atoli z nieiakim zawsze brzaszczkiem, dla promieni słońca lubo podziemnego, oświecaiących Niebo y Atmosferę. Konstellacye południowe niżey ekwatora położone ledwie ktore widzieć mogą, wszystkie zaś nad ekwatorowe. Pod polum zaś pułnocnym mięszkaiącym żadne gwiazdy niewschodzą ani zachodzą, ále tylko nad choryzontem dokoła krążą. Kraiow zaś subpolarnych między polarnym południowym cyrkułem
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: C3v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
dusze mej chciwości. Właśnie jako Herkules, kiedy nieba wspiera, ciężar większy, niżeli wytchnienie odbiera, ach, przykro z ziemie patrzać na górne machiny! Do nieba idę, ziemskie żegnając perzyny. Już wieże, zamki, miasta z oczu mych znikają, już się ziemskie padoły w jeden punkt zmniejszają; już i sferę miesięczną, i Słońca złociste mijam gmachy, i siedmiu planet promieniste domy; już gwiazd firmament, lśniący piropami, co był nad głową moją – teraz pod nogami; jużem w murach wspaniałych świata ognistego, struktura przed oczyma domu niebieskiego – skrzydlatych dworzan pułki chyżo przebiegają, z radością i z muzyką zaraz mię witają i dzień
dusze mej chciwości. Właśnie jako Herkules, kiedy nieba wspiera, ciężar większy, niżeli wytchnienie odbiera, ach, przykro z ziemie patrzać na górne machiny! Do nieba idę, ziemskie żegnając perzyny. Już wieże, zamki, miasta z oczu mych znikają, już się ziemskie padoły w jeden punkt zmniejszają; już i sferę miesięczną, i Słońca złociste mijam gmachy, i siedmiu planet promieniste domy; już gwiazd firmament, lśniący piropami, co był nad głową moją – teraz pod nogami; jużem w murach wspaniałych świata ognistego, struktura przed oczyma domu niebieskiego – skrzydlatych dworzan pułki chyżo przebiegają, z radością i z muzyką zaraz mię witają i dzień
Skrót tekstu: HugLacPrag
Strona: 143
Tytuł:
Pobożne pragnienia
Autor:
Herman Hugon
Tłumacz:
Aleksander Teodor Lacki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1673
Data wydania (nie wcześniej niż):
1673
Data wydania (nie później niż):
1673
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Krzysztof Mrowcewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"Pro Cultura Litteraria"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1997
rzucających wodę, z osób stoją- O Ekonomice, mianowicie o Ogrodzie Włoskim.
cych na postrumentach, z pomarańczowych, cytrynowych, drzewek, z altan i pokoików nie wielkich, malowaniem, obrazami, adornowanych. Inspekty dają się gdzie w zaciszu na słońcu, wysoko na gnoju wysypane, ato na melony, sałatę, rzodkiew miesięczną, i inne nowalie. Gdzie kwatery są rodzajnemi wysadzone drzewami, jakoto jabł ńmi, gruszami, śliwami, dawaj płotki, bzu włoskiego etc. Dla polewania ziół potrzeba,aby miejsca były w ogrodzie głęboko kopanę, dokądby wody zlewały się i zbiegały deszczowe, gdyż źródłowe zimne bardzo, i czyste mniej ziołom pomagają
rzucaiących wodę, z osob stoią- O Ekonomice, mianowicie o Ogrodzie Włoskim.
cych na postrumentach, z pomarańczowych, cytrynowych, drzewek, z altan y pokoikow nie wielkich, malowaniem, obrazami, adornowanych. Inspekty daią się gdzie w zaciszu na słońcu, wysoko na gnoiu wysypane, ato na melony, sałatę, rzodkiew miesięczną, y inne nowalie. Gdzie kwatery są rodzaynemi wysadzone drzewami, iakoto iabł ńmi, gruszami, sliwami, daway płotki, bzu włoskiego etc. Dla polewania zioł potrzeba,aby mieysca były w ogrodzie głęboko kopanę, dokądby wody zlewały się y zbiegały deszczowe, gdyż źrodłowe zimne bardzo, y czyste mniey ziołom pomagaią
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 431
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
też wodę pijąc/ i ułomności naparzając. Przepukłym.
Przepukliny leczy/ Tatarskie ziele warzone/ Trunkiem używane. Ktemu/ kąpanie i naparzanie z niego czyniąc/ i sam Korzeń plastrując. Uszczknionym
Uszczknionym od węża/ i od innych bestii jadowitych/ Sok z Tatarskiego ziela korzenia/ z winem starym mocnym pić dobrze. Miesięcznej.
Miesięczną chorobę białogłowską wzbudza/ kapanie po pas z niego czyniąc: abowiem żyły otwiera.
Z samego korzenia także czopek ustrugany/ a w otwór łona wprawiony/ toż czyni. Także też warzony z Kopytnikiem/ a z Bożym drzewkiem w winie/ rano i na noc ciepło dobrze go pić/ korzeniem jego także warzonym/ łono ciepło
też wodę piiąc/ y vłomnośći náparzáiąc. Przepukłym.
Przepukliny leczy/ Tátárskie źiele wárzone/ Trunkiem vżywáne. Ktemu/ kąpánie y náparzánie z niego czyniąc/ y sam Korzen plastruiąc. Vsczknionjm
Vsczknionym od wężá/ y od inych bestiy iádowitych/ Sok z Tátárskiego źiela korzenia/ z winem stárym mocnym pić dobrze. Mieśięczney.
Miesięczną chorobę białogłowską wzbudza/ kapánie po pás z niego czyniąc: ábowiem żyły otwiera.
Z sámego korzenia tákże czopek vstrugány/ á w otwor łoná wpráwiony/ toż czyni. Tákże też wárzony z Kopytnikiem/ á z Bożym drzewkiem w winie/ ráno y ná noc ciepło dobrze go pić/ korzeniem iego tákże wárzonym/ łono ćiepło
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 20
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
bole układa/ po dwu łyżkach na raz go biorąc/ porańu samego albo z juchą jego. Wino też wktórymby było warzone/ jeno bez gorączki toż czyni. Żołądkowi i piersiom.
Piersiom zaziębionym barzo użyteczny.
Zamulenia w wnętrznościach pomienionych otwiera. Moczu
Moczu nad przyrodzenie zatrzymanemu jest lekarstwem/ abowiem go Pędząc śpiesznie wywodzi. Miesięcznej
Miesięczną chorobę zawściągnioną Paniom wzbudza. Wodka albo Dystylatum Tatarskiego Ziela. Dystillatum Acori
Tych czasów czynią wodkę albo Dystylatum nietylko w Aptekach/ ale i nabożne białegłowki i Gorzałnice/ z Tatarskiego Ziela/ jeno różno/ jedni w winie/ drudzy w Gorzałce go mocząc/ jedni samo tylko/ drudzy z przydanim innych ziół i korzenia.
bole vkłáda/ po dwu łyszkách ná raz go biorąc/ poráńu sámego álbo z iuchą iego. Wino też wktorymby było wárzone/ ieno bez gorączki toż czyni. Zołądkowi y pierśiom.
Piersiom záźiębionym bárzo vżyteczny.
Zámulenia w wnętrznośćiách pomienionych otwiera. Moczu
Moczu nád przyrodzenie zátrzymánemu iest lekárstwem/ ábowiem go Pędząc śpiesznie wywodźi. Mieśięczney
Mieśięczną chorobę záwśćiągnioną Pániom wzbudza. Wodká álbo Distyllatum Tátárskiego Zielá. Dystillatum Acori
Tych czásow czynią wodkę álbo Distyllatum nietylko w Aptekách/ ále y nabożne białegłowki y Gorzałnice/ z Tátárskiego Ziela/ ieno rozno/ iedni w winie/ drudzy w Gorzáłce go mocząc/ iedni sámo tylko/ drudzy z przydánim inych źioł y korzenia.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 22
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Pietruszczanego dawać go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zastanawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną pijąc. (Plinius.) Upławom białym.
Tym sposobem używane/ upławy białe Paniom zawściaga. (Plin:)
Macice zaziębieniu u zawarciu/ barzo użyteczny/ kąpaniem naparzając ją. Także Pary w otwór łona puszczaniem i plastrowaniem. Miesięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zatrzymaną wzbudza i wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się nie chcącym.
Wrzody/ które dla zbytniej wilgotności goić się niechcą/ warzonego juchą przemywać dobrze/ a Prochem jego zasypować/ też do maści przymieszany osobliwie je wysusza i goi. Gnilcu i zawrzedziałości
Pietrusczanego dawáć go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zástánawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną piiąc. (Plinius.) Vpłáwom białym.
Tym sposobem vżywáne/ vpłáwy białe Pániom záwsćiaga. (Plin:)
Mácice záźiębieniu u záwárćiu/ bárzo vżyteczny/ kąpániem náparzáiąc ią. Tákże Páry w otwor łoná pusczániem y plastrowániem. Mieśięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zátrzymáną wzbudza y wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie nie chcącym.
Wrzody/ ktore dla zbytniey wilgotności goić sie niechcą/ wárzonego iuchą przemywáć dobrze/ á Prochem ieg^o^ zásypowáć/ też do máśći przymieszány osobliwie ie wysusza y goi. Gnilcu y záwrzedziáłośći
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zastanawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną pijąc. (Plinius.) Upławom białym.
Tym sposobem używane/ upławy białe Paniom zawściaga. (Plin:)
Macice zaziębieniu u zawarciu/ barzo użyteczny/ kąpaniem naparzając ją. Także Pary w otwór łona puszczaniem i plastrowaniem. Miesięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zatrzymaną wzbudza i wywodzi/ przerzeczonym sposobem używany. (Gal:) Wrzodom plugawym/ i goić się nie chcącym.
Wrzody/ które dla zbytniej wilgotności goić się niechcą/ warzonego juchą przemywać dobrze/ a Prochem jego zasypować/ też do maści przymieszany osobliwie je wysusza i goi. Gnilcu i zawrzedziałości w uściech
go dobrze. Biegunce.
Biegunkę zástánawia/ Nasienie Ostryżu/ sucho z wodą Babczaną piiąc. (Plinius.) Vpłáwom białym.
Tym sposobem vżywáne/ vpłáwy białe Pániom záwsćiaga. (Plin:)
Mácice záźiębieniu u záwárćiu/ bárzo vżyteczny/ kąpániem náparzáiąc ią. Tákże Páry w otwor łoná pusczániem y plastrowániem. Mieśięczną.
Miesięczną chorobę białogłowską zátrzymáną wzbudza y wywodźi/ przerzeczonym sposobem vżywány. (Gal:) Wrzodom plugáwym/ y goić sie nie chcącym.
Wrzody/ ktore dla zbytniey wilgotności goić sie niechcą/ wárzonego iuchą przemywáć dobrze/ á Prochem ieg^o^ zásypowáć/ też do máśći przymieszány osobliwie ie wysusza y goi. Gnilcu y záwrzedziáłośći w vśćiech
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 27
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
używany. Tenże Kaduku.
Zalecają go niektórzy/ a słusznie przeciwko padającej chorobie.
Paraliżem/ albo Szlakiem naruszonym/ jest osobliwym ratunkiem/ tak trunkiem/ jako kąpaniem i naparzaniem. Mocz pędzi.
Mocz nad przyrodzenie zatrzymany lekko wywodzi/ w pitym miedzie/ albo w sycie warząc/ a pijąc. (Mauch:) Miesięczną Paniom wzbudza.
Czyszczenie miesięczne białogłowskie/ nad przyrodzenie zawściągnione/ wzbudza i wywodzi/ ale w winie warzony/ i trunkiem używany. O Kozłkach/ Rozdział 14. Valeriana Fumalus. Baldrian. Valeriana vera Fu, verum et legitimum Tyriacaria. Tyriacks kraut. Księgi Pierwsze.
TRojaki albo czworaki rodzaj Kozłków znajduje się. Wielki/
vżywány. Tenże Káduku.
Zálecáią go niektorzy/ á słusznie przećiwko padáiącey chorobie.
Páráliżem/ álbo Szlákiem náruszonym/ iest osobliwym rátunkiem/ ták trunkiem/ iáko kąpániem y náparzániem. Mocz pędźi.
Mocz nád przyrodzenie zátrzymány lekko wywodźi/ w pitym miedźie/ álbo w sycie wárząc/ á pijąc. (Mauch:) Mieśięczną Pániom wzbudza.
Czysczenie mieśięczne białogłowskie/ nád przyrodzenie záwśćiągnione/ wzbudza y wywodźi/ ále w winie wárzony/ y trunkiem vżywány. O Kozłkách/ Rozdźiał 14. Valeriana Phumalus. Baldrian. Valeriana vera Phu, verum et legitimum Thyriacaria. Tyriacks kraut. Kśięgi Pierwsze.
TRoiáki álbo czworáki rodzay Kozłkow znáyduie sie. Wielki/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 48
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
trunkiem warzonego. (Rond:) Ratunku Przepukłym.
Padajacej niemocy smażony Oman w miedzie/ jest użyteczny. (Dioscor:)
Przepukłym jest ratunkiem Opuszonym.
W opuszeniu także/ pijąc go. Uszczknionym od bestii.
Uszczknionym od bestii jadowitych pić dawać/ i ranę tąż polewką wymywać/ liście jego w winie warząc. Miesięczną P.
Miesięczną Paniom nad przyrodzenie zatrzymaną/ wzbudza i wywodzi. Kamień w nyrkach krzy.
Kamień tak w Nyrkach/ jako w Pęcherzu/ krzy i moczem wywodzi/ często a gęsto go używając. (Fernd) Scjatyce
Scjatyce i łamaniu w biodrach/ liście jego w winie warzone/ a z świniem Smalcem plastrowane jest lekarstwem
trunkiem wárzonego. (Rond:) Rátunku Przepukłym.
Padáiacey niemocy smáżony Oman w miedźie/ iest vżyteczny. (Dioscor:)
Przepukłym iest rátunkiem Opuszonym.
W opuszeniu tákże/ piiąc go. Vsczknionym od bestyy.
Vsczknionym od bestyy iadowitych pić dawáć/ y ránę tąż polewką wymywáć/ liśćie iego w winie wárząc. Mieśięczną P.
Mieśięczną Pániom nád przyrodzenie zátrzymáną/ wzbudza y wywodźi. Kámień w nyrkách krzy.
Kámień ták w Nyrkách/ iáko w Pęchyrzu/ krzy y moczem wywodźi/ cżęsto á gęsto go vżywáiąc. (Fernd) Scyátyce
Scyátyce y łamániu w biodrách/ liśćie iego w winie wárzone/ á z świniem Smálcem plástrowáne iest lekárstwem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 59
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
choroby/ jako są w biodrach boleści/ które Scjatyką zowią. Także członki/ któreby z stawów swych/ dla zbytnich wilgotności lipkich a zimnych /wyśliznęły: albo za wybiciem i wiwinieniem/ rozgrzewa i wysusza. (Galenus.) Żył zaplugawienie.
Plugawości wszelakie w żyłach/ ze krwią zmieszane/ moczem/ albo przez Miesięczną chorobę białogłowską/ wywodzi i czyści /a zwłaszcza Paniom. Tż czyni wino Omanowe. (Hunaim.) Świerzbu i krostom.
Świerzby i krosty nietylko z rąk/ ale i ze wszystkiego ciała spądza/ w sycie miodowej/ albo w wodzie warzony/ miodu przydawszy/ w garncu dobrze zaszponiowanym/ a tej juchy przez
choroby/ iáko są w biodrách boleśći/ ktore Scyátyką zowią. Tákże członki/ ktoreby z stáwow swych/ dla zbytnich wilgotności lipkich á źimnych /wysliznęły: álbo zá wybiciem y wiwinieniem/ rozgrzewa y wysusza. (Galenus.) Zył záplugáwienie.
Plugáwośći wszelákie w żyłách/ ze krwią zmieszáne/ moczem/ álbo przez Mieśięczną chorobę białogłowską/ wywodźi y czyśći /á zwłasczá Páńiom. Tż czyni wino Omanowe. (Hunaim.) Swierzbu y krostom.
Swierzby y krosty nietylko z rąk/ ále y ze wszystkiego ćiáłá spądza/ w syćie miodowey/ álbo w wodźie wárzony/ miodu przydawszy/ w gárncu dobrze zászponiowánym/ á tey iuchy przez
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 59
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
