jakowych rzekach albo wodach wiele Historyków pisze. Ale to doświadczenie/ i ta proba cieplicznych wód/ acz od wielu jest przyjęta i za barzo pewną miana/ jako to i Fabianus Summerus pisząc o cieplicach Karła Czwartego Cesarza/ za Pragą/ wiele dowodzi z tej jednej proby/ że tamte cieplice względem gestości swej/ mają taką minerę: jednak wiele jest takowych/ którzy nizacz nie mają tej proby/ jakoż i ja tak rozumiem: a to z tych przyczyn. Powiedziało się to już nie raz/ iż woda tak prosta/ jako i ciepliczna może być jednako przeyźroczysta/ jednako ciepła/ jednako subtylna: jakoż to może być dobry
iákowych rzekách álbo wodách wiele Historykow pisze. Ale to doświádcżenie/ y tá probá ćieplicżnych wod/ acż od wielu iest przyiętá y zá bárzo pewną mianá/ iáko to y Fabianus Summerus pisząc o ćieplicách Kárłá Cżwartego Cesárzá/ zá Prágą/ wiele dowodzi z tey iedney proby/ że támte ćieplice względem gestośći swey/ maią táką minerę: iednák wiele iest tákowych/ ktorzy nizácż nie máią tey proby/ iákoż y ia ták rozumiem: á to z tych przycżyn. Powiedźiáło się to iuż nie raz/ iż wodá ták prosta/ iáko y ćieplicżna może bydź iednáko przeyźrocżysta/ iednáko ćiepła/ iednako subtylna: iakoż to może bydź dobry
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 74.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
jest siarka/ albo saletra/ albo hałun/ albo też co innego; Ja tak rozumiem/ trudno to dobrze rozsądzić/ gysz co może być spolnego wielom rzeczom/ to jednej rzeczy od drugiej dzielić/ i jej przyrodzenia pokazać nie może. Do tego te wody ciepliczne/ które pierwszym sposobem mają w się jakoby wrodzoną onę minerę/ powiedzieliśmy i prawie oczywiście pokazaliśmy/ że barzo są przeyźroczyste i subtylne wszystkie: jakoż to może być/ aby jednę minerę od drugiej materii mogliśmy rozeznać/ tym sposobem teraz przełożonym. A iż ten sposób nie jest pewny i doskonały/ opuściwszy go/ udamy się do jakiego inszego pewniejszego i skuteczniejszego.
iest śiarka/ álbo sáletrá/ álbo háłun/ álbo też co innego; Ia ták rozumiem/ trudno to dobrze rozsądźić/ gysz co może bydź spolnego wielom rzecżom/ to iedney rzecży od drugiey dźielić/ y iey przyrodzenia pokázáć nie może. Do tego te wody ćieplicżne/ ktore pierwszym sposobem máią w się iákoby wrodzoną onę minerę/ powiedźielismy y prawie ocżywiśćie pokazálismy/ że bárzo są przeyźrocżyste y subtylne wszystkie: iákosz to może bydź/ áby iednę minerę od drugiey máteriey moglismy rozeznáć/ tym sposobem teraz przełożonym. A iż ten sposob nie iest pewny y doskonáły/ opuśćiwszy go/ vdamy się do iákiego inszego pewnieyszego y skutecżnieyszego.
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 75.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
być spolnego wielom rzeczom/ to jednej rzeczy od drugiej dzielić/ i jej przyrodzenia pokazać nie może. Do tego te wody ciepliczne/ które pierwszym sposobem mają w się jakoby wrodzoną onę minerę/ powiedzieliśmy i prawie oczywiście pokazaliśmy/ że barzo są przeyźroczyste i subtylne wszystkie: jakoż to może być/ aby jednę minerę od drugiej materii mogliśmy rozeznać/ tym sposobem teraz przełożonym. A iż ten sposób nie jest pewny i doskonały/ opuściwszy go/ udamy się do jakiego inszego pewniejszego i skuteczniejszego. O Cieplicach. Rozdział Dziesiąty. Rozdział Dziesiąty. Trzy proby doświadczenia wód cieplicznych przez warzenie, wywietrzenie, i dystillacią, która jest najpewniejsza.
bydź spolnego wielom rzecżom/ to iedney rzecży od drugiey dźielić/ y iey przyrodzenia pokázáć nie może. Do tego te wody ćieplicżne/ ktore pierwszym sposobem máią w się iákoby wrodzoną onę minerę/ powiedźielismy y prawie ocżywiśćie pokazálismy/ że bárzo są przeyźrocżyste y subtylne wszystkie: iákosz to może bydź/ áby iednę minerę od drugiey máteriey moglismy rozeznáć/ tym sposobem teraz przełożonym. A iż ten sposob nie iest pewny y doskonáły/ opuśćiwszy go/ vdamy się do iákiego inszego pewnieyszego y skutecżnieyszego. O Cieplicách. Rozdźiał Dźieśiąty. Rozdźiał Dźieśiąty. Trzy proby doświadcżenia wod ćieplicżnych przez wárzenie, wywietrzenie, y distillácią, ktora iest naypewnieysza.
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 75.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
/ i nie nakrywać onej niczym/ niechże tak stoi przez dni kilkanaście/ aby tak wietrzała: potym jeśli wywietrzeje ona woda/ że nie będzie czuć ani zapachu/ ani smaku żadnego; także sądź jako i pierwej o tej wodzie: a to co upadnie na dno i ustoi się/ tedyć pokaże jakową materią albo minerę ma w sobie woda. Jednakże oba te sposoby nie są tak doskonale i dostateczne/ aby mogli wszystko oddzielić od wody cokolwiek jest wmieszanego do niej: bo on pierwszy sposób/ który warząc probuje wody/ nie może wszystkiego oddzielić i odjąć od wody co w niej jest: albowiem znajdują się takowe drobne rzeczy wmieszane/
/ y nie nákrywáć oney nicżym/ niechże tak stoi przez dni kilkánaśćie/ áby ták wietrzáłá: potym iesli wywietrzeie oná wodá/ że nie będźie cżuć ani zapáchu/ áni smáku żadnego; tákże sądź iáko y pierwey o tey wodźie: á to co vpádnie ná dno y vstoi się/ tedyć pokaże iákową máterią álbo minerę ma w sobie wodá. Iednákże obá te sposoby nie są ták doskonale y dostátecżne/ áby mogli wszystko oddźielić od wody cokolwiek iest wmieszánego do niey: bo on pierwszy sposob/ ktory wárząc probuie wody/ nie może wszystkiego oddźielić y odiąć od wody co w niey iest: álbowiem znayduią się tákowe drobne rzecży wmieszáne/
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 77.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
są sposobne i dobre do zdrowia w napoju/ i owszem wiele się ich najduje: które znaczną i niepowetowaną szkodę w zdrowiu uczynić mogą: przeto rzecze kto/ że i tej Szklanej wody podobno nie godzi się pić. A może mieć ten po sobie to/ cośmy powiedzieli pierwej; że ta woda ma w sobie minerę siarki i saletry: jakoż tak jest/ a nie inaczej. a Antyllus stary Medyk/ jako pisze Orybasius , powiada/ że siarczane wody nie są dobre i zdrowe w napoju: dla tego; iż żołądek tak zmiękczają/ nie inaczej jako owo skórę/ kiedy kto długo rozmoczy w wodzie: skąd potym obrzydzenie jakieś
są sposobne y dobre do zdrowia w napoiu/ y owszem wiele się ich náyduie: ktore znácżną y niepowetowáną szkodę w zdrowiu vcżynić mogą: przeto rzecże kto/ że y tey Skláney wody podobno nie godźi się pić. A może mieć ten po sobie to/ cosmy powiedzieli pierwey; że tá woda ma w sobie minerę śiárki y saletry: iakoż tak iest/ a nie inácżey. á Antillus stáry Medyk/ iáko pisze Oribasius , powiáda/ że śiárcżáne wody nie są dobre y zdrowe w napoiu: dla tego; iż żołądek ták zmiękcżaią/ nie inacżey iako owo skórę/ kiedy kto długo rozmocży w wodzie: zkąd potym obrzydzenie iákieś
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 169.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
