. Drzewko Morela śliwie poniekąd podobne: latorośli ma czerwone, ziemię lubi pulchną, nie wapnistą, ani glinę. Ródzi się z kostek sadzonych w Styczniu, albo w Lutym, a przesadzonych w Październiku, Listopadzie, w Lutym, w Marcu. Może to drzewo być szczepione w swój pniak; albo śliwny, brzoskwiniowy, migdałowy. Trzeba ziemię koło niego ustawicznie wzruszać, polewać w posuchę. Owoc drzewa tego mózg i żołądek potwierdza, co znać z jego wonności przyjemnej, a wonność każda pomiarkowana mózg utwierdza. Jest i to cudzoziemskie drzewo na mróz niecierpliwe, gnojem, obsypaniem, i obwinieniem okłotami ma być konserwowane w zimie, bo nie wytrzyma.
. Drzewko Morela sliwie poniekąd podobne: latorośli ma czerwone, ziemię lubi pulchną, nie wapnistą, ani glinę. Rodzi się z kostek sadzonych w Styczniu, albo w Lutym, á przesadzonych w Pazdzierniku, Listopadzie, w Lutym, w Marcu. Może to drzewo bydź szczepione w swoy pniak; albo sliwny, brzoskwiniowy, migdałowy. Trzeba ziemię koło niego ustawicznie wzruszać, polewać w posuchę. Owoc drzewa tego mozg y żołądek potwierdza, co znać z iego wonności przyiemney, á wonność każda pomiarkowana mozg utwierdza. Iest y to cudzoziemskie drzewo na mroz niecierpliwe, gnoiem, obsypaniem, y obwinieniem okłotami ma bydź konserwowane w zimie, bo nie wytrzyma.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 385
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
być strawione, tam gniją, Zdrowemu wezykę od wilgoci purgują, jako też pluca i nerki: naczczo są najlepsze imbieru po nich zażywając. Krwie w sobie rozmnoży dosyć, kto ich zażywa z migdałami i orzechami włoskiemi. Białe figi u Awicenny najlepsze, drugie żółte, a czarne ostatnie są. Nie naszych krajów Polskich. Migdałowy owoc ktoby z pestki świeżo wyjoł subtelnie i słowo jakie (naprzykład JEZUS) napisał, i znowu w pestkę misternie wsadził, i tak posadził całe drzewko z tym słowem wyda frukt. S. Franc. Salesius.
Oliwne drzewo w kraju ciepłym rodzić się lubi, zimnego clima cierpić nie może. Gruntu dobierać potrzeba
bydź strawione, tam gniią, Zdrowemu wezykę od wilgoci purguią, iako też pluca y nerki: naczczo są naylepsze imbieru po nich zażywaiąc. Krwie w sobie rozmnoży dosyć, kto ich záżywa z migdałami y orzechami włoskiemi. Białe figi u Awicenny naylepsze, drugie żołte, á czarne ostatnie są. Nie naszych kraiow Polskich. Migdałowy owoc ktoby z pestki swieżo wyioł subtelnie y słowo iakie (naprzykład IEZUS) napisał, y znowu w pestkę misternie wsadził, y tak posadził całe drzewko z tym słowem wyda frukt. S. Franc. Salesius.
Oliwne drzewo w kraiu ciepłym rodzić się lubi, zimnego clima cierpić nie może. Gruntu dobierać potrzeba
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 390
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, Oliwki, Sok Cytrynowy, Pomorancze, Serdelle, Makarony Włoskie Oliwa Ocet winny, Tartifole. Ostrigi. Amidam, Dragant. Tornosel, Piżmo, Sukno białe, Szołary wędzone, Ozory wędzone, Salsesony, Mortatelle. GENERALNY
Abucht, Opłatki Aptekarskie Rożana wodka, Złoto Malarskie. Płótno. Cukier robiony, Musztarda. Olejek Migdałowy, Konfekty różne, Skorupki pod kofekty, Cytryny w Cukrze, Roża w Cukrze, Pigwy w Cukrze, Wiśnie w Cukrze, Brzoskwinie w Cukrze, Morele w Cukrże, Porzeczki w Cukrze, Agrest w cukrze, Wino w Gronach, w cukrze, Śliwy w cukrze, Gruszki w cukrze, Jabłka w cukrze, Płótno
, Oliwki, Sok Cytrynowy, Pomoráncze, Serdelle, Mákárony Włoskie Oliwá Ocet winny, Tartiffole. Ostrigi. Amidam, Dragant. Tornosel, Pizmo, Sukno białe, Szołáry wędzone, Ozory wędzone, Sálsesony, Mortátelle. GENERALNY
Abucht, Opłátki Aptekárskie Rożána wodká, Złoto Málárskie. Płotno. Cukier robiony, Musztárda. Oleiek Migdałowy, Konfekty rożne, Skorupki pod kofekty, Cytryny w Cukrze, Roża w Cukrze, Pigwy w Cukrze, Wisnie w Cukrze, Brzoskwinie w Cukrze, Morele w Cukrże, Porzecżki w Cukrze, Agrest w cukrze, Wino w Gronách, w cukrze, Sliwy w cukrze, Gruszki w cukrze, Iábłká w cukrze, Płotno
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 5
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Patelli/ zasklep/ pozynguj Jajcy/ albo pocukruj/ wsadź do pieca/ a upiekszy daj gorąco na Stół. XLVIII. Tort Konfektowy jakiegokolwiek Konfetku.
Na Konfektowy Tort/ Ciasto zrobisz Angielskie/ według opisania/ i nałożysz jakim chcesz Konfektem/ zrób Kopertę jako najpiękniejszą umiesz/ pocukruj a wsadź do pieca. XLIX. Tort Migdałowy.
Zgotuj na Tort Migdałowy Spód/ z Mąki pszennej/ Jajec i masło/ twardo/ Migdałów oparzonych utłucz w Moździerzu/ i rozpuść Jajcy i Mlekiem/ przydawszy Cukru z potrzebę/ tak gęsto jako Ciasto formiane/ nalewaj/ na to zgotowane Torty/ piecz/ a daj pucukrowawszy na Stół. Rozdział Trzeci. L.
Pátelli/ zasklep/ pozynguy Iáycy/ álbo pocukruy/ wsadź do piecá/ á vpiekszy day gorąco ná Stoł. XLVIII. Tort Konfektowy iákiegokolwiek Konfetku.
Ná Konfektowy Tort/ Ciásto zrobisz Angielskie/ według opisánia/ y náłożysz iakim chcesz Konfektem/ zrob Kopertę iáko naypięknieyszą vmiesz/ pocukruy á wsadź do piecá. XLIX. Tort Migdałowy.
Zgotuy ná Tort Migdáłowy Spod/ z Mąki pszenney/ Iáiec y masło/ twárdo/ Migdałow opárzonych vtłucz w Mozdźierzu/ y rospuść Iáycy y Mlekiem/ przydawszy Cukru z potrzebę/ tak gęsto iako Ciásto formiáne/ náleway/ ná to zgotowane Torty/ piecz/ á day pucukrowawszy ná Stoł. Rozdźiał Trzeći. L.
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 81
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
żółto po Królewsku, 46, Losos z Juszycą czarno, 47. Limoniata żółta, 50. Limoniata szara, tamże. Liny po Francusku, 54. Leszcze pieczone z Kapustą kwaśną, 60. Lejkowego Ciasta robienia sposób. fołio: 80. ALFABETYCZNY.
M. Memoriał Generalny Przygotowania Bankiet. 1. Mięśne Potrawy. Migdałowy Sapor z Potrawą, 29. Miscolancja, 34. Marynata Mięśna, 41. Mięśne Potrawy. Macerowane Ryby. 63. 64. Marynata z Cosnkiem, 68. Marynata inaczej, tamże. Mleczne Potrawy. Migdałowa Polewka, 73. Migdał: na zimno Polewka, tamże. Migdałowy Tort, 81. Migdałowe Obarzanki,
zołto po Krolewsku, 46, Losos z Iuszycą czarno, 47. Limoniátá żołta, 50. Limoniáta szára, támże. Liny po Fráncusku, 54. Leszcze pieczone z Kapustą kwáśną, 60. Leykowego Ciástá robienia sposob. fołio: 80. ALFABETYCZNY.
M. Memoryał Generálny Przygotowania Bánkiet. 1. Mięśne Potráwy. Migdałowy Sapor z Potráwą, 29. Miscoláncya, 34. Márynátá Mięśna, 41. Mięśne Potráwy. Mácerowáne Ryby. 63. 64. Márynátá z Cosnkiem, 68. Márynátá ináczey, támże. Mleczne Potráwy. Migdałowa Polewká, 73. Migdał: ná źimno Polewká, támże. Migdałowy Tort, 81. Migdałowe Obárzánki,
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 101
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Bankiet. 1. Mięśne Potrawy. Migdałowy Sapor z Potrawą, 29. Miscolancja, 34. Marynata Mięśna, 41. Mięśne Potrawy. Macerowane Ryby. 63. 64. Marynata z Cosnkiem, 68. Marynata inaczej, tamże. Mleczne Potrawy. Migdałowa Polewka, 73. Migdał: na zimno Polewka, tamże. Migdałowy Tort, 81. Migdałowe Obarzanki, 91. Mleczna polewka, 73. Mleko Hiszpańskie, 84. Mleko Gdańskie, 85. Mleko z Żółtkami Jajeczn: tamże. Mleko krajane, tamże. Mleczny Tort, 83. Musowy Tort, 84. Melchmus, 85. Makarony Migdałowe, 91. Mosztada, 95. N
Bánkiet. 1. Mięśne Potráwy. Migdałowy Sapor z Potráwą, 29. Miscoláncya, 34. Márynátá Mięśna, 41. Mięśne Potráwy. Mácerowáne Ryby. 63. 64. Márynátá z Cosnkiem, 68. Márynátá ináczey, támże. Mleczne Potráwy. Migdałowa Polewká, 73. Migdał: ná źimno Polewká, támże. Migdałowy Tort, 81. Migdałowe Obárzánki, 91. Mleczna polewká, 73. Mleko Hiszpánskie, 84. Mleko Gdanskie, 85. Mleko z Zołtkámi Iáieczn: támże. Mleko kráiáne, támże. Mleczny Tort, 83. Musowy Tort, 84. Melchmus, 85. Makárony Migdałowe, 91. Mosztádá, 95. N
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 101
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
. M. daj na raz, jest rzecz doświadczona. A nie tylko się sadzić na tym aby krew zatrzymać, ale i tę która pozostała w płucach z piekła, (skąd pewne suchoty) rozrzedzić i wyprowadzić: Na co służą Rad: Rubiae Ocul Cancr: Spermae Cet: ungv: rubr: potab: Olejek Migdałowy z Olbrotem zażywany. Do tego uważyć jeżeli się przedtym Haemorhoidy otwierały, a potym się zatrzymały, trzeba je otworzyć, jeżeliby też z zatrzymania i Miesięcznej choroby,[...] go puścić, i dawać naporuszenie[...] do zażywania na krew. R. Aqv. PlantagErrat: aã. unc. 2. Syrup. d. Rosis
. M. day ná raz, iest rzecz doświadczona. A nie tylko się sadzić ná tym áby krew zátrzymáć, ále y tę ktora pozostáłá w płucách z piekła, (zkąd pewne suchoty) rozrzedźić y wyprowádźić: Ná co służą Rad: Rubiae Ocul Cancr: Spermae Cet: ungv: rubr: potab: Oleiek Migdałowy z Olbrotem záżywány. Do tego uważyć ieżeli się przedtym Haemorhoidy otwieráły, á potym się zátrzymáły, trzebá ie otworzyć, ieżeliby też z zátrzymánia i Miesięczney choroby,[...] gi puśćić, y dawáć náporuszenie[...] do záżywánia ná krew. R. Aqv. PlantagErrat: aã. unc. 2. Syrup. d. Rosis
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 155
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
w sobie zatrzymanie; ustanawia sczkawkę. Jeżeli pochodzi z wielkiej gorączki, złym bardzo jest znakiem, i trudno uleczyć się ma. Jeżeli pochodzi z lekarstw mocnych, zbytkiem zażytych, dawać często Teriaki, Mitridatu, Philonium, Laud: Opiat: cum Ol: N. Moseb. Item. Olejek z Kminu kramnego, Muszkatowym Migdałowy, z Tatarskiego ziela, Miętczany, etc. są bardzo dobre. Item. Nasyp w worek popiołu Bukowego, skrop winem, przyłóż na żołądek, także Mięta, Piołunm Bełica, etc. Worki z nich robiąc, winem, albo octem skrapiając, przykładać na żołądek, także różne Plastry, jako to0020de Criesta panis,
w sobie zátrzymánie; ustánawia sczkawkę. Ieżeli pochodźi z wielkiey gorączki, złym bárdzo iest znákiem, y trudno uleczyć się ma. Ieżeli pochodzi z lekarstw mocnych, zbytkiem záżytych, dáwáć często Theryáki, Mitridatu, Philonium, Laud: Opiat: cum Ol: N. Moseb. Item. Oleiek z Kminu kramnego, Muszkátowym Migdałowy, z Tátárskiego ziela, Miętczány, etc. są bárdzo dobre. Item. Násyp w worek popiołu Bukowego, skrop winem, przyłoż ná żołądek, tákże Miętá, Piołunm Bełicá, etc. Worki z nich robiąc, winem, álbo octem skrapiáiąc, przykładáć ná żołądek, tákże rożne Plastry, iáko to0020de Criesta panis,
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 185
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
i nogi kłaść w zimną wodę; purganse ex Phabarbaro wolne dawać się mogą. Item Wodka z pokrzyw wypalona, przydawszy do niej Spir: vitri: pijąc ją, jest pewna. Item. Rakowe oczy z octem zmieszawszy, dać pić. Item. Sperma Ceti Decoctio urticae minoris, Conser Rofor cum pulv. Rhab Olejek Migdałowy Ung: rubr otabile Liquor Styptucus cum Opio, Saccharum SChryst ll. etc. Traktat Trzeci O CHOROBACH KISZEK.
Choroby Kiszek są te: Colica, Iiiaca, Alvi adstrictio Lienteria, Caliaca, Diarrbea, Dussenteria, TenesumusFluxus Hepaticus, Lumbrici, Fluxus Haemordialis, Haemarhoidum dolor, etc. O Kolce. O KOLKACH
Kolka
y nogi kłáść w zimną wodę; purgánse ex Phabarbaro wolne dáwáć się mogą. Item Wodká z pokrzyw wypalona, przydawszy do niey Spir: vitri: piiąc ią, iest pewna. Item. Rákowe oczy z octem zmieszawszy, dáć pić. Item. Sperma Ceti Decoctio urticae minoris, Conser Rofor cum pulv. Rhab Oleiek Migdałowy Ung: rubr otabile Liquor Styptucus cum Opio, Saccharum SChryst ll. etc. Tráktát Trzeći O CHOROBACH KISZEK.
Choroby Kiszek są te: Colica, Iiiaca, Alvi adstrictio Lienteria, Caliaca, Diarrbea, Dussenteria, TenesumusFluxus Hepaticus, Lumbrici, Fluxus Haemordialis, Haemarhoidum dolor, etc. O Kolce. O KOLKACH
Kolká
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 204
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Jeżeliby sflegmy kołka pochodziła, mocniejsze purganse dawać potrzeba. Przytym służą formentacje, kąpieli, smarowania, Kataplasmy, Plastry, i insze aplikacje. Item. Weś wody wrzącej kwaterkę, Oliwy ćwierć kwaterki. Pieprzu tłuczonego trochę, zmieszaj, daj ciepło wypić, iqk może strzymać, rzecz pewna, także sam olejek Migdałowy pijąc go, ból uśmierza, także Semen Ameos dane w rosole, albo w winie, do razu ból uspakaja. Jeżeliby choroba długo trwała, chory ma pić Dekokcją z Gwajaku: Jeżeli z Cholery pochodzi, trzeba dawać Julepy chłodzące, albo Dekokcje cum sem, carminativis, i Purganse ex Rhabar.i na womity
Ieżeliby zflegmy kołká pochodziłá, mocnieysze purgánse dawáć potrzebá. Przytym służą formentácye, kąpieli, smárowánia, Kátháplásmy, Plastry, y insze ápplikácye. Item. Weś wody wrzącey kwáterkę, Oliwy ćwierć kwáterki. Pieprzu tłuczonego trochę, zmieszay, day ćiepło wypić, iqk może strzymáć, rzecz pewna, tákże sam oleiek Migdałowy piiąc go, bol uśmierza, tákże Semen Ameos dáne w rosole, álbo w winie, do rázu bol uspakaia. Ieżeliby chorobá długo trwáłá, chory ma pić Dekokcyą z Gwáiaku: Ieżeli z Cholery pochodźi, trzebá dawáć Iulepy chłodzące, álbo Dekokcye cum sem, carminativis, y Purgánse ex Rhabar.y ná womity
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 208
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
