zuchwale cały dzień i całą noc w szyku czekającego. Miał August Moskwy z Mężykowem 16,000: wszystko jazdy. Sasów 6,000. Koronnego wojska z dywizją Szmigielskiego i Rybińskiego 10,000. Kozaków i Kałmuków 6,000. In summa 38,000. Z Mardefeltem generałem szwedzkim było 4,000 szwedów. Koronnej milicji 6,000. Litewskiej 3,000. In summa 13,000. Długo się bili i in continuo igue trwali. Tandem przemogła multitudo. Jazda tak szwedzka jako polska uszła. Piechoty na placu legły. Generała wzięto, także przy nim pułkowników: Horna, Marszalla, Millera i innych; wojewodę kijowskiego Potockiego wzięto
zuchwale cały dzień i całą noc w szyku czekającego. Miał August Moskwy z Mężykowem 16,000: wszystko jazdy. Sasów 6,000. Koronnego wojska z dywizyą Szmigielskiego i Rybińskiego 10,000. Kozaków i Kałmuków 6,000. In summa 38,000. Z Mardefeltem generałem szwedzkim było 4,000 szwedów. Koronnéj milicyi 6,000. Litewskiéj 3,000. In summa 13,000. Długo się bili i in continuo igue trwali. Tandem przemogła multitudo. Jazda tak szwedzka jako polska uszła. Piechoty na placu legły. Generała wzięto, także przy nim pułkowników: Horna, Marszalla, Millera i innych; wojewodę kijowskiego Potockiego wzięto
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 243
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
lit.; Ogińskiego, starostę przewalskiego, teraźniejszego kasztelana trockiego; Krasińskiego, pułkownika regimentu pieszego buławy polnej lit., potem generała i podkomorzego ciechanowskiego; Paszkowskiego, pułkownika straży przedniej, a w partii stanisławowskiej strażnika polnego W. Ks. Lit.; Sosnowskiego, rotmistrza przedniej straży, a w partii stanisławowskiej pułkownika tejże milicji; Zabiełłę, podczaszego kowieńskiego, porucznika petyhorskiego, teraźniejszego marszałka kowieńskiego; Krzywkowskiego, porucznika petyhorskiego; Horaina, podwojewodzego wileńskiego, porucznika petyhorskiego znaku księcia wojewody nowogródzkiego, teraźniejszego podkomorzego wileńskiego, i innych wielu — spieszno w Litwę chorągwie na konsystencjach będące i regimenta, choć przez część, tudzież artylerią litewską pozabierał.
A jako wielka
lit.; Ogińskiego, starostę przewalskiego, teraźniejszego kasztelana trockiego; Krasińskiego, pułkownika regimentu pieszego buławy polnej lit., potem generała i podkomorzego ciechanowskiego; Paszkowskiego, pułkownika straży przedniej, a w partii stanisławowskiej strażnika polnego W. Ks. Lit.; Sosnowskiego, rotmistrza przedniej straży, a w partii stanisławowskiej pułkownika tejże milicji; Zabiełłę, podczaszego kowieńskiego, porucznika petyhorskiego, teraźniejszego marszałka kowieńskiego; Krzywkowskiego, porucznika petyhorskiego; Horaina, podwojewodzego wileńskiego, porucznika petyhorskiego znaku księcia wojewody nowogródzkiego, teraźniejszego podkomorzego wileńskiego, i innych wielu — spieszno w Litwę chorągwie na konsystencjach będące i regimenta, choć przez część, tudzież artylerią litewską pozabierał.
A jako wielka
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 77
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
ostrogskiej i przeciw nadużyciu
księcia IMci marszałka nadwornego W. Ks. Lit. iterum atque iterumraz i jeszcze raz manifestujemy się.
Upraszamy oraz IWYMP. hetmana wielkiego koronnego równie z nami hanc laesionem Reipublice tę obrazę Rzeczypospolitej czującego i ten manifest czyniącego, ażeby ex nexu ministerii suiz obowiązku swego urzędu do utrzymania praw ordynackich i milicji Rzpltej przyzwoite wziął przedsię śrzodki i sposoby, nie wątpiąc bynajmniej, że współbracia nasi z wrodzonej dla dobra publicznego żarliwości interes ten Rzpltej na przyszłych da Bóg przedsejmowych sejmikach, a potem przez posłów na sejmie równie z nami popierać i utrzymywać zechcą.
Działo się we Lwowie, die 18 stycznia, r. p. 1754.
ostrogskiej i przeciw nadużyciu
księcia JMci marszałka nadwornego W. Ks. Lit. iterum atque iterumraz i jeszcze raz manifestujemy się.
Upraszamy oraz JWJMP. hetmana wielkiego koronnego równie z nami hanc laesionem Reipublicae tę obrazę Rzeczypospolitej czującego i ten manifest czyniącego, ażeby ex nexu ministerii suiz obowiązku swego urzędu do utrzymania praw ordynackich i milicji Rzpltej przyzwoite wziął przedsię śrzodki i sposoby, nie wątpiąc bynajmniej, że współbracia nasi z wrodzonej dla dobra publicznego żarliwości interes ten Rzpltej na przyszłych da Bóg przedsejmowych sejmikach, a potem przez posłów na sejmie równie z nami popierać i utrzymywać zechcą.
Działo się we Lwowie, die 18 stycznia, r. p. 1754.
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 440
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
akceptować nie chciał, et in contrarium dispositioni nostraei wbrew naszej dyspozycji czynił, abyście, Uprzejmości i Wierności wasze, reliquis administratoribus sortempozostałym administratorom część jego w administracją podali, posłuszeństwo i powinność poddanym podług dawnych inwentarzów uczynić przykazali, krzywdy żadnej żeby poddani nie mieli, skutecznie w to wejrzeli i ażeby servitiumobowiązek służby milicji na służbę Rzpltej ordynowane nie spadało, ostrzegli i cokolwiek in rem commodum et emolumentum publicumkorzystnego dla sprawy i dobra publicznego Uprzejmościom i Wiernościom waszym potrzebnego zdawać się będzie, postanowili i opisali, absentia nonullorum non obstante, modo tres adsint, et dummodo między trzema komisarzami jeden z Wielebn. biskupów adsitnie zważając na niektórych
akceptować nie chciał, et in contrarium dispositioni nostraei wbrew naszej dyspozycji czynił, abyście, Uprzejmości i Wierności wasze, reliquis administratoribus sortempozostałym administratorom część jego w administracją podali, posłuszeństwo i powinność poddanym podług dawnych inwentarzów uczynić przykazali, krzywdy żadnej żeby poddani nie mieli, skutecznie w to wejrzeli i ażeby servitiumobowiązek służby milicji na służbę Rzpltej ordynowane nie spadało, ostrzegli i cokolwiek in rem commodum et emolumentum publicumkorzystnego dla sprawy i dobra publicznego Uprzejmościom i Wiernościom waszym potrzebnego zdawać się będzie, postanowili i opisali, absentia nonullorum non obstante, modo tres adsint, et dummodo między trzema komisarzami jeden z Wielebn. biskupów adsitnie zważając na niektórych
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 443
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
między sobą jedność, zgodę, konfidencją i poufałe tam in publicis, quam privatistak w sprawach publicznych, jak prywatnych z sobą porozumiewanie się, osobliwie co concernitdotyczy interesów prowincji W. Ks. Lit.
Przyrzekają wszystkie wzwyż wyrażone osoby, że na fundowanie trybunałów głównych W. Ks. Lit. sprowadzać nie mają żadnych milicji ani komputowych, ani własnych nadwornych, ani innych sub quocunque praetextu, ale tylko cum comitatupod jakimkolwiek pozorem, ale tylko w towarzystwie zwykłej asystencji swojej zjeżdżać tam będą, zachowując się w tym podług konstytucji anni 1616 tenoris sequentis: „Na trybunał nie powinien żaden któregokolwiek stanu i kondycji człowiek w większym poczcie nad pięćdziesiąt osób
między sobą jedność, zgodę, konfidencją i poufałe tam in publicis, quam privatistak w sprawach publicznych, jak prywatnych z sobą porozumiewanie się, osobliwie co concernitdotyczy interesów prowincji W. Ks. Lit.
Przyrzekają wszystkie wzwyż wyrażone osoby, że na fundowanie trybunałów głównych W. Ks. Lit. sprowadzać nie mają żadnych milicji ani komputowych, ani własnych nadwornych, ani innych sub quocunque praetextu, ale tylko cum comitatupod jakimkolwiek pozorem, ale tylko w towarzystwie zwykłej asystencji swojej zjeżdżać tam będą, zachowując się w tym podług konstytucji anni 1616 tenoris sequentis: „Na trybunał nie powinien żaden któregokolwiek stanu i kondycji człowiek w większym poczcie nad pięćdziesiąt osób
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 727
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
/ kędy mieszkają pięciorakie narody z różną mową: ma też i w drugiej stronie wiele dobrych miejsc. Ma dwie mieście stołeczne/ Narsingę i Bisnagar. Powiedają jakoby miał 12. milionów szkutów Intraty/ a iż mu zbywają pułtrzecia nad rozchody: może wyprawić do potrzeby 40000. Naitów/ to jest/ jakoby szlachty naznaczonych do milicji/ którym zawsze płacą/ i 20000. koni/ które on kupuje od kupców/ gdy je przywodzą z Arabiej/ i z Persiej. Joannes de Barros pisze/ iż pod wojną/ która była u Ranciol/ Chesnarao/ król Narsingi wyprawił był ku potrzebie przeciw Idalcanemu/ 700000. piechoty/ 40000. konnych/
/ kędy mieszkáią pięćiorákie narody z rozną mową: ma też y w drugiey stronie wiele dobrych mieysc. Ma dwie mieśćie stołeczne/ Nársingę y Bisnagar. Powiedáią iákoby miał 12. millionow szkutow Intraty/ á iż mu zbywáią pułtrzećiá nád rozchody: może wypráwić do potrzeby 40000. Náitow/ to iest/ iákoby szláchty náznáczonych do militiey/ ktorym záwsze płácą/ y 20000. koni/ ktore on kupuie od kupcow/ gdy ie przywodzą z Arábiey/ y z Persiey. Ioannes de Barros pisze/ iż pod woyną/ ktora byłá v Ránciol/ Chesnáráo/ krol Nársingi wypráwił był ku potrzebie przećiw Idálcánemu/ 700000. piechoty/ 40000. konnych/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 180
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
, ale im łydki podrzynali, żeby się na nic nie zdały. A król szwedzki wziąwszy o tem wiadomość, porzuciwszy dalszy rabunek ruskich krajów, pobiegł czemprędzej ze Lwowa na sukurs ku Poznaniowi z wszystkiem swojem wojskiem; a gdy się ku Warszawie zbliżał, król August, nie mając sił po temu do dania rezystencji tak licznej milicji szwedzkiej, pobiegł w ośmiu tysięcy Sasów na Częstochowę do Krakowa, a pod Poznań dał czemprędzej do obozu znać, żeby się umykali. Siódmy tydzień już był oblężenia Poznania, oblężonym się też dużo przykrzyło i głód dojmował. Zaczem wyjechali Szwedzi z miasta do traktatu, który łatwo uprosili, gdy już wojsko przestrzeżone było o
, ale im łydki podrzynali, żeby się na nic nie zdały. A król szwedzki wziąwszy o tém wiadomość, porzuciwszy dalszy rabunek ruskich krajów, pobiegł czémprędzéj ze Lwowa na sukurs ku Poznaniowi z wszystkiém swojém wojskiem; a gdy się ku Warszawie zbliżał, król August, nie mając sił po temu do dania rezystencyi tak licznéj milicyi szwedzkiéj, pobiegł w ośmiu tysięcy Sasów na Częstochowę do Krakowa, a pod Poznań dał czémprędzéj do obozu znać, żeby się umykali. Siódmy tydzień już był oblężenia Poznania, oblężonym się téż dużo przykrzyło i głód dojmował. Zaczém wyjechali Szwedzi z miasta do traktatu, który łatwo uprosili, gdy już wojsko przestrzeżone było o
Skrót tekstu: OtwEDziejeCzech
Strona: 72
Tytuł:
Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II od roku 1696 – 1728
Autor:
Erazm Otwinowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1696 a 1728
Data wydania (nie wcześniej niż):
1696
Data wydania (nie później niż):
1728
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1849
, przyszedł do ostatnich prawie granic kozackich, stanęłą pod Półtawą, miasteczkiem kozackiem nad rzeką Worzklą; a gdy się bawił dobywaniem owego miejsca, car zebrawszy na 100000 wojska przyszedł pod Półtawę: tam nie tylko miasteczko wybawił od oblężenia: ale też dawszy Szwedowi batalią wygrał, zbiwszy tak Szwedów, że ich od 70 tysięcy regularnej milicji (oprócz czeladzi i bazarowych ludzi rachując) ledwie z półtrzecia tysiąca wyszło. Zostało tam Szwedów zabitych i zabranych z kobietami i knechtami na 120 i więcej tysięcy ludzi. Zaczęły się utarczki dnia 21 Junii, co trwało dni 6; skończona dnia 27 formalna batalia: pozostało Szwedów zabitych na pobojowisku.... Moskwy.
, przyszedł do ostatnich prawie granic kozackich, stanęłą pod Półtawą, miasteczkiem kozackiém nad rzeką Worzklą; a gdy się bawił dobywaniem owego miejsca, car zebrawszy na 100000 wojska przyszedł pod Półtawę: tam nie tylko miasteczko wybawił od oblężenia: ale téż dawszy Szwedowi batalią wygrał, zbiwszy tak Szwedów, że ich od 70 tysięcy regularnéj milicyi (oprócz czeladzi i bazarowych ludzi rachując) ledwie z półtrzecia tysiąca wyszło. Zostało tam Szwedów zabitych i zabranych z kobietami i knechtami na 120 i więcéj tysięcy ludzi. Zaczęły się utarczki dnia 21 Junii, co trwało dni 6; skończona dnia 27 formalna batalia: pozostało Szwedów zabitych na pobojowisku.... Moskwy.
Skrót tekstu: OtwEDziejeCzech
Strona: 145
Tytuł:
Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II od roku 1696 – 1728
Autor:
Erazm Otwinowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1696 a 1728
Data wydania (nie wcześniej niż):
1696
Data wydania (nie później niż):
1728
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1849
regimenty wojewódzkie miały w komput 40 tysięcy wojska wchodzić. Opisano, żeby oficerowie takich regimentów wszyscy byli szlachta bene possessionati w własnych województwach; in casu uciekania żołnierzów, possessores bonorum, z których profugi byli, aby inszych stawiali. Na zaciągi owych ludzi dawano z dymu po 2 złote, lecz ciężko tego roku szła erekcja tej milicji województw, bo Moskwa nieznośnie oprymowali dobra szlacheckie przez dwie zimy, a w królewskich i duchownych wojska kwarciane konsystowały. A tak aż w przyszłym roku owych regimentów cień stanął, ale daleko inszym modeliuszem nie tak jak mens Reipublicae była: bo hetman koronny cale nie uważając na cyrkumskrypcją walnej rady, a mianowicie de bene possessionatis oficerach
regimenty wojewódzkie miały w komput 40 tysięcy wojska wchodzić. Opisano, żeby oficerowie takich regimentów wszyscy byli szlachta bene possessionati w własnych województwach; in casu uciekania żołnierzów, possessores bonorum, z których profugi byli, aby inszych stawiali. Na zaciągi owych ludzi dawano z dymu po 2 złote, lecz ciężko tego roku szła erekcya téj milicyi województw, bo Moskwa nieznośnie opprymowali dobra szlacheckie przez dwie zimy, a w królewskich i duchownych wojska kwarciane konsystowały. A tak aż w przyszłym roku owych regimentów cień stanął, ale daleko inszym modeliuszem nie tak jak mens Reipublicae była: bo hetman koronny cale nie uważając na cyrkumskrypcyą walnéj rady, a mianowicie de bene possessionatis oficerach
Skrót tekstu: OtwEDziejeCzech
Strona: 172
Tytuł:
Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II od roku 1696 – 1728
Autor:
Erazm Otwinowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1696 a 1728
Data wydania (nie wcześniej niż):
1696
Data wydania (nie później niż):
1728
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1849
sandomierską na takich sąd postanowiła, i ten rozumie ad satisfactionem inquisitorum być doskonały, a zatem zabranych do swoich krajów ludzi, a osobliwie księcia Michała Korybuta Wiśniowieckiego, za którym już rzeczpospolita przez posłów swoich instancjowała, aby car wcale dymitował. Tudzież żeby a persecutione osoby Potockiego, strażnika koronnego, abstineatur i dobra jego aby od milicji moskiewskiej agrawacji wolne były, a crimen jego, in quantum się jakie pokazałoby, do swego rozsądzenia zawiesza: ta rzeczpospolita. Także o swywole w województwie bradawskiem około Winnicy i na różnych miejscach tamże rozpostarte, także o rozboje, gdy nulla securitas w domach szlacheckich, gdzie było recenter szlachcica możnego Daszkowskiego z żoną i dziećmi
sandomirską na takich sąd postanowiła, i ten rozumie ad satisfactionem inquisitorum być doskonały, a zatém zabranych do swoich krajów ludzi, a osobliwie księcia Michała Korybuta Wiśniowieckiego, za którym już rzeczpospolita przez posłów swoich instancyowała, aby car wcale dymitował. Tudzież żeby a persecutione osoby Potockiego, strażnika koronnego, abstineatur i dobra jego aby od milicyi moskiewskiéj agrawacyi wolne były, a crimen jego, in quantum się jakie pokazałoby, do swego rozsądzenia zawiesza: ta rzeczpospolita. Także o swywole w województwie bradawskiém około Winnicy i na różnych miejscach tamże rozpostarte, także o rozboje, gdy nulla securitas w domach szlacheckich, gdzie było recenter szlachcica możnego Daszkowskiego z żoną i dziećmi
Skrót tekstu: OtwEDziejeCzech
Strona: 176
Tytuł:
Dzieje Polski pod panowaniem Augusta II od roku 1696 – 1728
Autor:
Erazm Otwinowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1696 a 1728
Data wydania (nie wcześniej niż):
1696
Data wydania (nie później niż):
1728
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Józef Czech
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1849
