ustawicznej alternaty generacyj i korupcyj rzeczy ziemnych, w swojej porze utrzymuje się ziemia.
XV. Po miedzy piecami podziemnemi ognistemi, jedne w równi, drugie wyżej są kanały wód podziemnych, jednych do morza płynących, drugich z morza wypadających. Czego eksperiencja uczy; ponieważ to w Zupach, to w innych sodynach górnicy kopiąc głęboko minerały, wody i rzek obszernych się dokopują. I za kruszcami pod same wody głębiej się podkopują. Same rzeki biorąc w początkach swoich, gdy albo z bagnów, albo ze skał, mają swego duktu inceptę, być musi, że podziemnemi nurtami skąd inąd dochodzi nieustanna woda. Co samo też zeznaje Dawid. Psal. 123
ustáwiczney álternáty generácyi y korrupcyi rzeczy ziemnych, w swoiey porze utrzymuie się ziemia.
XV. Po miedzy piecami podziemnemi ognistemi, iedne w rowni, drugie wyżey są kánáły wod podziemnych, iednych do morżá płynących, drugich z morza wypádáiących. Czego experyencyá uczy; ponieważ to w Zupach, to w innych sodynách gornicy kopiąc głęboko minerały, wody y rzek obszernych się dokopuią. Y zá kruszcámi pod sáme wody głębiey się podkopuią. Sáme rzeki biorąc w początkách swoich, gdy álbo z bágnow, álbo ze skáł, máią swego duktu inceptę, być musi, że podziemnemi nurtámi zkąd inąd dochodzi nieustanná wodá. Co sámo też zeznáie Dawid. Psal. 123
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: B3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, Nitrieńskie, Pozonieńskie, Mozonieńskie, Sopnonieńskie, Komaroneńskie, Kaziryferrieńskie, Wesprymeńskie, Ababeńskie, Pilzjeńskie, Tomeńskie, Simigieńskie, Zaladieńskie etc. Stołeczne Królestwa miasto jest Buda. Inne pryncypalniejsze Presburg, Strygoń, Peterwardyn etc. Rzeki ma znaczniejsze Dunaj, Sawę, Drawę, Tybisk. Nad inne państwa kraj obfituje w winogrady, minerały złote, srebrne, miedź, ptastwo, ryby, frukta, i inne urodzaje ziemi. Królestw o jest teraz dziedziczne Austriackiego domu. Przedtym Katolickie, za Z. Stefana Króla nazwane Królestwem Maryj dla osobliwszego ku niej nabożeństwa. Teraz po większej części albo Heretyckie albo Schizmatyckie.
LXXXVI. Królestwu Węgierskiemu są przyległe niektóre Państwa,
, Nitryeńskie, Pozonieńskie, Mozonieńskie, Sopnonieńskie, Komaroneńskie, Kaziriferrieńskie, Wesprymeńskie, Ababeńskie, Pilzyeńskie, Tomeńskie, Simigieńskie, Záladieńskie etc. Stołeczne Krolestwá miásto iest Buda. Inne pryncypálnieysze Presburg, Strygoń, Peterwardyn etc. Rzeki má znacznieysze Dunáy, Sáwę, Drawę, Tybisk. Nád inne páństwa kráy obfituie w winogrády, mineráły złote, srebrne, miedź, ptastwo, ryby, frukta, y inne urodzaie ziemi. Krolestw o iest teraz dziedziczne Austryackiego domu. Przedtym Katolickie, zá S. Stefana Krola názwáne Krolestwem Máryi dlá osobliwszego ku niey nábożeństwá. Teraz po większey części álbo Heretyckie álbo Schizmatyckie.
LXXXVI. Krolestwu Węgierskiemu są przyległe niektore Państwa,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: G4
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
w nich drzewo w kamień obrasta: znajdują się i takie, których napiwszy się, robią się straszne gardziele. ¤ Tatry Góry pod znaczkiem, zwane Karpackie, dzielą nas od Węgier, śniegi na nich prawie zawsze leżą: mają się w nich znajdować różne kruszce, kamienie, diamenty, srebra, ołowie, i inne minerały. KARTA XVII. ATLAS DZIECINNY. KARTA XVII. O Księstwie Oświecimskim i Zatorskim pod num. 17.
1mo. Rzeki: Wisła
2do. Stołeczne miasta Oświecim, Zator.
3tio. Dzieli się na dwa Powiaty: Oświecimski i Zatorski. Starostwo Grodowe Oświecimskie. Niegrodowe: Zatorskie, Berwałdskie.
4to. Sejmikuje w Zatorzu
w nich drzewo w kamień obrasta: znayduią się y takie, ktorych napiwszy się, robią się straszne gardziele. ¤ Tatry Gory pod znaczkiem, zwane Karpackie, dzielą nas od Węgier, śniegi na nich prawie zawsze leżą: maią się w nich znaydować rożne kruszce, kamienie, diamenty, srebra, ołowie, y inne minerały. KARTA XVII. ATLAS DZIECINNY. KARTA XVII. O Xięstwie Oświecimskim y Zatorskim pod num. 17.
1mo. Rzeki: Wisła
2do. Stołeczne miasta Oświecim, Zator.
3tio. Dzieli się na dwa Powiaty: Oświecimski y Zatorski. Starostwo Grodowe Oświecimskie. Niegrodowe: Zatorskie, Berwałdskie.
4to. Seymikuie w Zatorzu
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 165
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Populis pochodziło, którzy mieszkali inter Bajas et Cumas bardzo starożytnemi Miastami, według Strabona, i Pliniusza. Ci ludzie pod ziemią tylko jak krety mieszkając, nigdy na słońce niepatrzyli, w nocy na prośbę Judzką w różnych trudnych tajemnicach dający odpowiedzi z inspiracyj Szatana. Sposób życia, to z grosza zebranego odpowiedziami, to za minerały biorąc pieniądze, i niemi wikt kupując sobie; mieszkając bowiem w lochach, wykopywali minerały, i niemi handlowali. Od Króla pewnego za fałszywe i niesprawiedliwe Oraculum precz wygubieni, których wspomina i Festus Autor.
Inne mniejszej Konsyderacyj sileo Oracula. TYTUŁ SZÓSTY, TEJ KsIĘGI. NOWY FRONCYMER z STAROZYTNYCH SYBILL PANIEN, albo SCJENCJA o
Populis pochodziło, ktorzy mieszkali inter Baias et Cumas bardzo starożytnemi Miastámi, według Strabona, y Pliniusza. Ci ludzie pod ziemią tylko iak krety mieszkaiąc, nigdy na słońce niepatrzyli, w nocy na proźbę Iudzką w rożnych trudnych taiemnicach daiący odpowiedzi z inspiracyi Szatana. Sposob życia, to z grosza zebranego odpowiedziami, to za minerały biorąc pieniądze, y niemi wikt kupuiąc sobie; mieszkaiąc bowiem w lochach, wykopywali minerały, y niemi handlowali. Od Krola pewnego za fałszywe y niesprawiedliwe Oraculum precz wygubieni, ktorych wspomina y Festus Autor.
Inne mnieyszey Konsyderacyi sileo Oracula. TYTUŁ SZOSTY, TEY XIĘGI. NOWY FRONCYMER z STAROZYTNYCH SYBILL PANIEN, albo SCYENCYA o
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 49
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
i Pliniusza. Ci ludzie pod ziemią tylko jak krety mieszkając, nigdy na słońce niepatrzyli, w nocy na prośbę Judzką w różnych trudnych tajemnicach dający odpowiedzi z inspiracyj Szatana. Sposób życia, to z grosza zebranego odpowiedziami, to za minerały biorąc pieniądze, i niemi wikt kupując sobie; mieszkając bowiem w lochach, wykopywali minerały, i niemi handlowali. Od Króla pewnego za fałszywe i niesprawiedliwe Oraculum precz wygubieni, których wspomina i Festus Autor.
Inne mniejszej Konsyderacyj sileo Oracula. TYTUŁ SZÓSTY, TEJ KsIĘGI. NOWY FRONCYMER z STAROZYTNYCH SYBILL PANIEN, albo SCJENCJA o SYBILLACH.
NON sibilum choć o Sybillach, ale słowa rzetelne o prawdzie rzetelnej z Autorów
y Pliniusza. Ci ludzie pod ziemią tylko iak krety mieszkaiąc, nigdy na słońce niepatrzyli, w nocy na proźbę Iudzką w rożnych trudnych taiemnicach daiący odpowiedzi z inspiracyi Szatana. Sposob życia, to z grosza zebranego odpowiedziami, to za minerały biorąc pieniądze, y niemi wikt kupuiąc sobie; mieszkaiąc bowiem w lochach, wykopywali minerały, y niemi handlowali. Od Krola pewnego za fałszywe y niesprawiedliwe Oraculum precz wygubieni, ktorych wspomina y Festus Autor.
Inne mnieyszey Konsyderacyi sileo Oracula. TYTUŁ SZOSTY, TEY XIĘGI. NOWY FRONCYMER z STAROZYTNYCH SYBILL PANIEN, albo SCYENCYA o SYBILLACH.
NON sibilum choć o Sybillach, ale słowa rzetelne o prawdzie rzetelney z Autorow
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 49
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Panów, Pałace, Snycere ską rzeżbą albo malowaniem spectantur adornowane; w Saksonii w Dreznie[...] Theatro ráritatum w Kamerze drugiej są szpony Gryfów realne. O GRYFIE PTAKU
Natále solum albo gniazdo temn Ptactwu Monstro wspomnieni dopiero Authores naznaczają in Scithicis et Hyperboreis Montibs ku pułnocy sitis: którktóre w tychże górach przez naturalną sympatią, czując złote Minerały, ich pilnują, broniąc ich od Arysmaspów, to jest Jedno okich Ludzi, ale dobrze patrzących i łakomych na toż Złoto; dlatego z niemi otych skarbów górnych konserwacją ustawiczne prowadzą Wojny. Innych Autorów zdanie lokuje te Ptactwo na wysokich Indyjskich górach, twierdząc, że złoto wykopując bryłami, z niego sobie gniazda formują
Panow, Pałace, Snycere ską rzeżbą albo malowaniem spectantur adornowane; w Saxonii w Dreznie[...] Theatro ráritatum w Kamerze drugiey są szpony Gryfow realne. O GRYFIE PTAKU
Natále solum albo gniazdo temn Ptactwu Monstro wspomnieni dopiero Authores naznaczaią in Scithicis et Hyperboreis Montibs ku pułnocy sitis: ktorktore w tychże gorach przez naturalną sympatyą, czuiąc złote Minerały, ich pilnuią, broniąc ich od Arismaspow, to iest Iedno okich Ludzi, ale dobrze patrzących y łakomych na toż Złoto; dlatego z niemi otych skarbow gornych konserwacyą ustawiczne prowadzą Woyny. Innych Autorow zdánie lokuie te Ptactwo na wysokich Indyiskich gorach, twierdząc, że złoto wykopuiąc bryłami, z niego sobie gniazda formuią
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 124
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
5000 grzywien wykopywano złota: U Dardów Nacyj Indyjskiej, niezmierna złota abundancja znajdowała się i srebra, jako też Italia Aurô plurima fluxit , i Tracja. Laorion miejsce w Atyce mnogością srebra sławne; stąd mówiono pospolicie: Noctue Laureotice, tojest wiele pieniędzy. Dathus Miasto, potym Filipi nazwane w Tracyj, złote miało minerały, tak dalece, że stąd urosło Proverbium: Dathus Bonorum; które służy, wyrażając jaką gdzie obfitość. SETÓW Nacja Indyjska, Chryzów i Argyrów w srebrne bogate Minerały u Pliniusza. Jest srebra dosyć w Państwie Monomotapy w Mozambique, na Insule Bronbońskiej w Afryce. Rzeki złotem płynące Tagus i Iberus w Hiszpanii: Padus w
5000 grzywien wykopywano złota: U Dardow Nacyi Indiyskiey, niezmierna złota abundancya znaydowała się y srebra, iako też Italia Aurô plurima fluxit , y Tracya. Laorion mieysce w Attyce mnogością srebra sławne; ztąd mowiono pospolicie: Noctuae Laureoticae, toiest wiele pieniędzy. Dathus Miasto, potym Philippi nazwane w Tracyi, złote miało minerały, tak dalece, że ztąd urosło Proverbium: Dathus Bonorum; ktore służy, wyrażaiąc iaką gdzie obfitość. SETOW Nacya Indyiska, Chryzow y Argyrow w srebrne bogate Mineráły u Pliniusza. Iest srebra dosyć w Państwie Monomotapy w Mozambique, na Insule Bronbońskiey w Afryce. Rzeki złotem płynące Tagus y Iberus w Hiszpanii: Padus w
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 997
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
w Atyce mnogością srebra sławne; stąd mówiono pospolicie: Noctue Laureotice, tojest wiele pieniędzy. Dathus Miasto, potym Filipi nazwane w Tracyj, złote miało minerały, tak dalece, że stąd urosło Proverbium: Dathus Bonorum; które służy, wyrażając jaką gdzie obfitość. SETÓW Nacja Indyjska, Chryzów i Argyrów w srebrne bogate Minerały u Pliniusza. Jest srebra dosyć w Państwie Monomotapy w Mozambique, na Insule Bronbońskiej w Afryce. Rzeki złotem płynące Tagus i Iberus w Hiszpanii: Padus w Włoszech: Hermus w Tracyj, Pactolus w Azyj, Ganges i Hydaspes w Indyj; w kto- Co który Kraj Ludziom przynosi osobliwego?
rych rzekach złote z wodą przewracają
w Attyce mnogością srebra sławne; ztąd mowiono pospolicie: Noctuae Laureoticae, toiest wiele pieniędzy. Dathus Miasto, potym Philippi nazwane w Tracyi, złote miało minerały, tak dalece, że ztąd urosło Proverbium: Dathus Bonorum; ktore służy, wyrażaiąc iaką gdzie obfitość. SETOW Nacya Indyiska, Chryzow y Argyrow w srebrne bogate Mineráły u Pliniusza. Iest srebra dosyć w Państwie Monomotapy w Mozambique, na Insule Bronbońskiey w Afryce. Rzeki złotem płynące Tagus y Iberus w Hiszpanii: Padus w Włoszech: Hermus w Tracyi, Pactolus w Azyi, Ganges y Hydaspes w Indyi; w kto- Co ktory Kray Ludziom przynosi osobliwego?
rych rzekach złote z wodą przewracaią
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 997
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Amiens albo Ambianum wzięli Geografia Generalna i Partykularna
Hiszpani sztuką R. 1597 którąm opisał w Części II Aten, ale Francuzi odebrali mężnie. Na co tam jest powieść: Ambianu było wzięte zdradą lisa, a odebrane mocą Lwa; stoi te miasto nad rzeką Somina albo Summona, która nigdy nie zamarza; znać na dnie ma minerały, albo płynie z cieplic. Tu się urodził Piotr Eremita Autor najpierwszy Krucjaty. Tu jest w Pikardii Bulon, Bullonia Miasto od Ludwika XI kupione u Bertranda Hrabi Ornwerskiego, i oddane protekcyj Matki Najs. z ofiarowaniem Serca złotego pod nogi jej tam, w Obrazie cudownej, któreby ważyło 2000 czerwonych złotych, do takiej
Amiens albo Ambianum wzieli Geografia Generalna y Partykularna
Hiszpani sztuką R. 1597 ktorąm opisał w Części II Aten, ale Francuzi odebrali mężnie. Na co tam iest powieść: Ambianū było wzięte zdradą lisa, a odebrane mocą Lwa; stoi te miásto nad rzeką Somina albo Summoná, ktora nigdy nie zamarza; znać ná dnie ma minerały, albo płynie z cieplic. Tu się urodził Piotr Eremita Autor naypierwszy Krucyaty. Tu iest w Pikardii Bulon, Bullonia Miasto od Ludwika XI kupione u Bertranda Hrabi Ornwerskiego, y oddane protekcyi Matki Nays. z ofiarowaniem Serca złotego pod nogi iey tam, w Obrazie cudowney, ktoreby ważyło 2000 czerwonych złotych, do takiey
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 183
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Rzemieślnicy, którzy nazywają węglem miękkim ten, który żelazu nadaje miękkości, a węglem twardym ten, który żelazo czyni twardym; pewna albowiem jest rzecz, że natura węgla wpływa w naturę kruszcu. Przez nieszczęśliwość dwa te przymioty, to jest gorącość i miękkość, rzadko się razem z sobą znajdują, wszyscy ci, którzy oczyszczają minerały, rozumieją, że węgiel drzewowy biały jest dosyć miękki, lecz bardzo mało ma w sobie gorącości. Węgiel z drzewa twardego jakim jest dębina, wydaje wiele ognia, lecz wielu sądzi, że jest arcjostre. Osoby najwięcej w tej materyj mające oświecenia, (nie chcę albowiem tu mówić o moich własnych obserwacjach) powiadają,
Rzemieślnicy, ktorzy nazywaią węglem miękkim ten, ktory żelazu nadaie miękkosci, á węglem twardym ten, ktory żelazo czyni twardym; pewna albowiem iest rzecz, że natura węgla wpływa w naturę kruszcu. Przez nieszczęsliwość dwa te przymioty, to iest gorącość i miękkość, rzadko się razem z sobą znayduią, wszyscy ci, ktorzy oczyszczaią minerały, rozumieią, że węgiel drzewowy biały iest dosyć miękki, lecz bardzo mało ma w sobie gorącosci. Węgiel z drzewa twardego iakim iest dębina, wydaie wiele ognia, lecz wielu sądzi, że iest arcyostre. Osoby naywięcey w tey materyi maiące oswiecenia, (nie chcę albowiem tu mowić o moich własnych obserwacyach) powiadaią,
Skrót tekstu: DuhMałSpos
Strona: 35
Tytuł:
Sposób robienia węglów czyli sztuka węglarska
Autor:
Henri-Louis Duhamel Du Monceau
Tłumacz:
Jacek Małachowski
Drukarnia:
Michał Gröll
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1769
Data wydania (nie wcześniej niż):
1769
Data wydania (nie później niż):
1769
