Tarnatę, Cejlan, Malakę, Kochin, Karamandel, gdzie dla utrzymania tych Azjatyckich krajów trzyma wojska 16000. A Okrętów wojennych 116. W Afryce ma Promontorium bonae spei. W Ameryce nową Holandyą. W samej Europie rocznej intraty z ordynaryjnych prowentów liczy na 25. milionów Ryńskich. W całej Holandyj Europejskiej rachują ludzi na pułpięta miliona.
LXXVIII. Niemce wyższe zamykają w sobie wiele Prowincyj i wielu dziedzicznych Panów. Zaczynając od zachodu od granic Włoskich 1. Prowincja jest Helwecja albo Szajcary. Przedtym podlegała Książętom Austriackim, z pod których mocy w roku 1308. się wybiła. Najpierwszy Gwilhelm Tell zbuntował kanton swój Schwic albo Szwajsz, skąd Szajcarami są nazwani,
Tarnatę, Ceylán, Málakę, Kochin, Kárámándel, gdzie dlá utrzymania tych Azyatyckich kraiow trzymá woyská 16000. A Okrętow woiennych 116. W Afryce má Promontorium bonae spei. W Ameryce nową Hollándyą. W sámey Europie roczney intraty z ordynáryinych prowentow liczy ná 25. millionow Ryńskich. W cáłey Hollandyi Europeyskiey rachuią ludzi ná pułpiętá millioná.
LXXVIII. Niemce wyższe zamykáią w sobie wiele Prowincyi y wielu dziedzicznych Panow. Záczynáiąc od zachodu od granic Włoskich 1. Prowincya iest Helwecya álbo Szaycary. Przedtym podlegałá Xiążętom Austryackim, z pod ktorych mocy w roku 1308. się wybiłá. Naypierwszy Gwilhelm Tell zbuntował kánton swoy Schwitz álbo Szwaysz, zkąd Szaycárámi są názwáni,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: F4v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
amunicjej porzucił więcej nad Milion. Widziałem tej nocy przeszłej rzecz tę której zawsze widzieć pragnąłem: Kannalia nasza w kilku miejscach zapaliła te prochy, które cale ładny dzień reprezentowały, bez żadnej ludzi szkody, z trzęsieniem się ziemie? Pokazały się na niebie, jako się obłoki rodzą. Ale to nieszczęście, bo blisko miliona w nich uczynili szkody. Wezyr tak uciekł od wszytkiego, że ledwie na jednym koniu, i w jednej sukni został. Jam został jego sukcesorem; bo mi się po nim wszytkie dostały splendory; a to tym sposobem, że będąc w Obozie w samym przedzie i tusz za Wezyrem postępując, przedał się jeden Pokojowy
ammunicyey porzućił więcey nad Milion. Widźiałem tey nocy przeszłey rzecz tę ktorey zawsze widźieć pragnąłem: Kannalia nasza w kilku mieyscach zapaliła te prochy, ktore cále ładny dźień reprezentowały, bez żadney ludźi szkody, z trzęśieniem się źiemie? Pokazały się na niebie, iako się obłoki rodzą. Ale to nieszczęście, bo blisko miliona w nich vczynili szkody. Wezyr tak ućiekł od wszytkiego, że ledwie na iednym koniu, y w iedney sukni został. Iam został iego succesorem; bo mi się po nim wszytkie dostały splendory; á to tym sposobem, że będąc w Oboźie w samym przedźie y tusz za Wezyrem postępuiąc, przedał się ieden Pokoiowy
Skrót tekstu: JanIIIMar
Strona: 1
Tytuł:
Kopia listu [...] do Królowej [...] pisanego
Autor:
Jan III Sobieski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
listy
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
wyswatał i sam przez niego wszedł w fawory królewskie.
Ustąpił potem Poniatowski niemałą ceną regimentu gwardii koronnej szwagrowi swemu księciu Czartoryskiemu, kawalerowi maltańskiemu, teraźniejszemu wojewodzie ruskiemu, i potem do ożenienia się z bogatą wdową Denhofową, wojewodziną połocką, hetmanową polną lit., z domu Sieniawską, kasztelanką krakowską, hetmanówną wielką koronną, więcej miliona mającą intraty, nakłonił i wdawszy króla w swatostwo, ożenił. A ustąpiwszy regimentu gwardii, wziął podskarbstwo wielkie litewskie i ekonomie litewskie królewskie w administracją. Wielkie z tych dwóch okazji kapitały zebrał. Potem gdy obydwa hetmani koronni pomarli, książę Czartoryski, naówczas podkanclerzy, teraźniejszy kanclerz lit., już w wielkich u króla będący
wyswatał i sam przez niego wszedł w fawory królewskie.
Ustąpił potem Poniatowski niemałą ceną regimentu gwardii koronnej szwagrowi swemu księciu Czartoryskiemu, kawalerowi maltańskiemu, teraźniejszemu wojewodzie ruskiemu, i potem do ożenienia się z bogatą wdową Denhoffową, wojewodziną połocką, hetmanową polną lit., z domu Sieniawską, kasztelanką krakowską, hetmanówną wielką koronną, więcej miliona mającą intraty, nakłonił i wdawszy króla w swatostwo, ożenił. A ustąpiwszy regimentu gwardii, wziął podskarbstwo wielkie litewskie i ekonomie litewskie królewskie w administracją. Wielkie z tych dwóch okazji kapitały zebrał. Potem gdy obydwa hetmani koronni pomarli, książę Czartoryski, naówczas podkanclerzy, teraźniejszy kanclerz lit., już w wielkich u króla będący
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 73
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
Singularia. Ze Anglia jest Paradisus Faeminarum: że tam Barometra Thermometra, matematyczne instrumenta z inwentowane. Nie dawno w Anglii narachowano Familii na 2330420. w których Familiach, gdy by było tylko po pięć osób, wyniesię na 12 Milionów Ludzi. Teraz z świeżej lostracyj pokazała Anglia 20. milionów funtów sterlingów: Hibernia pół trzecia miliona; Szkocja z łowki śledzi blisko dwóch milionów. Taż Anglia ma Ludzi 9. milionów: Hibernia dwa miliony 250 etc. Eria tam gruba i mglista: Słońca po dni kilka nie widać, z czego zły temperament. Jednego tam dnia, cały rok się reprezentuje: zrana Wiosna, przed południem Lato, po
Singularia. Ze Anglia iest Paradisus Faeminarum: że tam Barometra Thermometra, matematyczne instrumenta z inwentowane. Nie dawno w Anglii narachowano Familii na 2330420. w ktorych Familiach, gdy by było tylko po pięć osob, wyniesię na 12 Millionow Ludzi. Teraz z świeżey lostracyi pokazała Anglia 20. millionow funtow sterlingow: Hibernia puł trzecia milliona; Szkocya z łowki śledzi blisko dwoch millionow. Taż Anglia ma Ludzi 9. millionow: Hibernia dwa milliony 250 etc. Aerya tam gruba y mglistá: Słońca po dni kilka nie widać, z czego zły temperament. Iednego tam dnia, cały rok się reprezentuie: zrana Wiosna, przed południem Lato, po
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 404
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
, na nim wspierało i miało umbrę od upału słonecznego; stąd te drugie podpierające drzewo zowie się Mater Cacao. Grunta, na których się rodzi, zowią się Cacaotalen, Geografia Generalna i partykularna
nawięcej koło Gwatimali. W Peru, że się go nic nie rodzi, miasto niego jest tam COCA, z której na pół miliona Pezów (jest to species monety tam currentis) jest tam intraty. Wszelkich towarów, za ten frukt dostaniesz. Jest to listek maleńki z drzewa, wysokości tylkiej, jak ludzka statura, rodzący się w Kraju gorącym. Co cztery Miesiące, te się rozwijają listki. Najwięcej owocu tego wychodzi z pod gór Andes, osobliwie
, na nim wspierało y miało umbrę od upału słonecznego; ztąd te drugie podpieraiące drzewo zowie się Mater Cacao. Grunta, na ktorych się rodzi, zowią się Cacaotalen, Geografia Generalna y partykularna
nawięcey koło Gwatimali. W Peru, że się go nic nie rodzi, miasto niego iest tam COCA, z ktorey na puł milliona Pezow (iest to species monety tam currentis) iest tam intraty. Wszelkich towarow, za ten frukt dostaniesz. Iest to listek maleńki z drzewa, wysokości tylkiey, iak ludzka statura, rodzący się w Kraiu gorącym. Co cztery Miesiące, te się rozwijaią listki. Naywięcey owocu tego wychodzi z pod gór Andes, osobliwie
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 623
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
z Lissabony/ 26. Iulii.
Potym jako Flota nasza tu już szczęśliwie stanęła z Brasiliej/ to jest 15. bogacie we wszytko naładowanych Okrętów/ na których samego Złotego Piasku/ 86. Acobów/ z których każdy acób 30. Pfuntów ma/ inszego zaś Złota 432052. In Summá wszytkiego Złota/ więcej nad Pułdziewięta Miliona rachowac się może; Już teraz najbardziej koło tego jesteśmy zabawni/ żebyśmy mogli wiako najporządniejszej brzegi nasze trzymać defensiej/ Pomienione Okręty już teraz poczynają powoli się wypróżniać/ z przywiezionych rozmaitych towarów swoich. z Paryża/ 22. Augusti.
Poseł Angelski Graf de Stairs/ presentował nowy Książęciu I. M. Regentowi Projekt/
z Lissábony/ 26. Iulii.
Potym iáko Flottá násza tu iusz szcżęsliwie stánęłá z Brásiliey/ to iest 15. bogáćie we wszytko náłádowánych Okrętow/ ná ktorych sámego Złotego Piasku/ 86. Acobow/ z ktorych káżdy ácob 30. Pfuntow ma/ inszego záś Złotá 432052. In Summá wszytkiego Złotá/ więcey nád Pułdziewięta Millioná rachowac śię może; Iusz teraz naybárdźiey koło tego iestesmy zábáwni/ żebysmy mogli wiáko nayporządńieyszey brzegi násze trzymáć defensiey/ Pomiéńione Okręty iusz teraz pocżynáią powoli śię wyprozńiáć/ z przywieźionych rozmáitych towárow swoich. z Páryżá/ 22. Augusti.
Poseł Angelski Graf de Stáirs/ presentował nowy Książęćiu I. M. Regentowi Proiekt/
Skrót tekstu: PoczKról
Strona: 44
Tytuł:
Poczta Królewiecka
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Królewiec
Region:
Pomorze i Prusy
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1718
Data wydania (nie wcześniej niż):
1718
Data wydania (nie później niż):
1718
/ i bić się wżdy lepiej możemy/ gdybyśmy takie serce i śmiałość mieli jako oni mają. Obawiać się trzeba/ żeby do zniszczenia ziemie naszej nie przyszło/ będzie myli dłużej z Polaki walczyc. Pamiętam za starego Króla/ gdy było Smoleńsk mocą wzięto/ że naszych zginęło/ jakośmy rachowali/ pół czwarta miliona/ o czym wiemy/ a o czym nie wiemy? Nuż teraz choć za czas krótki/ a co ludu z inszych krajów obcych/ wielki to przykład i uważenia godny. Przyjechał Czar Wielki Turecki a z nim wojska po pięćkroć sto tysięcy/ nuż znowu co było Tatarów/ jak wielo strzelby głównej mieli : a u
/ y bić sie wżdy lepiey możemy/ gdybyśmy tákie serce y śmiáłość mieli iáko oni máią. Obawiáć sie trzebá/ żeby do zniszcżenia źiemie nászey nie przyszło/ będźie myli dłużey z Polaki walczyc. Pamiętam za starego Krola/ gdy było Smolensk mocą wzięto/ że naszych zginęło/ iákosmy ráchowáli/ puł cżwartá milioná/ o cżym wiemy/ á o cżym nie wiemy? Nuż teraz choć zá cżás krotki/ á co ludu z inszych kraiow obcych/ wielki to przykład y vważenia godny. Przyiechał Czar Wielki Turecki á z nim woyská po pięćkroć sto tyśięcy/ nuż znowu co było Tátárow/ iák wielo strzelby głowney mieli : á v
Skrót tekstu: NowinyMosk
Strona: B2v
Tytuł:
Nowiny z Moskwy albo wota z traktatów i konsulty panów radnych ziemi moskiewskiej
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Gatunek:
relacje
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1634
Data wydania (nie wcześniej niż):
1634
Data wydania (nie później niż):
1634
ludzi rozsądnych/ i dzielnych rozumieli/ iż dla pohamowania śmierci tak wiela ludzi/ lepiejby wysiec te Cocchi/ i wykopać ich korzenie. Roście to liście/ na jednym drzewku pułtora łokcia wysokim/ a wypuszcza i odnawia je co cztery miesiące. Ta Coccha/ co jej tylo w samym Potossy wychodzi/ czyni do pół miliona szkutów na rok: jest rzecz barzo osobliwa/ i rozkoszna/ i przetoż potrzebuje wielkiego starania/ i pracej. A chociaż to tak wiele ubywa i ginie tam ludzi/ nie schodzi przecię w Peru/ i w nowej Hiszpaniej na wielkich i dobrze nasiadłych miastach: jakowa jest Lima/ Potossy/ Cuzco/ Quitto/
ludźi rozsądnych/ y dźielnych rozumieli/ iż dla pohámowánia śmierći ták wiela ludźi/ lepieyby wyśiec te Cocchi/ y wykopáć ich korzenie. Rośćie to liśćie/ ná iednym drzewku pułtorá łokćiá wysokim/ á wypuscza y odnawia ie co cztery mieśiące. Tá Cocchá/ co iey tylo w sámym Potossy wychodźi/ czyni do puł millioná szkutow ná rok: iest rzecz bárzo osobliwa/ y roskoszna/ y przetoż potrzebuie wielkiego stáránia/ y pracey. A choćiasz to ták wiele vbywa y ginie tám ludźi/ nie schodzi przećię w Peru/ y w nowey Hiszpániey ná wielkich y dobrze náśiádłych miástách: iákowa iest Limá/ Potossy/ Cuzco/ Quitto/
Skrót tekstu: BotŁęczRel_V
Strona: 83
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. V
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
gdy mówią z Królem. Drudzy gdy już zaczną mówić, dopiero nakrywają. Trzeci tandem, którzy nie nakrywają, chyba od Prezencyj oddaliwszy się Króla. Do Pierwszych Król mówi: Tege caput pro te et pro Tuis.
Jan Boter in Relationibus suis regestruje w Hiszpanii, DUCES 26. z których każdy Intraty rocznej ma pułtora miliona Dukatów: Margrabiów 40. kilku, zktórych każdy ma Intrąty 80. tysięcy Dukatów: Hrabiów 60. którzy tyleż z Margrabiami plùs minùs mają intraty. Marinaeus Siculus Autor twierdzi, że Grandes Hispaniae, i inni Panowie Hiszpańscy mają tyle Intrat wszyscy, simul sumpti, ile ich Monarcha sam. Tu zaraz Nota, że w
gdy mowią z Krolem. Drudzy gdy iuż záczną mowić, dopiero nákrywaią. Trzeci tandem, ktorzy nie nákrywaią, chyba od Prezencyi oddaliwszy się Krolá. Do Pierwszych Krol mowi: Tege caput pro te et pro Tuis.
Ian Boter in Relationibus suis regestruie w Hiszpanii, DUCES 26. z ktorych każdy Intráty roczney ma pułtorá milliona Dukatow: Margrábiow 40. kilku, zktorych każdy má Intrąty 80. tysięcy Dukatow: Hrabiow 60. ktorzy tyleż z Margrábiami plùs minùs maią intráty. Marinaeus Siculus Autor twierdźi, że Grandes Hispaniae, y inni Panowie Hiszpańscy maią tyle Intrát wszyscy, simul sumpti, ile ich Monarcha sam. Tu zaráz Nota, że w
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 33
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
Mahometa II. Zwycięzcy na swoje Tureckie obrócony nabożeństwo, wszytkie dawne Prowenta od Chrześcijan nadane, i de novo od Turków i Cesarzów aukcjonowane, jakom wyżej wyliczył. Przybudowane miejsce Turbe, niby Kaplica na Groby Cesarzów, do tegoż Kościoła. Inne Meczety tam wspaniałe: Sołtana Bajazetesa, Sołtana Mechmeta, Solimana pół trzecia miliona czerwonych złotych kosztujący kolumnami zdrogiego marmuru, kruźgankami, misterną robotą, szkoła, łaźnią, szpitalem, adornowany, uprowidowany: Meczet Sołtana Selima, zwycięzcy Egiptu, Syryj i Ziemi Świętej: Meczet Sołtana Mahometa, Meczet Moradi, to jest Amuratesa na miejscu Katedry Patriarchy Carogrodzkiego erygowany: Meczet Sołtana Amurata II. Trzy było Meczetów za
Máchometa II. Zwycięzcy ná swoie Tureckie obrocony nábożeństwo, wszytkie dáwne Prowenta od Chrześcian nádane, y de novo od Turkow y Cesarzow aukcyonowáne, iakom wyżey wyliczył. Przybudowáne mieysce Turbe, niby Kaplica ná Groby Cesarzow, do tegoż Kościoła. Inne Meczety tam wspániałe: Sołtaná Baiazetesa, Sołtaná Mechmeta, Solimána puł trzecia millioná czerwonych złotych kosztuiący kolumnámi zdrogiego mármuru, kruźgankámi, misterną robotą, szkoła, łaźnią, szpitalem, adornowány, uprowidowány: Meczet Sołtaná Selima, zwycięzcy Egyptu, Syryi y Ziemi Swiętey: Meczet Sołtaná Machometa, Meczet Moradi, to iest Amuratesa ná mieyscu Kátedry Patryárchy Carogrodzkiego erygowány: Meczet Sołtaná Amuráta II. Trzy było Meczetow zá
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 473
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
